نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امین نجفی عالیور ¹
• مهدی حدادی نژاد ²
• عبدالرحمن محمدخانی ³
• دایوش مددی ⁴

¹ دانش آموحته کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

² استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

³ دانشیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

⁴ مربی هنرستان، ارومیه ایران

چکیده

هدف: این پژوهش جهت بررسی تأثیر پایه‌های مختلف انگور بر ویژگی‌های رشدی، فیزیولوژیک و همچنین محتوای عناصر غذایی پیوندک رقم بی‌دانه سفید به‌عنوان یک رقم مهم و تجاری در صنعت کشاورزی ایران بود.

روش پژوهش: این پژوهش با شش تیمار شامل شاهد (قلمه خودریشه بی‌دانه سفید)، خود‌پایه (بی‌دانه سفید/بی‌دانه سفید)، پیوند امگا بی دانه سفید روی پایه‌های یاقوتی، عسگری، خوشنام و بی‌دانه قرمز در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه پژوهشی گروه باغبانی دانشگاه شهرکرد اجرا شد. صفات مختلفی نظیر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیک و همچنین برخی عناصر غذایی مانند کلسیم، پتاسیم و فسفر مورد بررسی قرار گرفت.

یافته ها: یافته‌های به‌دست‌آمده نشان‌ داد که کمترین تعداد ریشه در تیمار خودریشه (شاهد) مشاهده شد. همچنین پیوند روی خودپایه، منجر به بیشترین سطح رنگدانه‌های فتوسنتزی در پیوندک شده و بالاترین طول ریشه و جذب کلسیم نیز در این ترکیب مشاهده گردید. پایه رقم بی‌دانه سفید به طور معنی‌داری غلظت کاروتنوئید بالاتری داشت. ارقام خوشنام و بی دانه سفید به طور معنی‌داری غلظت کلروفیل a بالا‌تری داشتند و ارقام عسکری و یاقوتی به طور معنی‌داری غلظت کلروفیل b و کل بالاتری نشان دادند. بیشترین سطح برگ روی پایه عسگری و قطر میانگره روی پایه خوشنام بدست آمد و در عین حال، قطر میانگره در پایه خوشنام بالاترین مقدار را داشت. نتایج نشان داد که نوع پایه بر ارتفاع پیوندک تاثیر معنی‌داری داشته و رقم‌های خوشنام و عسگری به ترتیب باعث افزایش 57 و 34 درصد ارتفاع پیوندک نسبت به شاهد شدند. به‌علاوه، حجم ریشه در پایه‌های یاقوتی و عسگری نسبت به تیمار شاهد به‌طور معناداری بیشتر بود. از نظر محتوای عناصر معدنی پیوند بی‌دانه سفید به طور معنی‌داری غلظت کلسیم بالاتری داشت و ترکیب بی‌دانه سفید با پایه خوشنام به شدت بر مقادیر پتاسیم و فسفر تأثیر گذاشته و پتاسیم پایین‌تری و فسفر بالاتری را به همراه داشت.

نتیجه گیری: در مجموع یافته‌های این پژوهش نشان داد که پیوند تأثیرات مثبت و معناداری بر ویژگی‌های رشدی و فیزیولوژیک گیاهان دارد. به‌ویژه گیاهان خودپایه(بی‌دانه سفید/بی‌دانه سفید) بهبود جذب کلسیم، افزایش طول ریشه و ارتقاء محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی را نشان دادند. همچنین پایه‌های خاص مانند خوشنام و عسگری موجب افزایش ارتفاع پیوندک و حجم ریشه گردیدند. این نتایج مؤید آن است که انتخاب مناسب پایه و پیوندک می‌تواند به‌عنوان راهکاری مؤثر برای بهبود شاخص‌های رشد گیاه مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• پیوندک
• خودپایه
• خودریشه
• دگر پایه
• عسگری

عنوان مقاله [English]

The effect of several native rootstocks on vegetative, biological, physiological indicators and some nutritional elements of grape cv. Sultana

نویسندگان [English]

• Amin Najafi Alivar ¹
• Mehdi Hadadinejad ²
• Abdolrahman Mohammadkhani ³
• Dariush Madadi ⁴

¹ Master's Degree Graduate Department of Horticulture Sciences, Agronomy College, Sari Agriculture and Natural Resources University, Sari, Iran.

² Department of Horticulture Sciences, Agronomy College, Sari Agriculture and Natural Resources University, Sari, Iran

³ Associate Professor Department Horticulture, Faculty Agriculture, Shahrekord university, Shahrekord, Iran.

⁴ Conservatory teacher, Uremia, Iran

چکیده [English]

Objective: The purpose of this research was to investigate the effects of various grape rootstocks on the growth characteristics, physiological properties, and nutrient content of the seedless white scion. This cultivar is considered significant and commercially important in Iran's agricultural industry.

Method: The research was conducted with six treatments, which included a control group (Sultana cutting), own- rooted (Sultana/Sultana), and several grafted treatments involving the seedless white scion on various rootstocks, including Yaghuti, Asgari, Khushnam and red Sultana. The experiment was structured as a completely randomized design, executed in the research greenhouse of the Horticulture Department at Shahrekord University. Different traits were assessed during the study, including morphometric, biological, and physiological characteristics, as well as specific nutritional elements such as calcium, potassium and phosphorus.

Results: The research outcomes revealed that the lowest number of roots was observed in the own-rooting treatment. It is important to note that grafting under the self-rooted condition resulted in the highest accumulation of photosynthetic pigments in the scion, along with the greatest root length and calcium absorption noted within this combination. Furthermore, the seedless white rootstock exhibited a notably higher concentration of carotenoids. Both Khoshnam and seedless white cultivars showed significantly higher concentrations of chlorophyll a, while Asgari and Yaghuti cultivars demonstrated significantly elevated levels of chlorophyll b and total chlorophyll. The highest leaf area was measured in the Asgari rootstock treatment, while the largest internode diameter was recorded in the Khoshnam rootstock. The results indicated a significant effect of rootstock type on the height of the scion, with Khoshnam and Asgari cultivars increasing the scion height by 57% and 34% compared to the control, respectively. Moreover, root volume for the Yaghuti and Asgari rootstocks was significantly greater than that of the control group. In terms of mineral content, the seedless white scion had a significantly higher calcium concentration, while the combination of seedless white with Khoshnam rootstock profoundly influenced potassium and phosphorus levels, resulting in lower potassium and higher phosphorus concentrations.

Conclusions: In summary, this study's findings demonstrate that grafting exerts significant positive effects on both growth and physiological characteristics of grapevines. Notably, own-rooted (Sultana/Sultana) combinations exhibited enhanced calcium absorption, increased root length, and improved photosynthetic pigment content. Furthermore, specific rootstocks including Khoshnam and Asgari effectively increased scion height and root volume. These results confirm that appropriate selection of rootstock and scion can be considered as an effective strategy for improving plant growth indicators.

کلیدواژه‌ها [English]

• Allo-rootstocks
• Asgari
• rootstock
• scion
• self-rooted