به زراعی کشاورزی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران

عضویت و راهنمای پابلونز

دستورالعمل حذف نام داور از روی کامنت ها در برنامه Word

اثر تیمارهای مختلف تغذیه بر عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

2 بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران.ایران

4 بخش تحقیقات گیاهان دارویی، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران. ایران.

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثر تیمارهای مختلف تغذیه‌ای بر بازده و ترکیب‌های اسانس مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) انجام گرفت. مرزه بختیاری گیاه  معطر و دارویی چندساله از خانواده نعناعیان و انحصاری ایران می‌باشد. مرزه بختیاری در غرب و مرکز ایران، در رویشگاه دامنه‌های صخره‌ای و سنگی برخی مناطق یافت می‌شود.
روش پژوهش: این تحقیق طی چهار سال (1397 الی 1400) در شرایط زراعی استان البرز اجرا شد. شانزده تیمار تغذیه‌ای شامل کود شیمیایی، کود دامی، ورمی‌کمپوست، مخلوط‌هایی با مقادیر مختلف از کود شیمیایی، دامی و ورمی‌کمپوست،  Glomus mosseae، Glomus intraradaices، Azospirillum lipoferrum، Pseudomonas putida، Thiobacillus thioparus، Thiobacillus thioparus+ مقادیر مختلف گوگرد، Thiobacillus thioparus+ ورمی‌کمپوست و تیمار شاهد بودند. در تیمارهای حاوی میکوریزا پیش از کاشت نشاها در مزرعه در هر چاله کاشت، 10 گرم از قارچ Glomus ریخته شد و در تیمارهای حاوی باکتری برای تلقیح نشاها با باکتری‌های موردنظر، ابتدا نشاها به‌مدت 20 دقیقه در مایه تلقیح  قرار گرفته، سپس به چاله‌های کشت منتقل و بلافاصله آبیاری برای این تیمارها صورت گرفت. سرشاخه گیاهان در مرحله گلدهی کامل برداشت و پس از خشک‌کردن در سایه و دمای اتاق اسانس‌گیری شدند. ترکیبات شیمیایی اسانس‌ها به‌وسیله کروماتوگرافی گازی (GC-FID) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند.
یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد اثر سال و اثر متقابل سال در تیمارهای تغذیه‌ای بر درصد اسانس (وزنی/وزنی) در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود. بالاترین بازده اسانس (30/2 درصد) در سال دوم از تیمار 50 تن نیتروژن، 25 تن فسفر و 25 تن پتاسیم در هکتار+ 60 تن در هکتار کود دامی به‌دست آمد و بیش‌ترین درصد کارواکرول در طی 4 سال با میانگین 2/61 درصد در تیمار 60 تن در هکتار کود دامی مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد استفاده از تیمارهای تغذیه‌ای در افزایش کارواکرول و بازده اسانس مرزه بختیاری نسبت به شاهد مؤثر بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Different Nutrition Treatments on Essential oil Content and Composition of Satureja bachtiarica

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Sefidkon 1
  • Fatemeh Zakerian 2
  • maryam jebelli 3
  • Fatemeh Askari 4

1 Department of Medicinal Plants, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural, Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

2 Department of Medicinal Plants, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

3 Department of Medicinal Plants,, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran,

4 Department of Medicinal Plants,, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research education and extension organization, (AREEO), Tehran, Iran

چکیده [English]

Objective: This research was conducted with the aim of investigating the effect of different nutritional treatments on the yield and compositions of Satureja bachtiarica Bunge essential oil. Satureja bachtiarica Bunge is an endemic aromatic and medicinal plant from the Lamiaceae family. Satureja bachtiarica is found in the west and center of Iran, in the habitat of rocky and stony slopes in some areas.
Method: This experiment was performed during four years (2018 to 2021) in the agricultural conditions of the Alborz province. Sixteen nutritional treatments included chemical fertilizer, animal manure, vermicompost, mixtures with different amounts of chemical fertilizer, animal manure and vermicompost, Glomus mosseae, Glomus intraradaices, Azospirillum lipoferrum, Pseudomonas putida, Thiobacillus thioparus, Thiobacillus thioparus+ different amounts of sulfur, Thiobacillus thioparus+ vermicompost, and the control treatment. In treatments containing mycorrhiza, before planting the seedlings in the field, 10 grams of Glomus mushroom were poured into each planting hole. In treatments containing bacteria, to inoculate the seedlings with the desired bacteria, first the seedlings were placed in the inoculum for 20 minutes, then they were transferred to the culture pits and irrigation was done immediately for these treatments. Plants were harvested at the full flowering stage, dried at room temperature and hydro-distilled for obtaining the essential oils. The oils were analyzed by gas chromatography (GC-FID) and gas chromatography coupled to mass spectrometer (GC/MS).
Results: The results of composite variance analysis showed that the effect of timing (as indicated by the year) and the interaction of year in nutritional treatments on the percentage of essential oil (weight/weight) were significant at the 5% probability level. The highest yield of essential oil (2.30%) in the second year was obtained from the treatment of 50 tons of nitrogen, 25 tons of phosphorus and 25 tons of potassium per hectare+ 60 tons per hectare of animal manure. Additionally,the highest percentage of carvacrol was observed during 4 years with an average of 61.2% in the treatment of 60 tons per hectare of manure.
Conclusions: The results showed that the use of nutritional treatments were effective in increasing carvacrol and the efficiency of Satureja bachtiarica essential oil compared to the control.

کلیدواژه‌ها [English]

  • carvacrol
  • animal manure
  • Glomus
  • Thiobacillus
مراجع
احمدی، شهلا؛ سفیدکن، فاطمه؛ باباخانلو، پرویز؛ عسگری، فاطمه؛ خادمی، کریم؛ ولیزاده، ناهید و کریمی فر، محمد علی (1388). مقایسه ترکیب‌های موجود در اسانس مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) در مراحل قبل از گلدهی و گلدهی کامل در رویشگاه و مزرعه. فصلنامة علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 25 (2)، 169-159.
احمدیان، احمد؛ قنبری، احمد؛ سیاه سر، براتعلی؛ حیدری، مصطفی؛ رمرودی، محمود و موسوی نیک، سیدمحسن (1389). اثر بقایای کود شیمیایی، دامی و کمپوست بر عملکرد، اجزای عملکرد، برخی خصوصیات فیزیولوژیک و میزان اسانس بابونه تحت شرایط تنش خشکی. نشریه پژوهش‌های زراعی ایران، 8 (4)، 676-668.
پیرزاد، علیرضا؛ حبیب‌زاده، یعقوب و جلیلیان، جلال (1393). تغییرات عملکرد دانه ماش (Vigna radiate L.) در همزیستی با قارچ‌های میکوریزا تحت تنش رطوبتی، پژوهش در گیاهان زراعی، 2(2)، 43-33.
جم­زاد، زیبا (1388). آویشن­‌ها و مرزه‌های ایران. تهران: انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگل­‌ها و مراتع کشور.
حاتمی‌نیا، پروانه؛ عباسی، نصرت الله و زارع، محمدجواد (1398). افزایش عملکرد کمی و کیفی گندم دوروم تحت تأثیر باکتری‌های محرک رشد در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی. نشریه زراعت دیم ایران، 8 (2)، 139-121.
حقیر ابراهیم‌آبادی، آرزو؛ حاتمی، مهرناز؛ کریم زاده اصل، خلیل و قربانپور، منصور (1397). اثر قارچهای میکوریزا و کود زیستی بیوفسفر بر شاخص‌های رشد، عملکرد، اجزاء عملکرد و ترکیبات اسانس زیره سبز (Cuminum cyminum L.). فصلنامه گیاهان دارویی، 17 (66)، 90-74.
دباغیان، زهرا؛ پیردشتی، همت‌اله؛ عباسیان، ارسطو و بهاری ساروی، سیده حدیثه (1394). تأثیر کودهای زیستی تیوباسیلوس، ازتوباکتر، آزوسپیریلوم و گوگرد آلی بر گره زایی و عملکرد سویا (Glycine max L. merr.). نشریه زراعت، (107)، 25-17.
ذاکریان، فاطمه؛ سفیدکن، فاطمه؛ عباس زاده، بهلول و کلاته جاری، سپیده (1399). تأثیر تنش خشکی و قارچ‌های میکوریزا بر صفات فیزیولوژیک و درصد اسانس مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.). علوم باغبانی ایران، 51 (1)، 201-189.
سفیدکن، فاطمه؛ عسکری، فاطمه؛ صادق‌زاده، لیلا و اولیاء، پرویز (1388). بررسی تأثیر اسانس سه گونه مرزه (S. bakhtiarica, S. edmondi and S. mutica) بر سالمونلا پاراتیفی. مجله زیست‌شناسی ایران، 22(2)، 258-249.
سفیدکن، فاطمه؛ جمزاد، زیبا و برازنده، محمد مهدی (1383). اسانس Satureja bachtiarica Bunge به‌عنوان منبعی غنی از کارواکرول، فصلنامه پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 20 (4)، 425-439.
سفیدکن، فاطمه؛ صادق‌زاده، لیلا؛ تیموری، مریم؛ عسگری فاطمه و احمدی، شهلا (1386). بررسی اثرات ضد میکروبی اسانس دو گونه مرزه (Satureja khuzistanica Jamzad و Satureja bachtiarica) در دو مرحله برداشت. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 23 (2)، 182-174.
سلطانی کاظمی، جواد و ابوطالبیان، محمدعلی (1399). افزایش عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (Zea mays L.) با کاربرد میکوریزا و پرایمینگ بذر در خاک شور. علوم گیاهان زراعی ایران، 51 (1)، 113-101.
صفائی، لیلی؛ شریفی عاشورآبادی، ابراهیم و افیونی، داوود (1396). بررسی اثر کاربرد کودهای شیمیایی، دامی و تلفیق آن‌ها بر عملکرد ترکیبات فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی  Thymus daenensis Celak.. فصلنامه اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، 5 (17)، 15-1.
طرفی، وفا؛ دانش شهرکی، عبدالرزاق و سعیدی، کرامت‌الله (1395). اثر باکتری‌های محرک رشد گیاه بر صفات مرفولوژیک و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.). تولیدات گیاهی (مجله علمی کشاورزی)، 39 (2)، 70-57.
عبادی، محمدتقی؛ عزیزی، مجید؛ سفیدکن، فاطمه و احمدی، نوراله (1395). بررسی تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد برگ، درصد و اجزای اسانس به‌لیمو (Lippia citriodora Kunth). نشریه علوم باغبانی (علوم و صنایع کشاورزی)، 30 (2)، 302-293.
لامیان، امین؛ نقدی بادی، حسنعلی؛ لادن مقدم، علیرضا و مهرآفرین، علی (1394). تغییرات مورفوفیزیولوژیکی، میزان اسانس و متیل کاویکول ترخون (Artemisia dracunculus) به تلقیح قارچ مایکوریزا (Glomus intraradices) و تنش شوری. فصلنامه گیاهان دارویی، 14 (56)، 77-64.
مظفریان، ولی‌الله (1375). فرهنگ نام‏‌های گیاهان ایران. تهران: فرهنگ معاصر.
مکی‌زاده تفتی، مریم؛ چایی‌چی، محمدرضا؛ نقدی بادی، حسنعلی؛ سلطانی میری، گلناز و سادات اسیلان، کمال (1391). اثر کودهای زیستی بر رشد، عملکرد و ترکیب اسانس گیاه مرزه (Satureja rechingeri Jamzad.)، فصلنامه گیاه و زیست‌بوم، 8 (31)، 37-27.
یادگاری، مهراب و برزگر، رحیم (1389). تأثیر گوگرد و تیوباسیلوس بر قابلیت جذب عناصر غذایی، رشد رویشی و تولید اسانس در بادرنجبویه (Melissa officinalis L.). داروهای گیاهی، 1 (1)، 40-35.
Adams, R. P. (2017). Identification of essential oil components by gas chromatography/mass spectrometry. 5 online ed. Gruver, TX USA: Texensis Publishing.
Aeschbach, R., Löliger, J., Scott, B. C., Murcia, A., Butler, J., Halliwell, B., & Aruoma, O. I. (1994). Antioxidant actions of thymol, carvacrol, 6-gingerol, zingerone and hydroxytyrosol. Food and Chemical Toxicology, 32(1), 31-36.
Ahmadi, S. H., Sefidkon, F., Babakhanlo, P., Asgari, F., Khademi, K., & Karimifar, M. A. (2009). Comparing essential oil composition of Satureja bachtiarica Bunge before and full flowering stages in field and provenance. Iranian Journal of Medicinal And Aromatic Plants, 25(2), 159-169. (In Persian)
Ahmadian, A., Ghanbari, A., Siahsar B., heidari, M., Ramroudi, M., & Moosavi-Nik, S. M. (2010). Residual effect of chemical and animal fertilizers and compost on yield, yield components, Physiological characteristics and essential oil content of Matricaria chamomilla L. under drought stress conditions. Iranian Journal of Field Crops Research, 8(4), 668-676. (In Persian)
Akbarinia, A., Ghalavand A., Sefidkon F., Rezaie, M. B., & Sharifi, A. (2004). Study on the effect of different rates of chemical fertilizer ,manure and mixure of them on seed yield and main, compositions of essential oil of Ajowan (Trachyspermum copticum). Pajouhesh-Va-Sazandegi, 16(4), 32-41. (In Persian)
Attarzadeh, M., Balouchi, H., Rajaie, M., Dehnavi, M. M. & Salehi, A. (2019). Growth and nutrient content of Echinacea purpurea as affected by the combination of phosphorus with arbuscular mycorrhizal fungus and Pseudomonas florescent bacterium under different irrigation regimes. Journal of Environmental Management, 231, 182-188.
Badran, F. S., & Safwat, M. S. (2004). Response of fennel plants to organic manure and biofertilizers in replacement of chemical fertilization. Egyptian Journal of Agricultural Research, 82(2), 247-256.
Davies, B. W. (1990). Gas chromatographic retention indices of monoterpenes and sesquiterpenes on methyl silicone and Carbowax 20M phases. Journal of Chromatography, 503, 1-24.
Gupta, M. L., Prasad, A., Ram, M. & kumar, S. (2002). Effect of the vesicular-arbuscular mycorrhizal (VAM) fungus Glomus fasiculatum on the essential oil yield related characters and nutrient acquisition in the crops of different cultivars of menthol mint (Mentha arvensis) under field conditions. Bioresource Technol, 81, 77-79.
Hataminia, P., Abbasi, N., & Zare, M. J. (2020). Quantity and quality yield of durum wheat under the impact of growth promoting bacteria in rain-fed and supplementary irrigation conditions. Iranian Dryland Agronomy Journal, 8(2), 121-139. (In Persian)
Jamzad, Z. (2009). Thymus and satureja species of Iran. Tehran: Research Institute of Forests And Rangelands. (In Persian)
Leake, G., Gasper, F., & Santos, R. (2003). Effect of water on the solubility of essential oils in dense CO2. Jornal of Essential oil Research, 15, 172-177.
Makkizadeh Tafti, M., Naghdi badi, H., Chaichi, M., & Soltani miri, G. (2012). Effect of biologic fertilizers on growth, yield and essential oil of Satureja rechingeri Jamzad. Plant and Ecosystem, 8(31), 27-37. (In Persian).
Mozafarian, V. (2013). A Dictionary of Iranian Plant Names. Tehran: Farhang Moaser (In Persian).
Mucciarelli, M., Scannerini, S, Berrtea, C., & Maffei, M. (2003). In vitro and in vivo peppermint (Mentha piperita) growth promotion by nonmycorrhizal fungal colonization. New phytologist, 158, 579-91.
Pirzad, A. R., Habibzadeh Y., & Jalilian J. (2014). Seed yield variations of mungbean (Vigna radiata L.) at mycorrhizal symbiosis under water stress. Research in Field Crops, 2(2), 33-43. (In Persian).
Safaie, L., Sharifi ashoorabadi, E., & Afiuni, D. (2017). The effects of NPK, chemical and manure fertilizers investigation on the phenolic yield and essential oil components in Thymus daenensis L..Eco-Phytochemical Journal of Medicinal Plants, 5(17), 1-15. (In Persian)
Sefidkon, F. (2023). Essential oils of Iranian Satureja species, a valuable source for preparation of natural products. Iran Nature, 7(6), 47-59.
Sefidkon, F., & Jamzad, Z. (2000). Essential oil of Satureja bachtiarica Bunge. Journal of Essential Oil Research, 12, 545-546.
Sefidkon, F., Askari, F., Sadeghzadeh, L., & Olia, P. (2009). Antimicrobial Effects of The Essential Oils of Satureja Mutica, S. Edmondi And S. Bachtiarica Against Salmonella Paratifi A and B. Iranian Journal of Biology, 22(2), 249-258. (In Persian)
Sefidkon, F., Jamzad, Z., & Barazandeh, M. M. (2005). Essential oil of Satureja bachtiarica bunge, a potential source of carvacrol. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 20(4), 425-439. (In Persian)
Sefidkon, F., Sadeghzadeh, L., Teimouri, M., Asgari, F., & Ahmadi, Sh., (2007). Antimicrobial effects of the essential oils of two Satureja species (S. Khuzistanica Jamzad and S. bachtiarica Bunge) in two harvesting time. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23(2), 174-182. (In Persian)
Shibamoto, T. (1987). Retention Indices in Essential Oil Analysis, In: Capillary Gas Chromatography in Essential Oil Analysis. Edits., P. Sandra and C. Bicchi, Huethig, Verlag, New York.
Soltani Kazemi, J., & Aboutalebian, M. A. (2020). Increasing maize (Zea mays L.) yield and yield components by mycorrhiza (Glomus mossea L.) and seed priming under salty soil condition. Iranian Journal of Field Crop Science, 51(1), 101-113. (In Persian)
Suntres, Z. E., Coccimiglio, J., & Alipour, M. (2015). The bioactivity and toxicological actions of carvacrol., 55(3), 304-18.
Tarafi, V., Danesh shahraki, A., & Saeedi, K. L. (2016). Effect of plant growth promoting rhizobacteria on morphological traits and essential oil content of Moldavian dragonhead Dracocephalum moldavica L. Journal of Plant Production, 39(2), 57-70. (In Persian)
White, S. B. (2011). Antibacterial efficacy of phosvitin, carvacrol, or nisin alone or combined against foodborne human enteric pathogens human enteric pathogens. Theses and Dissertations. Iowa State University.
Zakerian, F., Sefidkon, F., Abbaszadeh, B., & Kalate-jari S. (2020). Effect of drought stress and mycorrhizal fungi on physiological traits and essential oil percentage of Satureja sahandica Bornm., Iranian Journal of Horticultural Science, 51(1), 189-201. (In Persian)
به زراعی کشاورزی
دوره 27، شماره 1
اسفند 1403
صفحه 109-123
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار