محمد نصری؛ زهرا کریمی؛ میثم اویسی؛ پورنگ کسرایی؛ حمیدرضا لاریجانی
چکیده
جهت بررسی اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و جاسمونیک‌اسید بر ویژگی‌های بیوشیمیایی آویشن، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در منطقه ورامین اجرا شد. عامل اصلی، سطوح آبیاری [60 (نرمال) و 110 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خشکی)] و فاکتورهای فرعی نیز محلول‌پاشی ...
بیشتر
جهت بررسی اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و جاسمونیک‌اسید بر ویژگی‌های بیوشیمیایی آویشن، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در منطقه ورامین اجرا شد. عامل اصلی، سطوح آبیاری [60 (نرمال) و 110 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خشکی)] و فاکتورهای فرعی نیز محلول‌پاشی سطوح مختلف سالیسیلیک‌اسید [سه سطح شاهد (صفر)، 25 و 50 میلی‌گرم بر لیتر) و جاسمونیک‌اسید [سه سطح شاهد (صفر)، 1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر] بود. برهم‌کنش سه‌گانه تنش خشکی× محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و جاسمونیک‌اسید در تمام صفات موردمطالعه در این پژوهش در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین ارتفاع بوته (2/38 سانتی‌متر)، وزن‌های تر و خشک شاخساره (3/7112 و 7/1778 کیلوگرم در هکتار)، درصد متابولیت‌های ثانویه (اسانس 28/0 و تیمول 9/60 درصد) و غلظت سالیسیلیک‌اسید و جاسمونیک‌اسید برگ و کم‌ترین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی آویشن باغی در تیمار آبیاری معمول همراه با محلول‌پاشی 50 و 2 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک‌اسید و جاسمونیک‌اسید مشاهده شد. محلول‌پاشی هم‌زمان سالیسیلیک‌اسید و جاسمونیک‌اسید در شرایط تنش خشکی، به‌ترتیب با کاهش 70، 85 و 72 درصدی فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی سوپراکسیداز دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز نسبت به شاهد باعث شد که آسیمیلاسیون تولیدی صرف تولید ماده خشک شود. بنابراین استفاده خارجی 50 و 2 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک‌اسید و جاسمونیک‌اسید در شرایط تنش خشکی، در بهبود صفات مرتبط با عملکرد و افزایش تولید گیاه آویشن می‌تواند مدنظر باشد.
فاطمه سفیدکن؛ سیدرضا طبایی عقدایی؛ میثم انصاری؛ زهرا بهراد؛ فاطمه عسگری
چکیده
مرزۀ سهندی (Satureja sahendica Bornm.)یک گونة گیاهی انحصاری ایران است که در رویشگاههای طبیعی نواحی غرب و شمال غربی ایران پراکنش دارد. به‌منظور کشت و اهلی کردن و بررسی کمیت و کیفیت مواد مؤثرۀ آن در حالت زراعی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 1388-99 به اجرا در آمد. ابتدا، بذر هفت توده از این گونه از رویشگاههای ...
بیشتر
مرزۀ سهندی (Satureja sahendica Bornm.)یک گونة گیاهی انحصاری ایران است که در رویشگاههای طبیعی نواحی غرب و شمال غربی ایران پراکنش دارد. به‌منظور کشت و اهلی کردن و بررسی کمیت و کیفیت مواد مؤثرۀ آن در حالت زراعی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 1388-99 به اجرا در آمد. ابتدا، بذر هفت توده از این گونه از رویشگاههای طبیعی استان آذربایجان شرقی و استان کردستان جمع‌آوری و در مزرعۀ تحقیقاتی مؤسسۀ جنگل‌ها و مراتع کشور کشت شد. سپس سرشاخه‌های گلدار آنها، طی سه سال متوالی پس از کشت در مرحلۀ گلدهی کامل به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. اسانس‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌‌سنج جرمی (GS-MS)و محاسبۀ شاخص بازداری تجزیه و شناسایی شدند. براساس نتایج، اختلاف معناداری بین توده‌های مختلف از نظر بازده اسانس وجود داشت و توده‌های با منشأ کردستان از بازده اسانس بیشتری برخوردار بودند. بیشترین بازده اسانس نیز، به‌جز برای یک توده با منشأ کردستان، از گیاهان یکساله بهدست آمد. ترکیب‌های عمدۀ اسانس در تمامی توده‌های ژنتیکی، تیمول، پاراسیمن و گاماترپینن بودند. بیشترین مقدار تیمول در سال دوم مشاهده شد و تقریباً تمام توده‌ها در سال دوم از کیفیت اسانس بهتری نسبت به سال‌های اول و سوم برخوردار بودند. مقدار گاماترپینن در همۀ نمونه‌های اسانس در سال دوم نسبت به سال اول کاهش و دوباره در سال سوم افزایش یافت. مقدار پاراسیمن در سه سال مورد بررسی، روند یکسانی نشان نداد. به‌طور کلی، گیاهان یکساله بازده اسانس بیشتر و گیاهان دوساله کیفیت اسانس بهتری داشتند.