نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اسماعیل بخشنده ¹
• همت اله پیردشتی ²
• فضه قلی‌تبار فرامرزی ³
• طیبه ژولیده رودپشتی ⁴
• فایزه زعفریان ⁵

¹ دانشیار، پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران،

² استاد، گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران،

³ گروه زراعت، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

⁴ دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران،

⁵ دانشیار، گروه زراعت، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری.

چکیده

هدف: این مطالعه به‌منظور ارزیابی تأثیر باکتری‌های Rahnella aquatilis و Burkholderia cepacia بر عملکرد، اجزای‌ عملکرد و جذب عناصر پتاسیم و روی در برنج انجام شد.

روش پژوهش: آزمایش به‌صورت کرت‌‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1401 انجام شد. تیمارها شامل دو سطح کودی (100 و 75 درصد مصرف کود بر اساس نتایج آزمون خاک به‌ترتیب سطح کودی مطلوب و کاهش‌یافته) و چهار تیمار تلقیح با باکتری (تلقیح جداگانه‌ی هر یک از باکتری‌ها R. aquatilis، B. cepacia و ترکیبی (R.aquatilis+B.cepacia) و شاهد (عدم تلقیح)) بودند.

یافته‌ها: طبق نتایج بین سطوح کودی مطلوب و کاهش‌یافته اختلاف آماری معنی‌دار بین صفات وجود نداشت. تلقیح جداگانه‌ی هر یک از باکتری‌ها R. aquatilis، B. cepacia و ترکیبی موجب افزایش صفات طول خوشه (از 88/5 تا 3/11 درصد)، تعداد پنجه کل در کپه (از 4/19 تا 1/29 درصد)، تعداد دانه پر در خوشه (از 8/22 تا 5/46 درصد)، عملکرد شلتوک (از 8/22 تا 3/44 درصد)، عملکرد بیولوژیکی (از 3/20 تا 6/33 درصد)، وزن هزار دانه (از 4/2 تا 8/8 درصد)، مقدار پتاسیم در دانه (از 0/6 تا 4/41 درصد)، مقدار پتاسیم در اندام‌های هوایی (از 4/38 تا 4/65 درصد)، مقدار روی در دانه (از 2/6 تا 9/40 درصد) و مقدار روی در اندام‌های هوایی (از 4/29 تا 6/54 درصد) نسبت به تیمار شاهد شد.

نتیجه‌گیری: کاربرد باکتری‌های افزاینده رشد به‌صورت ترکیبی (بهترین تیمار تلقیح) بدون کاهش معنی‌دار عملکرد موجب کاهش مصرف کودهای شیمیایی شد که نشان‌دهندۀ اهمیت استفاده از این باکتری‌ها جهت رسیدن به اهداف کشاورزی پایدار است.

کلیدواژه‌ها

• اجزای عملکرد
• باکتری حل‌کننده پتاسیم و روی
• برنج
• کشاورزی پایدار

عنوان مقاله [English]

Improving the growth, yield and uptake of potassium and zinc elements in rice (Oryza sativa L.) affected by the plant growth promoting rhizobacteria under optimal and reduced levels of chemical fertilizers

نویسندگان [English]

• Esmaeil Bakhshandeh ¹
• Hemmatollah Pirdashti ²
• Fezzeh Gholitabar Faramarzi ³
• Tayebeh Zholideh Rodposhti ⁴
• Faezeh Zaefarian ⁵

¹ Associate Professor, Genetics and Agricultural Biotechnology Institute of Tabarestan, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

² Professor, Department of Agronomy, Genetic and Agricultural Biotechnology Institute of Tabarestan, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

³ Department of Agronomy, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

⁴ M.Sc. student, Department of Agronomy, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

⁵ Department of Agronomy, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural Science and Natural University, Sari.

چکیده [English]

Objective: This study performed to evaluate the effect of Rahnella aquatilis and Burkholderia cepacia on yield, yield components and uptake of potassium and zinc elements in rice (Oryza sativa L.).

Methods: The experiment was conducted as a split-plot in a randomized complete block design with three replications in 2022. Treatments were two levels of chemical fertilizer (100 and 75% of chemical fertilizer consumption based on the soil test results as optimal and reduced levels of fertilizer, respectively) and four inoculation treatments (separate inoculation of R. aquatilis, B. cepacia, a co-inoculation (R.aquatilis+B.cepacia) and control (non-inoculation)).

Results: Results indicated that there was no significant difference between the optimal and reduced fertilizer levels in all studied traits. The separate inoculation of Raquatilis, B.cepacia and co-inoculation increased the panicle length (from 5.88 to 11.3%), the number of total tillers in hill-1 (from 19.4 to 29.1%), the total number of grains in panicle-1 (from 22.8 to 46.5%), paddy yield (from 22.8 to 44.3%), biological yield (from 20.3 to 33.6%), one-thousand seed weight (from 2.4 to 8.8%), potassium uptake in grain (from 6.0 to 41.4%) and in above-ground biomass (from 38.4 to 65.4%), zinc uptake in grain (from 6.29 to 40.9%) and in above-ground biomass (29.4 to 54.6%) as compared with the control (non-inoculation).

Conclusion: The application of plant growth-promoting rhizobacteria in a combined form (as the best inoculation treatment) reduced the chemical fertilizers consumption without a significant reduction in paddy yield, which is indicating the importance of these rhizobacteria for achieving sustainable agricultural goals.

کلیدواژه‌ها [English]

• Potassium and zinc solubilizing bacteria
• Rice
• Sustainable agricultural
• Yield components