نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران
چکیده
زمینه: پهنه‌بندی دقیق عوامل محیطی هر منطقه برای فعالیت‌های کشاورزی، راهنمای بسیار مهمی برای تصمیم‌گیری مدیران و سیاست‌گذاران بخش کشاورزی و کشاورزان فراهم می‌کند.
هدف: این پژوهش به‌منظور پهنه‌بندی اراضی زراعی در استان لرستان برای کشت دوم ذرت علوفه‌ای در سال 1400، به‌کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)، فرآیند تحلیل شبکه‌ای(ANP) و منطق فازی انجام گرفت.
روش پژوهش: ابتدا لایه رستری عوامل محیطی مؤثر بر کشت ذرت علوفه‌ای شامل عوامل اقلیمی(دمای کمینه، بیشینه و متوسط)، توپوگرافی(ارتفاع از سطح دریا و شیب) و خاکی(اسیدیته، بافت، پتاسیم قابل‌دسترس، فسفر قابل‌دسترس، ماده آلی و نیتروژن کل) در محیط GIS تهیه شد. سپس با استفاده از توابع فازی نقشه هر عامل فازی‌سازی گردید و وزن هر عامل به‌کمک ANP تعیین شد. با ترکیب لایه‌های وزن‌دار شده، لایه‌های نهایی تولید گردید و در نهایت این لایه‌ها به‌چهار طبقه خیلی‌مناسب، مناسب، ضعیف و نامناسب پهنه‌بندی شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که 35/96 درصد از سطح محدوده موردمطالعه دارای شرایط مناسب و 65/3 درصد دارای شرایط ضعیف برای کشت ذرت علوفه‌ای می‌باشد. بهجز بخش کمی از شمال و جنوب اراضی زراعی استان لرستان، بقیه اراضی دارای شرایط مناسب بودند. ارزیابی نقشه‌های فازی نشان داد بیشترین اهمیت فازی مربوط به عوامل اقلیمی(63/0) و کمترین به عوامل خاکی(53/0) می‌باشد. بررسی جداگانه نقشه‌های عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خاکی حاکی از ایجاد محدودیت توسط تمام عوامل بهجز pH خاک برای کشت ذرت علوفه‌ای در استان لرستان می‌باشد.
نتیجه‌گیری: نتیجه این مطالعه زمینه منطقی برای برنامه‌ریزی استفاده بهینه از کاربری اراضی زراعی، مدیریت گیاه ذرت علوفه‌ای و افزایش درآمد کشاورزان را فراهم خواهد کرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Analysis of effect environmental factors on cultivation of forage maize using of fuzzy logic
نویسنده [English]
- hossein pourhadian
Assistant Professor, Department of Agriculture, Payam Noor University, Iran
چکیده [English]
Background: The precise zoning of environmental factors in each region for agricultural activities, provides a very important guide for decision-making by managers and policymakers in the agricultural sector and farmers.
Objective: This study was conducted to zoning arable lands in Lorestan province for summer(second) maize-forage cultivation using GIS and ANP-fuzzy methods in 2022.
Research method: First, the raster layer of environmental factors affecting maize-forage cultivation including climatic factors(minimum, maximum and average temperature), topography(altitude and slope) and soil (pH, texture, potassium-available, phosphorus-available, organic matter and total nitrogen) prepared in GIS. Then, using fuzzy functions, the map of each factor was fuzzy and the weight of each factor was determined by ANP. The final layers were produced by combining the weighted layers, finally these layers were zoned into four highly suitable, suitable, marginally suitable and unsuitable layers.
Results: The results showed that 96.35% of the study area was highly suitable for
maize-forage cultivation and 3.65% was marginally. Except for a small part of the north and south of the agricultural lands of Lorestan province, the rest of the lands was suitable. Evaluation of fuzzy maps showed that highest fuzzy importance is related to climatic factors(0.63) and the least to soil factors(0.53). A separate evaluation of climatic, topographic and soil factors maps indicates that all factors except soil pH limit the cultivation of maize-forage in Lorestan province.
Conclusion: The result of this study will provide a logical basis for planning the optimal use of agricultural land, management of maize-forage and increasing farmers' income.
کلیدواژه‌ها [English]
- ANP
- GIS
- Lorestan
- Organic matter
- Zoning
)