نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. رایانامه: heidaryfh9@urmia.ac.ir

2 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. رایانامه: j.alilian@urmia.ac.ir

3 نویسنده مسئول، گروه علمی علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. رایانامه: e_gholinejad@pnu.ac.ir

چکیده

هدف: با توجه به اهمیت مدیریت تغذیه در شرایط شور و لزوم بررسی جنبه‏های تغذیه‏ای گیاه زراعی جدید کینوا، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش شوری و نانوکودهای مختلف بر ویژگی­های مورفولوژیک و ویژگی­های کمی و کیفی علوفه کینوا انجام گرفت.
روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه به­صورت گلدانی اجرا شد. فاکتور اول تنش شوری با آب دریاچه ارومیه در سه سطح (صفر، 16 و 32 دسی­زیمنس بر متر) و فاکتور دوم نانوکود در پنج سطح (پتاسیم، روی، کلسیم، سیلیسیم و عدم برگ­پاشی) بود.
یافته­ ها: نتایج نشان داد که بیش‌ترین و کم‌ترین مقدار ارتفاع بوته، وزن خشک برگ و گل­ آذین به‌ترتیب از تیمار بدون تنش شوری و شوری 32 دسی­زیمنس بر متر حاصل شد. تنش شوری 32 و 16 دسی­زیمنس بر متر در مقایسه با شاهد به ­ترتیب پروتئین خام (5 و 3 درصد)،  درصد کربوهیدرات قابل حل در آب (15 و 14 درصد)، درصد الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (23 و 7 درصد)، درصد فیبر خام (10 و 5 درصد) و درصد فیبر نامحلول در شوینده خنثی (20 و 5 درصد) را افزایش داد، درحالی­که به‌ترتیب موجب کاهش خاکستر کل (27 و 17 درصد) و ماده خشک قابل هضم (22 و 8 درصد) شد. محلول ­پاشی با نانوکودها در مقایسه با شاهد (عدم محلول­پاشی) ویژگی ­های مورفولوژیک موردمطالعه را افزایش داد. هم‌چنین ویژگی ­های کیفی مطلوب علوفه مانند پروتئین خام، خاکستر کل، ماده خشک قابل هضم و درصدکربوهیدرات قابل حل در آب علوفه کینوا را بهبود بخشید و ویژگی‌های کیفی نامطلوب مانند درصد فیبر نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی و درصد فیبر خام را کاهش داد.
نتیجه ­گیری: بنابراین برای بهبود رشدونمو و افزایش کیفیت علوفه کینوا و تعدیل اثرات تنش شوری، محلول­پاشی با نانوکودهای مختلف به­ویژه نانوکود کلسیم توصیه می­گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of salinity stress and foliar application of nano-fertilizers on quantitative and qualitative characteristics of quinoa forage

نویسندگان [English]

  • Faezeh Heidari 1
  • Jalal Jalilian 2
  • esmaeil gholinezhad 3

1 Department of Plant Production and Genetic Engineering, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran. E-mail: heidaryfh9@urmia.ac.ir

2 Department of Plant Production and Genetic Engineering, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran. E-mail: j.jalilian@urmia.ac.ir

3 Corresponding Author, Department of Agricultural Sciences, Payame Noor University, Tehran, Iran. E-mail: e_gholinejad@pnu.ac.ir

چکیده [English]

Objective: Regarding the importance of nutritional management in saline conditions and the need to investigate the nutritional aspects of the new quinoa crop, this research was conducted with the aim of investigating the effect of different levels of salinity stress and different nano fertilizers on the morphological characteristics and quantitative and qualitative characteristics of quinoa forage.
Methods: This experiment was conducted on factorial experimental based on a completely randomized design with three replications in the research field of Urmia University during 2017-2018. The first factor was salinity stress with water of Lake Urmia at three levels (0, 16, 32 dS m-1) and the second factor was nano-fertilizer at five levels (potassium, zinc calcium, silica, and no foliar application (control)).
Results: The results showed that the highest and lowest values of plant height, leaf dry weight and inflorescence dry weight were obtained from the treatment without salinity stress and salinity stress at 32 dS m-1, respectively. Salinity stress at 32 and 16 ds/m, compared to the control, increased crude protein (5% and 3%), soluble carbohydrates (15% and 14%), acid detergent fiber (23% and 7%), neutral detergent fiber (20% and 5%) and crude fiber (10% and 5%), respectively, while it reduced the total ash (27% and 17%) and dry matter digestibility (22% and 8%). Also, foliar application of nano-fertilizers improved forage quality traits such as crude protein, total ash, dry matter digestibility and soluble carbohydrate content and unfavorable qualitative traits such as neutral detergent fiber, acid detergent fiber and crude fiber decreased.
Conclusion: Therefore, in order to improve the growth, increase the quality of quinoa forage, and reduce the effects of salinity stress, foliar application with various nano-fertilizers, especially calcium nano-fertilizer, is highly recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crude fiber
  • Crude protein
  • Morphological traits
  • Tolerance to Salinity
  • Total ash
احتشامی، سید محمدرضا؛ ابراهیمی، پگاه و زند، بهنام (1392). بررسی ویژگی­های کمی و کیفی ژنوتیپ­های ذرت سیلوئی در منطقه ورامین. مجله تولید گیاهان زراعی، 5 (4)، 19-38. https://dorl.net/dor/20.1001.1.2008739.1391.5.4.2.7.
جمالی، صابر و شریفان، حسین (1397). بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کینوا (Cv. Titicaca). پژوهش­های حفاظت آب و خاک. 25 (2)، 251-266.
خلیلی، سمانه؛ باستانی، عبدالامیر و و امیدی، حشمت (1396، آذر). تأثیر تنش شوری، اسپری فسفر و روی بر خصوصیات مورفولوژیکی گیاه کینوا.  اولین همایش ملی شوری. مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد، ایران.
دهقان، ابوذر و رحیم ملک، مهدی (1397). اثر تنش شوری بر صفات مورفولوژیک و میزان اسانس ژنوتیپ های بومادران هزاربرگ (Achillea millefolium) ایرانی و خارجی. روابط خاک و گیاه (علوم و فنون کشت­های گلخانه­ای). 9 (2)،23-37.
رستمی، قادر؛ مقدم، محمد؛ قاسمی پیربلوطی، عبدالله و تهرانی‌فر، علی (1399). اثر سولفات و نانوذرات آهن و روی بر زیست‌توده، مقدار و ترکیبات روغن­های اسانسی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) تحت تنش شوری. پژوهش­های گیاهی. 33 (3)، 607-621.
ساعدی، هوشنگ؛ شماع، محمود؛ نیکپور تهرانی، کریم و مروارید، عبدالحسین (1371). غذاهای دام و طیور و روش­های نگهداری آن‌ها (اصول تغذیه دام و طیور). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
سوری، محمدکاظم، و مهدوی، محمد (1394). اثر غلظت­های مختلف کلسیم بر ویژگی­های کیفی گل در دو رقم رز تحت شرایط هیدروپونیک. تولید فرآوری محصولات زراعی و باغی. 5 (16)، 189-196.
سید شریفی، رئوف و قلی‌نژاد، اسماعیل (1400). ارزیابی صفات زراعی و مورفوفیزیولویکی گیاهان زراعی. اردبیل: انتشارات دانشگاه اردبیل.
طاوسی، مهرزاد؛ عباس، غلام و صحرایی، لطفعلی (1396). کشت کینوا و نتایج تحقیقات مربوط به آن. تهران: نشرآموزش (مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی).
قدرتی آورسی، فرزاد؛ جلیلیان، جلال و سیاوش مقدم، سینا (1398). تأثیر منابع مختلف کودی بر ویژگی‌های کیفی ذرت علوفه‌ای تحت تنش کم‌آبی. تحقیقات غلات. 9 (1)، 43-54.
کلیدری، علیرضا؛ موسوی‌نیک، سیدمحسن؛ بهشتی، علیرضا و صفایی، مهران (1386). ارزیابی سرعت رشد محصول، صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکرد علوفه در ارقام مختلف سورگوم علوفه­ای در منطقه مشهد. پژوهشنامه علوم کشاورزی. 1 (8)، 37-53.
کوکبی، سمیه و طباطبایی، سید جلال (1390). تأثیر نسبت­های مختلف پتاسیم به کلسیم بر عملکرد و کیفیت خربزه گالیا در آبکشت. نشریه علوم باغبانی. 25 (2)، 178-184.
ملکوتی، محمدجعفر؛ بای‌بوردی، احمد و طباطبائی، سید جلال (1383). مصرف بهینه کود. تهران: نشر علوم کشاورزی کاربردی. 338 صفحه.
ملکی لجایر، حسن؛ سلطان‌زاده پرمهر، سمیه؛ ترابی گیگلو، موسی؛ پوربیرامی هیر، یونس و چمنی، اسماعیل (1399). اثرات پیش‌تیمار با سالیسیلیک‌اسید و نانوسیلیسیم بر شاخص‌های جوانه‌زنی، رشد و فیزیولوژیکی گیاه مرزه تحت شرایط تنش عنصر سنگین سرب. دو فصلنامه علوم سبزی­ها. 4 (2)، 147-160.
نباتی، جعفر؛ کافی، محمد؛ نظامی، احمد؛ رضوانی‌مقدم، پرویز؛ معصومی، علی و زارع مهرجردی، محمد (1393). اثر زمان اعمال سطوح مختلف تنش شوری بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی علوفه کوشیا (Kochia scoparia). پژوهش‌های زراعی ایران. 12 (3)، 612-620.
نظری، فرزاد (1398). اثر محلول­پاشی برگی کلریدکلسیم و نانوکلات کلسیم بر ویژگی­های رویشی، زایشی و عمر پس از برداشت گل مریم (Polianthes tuberosa L.). پژوهش‌های گیاهی. 32 (2)، 1-14.
نوروزی، حسین؛ روشن‌فکر، حبیب‌اله؛ حسیبی، پیمان و مسگرباشی، موسی (1393). تأثیر شوری آب آبیاری بر عملکرد و کیفیت دو رقم ارزن علوفه­ای. پژوهش آب در کشاورزی. 28 (3)، 551-560.
ولی‌زاده، رضا؛ محمودی ابیانه، مهدی و گنجوی، رضا (1395). تأثیر تنش شوری بر ترکیب شمیایی، قابلیت هضم آزمایشگاهی و خصوصیات تولید گاز گیاه کوشیا (Kochia scoparia). پژوهش‌های علوم دامی ایران. 8 (2)، 238-247.
References
Albayrak, S., Turk, M., Yuksel, O., & Yilmaz, M. (2011). Forage yield & the quality of perennial legume grass mixtures under rainfed conditions. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 39(1), 114-118.
Al-Dakheel, A. J., Hussain, M. I., & Rahman, A. (2015). Impact of irrigation water salinity on agronomical & quality attributes of Cenchrus ciliaris L. accessions. Agricultural Water Management, 159, 148-154.
Arzani, H., Mqtamedi, J., Gafari, M., Farahpoor, M., & Zare Chahoki, M. A. (2013). Classification of forage quality index in highland rangelands of Taleghan. Iranian journal of Range & Desert Research, 20(2), 250-371.
Asif, M., Abbas, B., Aziz, A., Adnan, M., Safdar, M. E., Ali, A., Raza, A., & Shakeel Hanif, M. (2020). Bio-fortification of calcium, zinc & iron improves yield & quality of forage sorghum (Sorghum bicolor L.). Journal of Pure & Applied Agriculture, 5(3), 74-81.
Cabot, C., Martos, S., Llugany, M., Gallego, B., Tolrà, R., & Poschenrieder, C. (2019). A role for zinc in plant defense against pathogens & herbivores. Frontiers in Plant Science, 10, 1-15.
Chand, S. W., Susheela, R., Sreelatha, D., Shanti, M., & Soujanya, T. (2017). Quality studies & yield as influenced by zinc fertilization in baby corn (Zea mays L.). International Journal of Current Microbiology & Applied Sciences, 6, 2454-2460.
Chinnamuthu, C. R., & Boopathi, P. M. (2009). Nanotechnology & Agroecosystem.  Madras Agricultural Journal, 96(1/6), 17-31.
Dadresan, M., Chaichi, M. R., Hosseini, M. B., Pourbabaei, A. A., & Yazdani, D. (2017). Effects of different fertilizing systems (chemical, biological & integrated) & irrigation regimes on the qualitative characteristics of forage & trigonelline content in fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.). Journal of Agroecology, 7(1), 33-49.
Dehghan, A., & Rahimmalek, M. (2018). The effect of salt stress on morphological traits & essential oil content of Iranian & foreign yarrow (Achillea millefolium L.) genotypes. Journal of Science & Technology of Greenhouse Culture Soilless Culture Research Center, 9(2), 23-37. (In Persian).
Ehteshami, S. M. R., Ebrahimi, P., & Zand, B. (2012). Investigation of quantitative and qualitative characteristics of silage corn genotypes in Varamin region. Journal of Crop Production, 5(4), 19-38. https://dorl.net/dor/20.1001.1.2008739.1391.5.4.2.7. (In Persian).
Elkelish, A. A., Alnusaire, T. S., Soliman, M. H., Gowayed, S., Senousy, H. H., & Fahad, S. (2019). Calcium availability regulates antioxidant system, physio-biochemical activities & alleviates salinity stress mediated oxidative damage in soybean seedlings. Journal of Applied Botany & Food,  92, 258-266.
Ferchichi, S., Hessini, K., Dell’Aversana, E., D’Amelia, L., Woodrow, P., Ciarmiello, L. F., Fuggi, A., & Carillo, P. (2018). Hordeum vulgare & Hordeum maritimum respond to extended salinity stress displaying different temporal accumulation pattern of metabolites. Functional Plant Biology, 45, 1096-1109.
Fing, D. H., Wang, G. Z., Si, W. T., Zhou, Y., Liu, Z., & Jia, J. (2018). Effects of salt stress on photosynthetic pigments & activity of ribulose-1, 5-bisphosphate carboxylase/oxygenase in Kalidium foliatum. Russian Journal of Plant Physiology, 65, 98-103.
Ghodrati Aversi, F., Jalilian, J., & Siavash Moghaddam, S. (2019). The effect of different fertilizer sources on quali tative characteristics of forage maize under water deficit stress conditions. Cereal Research, 9(1), 43-54. (In Persian).
Hedayati-Firoozabadi, A., Kazemeini, S. A., Pirasteh-Anosheh, H., Ghadiri, H.,  & Pessarakli, M. (2020). Forage yield & quality as affected by salt stress in different ratios of Sorghum bicolor-Bassia indica intercropping. Journal of Plant Nutrition, 1-11.
Hussain, M., Ahmad, S., Hussain, S., Lal, R., Ul-Allah, S., & Nawaz, A. (2018). Rice in saline soils: Physiology, biochemistry, genetics, & management. In Advances in Agronomy. edited by Sparks, D. L. Cambridge: Academic Press.
Jamali, S., & Sharifan, H. (2018). Investigation the effect of different Salinity levels on yield and Yield components of Quinoa (Cv. Titicaca). Journal of Water and Soil Conservation, 25(2), 251-266. (In Persian).
Khalili, K. H., Bastani, A. A., & Omidi, H. (2017, November). Effect of salinity stress, phosphorus & zinc spray on morphological characteristics of Quinoa plants. The first national conference on salinity. National salinity research center. Yazd, Iran. (In Persian).
Klydri, A. R., Mousavi Nick, S. M., Beheshti, A. R., & Safayie, M. (2007). Assessment of crop growth rate, morphological characteristics, & performance physiological & forage sorghum cultivars in Mashhad region. Journal of Agricultural Sciences, 1(8), 37-52. (In Persian).
Kokabi, S., & Tabatabaei, S. J. (2011). Effect of different ratios of potassium to calcium on the yield & quality of galia melons in hydroponic. Journal of Horticultural Science, 25, 178-184. (In Persian).
Larbi, A., Khatib-Salkin, A., Jammal, B., & Hassan, S. (2011). Seed & forage yield, & forage quality determinants of nine lactam shrubs in a nontropical dryland environment. Journal of Animal Feed Science & Technology, 163(2-4), 214-221.
Lewis, D. C., & Farlane, J. D. M. (1986). Effect of foliar applied manganese on the growth of safflower & the diagnosis of manganese deficiency by plant issue & seed analysis. Australian Journal of Agricultural Research, 72(1), 57-59.
Lilian, E. A. J. (2009). Quinoa (Chenopodium quinoa Willd.): Composition, Chemistry, Nutritional, & Functional Properties. Advances in Food & Nutrition Research 58, 1-31. https://doi.org/10.1016/s1043-4526(09)58001-1.
Malakuti, M. J., Baybordi, S., & Tabatabayi, T. (2004). Optimize use of fertilizer. Olum Keshavarzi press. Tehran, Iran. 338Pp. (In Persian).
Maleki Lajayer, H., Soltanzadeh-pormehr, S., Torabi-giglou, M., Poorbeyrami Hir, Y., & Chamani, E. (2021). Effects of pre-treatment with salicylic acid and silicon nanoparticles on germination, growth and physiological indices of savory (Satureja hortensis) seeds under lead heavy metal stress. Journal of Vegetables Sciences, 4(2), 147-160. (In Persian).
Mansouri Far, C., Modarres Sanavy, M., & Saberali, F. (2010). Maize yield response to deficit irrigation during low-sensitive growth stages and nitrogen rate under semi-arid climatic conditions. Agricultural Water Management, 97, 12-22.
Mazaherinia, S., Astaraei, A. R., Fotovat, A., & Monshi, A. (2010). Nano iron oxide particles efficiency on Fe, Mn, Zn & Cu concentrations in wheat plant. World Application Science Journal, 7(1), 36-40.
Nabati, J., Kafi, M., Nezami, A., Rezvani Moghaddam, P., Masoumi, A., & Zare Mehrjerdi, M. (2015). Evaluation of quantitative & qualitative characteristic of forage kochia (Kochia scoparia) in different salinity levels & time. Iranian Journal of Field Crops Research, 12(4), 613-620. (In Persian).
Nabati, J., Kafi, M., Nezami, A., Rezvani Moghaddam, P., Masoumi, A., & Zare Mehrjerdi, M. (2013). Evaluation of quantitative and qualitative characteristic of forage kochia in different growth under salinity stress. Journal of Crop Production, 5(2), 111-128.
Najafian, S., Khoshkhui, M., Tavallali, V., & Saharkhiz, M. J. (2009). Effect of salicylic acid & salinity in thyme (Thymus Vulgaris L.): Investigation on changes in gas exchange, water relations, & membrane stabilization & biomass accumulation. Australian Journal of Basic & Applied Sciences, 3, 2620-2626.
Nazari, F. (2019). The effect of foliar application of calcium chloride & nanocalcium chelated on vegetative, reproductive & post-harvest life of tuberose (Polianthes tuberosa L.). Journal of Plant Research, 33(2), 272-283. (In Persian).
Nikolova, I. M., Georgieva, N. A., & Naydenova, Y. A. (2018). Nutritive value responses to biological products in alfalfa forage (Medicago sativa L.). Journal Pesticides & Phytomedicine, 33(2), 119-125.
Norouzi, H., Roshanfekr, H., Hasibi, P., & Mesgarbashi, M. (2015). Effect of irrigation water salinity on yield & quality of two forage millet cultivars. Journal of Water Research in Agriculture, 28(3), 551-560. (In Persian).
Panuccio, M. R., Jacobsen, S. E., Akhtar, S. S., & Muscolo, A. (2014). Effect of saline water on seed germination & early seedling growth of the halophyte quinoa. Journal of the Annals of Botany, 6, plu047. https://doi.org/10.1093/aobpla/plu047.
Ross, S. M., King, J. R., Doovan, J. T., & Spaner, D. (2005). The productivity of oats & berseem clover intercrops. I. Primary growth characteristics & forage quality at four densities of oats. Grass & Forage Science, 60, 74-86.
Rostami, G., Ghasemi Pirbalouti, A., & Tehranifar, A. (2019).  The effect of sulfate & nano particles of iron & zinc on biomass, content & compositions of peppermint (Mentha piperita L.) essential oil under salt stress. Journal of Plant Research, 33(3), 1-15. (In Persian).
Ruiz, K. B., Biondi, S., Martínez, E. A., Orsini, F., Antognoni, F., & Jacobsen, S. E. (2016). Quinoa-A model crop for understanding salt-tolerance mechanisms in halophytes. Plant Biosystems, 150, 357-371.
Saedi, H., Shamaa, M., Nikpour Tehrani, K., & Marwarid, A. H.  (1397). Animal & poultry feeds & the conservation methods. Tehran: Tehran University Publications. (In Persian).
Saha, U. K., Sonon, L. S., Hancock, D. W., Hill, N. S., Stewart, L., Heusner, G. L., & Kissel, D. E. (2010). Common terms used in animal feeding & nutrition. Athens: University of Georgia, College of Agricultural and Environmental Sciences. Available at https://esploro.libs.uga.edu/esploro/outputs/report/Common-terms-used-in-animal-feeding/9949316317402959.
Seyed Sharifi, R., & Gholinezhad, E. (2021). Evaluation agronomic and morphological traits of crop plants. Ardabil: Publication of University of Mohaghegh Ardabili. (In Persian).
Shah, S. S., Shi, L., Li, Z., Ren, G., Zhou, B., & Qin, P. (2020). Yield, agronomic & forage quality traits of different quinoa (Chenopodium quinoa willd.) genotypes in northeast china. Agronomy, 10(12), 1908.
Sharifi, R., Mohammadi, K. & Rokhzadi, A. (2016). Effect of seed priming & foliar application with micronutrients on quality of forage corn (Zea mays). Environmental & Experimental Biology, 14, 151-156.
Singh, M. D., Chirag, G., Om Prakash, P., Hari Mohan, M., Prakasha, G., & Vishwajith, A. (2017). Nano-fertilizers is a new way to increase nutrients use efficiency in crop production. International Journal of Agriculture Sciences, 9(7), 3831-3833.
Sobhani, M. R., & Majidian, M. (2014). Evaluation of different salinity stress & plant densities effects on quantitative & qualitative forage & grain yields of Kochia in Arak region. Journal of Plant Production Research, 21(1), 91-110.
Soleymani, A., & Shahrajabian, M. H. (2012). The effects of fe, mn & zn foliar application on yield, ash & protein percentage of forage sorghum in climatic condition of Esfahan. International Journal of Biology, 4(3), 92-96.
Soliman, A. S., El-Feky, S. A., & Darwish, E. (2015). Alleviation of salt stress on Moringa peregrinausing foliar application of nanofertilizers. Journal of Horticulture & Forestry, 7(2), 36-47.
Tan, W., Meng, Q. W., Brestic, M., Olsovska, K., & Yang, X. (2011). Photosynthesis is improved by exogenous calcium in heat-stressed tobacco plants. Journal of Plant Physiology, 168, 2063- 2071.
Tausi, M., Abbas, Gh., & Sahraei, L. (2017). Quinoa cultivation and related research results. Agricultural Education Publishing, Tehran, Iran. (In Persian).
Uniyal, S. K., Awasthi, A., & Rawat, G. S. (2005). Biomass availability and forage quality of Eurotia ceratoides Mey in the rangelands of Changthang, easthern Ladakh. Current Sciencs. 89(1), 201-205.
Valizdeh, R., Mahmoudi-Abyane, M., & Ganjavi, R. (2016). Chemical composition, in vitro digestibility & fermentative gas production of kochia scoparia irrigated by water containing different level of salinity. Iranian Journal of Animal Science Research, 8(2), 238-247. (In Persian).
Xia, H., Kong, W., Wang, L., Xue, Y., Liu, W., Zhang, C., & Li, C. (2019). Foliar Zn spraying simultaneously improved concentrations & bioavailability of Zn & Fe in maize grains irrespective of foliar sucrose supply. Agronomy, 9, 386-394.
Zayed, B. A., Salem, A. K. M., & El-Sharkawy, H. M. (2011). Effect of different micronutrient treatments on rice (Oryza sativa L.) growth & yield under saline soil conditions. World Journal of Agricultural Sciences, 7(2), 179-184.