نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، بخش کنترل و گواهی بذر، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. رایانامه: b.darvishi@spcri.ir

2 بخش کنترل و گواهی بذر، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. رایانامه: e.rezvani@areeo.ac.ir

3 بخش کنترل و گواهی بذر، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. رایانامه: h.sadeghi@areeo.ac.ir

4 بخش کنترل و گواهی بذر، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. رایانامه: mshakeri@ut.ac.ir

5 بخش کنترل و گواهی بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران. رایانامه: h.nasirivatan@spcri.ir

6 بخش کنترل و گواهی بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران. رایانامه: m.kavand@areeo.ac.ir

7 بخش کنترل و گواهی بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران. رایانامه: sh.nikje@areeo.ac.ir

8 بخش کنترل و گواهی بذر، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. رایانامه: m.sharafizad@spcri.ir

چکیده

هدف: این آزمایش به‌منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم جدید لوبیا به نام­های سپهر و سمبل صورت گرفت که توسط بخش خصوصی و با هدف ثبت نام ارقام مذکور در فهرست ملی ارقام گیاهی معرفی شده­اند.
روش پژوهش: این ارقام به‌همراه چهار رقم شاهد در سه منطقه مختلف (کرج، زنجان و خمین) و در هر منطقه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال زراعی (1400-1399 و 1399-1398) موردبررسی قرار گرفتند.
یافته­ ها: نتایج بررسی صفات نشان داد که گلدهی در ارقام کاندید سپهر و سمبل به‌طور معنی ­داری زودتر از ارقام شاهد (به‌ترتیب هشت و چهار روز زودتر از میانگین ارقام شاهد) اتفاق افتاد. به همین ترتیب رسیدگی فیزیولوژیک بذر در ارقام سپهر و سمبل به‌ترتیب هشت و 10 روز زودتر از میانگین ارقام شاهد صورت گرفت. تعداد بذر در غلاف ارقام کاندید سپهر و سمبل تفاوت معنی­ داری با ارقام شاهد نداشت. ارقام سپهر و سمبل دانه­ های درشت­تری تولید کردند و وزن صددانه این ارقام به‌طور معنی­ داری بالاتر بود (به‌ترتیب 7/9 و 1/24 درصد بالاتر از میانگین سایر ارقام)، ولی عملکرد دانه در این دو رقم نسبت به ارقام شاهد به‌طور معنی­داری کم‌تر بود (به‌ترتیب 89/19 و 27/18 درصد کم‌تر از میانگین سایر ارقام).
نتیجه­ گیری: در نهایت ارقام کاندید سپهر و سمبل به‌دلیل تیپ ایستاده و سهولت برداشت، زودرس‌بودن و مصرف یک تا دو نوبت آب کم‌تر و بازارپسندی و تولید دانه ­های درشت­ تر می­توانند به‌عنوان ژرم­پلاسم­ های جدید در تولید حبوبات کشور نقش مؤثری ایفا نمایند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the agronomic value of two new bean cultivars applying for commercialization

نویسندگان [English]

  • Babak Darvishi 1
  • Enayat Rezvani 2
  • Hosein Sadeghi 3
  • Mostafa Shakeri 4
  • Hamed Nasiri Vatan 5
  • Mohammad Kavand 6
  • Shamsollah Yenkejeh Farahani 7
  • Mehran Sharafizad 8

1 Corresponding Author, Department of seed certification, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran. E-mail: b.darvishi@spcri.ir

2 Department of seed certification, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran. E-mail: e.rezvani@areeo.ac.ir

3 Department of seed certification, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran. E-mail: h.sadeghi@areeo.ac.ir

4 Department of seed certification, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran. E-mail: mshakeri@ut.ac.ir

5 Department of seed certification, Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Zanjan, Iran. E-mail: h.nasirivatan@spcri.ir

6 Department of seed certification, Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Arak, Iran. E-mail: m.kavand@areeo.ac.ir

7 Department of seed certification, Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Arak, Iran. E-mail: sh.nikje@areeo.ac.ir

8 Department of seed certification, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran. E-mail: m.sharafizad@spcri.ir

چکیده [English]

Objective: This experiment was conducted to investigate the agricultural value of two new varieties of beans: Sepehr and Sembol, which were introduced by the private sector with the aim of registering the named varieties in the national list of plant varieties.
Methods: These cultivars (Sepehr and Sembol) along with 4 domestic control cultivars were studied in 3 locations (Karaj, Zanjan, and Khomein) based on complete randomized block design in 3 replications during two crop seasons (2019-2020 and 2020-2021).
Results: Results showed that flowering occurred significantly earlier in candidate cultivars (Sepehr and Sembol) than control cultivars (8 and 4 days respectively). As the same way, physiological seed ripening in candidate cultivars occurred earlier than control cultivars (8 and 10 days earlier than mean of other cultivars respectively). The number of seeds in the pods of Sepehr and Sembol candidate cultivars did not significantly differ from the control cultivars. Sepehr and Sembol cultivars produced larger seeds and hundred seeds weight of these cultivars was greatly higher than other cultivars (9.7 and 24.1 percent higher than mean of other cultivars respectively), but the seed yield in these two cultivars was significantly lower than control cultivars (19.89 and 18.27 percent lower than mean of other cultivars respectively).
Conclusion: Finally, the candidate cultivars Sepehr and Sembol can play an effective role as new germplasms in the country's bean production due to their erect type and ease of harvesting, early maturity and consumption of one to two times less water, marketability and production of larger seeds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bean
  • Commercialization
  • Compatibility
  • Cultivar
  • Cultivation value
احمدی، کریم؛ عبادزاده، حمیدرضا؛ حاتمی، فرشاد؛ عبدشاه، هلدا و کاظمیان، آرزو (1399). آمارنامه کشاورزی. چاپ اول. تهران: انتشارات وزارت جهاد کشاورزی.
بیضایی، اسماعیل؛ دری، حمیدرضا؛ قنبری، علی‌اکبر؛ غفاری خلیق، حسین؛ رحمانی قبادی، عطیه؛ طاهری مازندرانی، منوچهر؛ شهرآیین، نوح؛ هدایتی‌پور، ابوالفضل؛ صدری، بهروز؛ ارده، محمدجواد؛ یوسفی، مظاهر؛ دادیور، مسعود؛ لک، محمدرضا؛ حسنی مهربان، افشین؛ سمیعی، داریوش؛ آزرمی، منصور؛ پوردوایی، حشمت اله؛ مستعد، بیژن؛  باشتینی، ابراهیم؛ هاشمی، شهلا؛ مجد نصیری، بهرام؛ کامل، مسعود و تکاسی، محمد (1391). صدری، رقم جدید لوبیا چیتی دانه درشت برای کاشت در مناطق معتدل سرد ایران. مجله به‌نژادی نهال و بذر، 28 (1)، 337-335.
حسین‌نژاد، عادل؛ مهرپویان، مهدی و فرامرزی، علی (1394، اردیبهشت). کاربرد دو دستگاه مکانیزه لوبیاکار در مقایسه با کشت دست نشان و بررسی کارآیی آن‌ها در برخی ویژگی‌های زراعی در ارقام لوبیا قرمز. همایش بین‌المللی پژوهش‌های کاربردی در کشاورزی. تهران، ایران.
رضیئی، طیب (1396). منطقه‌بندی اقلیمی ایران به‌روش کوپن- گایگر و بررسی جابه‌جایی مناطق اقلیمی کشور در سدۀ بیستم. نشریه فیزیک زمین و فضا، 43 (2)، 419-439.
سبکدست، منیژه و خیال‌پرست، فرنگیس (1386). مطالعه روابط میان عملکرد و اجزای عملکرد در 30 رقم لوبیا (Phaseolus vulgaris L.).  نشریه علوم آب و خاک، 43، 439-419.
شهرآیین، نوح؛ حسنی مهربان، افشین؛ پوردوایی، حشمت‌ا...؛ بیضائی، اسماعیل؛ مستعد، محمد و بنانج، کاوه (1397). تعیین منابع ژنتیکی مقاومت لوبیا به سه ویروس مهم لوبیا BCMV، BYMV و CMV. تهران: انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
صالحی، فرود (1393). اثر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه لاین‌های جدید لوبیا قرمز. نشریه پژوهش‌های کاربردی زراعی، 27 (103)، 28-23.
فرجی، هوشنگ؛ قلی‌زاده، ثنا؛ اولیایی، حمیدرضا و عظیمی گندمانی، محمد (1389). تاثیر تراکم بوته بر عملکرد سه رقم لوبیاچیتی (Phaseolus vulgaris) در شرایط آب‌وهوایی یاسوج. نشریه پژوهش‌های حبوبات ایران، 1 (1)، 50-43.
فرشادفر، عزت‌االه (1377). کاربرد ژنتیک کمی در اصلاح نباتات. چاپ اول. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی.
قنبری، علی‌اکبر (1391). پاسخ فیزیولوژیک ژنوتیپ‌های لوبیا تحت رژیم‌های مختلف رطوبتی. رساله دکتری. به راهنمایی محمدرضا شکیبا. تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی.
قنبری، علی‌اکبر؛ یوسفی، مظاهر؛ لک، حمیدرضا؛ غدیری، عادل؛ اسدی، بهروز؛ دری، حمیدرضا؛ آسترکی، حسین؛ کوشکی، محمدحسن؛ کامل، مسعود؛ بیضایی، اسماعیل؛ پورمتین، راشین و حاتم‌آبادی فراهانی، مریم (1395). غفار، رقم جدید لوبیا چیتی. نشریه یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، 5 (2)، 155-143.
کشاورزنیا، رضا؛ محمدی نرگسی، بهروز و عباسی، علیرضا (1392). بررسی تنوع ژنتیکی لوبیا براساس صفات مورفولوژیکی تحت دو شرایط نرمال و تنش خشکی. مجله علوم گیاهان زراعی ایران، 44 (2)، 315-305.
کمانکش، ابراهیم و شفیعی، الهه (1397). راهنمای کاربردی پرورش لوبیا. چاپ اول. تهران: انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی.
مدنی، حمید؛ شیرزادی، محمدحسن و درینی، فاطمه (1387). تاثیر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی و لوبیا تپاری محلی جیرفت. نشریه یافته های نوین کشاورزی، 3 (1)، 104-93.
 
References
Ahmadi, K, Ebadzade, H., Hatami, F., Abdeshah, H., & Kazemian, A. (2020). Agricultural Statictics. Ministry of Agricultural Jihad, Program Deputy Economical Information and Communication Technology Center. Pp.118. (In Persian).
Awan, F. K., Khurshid, M. Y., Afzal, O., Ahmed, M., & Chaudhry, A. N. (2014). Agro-morphological evaluation of some exotic common bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes under rainfed conditions of Islamabad, Pakistan. Pakistan Journal of Botany, 46, 259-264.
Beizaee, A., Dorri, H. R., Ghanbari, A. A., Ghafari Khaligh, H., Rahmani Ghobadi, A., Taheri Mazandarani, M., Shahraen, N., Hedaiatipour, A., Sadri, B., Ardeh, M. J., Usefi, M., Dadivar, M., Lak, M. R., Hasani Mehraban, A., Samiei, D., Azarmi, M., Pourdavaee, H., Mostaed, H., Bashtini, E., Hashemi, Sh., Majd Nasiri, B., Kamel, M., & Takasi, M. (2012). Sadri, A New Large Seed Chiti Bean Cultivar Suitable for Cultivation in Temperate- Cold Areas of Iran.  Seed and Plant Breeding Magazine (Seedlings and seeds), 28, 335-337. (In Persian).
Bennt, J. P., Adams, M. W., & Burga, C. (1977). Pod yield component variation and inter correlation in Phaseolus vulgaris as affected by planting density. Crop Science, 17, 35-75.
Cerna, J., & Beaver, J. S. (1990). Inheritance of early maturity of indeterminate dry bean. Crop Science, 30, 1215-1218.
Dorri, H. R., Asadi, B., Ghadiri, A., Lak, M. R., Usefi, M., Ghanbari, A. A., Beizaee, E., Kamel, M., Koushki, M. H., Asteraki, H., Pourmatin, R., & Hatamabadi Farahani, M. (2016). Ghaffar, new cultivar of chiti beans. Scientific-Extension Journal of Research Findings in Crops and Horticultural Plants, 5, 143-155. (In Persian).
Fageria, N. K., & Santos, A. B. (2008). Yield physiology of dry bean. Journal of Plant Nutrition, 31, 983-1004.
FAO, Food and Agriculture Organization. (2014). Crops production report from http://faostat.fao.org
Faraji, H., Gholizadeh, S., Owliaiee, H. R., & Azimi Gandomani, M. (2010). Effect of plant density on grain yield of three spotted bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars in Yasouj condition. Iranian Journal of Pulses Research, 1, 43-50. (In Persian).
Farshadfar, A. (1998). Application of quantitative genetics in plant breeding. Kermanshah: Razi university. (In Persian).
Ghanbari, A. A. (2012). Physiological responses of common bean genotypes under contrasting moisture regimes. Doctoral dissertation. under the supervision of Mohammadreza Shakiba. Tabriz: Tabriz University, Faculty of Agriculture. (In Persian).
Gomez, O. J., Blair, M. W., Frankow-lindberg, B. E., & Gullberg, U. (2004). Molecular and phenotypic diversity of common bean landraces from Nicaragua. Crop Science, 44, 1412-1418.
Goncalves Ceolin, A. C., Goncalves-Vidigal, M. C., SoaresVidigalFilho, P., Vinicius Kvitschalm, M., Gonela, A., & Alberto Scapim, C. (2007). Genetic divergence of the common bean (Phaseolus vulgaris L.) group Carioca using morpho-agronomic traits by multivariate analysis. Hereditas, 144, 1-9.
Hoseinnejad, A., Mehrpouyan, M., & Faramarzi, A. (2015, May). The use of two mechanized bean cultivation machines in comparison with manual cultivation and their effectiveness in some agricultural characteristics of red bean cultivars. International Conference on Applied Research in Agriculture. Tehran, Iran. (In Persian).
Kamankesh, E., & Shafiee, E. (2018). Practical guide for beans growing. First edition. Tehran: Amoozesh va Tarvij Keshavarzi press. (In Persian).
Keshavarznia, R., Mohammadi Nargesi, B., & Abbasi, A. (2013). The study of genetic variation of bean (Phaseolus vulgaris L.) based on morphological traits under normal and stress conditions. Iranian Journal of Field Crops Science, 44, 305-315. (In Persian).
Liebman, M., Corson, S., Rowe, R. J., & Halteman, W. A. (1995). Dry bean response to nitrogen fertilizer in two tillage and residue management systems. Agronomy Journal, 87, 538-546.
Madani, H., Shirzadi, M. H., & Darini, F. (2008). Effect of plant density on yield and yield components of vigna and tepary local beans germplasms in Jiroft, Iran. New findings in Agriculture, 3, 93-104. (In Persian).
Raziei, T. (2017). Köppen-Geiger climate classification of Iran and investigation of its changes during 20th century. Journal of the Earth and Space Physics, 43, 419-439. (In Persian).
Roman, H., Bralewski, T. W., Fiebig, M., & Bocian, S. (2004). Variability of selected characters of 18 local populations of bean (Phaseolus ssp.). Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, Horticulture, 7(1). http://www.ejpau.media.pl/volume7/issue1/horticulture/abs-08.html.
Sabokdast, M., & Khyalparast, F. (2008). A study of relationship between grain yield and yield components in common bean cultivars (Phaseolus vulgaris L.). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural of Resource, 11, 123-134. (In Persian).
Salehi, F. (2014). The effect of plant density on yield and yield components of red beans new lines. Journal of Agriculture (Research and Development), 103, 22-28. (In Persian).
Schoonhoven, A., & Vosyest, O. (1991). Common beans: Research for crop improvement for the 21st century. Dordrecht: Kluwer Academic Publication.
Serene, M. I., Jebaraj, S., & Ganesh, S. K. (2000). Path analysis in cowpea. Research on Crops, 1, 314-316.
Shahraen, N., Hasanimehraban, A., Pourdavaei, H., Beyzaei, E., Mostaed, M., & Benanej, K. (2000). Screening of French bean germplasm to three important viruses: BCMV, BYMV and CMV. Final Report, Plant Pests and Diseases Research Institute, Tehran, Iran. (In Persian).
White, J. W., & Singh, S. P. (1991). Source and inheritance of earliness in tropically adapted indeterminate common bean. Euphytica, 55, 15-19.