نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نازپری شهلی بر رود گزی ¹
• مهدی دهمرده ²
• عیسی خمری ³
• زیبا سوری نظامی ⁴

¹ دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

² دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل،

³ استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

⁴ استادیار، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

به­منظور ارزیابی تأثیر زمان محلول­پاشی و نانوذره مولیبدن به‌روش شیمیایی و شیمی سبز بر شاخص­های زراعی و کیفی ماش (توده محلی سیستان) این پژوهش در فروردین‌ماه سال 1396 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل نانوذره مولیبدن در چهار سطح (بدون استفاده از مولیبدن، نانوذره با منشأ گیاهی، نانوذره با منشأ شیمیایی، ترکیب نانوذره گیاهی و شیمیایی) به‌عنوان فاکتور اول و زمان محلول­پاشی در دو سطح (چهاربرگی و شش‌برگی) به‌عنوان فاکتور دوم بودند. تراکم کاشت ماش 33 بوته در مترمربع بود و آبیاری دو بار در هفته انجام شد. بیش‌ترین ارتفاع بوته (5/47 سانتی‌متر)، عملکرد بیولوژیک (5287 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد اقتصادی (634 کیلوگرم در هکتار)، تعداد نیام در بوته (8)، بیش‌ترین کاروتنوئید، کلروفیل a و کلروفیل b، از مرحله شش‌برگی و از کاربرد نانوذره مولیبدن به‌صورت مخلوط به‌دست آمد. مقایسه میانگین اثر متقابل زمان محلول­پاشی و نانو­ذره مولیبدن نشان داد که بیش‌ترین پروتئین بذر (40 درصد) از تیمار نانوذره گیاهی و مرحله چهاربرگی به‌دست آمد. محلول­پاشی عناصر ریز­مغذی به‌عنوان یک راه‌کار مدیریتی کارآمد می­تواند در تولید محصولات کشاورزی مناسب باشد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که کاربرد توأم نانوذره مولیبدن شیمیایی و گیاهی در مرحله شش‌برگی باعث افزایش صفات کمی ماش گردید.

کلیدواژه‌ها

• ارتفاع بوته
• پروتئین دانه
• تغذیه برگی
• حبوبات
• ریزمغذی‌ها
• شیمی سبز
• مولیبدن
• نانو ذرات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Spraying Time and Fertilizer of Molybdenum Nano particles by Chemical and Green Chemistry on morpho physiological indices of Mungbean (Vigna radiata L.)

نویسندگان [English]

• nazpare shohlibor rodgazi ¹
• Mehdi Dahmardeh ²
• issa khammari ³
• ziba sorinezami ⁴

¹ Former M.Sc. Student, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zabol. zabol, Iran

² Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zabol. zabol, Iran.

³ Assistant Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Zabol. zabol, Iran.

⁴ Assistant Professor, Department of chemistry, Faculty of science, University of Zabol. zabol, Iran.

چکیده [English]

In order to evaluate the effect of soluble time and molybdenum nanoparticles by chemical and green chemistry on morph-physiological indices of mung bean, the present research has been conducted in a factorial experiment, in Randomized Complete Block Design (RCBD) with three replications at Agricultural Research Institute University of Zabol in 2017. The experiment includes 4 levels of treatments: (Molybdenum nanoparticles of plant origin, chemical origin, plant and chemical composition, and control), as the primary factor and spraying time in 2 levels (Step 4 leaf and Step 6 leaf) as the secondary one. The plant density of mung bean has been 33 plants/m² with the irrigation being performed twice a week. The maximum plant height (47.5 cm), biological yield (5287 kg ha^-1), economic yield (634kg ha^-1), number of seeds in pod (8), carotenoid, and chlorophyll a and b occur from Step 4-6 and the application of mixed molybdenum nanoparticles. Results from the experiment show that the highest seed protein (40%) has been obtained from plant nanoparticles as well as the 4-leaf stage. Micronutrient can be an effective management solution for production of agricultural products. The results also show that the application of chemical and vegetable molybdenum nanoparticles at 6- leaf stage increase mung bean traits.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Leaf feeding
• Legume
• micronutrients
• Plant height
• seed protein
• Green chemistry
• Molybdenum
• nanoparticles