نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد، گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
2 دانشآموخته دکتری، گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
3 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
چکیده
در این پژوهش پتانسیل جدایههای فراریشهای و درونرست جداشده از ریشه گیاه گندم بهمنظور بررسی خصوصیات محرک رشد و اثر آنها بر عملکرد گندم و کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفر مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا باکتریها از نظر تولید هورمون ایندول استیک اسید در محیط کشت حاوی ال-تریپتوفان غربالگری شدند و سپس توانایی آنها در انحلال فسفاتهای نامحلول معدنی و آلی ارزیابی شد. در ادامه مطالعات آزمایشگاهی، آزمایش مزرعهای بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در طی دو سال زراعی 1396-1395 و 1397-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تیمار کود زیستی وشیمیایی فسفر بود که تیمار کود زیستی در دو سطح (زادمایه باکتری بههمراه شاهد) و کود شیمیایی بهعنوان فاکتور دوم از منبع سوپر فسفات تریپل در پنج سطح (1- عدم مصرف کود شیمیایی فسفر، 2- 25 درصد توصیه کودی فسفر، 3- 50 درصد توصیه کودی فسفر، 4- 75 درصد توصیه کودی فسفر، و 5- 100 درصد توصیه کودی فسفر) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که افزایش شاخصهای رشد و عملکرد گیاه گندم در نتیجه مایهکوبی بذور گندم با سویههای محرک رشد گیاه بهعلاوه 75 درصد از کود فسفر از نظر آماری برابر با تیمار 100 درصد کود فسفر و بدون زادمایه باکتری بود. کاربرد زادمایه باکتریهای محرک رشد (تلفیقی از جدایه فراریشهای و درونرست) با 75 درصد کود شیمیایی توانست به میزان 4/747 گرم بر مترمربع تولید را داشته باشد. براساس این نتایج، پیشنهاد میشود که زادمایه میتواند بهعنوان مکمل با کودهای شیمیایی بهمنظور کاهش سطح مصرف کودهای شیمیایی استفاده شود اما نمیتواند جایگزینی برای کود فسفر باشد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of the efficiency of plant growth promoting bacteria in reducing phosphate fertilizer application in wheat
نویسندگان [English]
- Hossein Ali Alikhani 1
- somayeh emami 2
- Fatemeh Alikhani 3
1 Professor, Department of Soil Science, College of Agriculture and Natural Resource, University of Tehran, Karaj, Iran
2 Former Ph.D. Student, Department of Soil Science, College of Agriculture and Natural Resource, University of Tehran, Karaj, Iran
3 M.Sc. Student, Department of Soil Science, College of Agriculture and Natural Resource, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]
The present study investigates the potential of rhizosphere and endophytic bacterial isolates isolated from the roots of wheat plant in terms of plant growth promoting (PGP) traits and their effect on the wheat yield and decreased phosphorus (P) fertilizer use. To this end, the isolated bacteria have been first screened for the production of indole-3-acetic acid (IAA) in the presence of tryptophan in the culture medium, and then the bacteria have been tested for their ability to dissolve inorganic and organic phosphates. In further laboratory studies, a factorial experiment has been conducted as a randomized complete block design with three replications over two-year field study (2017 and 2018). Experimental treatments include biological and chemical phosphorus fertilizer, the former with two levels (with and without bacterial inoculation) and latter (as the second factor) from triple super phosphate source with five (0%, 25%, 50%, 75%, and 100% of the full recommended fertilizer rate). Results from this experiment prove that supplementing 75% of the recommended P-fertilizer rate with bacterial isolates (co-inoculation with rhizospheric and endophytic bacteria) increases wheat growth indices and yield (747.40 g m-2), which are statistically equivalent to the full fertilizer rate without them. Based on these results, it is suggested that biofertilizer can be used as a fertilizer supplement to reduce the level of fertilizer use but cannot be a substitute for phosphorus fertilizer.
کلیدواژهها [English]
- Phosphate solubilization
- plant yield
- rhizospheric and endophytic bacteria