نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

2 دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود،شاهرود،ایران

3 دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

ﺑﻪ‌ﻣﻨﻈﻮر ارزیابی استفاده از پرایمینگ بذر جهت کاهش اثرات تنش کمبود آب در ارقام گلرنگ، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود اجرا گردید. کرت اصلی شامل آبیاری در سه سطح بر اساس میزان تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A شامل: عدم تنش کم‌آبی (60 میلی‌متر تبخیر)، تنش کم‌آبی ملایم (120 میلی‌متر تبخیر) و تنش کم‌آبی شدید (180 میلی‌متر تبخیر) و کرت فرعی ترکیبی از دو فاکتور ارقام گلرنگ(گلدشت، سینا و صفه) و پرایمینگ بذر (بذور تیمار شده با اسید‌سالیسیلیک و بذور شاهد) بود. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ تنش آبی شدید موجب کاهش 29 درصدی عملکرد دانه نسبت به شرایط نرمال شد که در این شرایط به ترتیب 33، 25، 29 و 40 درصد بر فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددیسموتاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز افزوده شد و محتوای مالون دی آلدئید، پرولین و کارتنوئید افزایش معنی‌داری یافت ولی از میزان کلروفیل کاسته شد. براساس نتایج حاصل از آزمایش پرایمینگ بذر با اسید سالیسیلیک، با افزایش هفت تا نه درصدی فعالیت سیستم دفاع آنتی اکسیدانی آنزیمی و افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنش کم‌آبی موجب بهبود عملکرد دانه در شرایط تنش گردید. برهمکنش آبیاری و رقم تاثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Alleviation of water deficit stress effects on safflower cultivars by seed priming

نویسندگان [English]

  • Shahram Taheri 1
  • Ahmad Gholami 2
  • Hamid Abbasdokht 3
  • Hassan Makarian 3

1 Ph.D. Student, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran.

2 Associate Professor, Faculty of Agriculture, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran

3 Associate Professor, Faculty of Agriculture, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran

چکیده [English]

In order to evaluate the effects of seed priming to reduce water deficit stress in safflower cultivars, an experiment was conducted as a split plot factorial based on randomized complete block design with three replications at Shahrood Agricultural Research Center in 2015. The main plot consisted of irrigation at three levels based on the evaporation from class A evaporation pan: non water deficit stress (60 mm evaporation), mild water deficit stress (120 mm evaporation) and severe water deficit stress (180 mm evaporation) and subplots consisted of two factors include safflower cultivars (Goldasht, Sina and Soffeh) and seed priming (Primed seeds with salicylic acid and non-primed). The results showed that severe water stress reduced the grain yield by about 29 percent compared to non stress conditions. In these conditions activity of superoxide dismutase, peroxidase, ascorbate peroxidase and catalase enzymes was increased by about 33, 25, 29 and 40 percent respectively. In severe water deficit conditions, content of malondialdehyde, proline and carotenoid significantly increased but the amount of chlorophyll was reduced. Priming of seeds with salicylic acid caused the antioxidant defense system activity to be increased by about 7-9 percent, therefore increased resistance of safflower plants to water stress and resulted in greater seed yield under water stress conditions. Interaction of irrigation and cultivar appeared to be significant on seed yield and activity of catalase, peroxidase and ascorbate peroxidase enzymes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Antioxidant
  • Chlorophyll
  • Malondialdehyde
  • proline
  • Salicylic Acid
محمودیه چم پیری ر، احسان‌زاده پ و سعیدی ق (1385) اثر رقم و سایه‌اندازی طبق و برگ‌های نزدیک آن بر عملکرد دانه گلرنگ و اجزای آن در اصفهان. دانش کشاورزی. 1(37): 157-165.
معراجی پور م، موحدی دهنوی م، دهداری ا، فرجی ه و معراجی پور م (1391) تأثیر تنش خشکی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی چهار رقم گلرنگ بهاره در منطقه یاسوج. تنش‌های محیطی در علوم زراعی. 5(2): 125-134.
موحدی دهنوی م، مدرس ثانوی س ع م، سروش‌زاده ع و جلالـی م (1383) تغییـرات میـزان پـرولین، قنـدهای محلـول کـل، کلروفیـل و فلورسانس کلروفیل در ارقام گلرنگ پاییزه تحت تنش خشکی و محلول‌پاشی روی و منگنز. مجله بیابان. 9(1): 94-108.
موسوی فر ب، بهدانی م ا و جامی الاحمدی م (1388) پاسخ ارقام گلرنگ بهاره به فواصل مختلف آبیاری در شرایط بیرجند. همایش منطقه‌ای بحران آب و خشکسالی. رشت، ایران.
یداللهی پ، اصغری‌پور م ر، خیری ن و قادری ا (1393) اثر تنش خشکی و انواع کود آلی بر عملکرد روغن و ویژگی‌های بیوشیمیایی گلرنگ (Carthamus tinctorius L). مجله تولید گیاهان روغنی. 1(2): 27-40.
Amini H, Arzani A and Bahrami F (2013) Seed yield and some physiological traits of safflower as affected by water deficit stress. International Journal of Plant Production. 7: 597-614.
Asada K and Takahashi M (1987) Production and scavenging of active oxygen radicals in photosynthesis. In: Kyle DJ, Osmond CB and Arntzen CJ (Eds.), Photoinhibition. Elsivier, Amsterdam. pp. 227-288.
Bates LS, Aldren RP and Teare LD (1973) Rapid determination of free proline for water stress studies. Plant and Soil. 39: 205-207.
Beauchamp C and Fridovich I (1971) Superoxide dismutase: improved assays and an assay applicable to acrylamide gels. Analytical Biochemistry. 44(1): 276-287.
Chandlee JM and Scandalios JG (1984) Analysis of variance affecting the catalase development program in Maize scutellum. Journal of Applied Genetics. 69: 71-77.
Cornic G and Fresneau C (2002) Photosynthetic carbon reduction and carbon oxidation cycles are the main electron sinks for photosystem II activity during a mild drought. Annals of Botany. 89: 887-894.
Davatgar N, Neishabouri MR, Sepaskhah AR and Soltani A (2009) Physiological and morphological responses of rice (Oryza sativa L.) to varying water stress management strategies. International Journal of Plant Production. 3: 19-32.
Eldahshan OA and Singab AB (2013) Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry Carotenoids. [Online]. Available at http://www.phytojournal.com. 2(1): 225-234.
Gambel PE and Burke JJ (1984) Effect of water stress on the chloroplast antioxidant system. I. Alterations in glutathione reductase activity. Plant Physiology. 76: 615-621.
Hamrouni I, Ben-Salah H and Marzouk B (2001) Effects of water-deficit on lipids of safflower aerial parts. Journal of Photochemistry. 58: 277-280.
Harris D, Pathan AK, Gothkar P, Joshi A, Chivasa W and Nyamudeza P (2001) On-farm seed priming: using participatory methods to revive and refine a key technology. Agricultural Systems. 69: 151-164.
Hayat S and Ahmad A (2007) Salicylic acid: a plant hormone. Springer.
Heath RL and Packer L (1968) Photoperoxidation in isolated chloroplasts. I. Kinetics and stoichiometry of fatty acid peroxidation. Archives in Biochemistry and Biophysics. 125: 189-198.
Hisao TC (1973) Plant responses to water stress. Annual Review Plant Physiology. 24: 519-570.
Hojati M, Modarres-Sanavy AMM, Karimi M and Ghanati F (2011) Responses of growth and antioxidant systems in Carthamus tinctorius L. under water deficit stress. Acta Physiologiae Plantarum. 33: 105-112.
 
 
 
Holy MC (1972) Indole acetic acid oxidase: a dual catalytic enzyme. Plant Physiology. 50: 15-18.
Huang J, Hirji R, Adam L, Rozwadowski KL, Hammerlindl JK, Keller WA and Selvaraj G )2000) Genetic engineering of glycinebetaine production toward enhancing stress tolerance in plants: metabolic limitations. Plant Physiology 122: 747-756.
Jabeen N and Ahmad R (2013) The activity of antioxidant enzymes in response to salt stress in safflower (Carthamus tinctorius L.) and sunflower (Helianthus annuus L.) seedlings raised from seed treated with chitosan. Journal of the Science of Food and Agriculture. 93(7): 1699-1705.
Mittler R )2002( Oxidative stress, antioxidants and stress tolerance. Trends Plant Science. 7: 405-409.
Mittler R, Vanderauwera S, Gollery M and Vanbreusegem F (2004) Reactive oxygen gene network of plants. Trends in Plant Science. 9: 490-498.
Movahhedy Dehnavy M, Modarres Sanavy SAM and Mokhtassi Bidgoli A (2009) Foliar application of zinc and manganese improves seed yield and quality of safflower (Carthamus tinctorius L.) grown under water deficit stress. Industrial Crops and Products. 30: 82-92.
Noctor B and Foyer CH (1998) Ascorbate and glutathione: Keeping active oxygen under control. Annual Review Plant Physiology. 49: 249-279.
Pasban Eslam B (2011) Evaluation of physiological indices for improving water deficit tolerance in spring safflower. Journal of Agricultural Science and Technology. 13: 327-338.
Soltani E and Soltani A (2015) Meta-analysis of seed priming effects on seed germination, seedling emergence and crop yield: Iranian studies. International Journal of Plant Production. 9(3): 413-432.
Sumanta N, Imranul Haque C, Nishika J and Suprakash R (2014) Spectrophotometric analysis of chlorophylls and carotenoids from commonly grown fern species by using various extracting solvents. Research Journal of Chemical Sciences. 4(9): 63-69.
Wood AJ (2005) Eco-physiological adaptions to limited water environments. In: Ajenks M and Hasegawa PM (Eds.), Plant Abiotic Stress. Blackwell Publisher, New York, pp. 10-41.