نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• خدیجه شهسوارپور لنده ¹
• همت اله پیردشتی ²
• اسماعیل بخشنده ³

¹ دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

² دانشیار، گروه زراعت، پژوهشکدة ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

³ استادیار، پژوهشکدة ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر باکتری بومی‌ فزآینده رشد Enterobacter sp. بر برخی صفات رویشی و عملکرد شلتوک برنج (رقم ’طارم هاشمی‘) آزمایشی در یکی از مزارع روستای آقاملک شهرستان بابل در سال 1395 انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل شش سطح کود سولفات پتاسیم (0، 25، 50، 75، 100 و 125 کیلوگرم در هکتار)، در کرت اصلی و روش‌های تلقیح در چهار سطح (عدم تلقیح بذر یا نشاء به‌عنوان تیمار شاهد، تلقیح بذر در خزانه، تلقیح ریشه نشاء و تلقیح همزمان بذر در خزانه و ریشه نشاء) در کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که روش‌های مختلف تلقیح موجب افزایش ارتفاع بوته (25/1-54/2 درصد)، تعداد پنجه (7/11-5/16 درصد)، تعداد برگ در کپه (5/12-2/14 درصد)، شاخص سطح برگ (16/7-9/17 درصد) و عملکرد شلتوک (6/14-8/19 درصد) و تسریع وقوع مرحله گرده‌افشانی حدود یک روز نسبت به شاهد شدند. در این آزمایش، آثار اصلی بر صفات مورد مطالعه معنا‌دار و اثر متقابل تیمارها غیرمعنا‌دار بود. روش‌ تلقیح توأم بذر در خزانه و ریشه نشاء با باکتری بر روش‌های دیگر برتری داشت. همچنین، با مصرف کود پتاسیم از صفر تا 125 کیلوگرم در هکتار مقدار تمامی صفات اندازه‌گیری شده به‌ویژه عملکرد شلتوک (2/18 درصد بیشتر از شاهد) افزایش یافت. درنتیجه، کاربرد باکتری و مصرف کود پتاسیم به‌طور جداگانه از طریق بهبود صفات رویشی به‌ویژه تعداد پنجه و تعداد برگ، به افزایش شاخص سطح برگ منجر شد. از جمله مؤلفه‌های مهم در جذب نور و تأثیرگذار بر میزان کارایی فتوسنتز است و بدین ترتیب سبب بهبود عملکرد برنج شد.

کلیدواژه‌ها

• بذرمال
• ریشه‌مال
• رشد رویشی
• سولفات پتاسیم
• عملکرد شلتوک

20.1001.1.83372008.1397.20.1.16.9

عنوان مقاله [English]

Effect of different methods of inoculations with a native plant growth promoting bacteria on some vegetative characteristics and yield of rice (cv. ‘Tarom Hashemi’) under different levels of potassium fertilizer

نویسندگان [English]

• Khadijeh Shahsavarpour Lendeh ¹
• Hemmatollah Pirdashti ²
• Esmaeil Bakhshandeh ³

¹ M.Sc. Student in Agronomy, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari.

² Associate Professor, Agronomy Department, Genetics and Agricultural Biotechnology Institute of Tabarestan, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari,

³

چکیده [English]

In order to investigate the effect of a native plant growth promoting bacteria (Enterobacter sp.) on some vegetative characteristics and paddy yield of rice(cv. ‘Tarom Hashemi’), a field experiment was carried out in Babol (Aghamalek village) at 2016. This experiment was arranged in split plots based on a randomized complete block design with three replications. Six levels of potassium sulfate fertilizer (PSF: 0, 25, 50, 75, 100 and 125 kg ha^-1) were used as the main plots and four levels of inoculations (non-inoculation as control, seed inoculation in the seedbed condition, seedling root inoculation before transplanting time and combined both previously methods) served as the sub-plots. The results indicated that various methods of inoculation increased plant height (1.25-2.54%), tillers number per hill (TNH; 11.7-16.5%), total leaves number per hill (TLN; 12.5-14.2%), leaf area index (LAI; 7.16-17.9%) and paddy yield (PY; 14.6-19.8%) of rice and the occurring of anthesis stage were about one day sooner as compared to the control condition. In this experiment, the studied traits significantly influenced by PSF and various methods of inoculation, but the interaction effect between them were not significant. Among inoculation methods, the combined method was better than others. In addition, the values of all studied traits such as PH, TNH, TLN, LAI and PY (18.2% more than the control) increased as PSF increased from zero to 125 kg ha^-1. Consequently, the application of Enterobacter sp. and PSF through improved the vegetative characteristics, particularly in LAI, TNH and TLN, resulted to increase in the radiation interception capacity, photosynthetic efficiency and improved PY of rice.

کلیدواژه‌ها [English]

• Paddy yield
• potassium sulfate
• root inoculation
• seed inoculation
• vegetative characteristics