نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

چکیده

به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی نانو کود کلات آهن و روی بر عملکرد و خصوصیات زراعی کلزا رقم هیبرید هایولا 308 در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 93-1392 در شهرستان رامهرمز استان خوزستان به‌صورت کرت‌های خرده شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. آبیاری، عامل اصلی در سه سطح آبیاری در کل دورة رشد، قطع آبیاری در مرحله ظهور جوانه گل و قطع آبیاری در مرحله تشکیل دانه و محلول‌پاشی در مراحل ابتدای ساقه‌رفتن و شروع گل‌دهی عامل فرعی در چهار سطح محلول‌پاشی با آب، محلول‌پاشی با نانو کلات روی، محلول‌پاشی با نانو کلات آهن و محلول‌پاشی با ترکیب نانو کلات روی و آهن (هرکدام با غلظت دو در هزار) بود. نتایج نشان داد قطع آبیاری در مراحل رشد زایشی عملکرد دانه (18 درصد)، وزن خشک گیاه (شش درصد) و شاخص برداشت (14 درصد) را کاهش داد. ارتفاع بوته و وزن هزاردانه تحت تأثیر برهمکنش تنش خشکی و محلول‌پاشی قرار گرفتند. بیشترین میزان درصد روغن دانه (2/45 درصد)، وزن هزار دانه (13/4 گرم) و ارتفاع گیاه (5/106 سانتیمتر) مربوط به تیمار آبیاری در کل دوره رشد و محلول‌پاشی ترکیبی نانو کود کلات روی و آهن بود. محلول‌پاشی نانو کود کلات آهن و روی باعث بهبود تحمل گیاه در شرایط تنش خشکی شد و عملکرد را نسبت به شاهد (هشت درصد) افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of foliar application of nano-iron and zinc chelated on yield, yield components and harvest index of canola under drought stress conditions

نویسندگان [English]

  • Tahereh Ardeshiri 1
  • Shahrokh Jahan Bin 2

1

2

چکیده [English]

To evaluate the effect of foliar application of nano iron and zinc chelated fertilizer on yield and agronomic characteristics of canola (Brassica napus L.) cv Hyola 308 hybrid under drought stress, an experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in Ramhormoz, Khuzestan province in 2012 growing season. Main plots consisted of three levels of irrigation: irrigation in the whole the growing season (control), irrigation cut at the green bud stage and irrigation cut at the seed formation stage and foliar application treatment at the beginning of stem elongation and flowering as subplots consisted of four levels: sprayed with water(control), foliar application with Nano-zinc, foliar application with nano-iron, foliar application composition with nano-zinc and nano-iron (each of them was a concentration of two per thousand). The results showed that cut irrigation in reproductive growth stage decreased the grain yield (18%), biological yield (6%) and harvest index (14%). Plant height and the weight of one thousand seeds were influenced by the interaction of irrigation and spray. Most of the seed oil content (45.2%), the weight of one thousand seeds (4.13 g) and plant height (106.5 cm) were related to the irrigation treatment in whole growth stages and foliar application of nano iron and zinc chelate combination. Spraying plants with nano chelate iron and zinc improved plant tolerance and increased yield in drought stress condition in relation to spray by water (control).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biological yield
  • hyola 308
  • Irrigation withholding
  • Plant height
  • seed oil
احمدی ک، قلی‌زاده ح، عبادزاده ح، حاتمی ف، فضلی‌استبرق م، حسین‌‌پور ر، کاظمیان آ و رفیعی م (1395) آمارنامة کشاورزی. وزارت جهاد کشاورزی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.تهران. 163 صفحه.
پیوندی م، پرنده ه ومیرزا م (1390) مقایسة تأثیر نانو کلات آهن با کلات آهن بر پارامترهای رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان ریحان Ocimum basilicum. مجلة تازه‌های بیوتکنولوژی سلولی- ملکولی. 1(4): 89-98.
شیرانی‌راد ا، نعیمی م و نصراصفهانی ش (1389) ارزیابی تحمل به خشکی انتهایی در ارقام بهاره و پاییزه کلزا. مجلة علوم زراعی ایران. 12(2): 112-126.
جمشیدی ن، شیرانی‌راد ا ح، تخت‌چین ف، ناظری پ و غفاری م (1391) ارزیابی ارقام کلزا در شرایط تنش خشکی. مجلة علمی-پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 23(3): 323- 338.
حسینی ز (1369) روش‌های متداول در تجزیة مواد غذایی. انتشارات مرکز نشر دانشگاه شیراز، شیراز. 120 صفحه
دادیور م و خودشناس م ع (1385) ارزیابی اثرات تش آبی در کلزا. مجلة علمی-پژوهشی علوم کشاورزی. 4: 846 -852..
رزازی ع، لبافی م ر، مهرابی ز و نظران م ح (1389) تأثیر نانو کود کلاته آهن بر عملکرد زعفران (Crocuc sativus L.). مجموعه مقالات یازدهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. 2-4 مردادماه، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران. 2505-2507.
سعیدی ق و صدقی آ (1387) تأثیر بعضی از عناصر غذایی پرمصرف و کم‌مصرف بر عملکرد دانه، میزان روغن و سایر صفات زراعی دو رقم کلزا (Brassica napus L.) در اصفهان. مجلة علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 12(45): 77-88.
عزیزی م، سلطانی ا و خاوری‌خراسانی س (1378) کلزا، فیزیولوژی، زراعت، به‌نژادی و تکنولوژی زیستی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی فردوسی مشهد، مشهد. 230 صفحه.
کافی م، زند ا، کامکار ب، عباسی ف، مهدوی دامغانی م و شریفی ح ر (1390) فیزیولوژی گیاهی جلد اول (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
کیخا غ، فنایی ج، پل‌شکن م، اکبری مقدم ع و سروانی ف (1384) بررسی اثر محلول‌پاشی عناصر روی، بور و آهن بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا. مجموعه مقالات نهمین کنگره علوم و خاک ایران. 6-9 شهریور ماه، مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران. 149-153.
مرشدی آ و نقیبی ح (1383) بررسی تأثیر سطوح مختلف محلول‌پاشی مس و روی بر عملکرد و خواص کیفی دانه کلزا. مجلة علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 3: 15-22.
Bybordi A and Malakouti MJ (2007) Effects of zinc fertilizer on the yield and quality of two winter varieties of canola. Zinc crops. Proceeding of the International Congress of Improving Crop Production and Human Health,24-26 May. Istanbul, Turkey. 1-2.
Edvards J and Hartel K (2011) Canola Growth and Development. Department of Primary Industries, State of New South Wales Through, Sydney, Australia.
Grewal HS and Graham R (1999) Residual effect of subsoil zinc and oilseed rape genotype on the grain yield and distribution of zinc in wheat. Plant and Soil. 207:29-36.
Lalinia AA, Marefatzadeh Khamenh M, Galostian M, Majnoon Hoseini N and Esmailzade Bahabadi S (2012) Echophysiological impact of water stress on growth and development of mungbean. International Journal of Agronomy and Plant Production. 3:599-607. 
Lambers H, Chapin FS and Pons TL (2008) Plant physiology ecology, 2nd edition Springer, New York.
Marshener P (2012) Marshener's mineral nutrition of higher of plants. Academic London, London.
Monica RC and Cremonini R (2009) Nanoparticles and higher plants. Jounal of Cytology, Cytosystematics and Cytogenetics. 6: 161-165.
Pandey AC, Sanjay SS and Yadav RS (2010) Application of ZnO nanoparticles in influencing the growth rate of Cicer arietinum. Journal of Experimental Nano Science. 5:488-497.
Prasad TN, Sudhakar P, Sreenivasulu Y, Latha, Munaswamy P, Raja V, Reddy R, Sreep rasad TS, Sajanlal P and Pradeep T (2012) Effect of Nano scales zinc oxid on the germination, growth and yield of peanut. Journal of Plant Nutrition. 35: 905-927.
Sanches-Rodrigues E, Rubio-Welhelmi MD, Cervilla LM, Blasco B, Rios JJ, Leyva R, Romero L and Ruiz JM (2010) Study of the ionome and uptake fluxes in cherry tomato plants under moderate water stress conditions. Plant Soil. 335:339-347.
Turhan H and Baser I (2004) In vitro and in vivo water stress in sunflower (Helianthus annus L.). Helia, 27: 227-23.
Wright PR, Morgan JM, Jessop RS and Gass A (1995) Comperative adaptation of canola (Brassica napus L.) and Indian mustard (Brassica juncea L.) to soil water deficit: yield and yield components. Field Crop Research. 42: 1-13.
 
Yang F, Hong W, You J, Liu C, Gao FQ, Wu C and Yang P (2006) Influences of nanoanatas Tio on the nitrogen metabolism of growing spinach. Biological Trace Element Research. 110: 179-190.
Zhu H, Han JJ, Xiao Q and Jin Y (2008) Uptake, translocation and accumulation of manufactured iron oxide nanoparticles by pumpkin plants. Journal of Environmental Monitoring. 10: 713-717.