نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران
2 استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران
3 استاد گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
4 استادیار گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
چکیده
یکی از عمده‌ترین مشکلات تولید سویا در استان گلستان اختلاف قابل‌توجه بین عملکرد واقعی کشاورزان و عملکرد قابل وصول (خلاء عملکرد) است که در سال‌های اخیر این اختلاف در مزارع سویا در مناطق تولید این محصول چشمگیر بوده است. بنابراین، شناسایی عوامل محدودکننده و خلاء عملکرد دارای اهمیت ویژه‌ای است. بدین منظور مطالعه‌ای در شهرستان کلاله و در 73 مزرعه به صورت پیمایشی و براساس روش تحلیل مقایسه کارکرد انجام شد. در این مطالعه تمامی اطلاعات مربوط به عملیات مدیریتی، خصوصیات خاک و وضعیت اجتماعی – اقتصادی کشاورزان ثبت و اندازه‌گیری شدند. سپس با استفاده از رگرسیون گام به گام، رابطه بین عملکرد و تمامی متغیرها بررسی شد. نتایج نشان داد که بین عملکرد کشاورزان و عملکردی که می‌توانند برداشت کنند، 4/2606 کیلوگرم در هکتار فاصله (خلاء) وجود دارد. نتایج آزمایش حاضر نشان داد که شش عامل محدودکننده عملکرد سویا در شهرستان کلاله شامل تجربه کشاورز، زیر خاک کردن بقایا، تاریخ کاشت، آبیاری بارانی، مقدار آب مصرفی و تراکم بوته به‌ترتیب 1/30، 1/5، 7/14، 8/13، 8/13 و 5/22 درصد خلاء عملکرد ایجاد می‌کنند. در این تحقیق از بین شش عاملی که عملکرد قابل حصول سویا را محدود کرده است پنج متغیر، عوامل مدیریتی هستند که در صورت بهینه‌سازی این عوامل مدیریتی می‌توان عملکرد سویا را در منطقة کلاله تا 70 درصد افزایش داد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Identifying soybean yield-limiting factors by using Comparative Performance Analysis (Case study: Golestan province – Kalaleh)
نویسندگان [English]
- Ali Mansouri rad 1
- Ali Nakhzari Moghadam 2
- Afshin Soltani 3
- Ali Rahemi Karizaki 2
- Benyamin Torabi 4
1 PhD. Student in crop ecology, Gonbad kavous university
2 Assistment professors of Crop Production Group, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran.
3 Department of Agronomy, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Recourses, Gorgan, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Agronomy, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Recourses. Gorgan, Iran.
چکیده [English]
One of the main problems of soybean production in the east region of Golestan, Iran is considerable difference between actual yield and attainable yield which is called yield gap. In recent years, this gap has been impressive, and therefore, identifying soybean yield-limiting factors is essentially needed. The present study was conducted based on CPA method in 73 fields of Kalaleh )Golestan, Iran) in 2016. In this study all information related about management practices, soil characteristics and farmer socio-economic status were measured and recorded. Then, using stepwise regression, the relationship between variables and yield was considered. The results showed that there is a 2606.4 kg/ha difference (gap) between actual yield (average farmers' yield) and attainable yield (maximum farmers' yield). It was identified that farming experience, burying plant residues in the soil, planting date, Sprinkler irrigation, the amount of used water and plant density were contributed to yield gap, 30.1, 5.1, 14.7, 13.8, 13.8 and 22.5%, respectively. It could be concluded that improving these factors will increase the yield up to 1802.9 kg/ha.
کلیدواژه‌ها [English]
- Actual yield
- attainable yield
- CPA
- crop management
- soybean
- Yield Gap
)