نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد حسین لباسچی ¹
• ابراهیم شریفی عاشورآبادی ¹
• مریم مکی‌زاده تفتی ²
• سمانه اسدی صنم ³

¹ دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسة تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

² دکتری، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسة تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

به‏منظور تشخیص مناسب‌ترین مکان و تراکم کشت آویشن باغی در شرایط دیم، آزمایشی به‏صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در هفت استان کشور انجام شد. عوامل مورد بررسی در آزمایش شامل تراکم (4، 6 و 8 بوته در مترمربع)، زمان (سال اول و دوم پس از کشت) و مکان (تهران، خراسانشمالی، اصفهان، کردستان، کرمانشاه، گیلان و آذربایجان شرقی) بود. ویژگی‌های اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع، قطر تاج‌پوشش، عملکرد مادة خشک اندام هوایی، بازده اسانس و عملکرد اسانس در مرحلة گل‌دهی کامل بود. نتایج نشان داد که برهم‌کنش تراکم، مکان و سال بر همة ویژگی‌های مورد مطالعه معنا‌دار بود. بیشترین عملکرد مادة خشک (1734 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (84/16 کیلوگرم در هکتار) اندام‌های هوایی در تراکم 8 بوته در متر‌مربع در گیلان به‌دست آمد. بیشترین درصد اسانس (96/1 درصد) به اصفهان و کمترین درصد آن (50/0 درصد) به آذر‌بایجان‌شرقی تعلق داشت. در‌ کل، به‌نظر می‌رسد که کشت آویشن باغی در تراکم‌های بالا می‌تواند به تولید بیشتر ماده خشک و عملکرد اسانس در شرایط دیم کشور بیانجامد.

کلیدواژه‌ها

• بازده اسانس
• تراکم
• دیم
• عملکرد مادة خشک

20.1001.1.83372008.1397.20.1.8.1

عنوان مقاله [English]

Effect of plant density on quality and quantity yield of Thymus vulgaris in dry farming conditions in seven provinces of Iran

نویسندگان [English]

• Mohammad Hosein Lebaschi ¹
• Ebrahim Sharifi Ashoorabadi ¹
• Maryam Makizadeh Tafti ²
• Samaneh Asadi-Sanam ³

¹ Research Institute of Forests and Rangelands/ Tehran

² Research Institute of Forests and Rangelands/ Tehran

³ Research Institute of Forests and Rangelands/ Tehran

چکیده [English]

An experiment was conducted in a randomized complete block design in split-plot arrangement with three replications to find the most suitable location and the planting density of Thymus vulgaris at dry farming condition in seven provinces of Iran. The experimental treatments consisted of plant density (4, 6 and 8 plant/m²), year (1 and 2 years after planting) and location (Tehran, North Khorasan, Isfahan, Kurdistan, Kermanshah, Gilan and East Azerbaijan). The traits comprised of plant height, canopy diameter, dry matter of aerial parts, yield and content of essential oil in full flowering stage. The results revealed that interactions of density, location and year were significant on all studied traits. The highest dry matter (1734 kg/h) and essential oil yield (16.84 kg/h) of aerial parts were obtained in 8 plant/m² density in Gilan. The maximum and minimum of essential oil content were observed in samples from Isfahan (1.96%) and East Azerbaijan (0.50%), respectively. Based on our findings, it seems that cultivation of T. vulgaris with higher density may cause a higher production of dry matter and essential oil yields under dry farming conditions in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dry farming
• dry matter yield
• Density
• Essential oil yield