نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2 استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

به‏منظور مطالعه اثر اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک بر عملکرد، کیفیت میوه و کارایی مصرف آب خربزه توده "زرد جلالی" تحت تأثیر تنش کم­آبی، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان، به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل محلول­پاشی اسید هیومیک (صفر، 25، 50 و 75 میلی­گرم در لیتر و اسید سالیسیلیک (5/0، 1 و 5/1 میلی­مولار) و تیمار آبیاری در سه سطح (40، 70 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) بود. نتایج نشان داد که تیمار آبیاری تأثیر معنی­داری بر عملکرد و کیفیت میوه داشت. کمترین وزن میوه (956/1 کیلوگرم)، تعداد میوه (5/1)، عملکرد بوته (91/2 کیلوگرم)، سفتی بافت میوه (67/4 کیلوگرم بر سانتی­متر مربع)، محتوای کلروفیل (11/0 میلی­گرم در صد گرم وزن تر) و بیشترین درصد گوشت میوه (75 درصد) و کارایی مصرف آب (43/16 کیلوگرم بر متر مکعب) در شرایط تنش کم­آبی 40 درصد حاصل شد. همچنین، بیشترین تعداد میوه و عملکرد بوته در تیمار 75 میلی­گرم بر لیتر اسید هیومیک حاصل شد و حداکثر درصد گوشت میوه (13/62 %) در اسید سالیسیلیک 5/1 میلی­مولار بود. در مجموع، بیشترین عملکرد بوته (79/7 کیلوگرم) و مواد جامد محلول (31/11 %) در شرایط آبیاری100 درصد نیاز آبی گیاه به‏ترتیب با محلول­پاشی 1 میلی­مولار اسید سالیسیلیک و 25 میلی­گرم بر لیتر اسید هیومیک حاصل شد. با توجه به نتایج، کاربرد اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک عملکرد و کیفیت میوه را در شرایط تنش تعدیل بخشیدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of salicylic acid and humic acid on yield and fruit quality of the "Zard Jalali" melon under water deficit stress

نویسندگان [English]

  • Zeinab Azizi 1
  • Taher Barzegar 2
  • Zahra Ghahremani 2

1

2

چکیده [English]

The effect of salicylic acid (SA) and humic acid (HA) were evaluated on yield, fruit quality and water use efficiency of melon "Zard Jalali" accession under water deficit stress condition. This experiment was carried out as split plot based on randomized complete block design with three replicates at the research filed of University of Zanjan during 2015. Treatments consisted arrangement of 7 foliar application levels [Control, H (25, 50, 75 mg/L) and SA (0.5, 1, 1.5 mM)] and three irrigation levels (starting irrigation at 100, 70 and 40% ETc). The results showed that irrigation had significant effects on yield and fruit quality. The lowest fruit weight (1.956 kg), number of fruits per plant (1.5), plant yield (2.91 kg), fruit firmness (4.67 kg/cm2), chlorophyll content (0.11 mg/100g FW) and the highest fruit flesh percent (%75) and water use efficiency (16.43 kg/ m3) were obtained in water deficit stress 40% ETc. Also, maximum fruit number and fruit yield per plant was obtained using H 75 mg/l and the highest value of fruit flesh (62.13%) was observed in treatment of SA 1.5 mM. Totally, that highest fruit yield (7.79 kg/plant) and TSS (11.31%) was obtained in SA 1 mM and H 0.25 mg/l, respectively under irrigation 100 ETc%. According to the results, application of HA and SA enhanced the fruit yield and quality under water deficit conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • fruit weight
  • fruit yield
  • Irrigation
  • total soluble solids
  • Water use efficiency
باغانی ج، علیزاده ا، امین، انصاری ح و عزیزی م (1393) اثر کیفیت آب و مدیریت کاربرد آب شور در سیستم آبیاری قطره‌ای بر عملکرد و کارآیی مصرف آب در خربزه دیررس، نشریه آب و خاک 33: 560-568.
برزگر ط، دلشاد م، مجدآبادی ع، کاشی ع و قشقایی، ژ (1390) اثر تنش کم آبی بر رشد، عملکرد و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی خربزه‌ ایرانی علوم باغبانی ایران. 42 (4):357-363.
بیات س و سپهری ع (1392) اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و پاکلوبوترازول بر عملکرد دانه و انتقال مجدد ماده خشک ذرت در شرایط تنش خشکی. تحقیقات غلات. 4(2): 127-139.
جلیلی مرندی ر (1389) فیزیولوژی تنش­های محیطی و مکانیسم­های مقاومت در گیاهان باغی (درختان میوه، سبزی­ها، گیاهان زینتی و گیاهان دارویی). جلد اول. انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه. 358 ص.
شاه حسینی ز، غلامی ا،  اصغری ح (2012). تأثیر همزیستی میکوریزایی و کاربرد اسید هیومیک بر کارآیی مصرف آب و شاخص های فیزیولوژیکی رشد ذرت در شرایط کم آبیاری. فصلنامه علمی پژوهشی خشکبوم 2(1): 39-57.
دلشاد م، برزگر ط، کاشی ع و حق­بین ک (1392) مطالعه اثر محل نگهداری میوه روی ساقه بر خصوصیات کمی و کیفی میوه در دو توده خربزه ایرانی تحت شرایط عادی و تنش کم آبی. مجله علوم باغبانی ایران، 44(2): 169-178.
فرهادی ع، آروئی ح، نعمتی ح، صالحی ر و مبلی م (1393) مطالعه ویژگی­های ریخت شناسی، کمی و کیفی برخی توده­های خربزه بومی ایران. مجله علوم و فنون باغبانی ایران. 15 (3): 383-398.
وزیری ژ، سلامت ع، انصاری م، مسچی م، حیدری ن و دهقانی‌سانیچ ح (1387) تبخیر-تعرق گیاهان (دستورالعمل محاسبه آب مورد نیاز گیاهان) (ترجمه). انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، چاپ اول، تهران.
Al-Karaki G N (1998) Benefit, cost and water-use efficiency of arbuscular mycorrhizal durum wheat grown under drought stress. Mycorrhiza. 8(1):41-45.‏
Alvarez M )2000) Salicylic acid in the machinery of hypersensitive cell death and disease resistance. Plant Molecular Biology. 44: 429-442.
Amin B, Mahleghah G, Mahmood HMR and Hossein M (2009) Evaluation of interaction effect of drought stress with ascorbate and salicylic acid on some of physiological and biochemical parameters in okra (Hibiscus esculentus L.). Research Journal of Biological Sciences. 4 (4): 380-7.‏
Anonymous (2004) Annual Agricultural Statistics. Ministry of Jihad-e-Agriculture of Iran. [Online] Available: www.maj.ir.
Arnon A.N (1967). Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agronomy Journal. 23: 112-121.
Atiyeh RM, Lee S, Edwards CA, Arancon NQ and Metzger JD (2002) The influence of humic acids derived from earthworm-processed organic wastes on plant growth. Bioresource Technology. 84 (1): 7-14.‏
Blum A (1996). Crop responses to drought and the interpretation of adaptation. Plant Growth Regulation. 20: 135-148.
Cabello MJ, Castellanos MT, Romojaro F, Martinez-Madrid C and Ribas F (2009) Yield and quality of melon grown under different irrigation and nitrogen rates. Agricultural Water Management. 96: 866 – 874.
Delany TP, Uknes S, Vernooij B, Friedrich L, Weymann K, Negrotto D, Gaffney T, Gut-Rella M, Kessmann H, Ward E and Ryals J (1994) A central role of salicylic acid in plant disease resistance. Science. 266: 1247-125.
Dogan E, Kirnak H, Berekatoglu K, Bilgel L and Surucu A (2008) Water stress imposed on muskmelon (Cucumis melo L.) with subsurface and surface drip irrigation systems under semiarid climatic conditions. Irrigation Science. 26 (2): 131–138.
El-Mageed TA and Semida WM (2015) Effect of deficit irrigation and growing seasons on plant water status, fruit yield and water use efficiency of squash under saline soil. Scientia Horticulturae. 186: 89-100.
El-Nemr MA, El-Desuki M, El-Bassiony AM and Fawzy ZF (2012) Response of growth and yield of cucumber plants (Cucumis sativus L.) to different foliar applications of humic acid and bio-stimulators. Australian Journal of Basic and Applied Scinces. 6: 630-637.‏
F.A.O (2012). FAOSTAT agricultural database. http://apps.fao.org.
Farooq M, Wahid A, Kobayashi N, Fujita D and Basda, S. M. A (2008) Plant drought stress: effect, mechanisms and management. Agronomy for Sustainable Development. 29: 185-212.
Fereres E and Soriano MA (2007) Deficit irrigation for reducing agricultural water use. Journal of Experimental Botany. 58: 147–159.
Foyer CH, Valadier M, Migge A, and Becker T (1998) Drought-induced effects on nitrate reductase activity and mRNA on the coordination of nitrogen and carbon metabolism in maize leaves. Plant Physiology. 177: 283-292.
Gibson Y, Sulpice Rand Larher F (2000) Proline accumulation in canola leaf discs subjected to osmotic stress is related to the loss of chlorophylls and to the decrease of mitochondrial activity. Physiologia Plantarum. 110(4): 469-476.
Hayat S, Fariduddin Q, Ali B and Ahmad A (2005) Effect of salicylic acid on growth and enzyme activities of wheat seedlings. Acta Agronomica Hungarica. 53: 433-437.
Hayat Q, Hayata S.H, Irfan M, and Ahmad A (2010) Effect of exogenous salicylic acid under changing environment. A review. Environmental and Experimental Botany. 68: 14–25.
Karafyllidis DI, Stavropoulos Nand Georgakis D (1996) The effect of water stress on the yielding capacity of potato crops and subsequent performance of seed tubers. Potato research. 39(1), 153-163.‏
Kaya MU, Atak ME, Khawar KM, Ciftci CY and Qzcan SE (2005) Effect of pre-sowing seed treatment with zinc and foliar spray of humic acids on yield of common bean (Phaseolus vulgaris L.). International Journal Agricultural Biology. 7: 875-878.
Keller J and Bliesner D (1990) Sprinkler and trickle irrigation. Avi Book, Co. Ltd., New York, USA, 652p.
Korkmaz A, Uzunlu M and Demirkiran, A R (2007) Treatment with acetyl salicylic acid protects muskmelon seedlings against drought stress. Acta Physiologiae Plantarum. 29(6): 503-508.
Larcher W (2003) Physiological Plant Ecology: Ecophysiology and stress physiology of functional groups, 4th. Edition, Springer, New York, 514p
Lester G and J.R Dunlap (1985) Physiological changes during development and ripening of ‘Perlita’ muskmelon fruits. Horticultural Science. 26:323-331.
Liu L, Kakihara F and Kato M (2004) Characterization of six varieties of Cucumis melo L. based on morphological and physiological characters including shelf-life of fruit. Euphytica. 135: 305–313.
Ma Q Niknam R and Turner DW (2006) Response of osmotic adjustment and seed yield of Brassica napus and Brassica jounce to soil water deficit at different growth stages. Australian Journal of Agricultural Research. 57: 221-226.
Nasrabadi H N, Nemati H, Kafi M, and Arouei H (2015). Effect of foliar application with salicylic acid on two Iranian melons (Cucumis melo L.) under water deficit.African Journal of Agricultural Research. 10(33):3305-3309.
Orabi SA, Salman SR and Shalaby MA (2010) Increasing resistance to oxidative damage in cucumber (Cucumis sativus L.) plants by exogenous application of salicylic acid and paclobutrazol. World Journal of Agricultural Sciences. 6 (3): 252-259.‏
Padem H, Ocal A and Alan R (1999) Effect of humic acid added foliar fertilizer on quality and nutrient content of eggplant and pepper seedlings. In International Symposium Greenhouse Management for Better Yield and Quality in Mild Winter Climates. 491: 241-246.
Piper F I, Corcuera L J, Alberdi M and Lusk C (2007). Differential photosynthetic and survival responses to soil drought in two evergreen Nothofagus species. Annals of Forest Science. 64(4): 447-452.‏
Reddy AR, Chaitanya KV and Vivekanandan M (2004) Drought-induced responses of photosynthesis and antioxidant metabolism in higher plants.Journal of Plant Physiology. 161(11): 1189-1202.
‏Salman SR, Abou-Hussein SD, Abdel-Mawgoud AMR and El-Nemr MA (2005) Fruit yield and quality of watermelon as affected by hybrids and humic acid application. Journal of Applied Science Research. 1(1):51-58.
Sarker BC, Hara M and Uemura M (2005) Proline synthesis, physiological responses and biomass yield of eggplants during and after repetitive soil moisture stress. Scientia horticulturae. 103(4): 387-402.‏
Senaratna T, Touchel D, Bumm E and Dixon K (2000) Acetyl salicylic acid induces multiple stress tolerance in bean and tomato plants. Plant Growth Regulation. 30: 157-161.
Sensoy S, Ertek A, Gedik I and Kucukyumuk C (2007) Irrigation frequency and amount affect yield and quality of field-grown melon (Cucumis melo L.).Agricultural Water Management. 88(1): 269-274.‏
Shah J and Klessig DF (1999) Salicylic acid: signal perception and transduction. In Biochemistry and Molecular Biology of plant Hormones. 33:513-541.
Shakirova FM, Sakhabutdinova AR, Bezrukova MV, Fatkhutdinova RA and Fatkhutdinova DR (2003) Changes in the hormonal status of wheat seedlings induced by salicylic acid and salinity. Plant Science. 164: 317-322.
Shao HB, Chu LY, Jaleel CA and Zhao CX (2008) Water-deficit stress-induced anatomical changes in higher plants. Comptes Rendus Biologies. 331: 215-225.
Stevenson FJ (1994) Humus Chemistry. Genesis, composition, reactions, 2nd edition, John Wiley and Sons, Inc, New York.
Türkmen Ö (2005) Effects of arbuscular mycorrhizal fungus and humic acid on the seedling development and nutrient content of pepper grown under saline soil conditions. Journal of Biological Sciences. 5 (5): 568-574.‏
Yazdanpanah S, Abasi F, Baghzadeh A (2010) Effect of salicylic acid and ascorbic acid on proline, sugar and protein content in Satureja hortensis L. under aridity stress. Proceeding of the First National Conference of Environmental Stress in Agricultural Science 28-29 Juan 2010. The University of Birjand. (In Persian).
Zeng CZ, Bie ZL, Yuan BZ (2009) Determination of optimum irrigation water amount for drip-irrigated muskmelon (Cucumis melo L.) in plastic greenhouse. Agriculture Water Management. 96: 595-602.