نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جعفر پوررضا ¹
• افشین سلطانی ²

¹ استادیار، گروه کشاورزی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران

² استاد، گروه زراعت، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

به‏منظور بررسی تولید و زوال برگ در بوته گندم، دو آزمایش مزرعه­ای در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 15 رقم گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز، با عرض جغرافیایی 31 درجه و 16 دقیقة شمالی و طول جغرافیایی 49 درجه و 36 دقیقة شرقی و ارتفاع 151 متری از سطح دریا، در دو سال زراعی 86-1385 تا 87-1386 اجرا شد. نتایج نشان داد در مرحله اول تولید برگ، به ازای افزایش یک برگ در ساقه اصلی، 32/1 برگ به برگ­های بوته اضافه شد. اما، بعد از تشکیل پنج برگ در ساقه اصلی (x₀) و شروع پنجه­زنی در گیاه، به ازای افزایش یک برگ در ساقه اصلی تقریباً پنج برگ به برگ­های بوته در مرحله دوم افزوده شد. بررسی زوال و پیری برگ­ها نشان داد که مشابه وضعیت تولید دو مرحله­ای برگ در بوته، پیری برگ­ها نیز در دو مرحله اتفاق افتاد در مرحله اول، کسر برگ­های پیر در بوته به ازای هر یک درصد افزایش در کسر برگ­های پیر روی ساقه اصلی 71/0 درصد افزایش نشان داد. این افزایش تا زمانی ادامه یافت که کسر برگ­های پیر در ساقه اصلی به 28/0 رسید، به عبارت دیگر زمانی که  28 درصد برگ­های ساقه اصلی پیر شدند. بعد از این در مرحله دوم، هر یک واحد افزایش در کسر برگ­های پیر روی ساقه اصلی باعث 16/1 واحد افزایش در میزان برگ­های پیر در بوته شد. اطلاع از ویژگی‏های سطح برگ می­تواند در اصلاح نباتات، مدیریت گیاهان زراعی و مدل­های شبیه­سازی رشد و نمو گیاهان زراعی مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

• پیش بینی
• درجه روز رشد
• سطح برگ
• کسر برگ پیر
• مدل سازی

20.1001.1.83372008.1396.19.2.8.6

عنوان مقاله [English]

Quantifying leaf development in different wheat cultivars: II- leaves production and senescence on plants under field condition

نویسندگان [English]

• Jafar Pourreza ¹
• Afshin Soltani ²

¹ Department of Agriculture, Rmhormoz branch, Islamic Azad University , Ramhormoz, Iran.

²

چکیده [English]

In order to the study of leaf production and senescence of different wheat cultivars, two Field experiments as a Randomized Complete Block Design using 15 wheat cultivars were conducted at the research farm of the Islamic Azad University of  Ramhormoz Branch ((latitude 31.16°N, 49.36°E and 151 m asl) in 2006-7 and 2007-8. Results indicated that at first stage of leaf production, to increase one leaf on main stem, 1.32 leaves added to plant leaves. after production of five leaves on main stem and starting of plant tillering (second phase of leaf plant production) to increase one leaf on main stem, almost five leaves added to plant leaves. The study of leaf senescence showed that leaves senescent occurred at two phases like situation of two-phases production of leaf on plant. At first phase, for every increase of one percent in fraction senesced leaves on main stem, fraction of senesced leaves per plant had an increase of 0.71. This increase continued until the fraction of senesced leaves on the main stem reached to 0.28, in other words, when 28 percent of the main stem leaves were senesced. In the second stage, each unit increase in fraction senesced leaves on the main stem was caused a 1.16-unit increase in senesced leaves per plant. Hence, knowing the differences among hybrids in leaf area attributes may be useful in plant breeding, crop management and in simulation models of wheat.

کلیدواژه‌ها [English]

• Fraction of senesced leaf
• growing degree days
• Leaf area
• modelling
• prediction