نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

2 استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اضفهان

4 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم، ایران.

چکیده

از اثرهای مخرب شوری، افزایش رادیکال­های آزاد در سلول­های ریشه و در نتیجه افزایش نشت یونی در این سلول­هاست. به منظور بررسی تاثیرعنصرروی بر برخی آنزیم های مهارکننده­ی رادیکال­های آزاد (کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز) و کاهش صدمات ناشی از تنش شوری حاصل از کلرید سدیم در دو رقم زیتون (,فرانتویو، و ,کنسروالیا،) آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. در این آزمایش نهال­های یک ساله دو رقم زیتون به مدت 8 هفته در معرض چهار سطح شوری صفر، 40، 80  و 120 میلی مولار کلرید سدیم و سه غلظت صفر، یک و پنج میکرومولار روی از منبع سولفات روی (ZnSO4.7H2O) قرار گرفتند. نتایج نشان داد اگرچه با افزایش سطوح شوری، نشت یونی پتاسیم و روی در ریشه و فعالیت آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز در برگ افزایش یافت اما با افزایش سطوح روی، نشت یونی پتاسیم و روی کاهش یافته، اگرچه فعالیت آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز افزایش یافت. نتایج نشان داد که بافت ریشه رقم ,فرانتویو، در مقایسه با رقم ,کنسروالیا، غلظت گروه های سولفهیدریل بیشتر و نیز نشت یون های پتاسیم و روی کمتری دارد. برهمین اساس، رقم ,فرانتویو، در مقایسه با رقم ,کنسروالیا، در برابر تنش اکسیداتیو حاصل از تنش شوری متحمل­تراست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of zinc nutrition on alleviating oxidative damages induced by salinity stress on two olive cultivars

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Naeini 1
  • Mahmood Esna-Ashari 2
  • Amir Hossein Khoshgoftar Manesh 3
  • Mohammad Hadi Mirzapour 4

1 Former Ph.D. Student, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran.

2 Professor of Horticulture, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

3 Professor, Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran.

4 Former M.Sc. Student, Department of Horticultural crops research, Qom Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Qom, Iran.

چکیده [English]

As a destructive effect of salinity, raising free radicals in root cells and thus leakage of ions is seen. In order to study the zinc effect on some of antioxidant enzymes (Catalase [CAT], Ascorbat Peroxidase [APX]) and decreasing salinity-induced by NaCl, oxidative damages in two cultivars of olive (Olea europea L.)(Frontoio and Conservollea), this pot experiment conducted, in factorial arrange and completely randomized design in three replication. One-year seedling of two olive cultivars treated with nutrition solutions involved different levels of sodium chloride (0, 40, 80, 120 mM) and zinc (0, 1, 5µ molar) of zinc sulfate (ZnSO4. 7H2O). The results showed that with increasing of salinity levels decreased root and leaf dry weight and plant height, but increased ion leakage of potassium and zinc in root and activity of CAT and APX enzymes in leaf, as well, using Zn, decreased ion leakage of potassium and zinc; whereas root and leaf dry weight, plant height, CAT and APX activity increased. Based on the results, the greater the concentration of sulfhydryl groups in roots in Frontoio variety compared to Conservolea was in acceptance with less leakage of potassium and zinc ions on the Frontoio compared to Conservolea. Therefore the Frontoio variety was more resistant to salinity in comparison with Conservolea.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Antioxidative enzymes
  • Ascorbat peroxidase
  • Catalase
  • ion leakage
  • Sulfhydryl
ارجی ع، زینانلو ع، حاجی امیری ا و نجفی م (1391) بررسی سازگاری و خصوصیات رویشی و زایشی برخی از ارقام زیتون در شرایط آب‌وهوایی سر پل ذهاب. مجله علمی کشاورزی تولیدات گیاهی. 35(4):18-28.  
زینانلو ع ا (1389) ارزیابی خسارت سرمازدگی و انتخاب ارقام متحمل به سرما در زیتون. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر. بخش تحقیقات باغبانی. کرج. شماره ثبت 1246/89. 61 ص.
خوشگفتار منش ا ح (1386) مبانی تغذیه گیاه. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. 463 ص.
سعادتی ص و معلمی ن (1390) بررسی تأثیر محلول‌پاشی عنصر روی بر رشد و عملکرد گیاه توت‌فرنگی در شرایط تنش شوری. مجله علوم باغبانی ایران. 2(3): 275-263.
عسکری م، امینی ف و جمالی ف (1393) اثرات روی بر رشد، مقدار رنگیزه‌های فتوسنتزی، پرولین، پروتئین و کربوهیدرات‌های گوجه‌فرنگی تحت تنش شوری. فصلنامه فرآیند و کارکرد گیاهی. 3(9): 58-45.
Cakmak I (2000) Possible roles of zinc in protecting plant cells from damage by reactive oxygen species. New Phytologist. 146: 185-205.  
Daneshbakhsh B, Khoshghoftarmanesh A H, Shariatmadari H and Cakmak I (2012) Effect of Zinc nutrition on salinity-induced oxidative damages in wheat genotypes differing in zinc deficiency tolerance. Acta Physiologiae Plantarum. 5(1): 1131-7.
Dhindsa RA, Plumb-Dhindsa P and Thorpe TA )1981( Leaf Senescence: Correlated with increased levels of membrane permeability and lipid peroxidation, and decreased levels of superoxide dismutase and catalase. Journal of Experimental Botany. 126: 93-101.
Dionisio-Sese M L and Tobita S (1998) Antioxidant responses of rice seedlings to salinity stress. Plant Science. 135: 1-9.
Eraslan F, Inal A, Savasturk O and Gunes A (2007) Changes in antioxidative system and membrane damage of lettuce in response to salinity and boron toxicity. Scientia Horticulturae. 114 : 5-10.
Esfandiari E, Shekari F, shekari F and Esfandiari M (2007) The effect of salt stress on antioxidant enzymes activity and lipid peroxidation on the wheat seedling.Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca. 35(1): 48-56.
Gossett DR, Millhollon EP and Lucas MC (1994) Antioxidant response to NaCl stress in salt-tolerant and salt sensitive cultivars of cotton. Crop Science. 34: 706-714.
Gucci R and Tattini M (1997) Salinity tolerance in olive. Horticultural Reviews. 21:177-213.
Hall JL (2002) Cellular mechanisms for heavy metal detoxification and tolerance. Journal of Experimental Botany. 53: 1-11.
Halliwell B (1982) The toxic effects of activated oxygen on plant tissues, In: Oberley LW (Ed.), Superoxide Dismutase, CRC Press, Boca Raton, FL. pp. 89-123.
Kaiser W (1976) The effect of hydrogen peroxide on CO2 fixation of isolated intact chloroplast. Biochimica et Biophysica Acta. 440: 476-482.
Kamrani 1R, Ardalan M and Farahbakhsh M (2013) The interaction Zn application and salinity on the yield and zinc concentration in grain wheat. International Journal of Agronomy and Plant Production. 4(8): 2075-2080.
Khoshgoftarmanesh A H and Naeini M R (2008) Salinity Effect on Concentration, Uptake, and Relative Translocation of Mineral Nutrients in Four Olive Cultivars. Journal of Plant Nutrition. 31: 1243-1256.
Mirzapour M H and Khoshgoftarm anesh A H (2013) Effect of soil and foliar application of iron and zinc on quantitative and qualitative yield of pomegranate. Journal of Plant Nutrition. 36: 55-66.
Nakano Y and Asada K (1981) Hydrogen peroxide is scavenged by ascorbate specific peroxidase in spinach chloroplasts. Plant Cell Physiology. 22: 867-880.
Rugini E and Fedeli E (1990) Olive as an oilseed crop. In: Bajaj YPS (Ed.). Biotechnology in Agriculture and Forestry, Legumes and oilseed Crops. Springer-Verlag, Berlin, Germany. pp. 593-641.
Sairam RK, Rao KV and Srivastava GC (2002) Differential response of wheat genotypes to longterm salinity stress in relation to oxidative stress, antioxidant activity and osmolyte concentration. Plant Science. 163: 1037-1046.
Sanaeiostovar A, Khoshgoftarmanesh AH, Shariatmadari H, Afyuni M and Schulin R (2012) Combined effect of zinc and cadmium levels on root antioxidative responses in three different zinc efficiency wheat genotypes. Journal of Agronomy and Crop Science. 198(4): 276-285.
24 .Sang YK, Lim JH, Park MR, Kim YJ,  Yong TP, Seo W, Choi KG and Yun SJ (2005) Enhanced antioxidant enzymes are associated with reduced hydrogen peroxide in barley roots under saline stress.Journal of Biochemistry and Molecular Biology. 38(2): 218-224.
Sedlak J and Lindsay RH (1968) estimation of total, protein-bound, and nonprotein sulfhydryle groups in tissue by ellman,s reagent. Analytical Biochemistry. 25: 192-208.
Weisany W, Sohrabi Y, Heidari G, Siosemardeh A and hassemi- Golezani K (2012) Changes in antioxidant enzymes activity and plant performance by salinity stress and zinc application in soybean (Glycine max L.).Plant Omics. 5(2): 60-67.
Tavallali V, Rahemi M, Eshghi S, Kholdebarin B and Ramezanian A (2010) Zinc alleviates salt stress and increases antioxidant enzyme activity in the leaves of pistachio (Pistacia vera L. ‘Badami’) seedlings. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 34: 349-359.