نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد – ایران

2 استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد - ایران

3 استاد، گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد - ایران

4 دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد - ایران

5 کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی جهرم، جهرم - ایران

چکیده

ذخیره دانه گرده می­تواند باعث سهولت در مشکل زمان و مکان گرده‌افشانی دستی گردد. هدف اصلی، حفظ قوه ­نامیه دانه گرده است که بستگی زیادی به رقم و شرایط نگهداری دارد. در این آزمایش اثرات ارقام، درجه حرارت انبار و زمان نگهداری بر جوانه­زنی دانه گرده مورد مطالعه قرار گرفت. بدین‌منظور، تحقیقی در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح آزمایشی کاملاً تصادفی در سه تکرار جهت بررسی قوه ­­نامیه دانه گرده چهار رقم خرمای استان فارس در شرایط آزمایشگاهی انجام گردید. ارقام شامل ‘کازرون (7013)’، ‘لار (7035)’، ‘داراب (7016)’ و ‘قیروکارزین (7021)’ از ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان جهرم بودند. تیمارها شامل دماهای مختلف (دمای اتاق (5±20)، 4، 20- و 80- درجه سانتی­گراد) و دوره­های زمانی مختلف نگهداری (60، 120، 150، 180، 210 و 375 روز) بود. نتایج تجزیه واریانس ساده و مرکب نشان‌دهنده معنی­دار بودن اثر رقم، دما و مدت زمان نگهداری و همچنین اثرات متقابل آنها بر میزان جوانه­زنی دانه گرده بود. مقایسه میانگین­ها نشان داد با کاهش دما میزان جوانه­زنی افزایش یافت. از طرف دیگر، با گذشت زمان از شروع آزمایش (تا حدود 150 روز)، میزان جوانه­زنی در همه ارقام ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. به‌طورکلی، دمای 80- درجه سانتی­گراد به عنوان بهترین دما و گرده رقم ‘قیروکارزین (7021)’ به عنوان ماندگارترین رقم پس از یک سال نگهداری معرفی گردیدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of temperature and storage time on different varieties of date pollen

نویسندگان [English]

  • Mohammad Kamalpouradib 1
  • Vahid Rouhi 2
  • Saadollah Houshmand 3
  • Abdolrahman Mohammadkhani 4
  • Hamid Zargari 5

1 M.Sc. Student, Horticulture Department, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

2 Associate Professor of Horticulture Department, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

3 Professor of Plant Breeding Department, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

4 Assistant Professor of Plant Breeding Department, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran

5 M.Sc., Agricultural Research Center of Jahrom, Jahrom - Iran

چکیده [English]

Pollen storage could facilitate the date palm hand pollination through saving time and space. The main concern is maintaining pollen viability, which is greatly cultivar dependent and is influenced by storage condition. In this study, to address this issue, the effects of cultivar, storage temperature, and time on pollen germination were investigated. A factorial experiment was laid out in a completely randomized design with three replicates using four cultivars ‘Kazeroon  (7013)’, ‘Lar (7035)’, ‘Darab (7016)’ and ‘Qyr-va Karzin (7021)’, four storage temperatures (RT (20 ± 5), 4, -20 and -80°C) and six storage periods (60, 120, 150, 180, 210 and 375 days). Anova of data showed significant effects of variety, storage temperature, storage time and their interactions on pollen germination. The pollen germination rate increased with decreasing temperature. When pollens were stored for up to 150 days, the germination rates of all varieties initially increased then decreased. Overall, the optimum temperature for preserving pollen grains of tested cultivars is -80°C and the highest pollen grain longevity is related to ‘Qyr-va Karzin (7021)’ after one year.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Date palm
  • germination
  • Male Cultivar
  • pollination
  • storage
  • time
1 . احمدی ن، ارزانی ک و معینی ا (1380) مطالعه نگهداری، جوانه­زنی و رشد لوله گرده برخی از ارقام مرکبات. نهال و بذر. 17: 229-216.
2 . بی­نام (1393) آمارنامه محصولات باغی سال 1392. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات. 110 ص.
3 . پژمان ح (1381) راهنمای خرما (کاشت، داشت و برداشت). انتشارات نشر آموزش کشاورزی، کرج. 286 ص.
4 . پیری س، ایمانی ع، معصومی ح و بدرزاده د (1392) بهینه‌سازی محیط کشت دانه گرده توت‌فرنگی و ارزیابی جوانه­زنی آن پس از نگهداری در دماهای مختلف. پژوهش­های گیاهی (زیست‌شناسی ایران). 26(2): 183-176.
5 . حسین‌آوا س، تاتاری م، جوادی مجدد د و ساعدی ژ (1389) بررسی قوه­ نامیه دانه گرده و انتخاب گرده‌دهنده مناسب برای سه رقم فندق. به‌نژادی نهال و بذر. 1(26): 381-367.
6 . حسینی س، احمدی ن و یداللهی ع (1393) بررسی اثر دمای نگهداری و غلظت­های مختلف پوترسین بر جوانه­زنی دانه و رشد لوله گرده دو ژنوتیپ ایرانی گل محمدی (Rosa damascena Mill.). به‌زراعی کشاورزی. 16(2): 337-321.
7 . خادمی ر (1383) گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی اثرات گرده بر خواص کمی و کیفی خرمای کبکاب و زاهدی. انتشارات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، بوشهر (برازجان). 27 ص.
8 . محمدخانی ع (1381) بررسی تشکیل و تکامل جوانه گل، خودناسازگاری و تعیین گرده دهنده مناسب برای گلابی شاه میوه. دانشگاه تهران. تهران. رساله دکتری.
 
9 . Albert DW (1930) Viability of pollen and receptivity of pistillate flowers. Report of Date Growers Institute. 7: 5-7.
10 . Aslantas R and Pirlak L (2002) Storage of strawberry pollen. IV International Symposium on strawberry pollen, Acta Horticulturae. 567: 228-229.
11 . Ateyyeh AF (2012) Effect of Storage Method on Date Palm and Pistachio Pollen Viability. Jordan Journal of Agricultural Sciences. 8(4): 573-582.
12 . Bajaj YPS (1987) Cryopreservation of potato germplasm. In: Biotechnology in agriculture and forestry. 3rd. ed, Bajaj, Y.P.S., pp. 472-486. Springer verlag, Berlin. Heidelberg.
13 . Boughediri L and Bounanga N (1991) Storage of date palm pollen (Phoenix dactylifera L.). I-Preliminary Results. Annal Science Natural. 11(4): 119-124.
14 . Engelmann F (1997) Importance of desiccation for the cryopreservation of recalcitrant seed and vegetatively propagated species. Plant Genetic Resources Newsletter. 112: 9-18.
15 . Ganeshan S and Sulladmath VV (1983) Pollen storage studies on Citrus limon Burm Varietal difference and influence of flower type. Gartenbauwissenschaft. 48(2): 51-54.
16 . Gomes PR, Raseira MCB, Baudet LL and Peske ST (2003) Onion (Allium cepa L.) pollen storage. Revista Brasileira de Sementes. 25(1): 14-17.
17 . Hanna WW and Towill LW (1995) Long-term  pollen storage. Plant Breeding Reviews. 13: 179-207.
18 . Ibrahim AMF (1989) Germination of date palm pollen, I-preliminary results. Annals des Science Naturelles Botanique et Biologie Vegetable. 11: 119-124.
19 . Khush-khui M, Bassiri A and Niknejad M (1976) Effect of temperature and humidity on pollen viability of six rose species. Canadian Journal of Plant Science. 56(3): 517-523.
20 . linskens HF (1964) Pollen physiology and fertilization. First Ed. North-Holland Publishing Company, Amsterdam. 257 p.
21 . Lora J, Pe´rez de Oteyza MA, Fuentetaja P and Hormaza JI (2006) Low temperature storage and In vitro germination of Cherimoya (Annona cherimola Mill.) pollen. Scientia Horticulturae. 108: 91-94.
22 . Marchant R, Power JB, Davey MR, Chartier JM and Lynch PT (1992) Cryopreservation of pollen from two rose cultivars. Euphytica. 66(3): 235-241.
23 . Masum Akond ASMG, Pounders CT, Blythe EK and Wang X (2012) Longevity of Crapemyrtle pollen stored at different temperatures. Scientia Horticulturae. 139: 53-57.
24 . Mitrovic M, Nikolic M and Plazinic R (2001) Biological and pomological characteristics of hazelnut cv. Ennis Under the conditions of Cacak (Yugoslavia). Acta Horticulturae. 556: 181-184.
25 . Mortazavi SMH, Arzani K and Moieni A (2010) Optimizing storage and in vitro germination of date palm (Phoenix dactylifera L.) pollen. Journal of Agricultural Science and Technology. 12(2): 181-189.
26 . Paton JB (1921) Pollen and pollen enzymes. American Journal of Botany. 8(10): 471-501.
27 . Perveen A, Shaukat AK and Rubina A (2007) Maintenance of pollen germination capacity of Carica papaya L. (Caricaceae). Pakistan Journal of Botany. 39(5): 1403-1406.
28 . Pirlak L (2002) The effects of temperature on pollen germination and pollen tube growth of apricot and sweet cherry. Gartenbauwissenschaft. 67(2): 61-64.
29 . Rabani Khorasgani S, Saboktakin Rizi F and Mirghazanfari SM (2013) Assay of pharmacological features of Phoenix dactylifera in the view of traditional and modern medicine. Life Science Journal. 10(7s): 430-435.
30 . Randhawa GS, Agarwal PK and Singh R (1982) Pollen storage studies in grapes. I. Effect of different humidity regimes on viability. Indian Journal of Horticulture. 39(1&2): 24-28.
31 . Sahar N and Spiegel-Roy P (1980) Citrus pollen storage. HortScience. 15(1): 81-82.
32 . Snope AJ and Ellison JH (1963) Storage of asparagus pollen under various conditions of temperature, humidity and pressure. American Society of Horticulture Science. 83: 447-452.
33 . Tandon R, Chaudhury R and Shivanna KR (2007) Cryopreservation of oil palm pollen. Current Science. 92(2): 182-183.
34 . Weatherhead MA, Grout BWW and Henshaw GG (1978) Advantages of storage of potato pollen in liquid nitrogen. Potato Research. 21(3): 331-334.
35 . Wen-Li W, Lan-Yong Z, Cui-Ying Z, Cheng-Shu Z, You-Peng Z and Cui-Fang G (2009) Studies on Pollen Viability and Its Storage Conditions of Pingyin Rose. Acta Horticulturae. 36(4): 593-598.