نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشی، پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، اهواز - ایران

چکیده

افزایش کارآیی مصرف آب یکی از محورهای اصلی کشاورزی پایدار در مناطق خشک و نیمه­خشک می­باشد. کاربرد برخی مواد نظیر پلیمرهای سوپرجاذب در خاک باعث افزایش ماندگاری آب در خاک و درنتیجه کاهش مصرف آب می­گردد. افزایش ماندگاری آب در خاک باعث کاهش اثرات خشکی و شوری خاک می­گردد. به منظور بررسی اثر کاربرد پلیمر سوپرجاذب بر گیرایی و خصوصیات رویشی نهال­های خرما، طرحی به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری در اهواز انجام گردید. تیمار رژیم آبیاری با  سه سطح (60، 80 و 100 درصد تبخیر تجمعی از تشت) به عنوان کرت اصلی و مقادیر سوپرجاذب با چهار سطح پلیمر سوپرجاذب آ200 (0، 40، 80 و 120 گرم به ازای هر اصله نهال) به عنوان کرت فرعی درنظر گرفته شد. براساس نتایج تنش آبی و سوپرجاذب تأثیر معنی­داری بر گیرایی پاجوش نداشت. بیشترین تعداد برگ مربوط به تیمار تأمین 100 درصد نیاز آبی و 40 گرم سوپرجاذب و کمترین تعداد برگ مربوط به تیمار تأمین 80 درصد نیاز آبی به همراه 120 گرم سوپرجاذب بود. بیشترین محیط طوقه در تیمار تأمین 100 درصد نیاز آبی و بدون مصرف سوپرجاذب و کمترین محیط طوقه مربوط به تیمار تأمین 100 درصد نیاز آبی و 120 گرم سوپرجاذب مشاهده شد. بیشترین ارتفاع نهال مربوط به تیمار تأمین 60 درصد نیاز آبی و 120 گرم سوپرجاذب و کمترین تعداد برگ مربوط به تیمار تأمین 60 درصد نیاز آبی بدون مصرف سوپرجاذب بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study on amounts of superabsorbent polymer applying on date palm c.v ‘Dairi’ under water deficit stress

نویسنده [English]

  • Abdolhamid Mohebi

Assistant Professor, Date Palm and Tropical Fruits Research Center, Iranian Horticultural Science Research Institute, Ahwaz - Iran

چکیده [English]

Increasing the efficiency of water use is one of the main topics of sustainable agriculture in arid and semi-arid. The use of some materials such as superabsorbent polymers increase water storage in the soil and thus reduces the water use. Increase water storage in the soil to reduce the effects of drought and saline soil. In order to evaluate the effect of super absorbent polymer on survival and growth characteristics of palm, an experiment was carried out in split plot based on Randomized Completely Block Design (RCBD) with three replications at date palm and tropical fruit research center in Ahwaz, during 2011-2012. Experiment comprised a following treatment combination irrigation  based on 60, 80 and 100 percent class A pan in main plots, superabsorbent in four rates (0, 40, 80 and 120 g for each offshoot) in subplot. The results showed that water stress and superabsorbent did not significant effect on the surviving. The water use 100 percent with 40 grams and 80 percent of water use with 120 grams of superabsorbent produced the highest and lowest number of leaves prospectively.  The lowest number of leaves on the provision of treatment was. The most and lowest trunk perimeter produced in the treatment of water use 100 percent without superabsorbent and 80 percent of water use with 120 grams of superabsorbent, respectively. The water use 100 percent with 120 grams and 60 percent of water use without superabsorbent caused the maximum and minimum plant height, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Date palm offshoot
  • Irrigation
  • Soil
  • Surviving
  • Water use
 1 . احرار م، دلشاد م و بابالار م (1387) بهبود کارآیی مصرف آب و کود در کشت بدون خاک خیار گلخانه­ای با استفاده از پیوند و پلیمرهای ابرجاذب. علوم باغبانی (علوم و صنایع کشاورزی). 23(1): 77-69.
2 . اکبری نودهی د، میرزایی غ،  شیردل ف و تشکری ع (1387) بررسی تأثیر دور آبیاری و مواد فراجاذب TRAWAT A200 بر رشد نهال تامسون. مجموعه مقالات دومین همایش مدیریت آبیاری و زهکشی. 10-8 بهمن. ایران.
4 . ترابی ع، فرحبخش ح و خواجویی‌نژاد غ (1392) بررسی رژیم‌های مختلف آبیاری و سوپرجاذب زئولیت بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم علوفه­ای. به‌زراعی کشاورزی. 15(3): 1-14.
5 . جلیلی خ، جلیلی ج و سهرابی ه (1390) اثر سوپرجاذب­ها و دور آبیاری بر رشد زایشی نهال گل رز. پژوهش‌های تولید گیاهی. 18(3): 91-104.
6 . حقیقت‌طلب ع و بهبهانی م (1385) مدل بهینه‌سازی مصرف آب در گلخانه‌های هیدروپونیک با استفاده از پلیمر سوپرجاذبPR3005A.  مجموعه مقالات اولین همایش ملی مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران، اهواز.
7 . داورپناه غ (1384) بررسی اثر مواد جاذب رطوبت بر تأمین آب درختکاری در مناطق نیمه خشک. آب و فاضلاب. 16(1): 62-69.
8 . عابدی کوپایی ج و مسفروش م (1386) ارزیابی کاربرد پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و ذخیره عناصر غذایی در خیار گلخانه‌ای. اولین کارگاه فنی ارتقاء کارایی مصرف آب با کشت محصولات گلخانه­­ای 26 مهرماه. مؤسسه فنی و مهندسی کشاورزی کرج. کرج.
9 . علی­حوری م (1388) تأثیر دور آبیاری بر گیرایی پاجوش‌های خرمای رقم سایر (استعمران). گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. مؤسسه تحقیقات خرما و میوه‎های گرمسیری کشور. اهواز. 17 ص.
10 . فاضلی رستم‌پور م، ثقه‌الاسلامی م ج و موسوی س غ (1390) اثر تنش آبی و پلیمر بر عملکرد و کارآیی آب مصرفی ذرت در منطقه بیرجند. تنش­های محیطی در علوم زراعی. 4(1): 19-11.
11 . کبیری ک (1381) هیدروژل‌های سوپرجاذب اکریلی. دومین دوره تخصصی - آموزشی - کاربرد کشاورزی و صنعتی هیدروژل‌های سوپر جاذب. 28 بهمن.
12 . غفاری‌نژاد ع (1380) تعیین بهترین دور و عمق آبیاری نخل مضافتی به روش قطره‏ای. جیرفت: گزارش نهایی طرح تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی جیرفت. 17 ص.
13 . متقی ل، اله‌دادی ا، شیرانی راد ا ح، اکبری غ ع و حسنلو ط (1392) بررسی اثر زئولیت بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های کلزا تحت شرایط کم‌آبی. به‌زراعی کشاورزی. 16(2): 397-381.
14 . محبی ع ح (1387) گزارش بازدید از نخلستان‌های آبادان و خرمشهر. مؤسسه تحقیقات خرما و میوه‎های گرمسیری کشور. اهواز. 17 ص.
 
15 . Allen RG, Pereira LS, Raes D and Smith M (1998) Crop Evapotranspiration: Guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper 56. Rome, Food and Agriculture Organization of the United Nations.
16 . Botes A and Zaid A (2002) The economic importance of date production and international trade. In: Zaid A, Arias-Jimenez EJ, Date palm cultivation. FAO plant production and protection paper, 156 rev.1. FAO, Rome.
17 . Diallo H (2005) The role of date palm in combating desertification. In: Date Palm: From traditional Resource to Green wealth. pp. 13-19. UAE center of studies and Strategy Researchers Abudhabi, UAE.
18 . Raju, KM, Raju MP and Mohan YM (2002) Synthesis and water absorbency of crosslinked super absorbent polymers. Journal of Applied Polymers Science. 85: 1795-1801.