نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

2 استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

3 استادیار گروه آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

چکیده

به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری و سطوح مختلف کودی بر عملکرد و برخی صفات آگرومورفولوژیک بادرشبو، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه سطح رژیم آبیاری (100 (شاهد)، 75 و 50 درصد نیاز آبی) به عنوان فاکتور اصلی و 6 سطح مصرف کود: 1) عدم مصرف کود (شاهد)، 2) 25 درصد اوره + 75 درصد دامی، 3) 50 درصد اوره + 50 درصد دامی، 4) 75 درصد اوره + 25 درصد دامی، 5) 100 درصد اوره و 6) 100 درصد دامی) به عنوان فاکتور فرعی، با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد، در سال زراعی 93-1392 انجام شد. بیشترین ارتفاع بوته و تعداد سر شاخه گلدار در تیمار 100 درصد اوره و بیشترین میزان وزن خشک سر شاخه گلدار در تیمار 50 درصد اوره + 50 درصد دامی مشاهده شد. بیشترین ارتفاع بوته و تعداد سرشاخه گلدار از تیمار 100 درصد نیاز آبی به‌دست آمد. بیشترین وزن خشک برگ، ساقه و عملکرد ماده خشک از تیمار 50 درصد اوره + 50 درصد دامی با نیاز آبی کامل گیاه حاصل شد. درمجموع، به منظور دستیابی به حداکثر عملکرد ماده خشک، کاربرد 50 درصد اوره به همراه 50 درصد کود دامی و آبیاری کامل توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of water deficit and different levels of cattle manure, chemical fertilizers and their combination on yield and some agro-morphological characteristics of Moldavian balm medicinal plant

نویسندگان [English]

  • Afsaneh Badalzadeh 1
  • Mohammad Rafieiolhossaini 2
  • Abdolrazzagh Danesh Shahraki 2
  • Mehdi Ghobadinia 3

1 M.Sc. Graduate Student of Agronomy, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Shahrekord

2 Assistant Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Shahrekord.

3 Assistant Professor, Department of Irrigation, Faculty of Agriculture, University of Shahrekord

چکیده [English]

In order to evaluate the effect of water deficit and different fertilizer levels on yield and some agro-morphological characteristics of Moldavian balm, a split plot experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications at the research farm of Shahrekord University during 2013-2014 growing season. Main factor was three levels of irrigation regimes including: 100 (control), 75 and 50 percent of water requirement while 6 levels of manure application including: 1) no amended fertilizer (control), 2) 25 percent urea + 75 percent cattle manure, 3) 50 percent urea + 50 percent cattle manure, 4) 75 percent urea + 25 percent cattle manure, 5) 100 percent urea and 6) 100 percent cattle manure, were used as subplot. The maximum plant height and number of flowering branch was observed for 100 percent urea and the maximum flowering branch dry yield was related to 50 percent urea + 50 percent cattle manure. The maximum plant height and number of flowering branch was achieved from 100 percent plant water requirement. The maximum leaf, shoot dry weight and dry matter yield was related to 50 percent urea + 50 percent cattle manure with 100 percent plant water requirement. In total, in order to obtain the maximum dry matter yield, application of 50 percent urea with 50 percent of cattle manure and full irrigation is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agro-morphological characteristics
  • Fertilizer
  • Moldavian balm
  • Sustainable agriculture
  • Water deficit
1 . آرزمجو ا، حیدری م و قنبری ا (1389) بررسی تنش خشکی و سه نوع کود بر عملکرد گل، پارامترهای فیزیولوژیک و جذب عناصر غذایی در گیاه دارویی بابونه (Marticaria chamomilla L.). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 25(4): 494-482.
2 . امیری م ب، رضوانی‌مقدم پ و جهان م (1393) مطالعه صفات مورفولوژیک مؤثر بر عملکرد گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum) در شرایط کاربرد کودهای آلی و شیمیایی و تراکم­های مختلف گیاهی. علوم کشاورزی ایران. 2: 19-1.
3 . امین غفوری ا، رضوانی‌مقدم پ و نصیری محلاتی م (1389) اثر کاربرد کودهای بیولوژیک و ورمی‌کمپوست بر شاخص­های رشدی کرچک (Ricinus communis). اولین همایش ملی کشاورزی پایدار و تولید محصول سالم، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان.
4 . بابائیان م، اسماعیلیان ی، قنبری ا و احمدیان ا (1388) اثر نسبت­های مختلف کودهای دامی و شیمیایی و تنش خشکی انتهای فصل رشد بر خصوصیات کمی و کیفی سیاهدانه. علوم کشاورزی. 4(10): 40-32.
5 . برنا ف، امیدبیگی ر و سفیدکن ف (1386) اثر زمان­های مختلف کاشت بر رشد، عملکرد پیکر رویشی و مقدار اسانس گیاه دارویی بادرشبو. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 3(2): 314-307.
6 . بریمانی م (1385) مطالعه تأثیر کودهای ازته در مراحل مختلف زندگی گیاه بادرشبو و میزان اسانس آن. پایان­نامه کارشناسی ارشد علوم گیاهی، دانشگاه تربیت معلم. 174 ص.
7 . پورعزیزی م (1390) تأثیر روش­های تلفیقی و متداول کوددهی بر معدنی شدن نیتروژن خاک، ویژگی­های کمی و کیفی سورگوم علوفه­ای. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد. 113 ص.  
8 . رضوی­نیا س م، آقاعلیخانی م و نقدی‌بادی ح (1391) بررسی تأثیر کودهای آلی، شیمیایی و تلفیقی بر صفات عملکرد گیاه دارویی سرخارگل. همایش ملی فرآورده­های طبیعی و گیاهان دارویی بجنورد، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی. 5 لغایت 6 مهرماه.
9 . رهبریان پ، افشارمنش غ و شیرزادی م ح (1388) اثر کم‌آبیاری و کود دامی بر عملکرد ماده خشک اندام­های رویشی و اسانس گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalummoldavica) در جیرفت. علوم کشاورزی. 3(12): 64-55.
10 . رهبریان پ و افشارمنش غ (1390) اثر کم‌آبیاری و کود دامی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بارشبی در جیرفت. اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی و علف­های هرز. 17(1): 52-41.
11 . صالحی ع (1392) اثر کاربرد جداگانه و تلفیقی کود گاوی و اوره بر خروج CO2 خاک، رشد و عملکرد سیاهدانه (Nigella sativa L.). پایان­نامه کارشناسی ارشد، رشته اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد. 134 ص.
12 . طالع ب، درویش ف، محمدی ع و عباس­زاده ب (1387) بررسی روابط بین صفات مؤثر بر عملکرد اسانس در توده­های گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) با استفاده تجزیه علیت. دهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات. پردیس ابوریحان دانشگاه تهران.
13 . طاهری اصغری م (1389) تأثیر تنش کم‌آبی بر تعدادی از صفات در گیاه دارویی کاسنی (Cichrium intybus L.) تحت تراکم­های مختلف گیاهی. اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 2(3): 155-147.
14 . عباس­زاده ب، رضایی م ب و پاک­نژاد ف (1390) ارزیابی روابط بین عملکرد اسانس و برخی صفات زراعی با استفاده از تجزیه علیت در دو اکوتیپ پونه (Mentha longifolia L. Huds. Var amphilema). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 27(1): 46-36.
15 . علیزاده دهکردی پ (1389) اثر کودهای آلی و اوره بر معدنی شدن خالص نیتروژن خاک، رشد و عملکرد ذرت در شرایط قطع آبیاری در زمان گلدهی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد. 130 ص.
16 . فرخی­نیا م، رشدی م، پاسبان اسلام ب و ساسان‌دوست س (1390) بررسی برخی از ویژگی­های فیزیولوژیک و عملکرد گلرنگ بهاره تحت تنش کمبود آب. علوم گیاهان زراعی ایران. 42(3): 553-545.
17 . فرشی ع ا، سیادت ح، دربندی ص، انتصاری م ر، خیرابی ج، میرلطیفی م، سلامت ع و سادات میرئی م ح (1382) مدیریت آب آبیاری در مزرعه. چاپ اول. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. 200 ص.
18 . کوچکی ع، نصیری محلاتی م و عزیزی گ (1383) تأثیر تنش خشکی و برگزدایی بر برخی خصوصیات کمی آویشن شیرازی، کاکوتی، آویشن باغی و کلپوره. پژوهش‌های زراعی ایران. 2(1): 105-89.
19 . کوچکی ع، حسینی م و نصیری محلاتی م (1372) رابطه آب و خاک در گیاهان زراعی. انتشارات جهاددانشگاهی مشهد. 560 ص.
20 . محسن­نیا ا و جلیلیان ج (1391) اثر تنش خشکی و منابع کودی بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.). بوم‌شناسی کشاورزی. 3(2): 245-235.
21 . نادری باغشاهی م ر، نورمحمدی ق، مجیدی ا، درویش ف و شیرانی­راد ا ح (1383) ارزیابی عکس‌العمل سه لاین گلرنگ به شدت­های مختلف تنش خشکی. علوم کشاورزی. 6(1): 15-3.
 
22 . Arshi A, Zainul Abdin M and Iqbal M (2005) Effect of CaCl2 on growth performance, photosynthetic efficiency and nitrogen assimilation of Cichorium intybus L grown under NaCl stress. Acta Physiologiae Plantarum. 28(2): 137-147.
23 . Blaise D, Singh JV, Bonde AN, Tekale KU and Mayee CD (2005) Effects of farmyard manure and fertilizers on yield, fiber quality and nutrient balance of rain fed cotton (Gossypium hirsutum). Bioresorce Technology. 96: 345-349.
24 . Das AK, Sadhu MK and Som MG (1991) Effect of N and P levels on growth and yield of black cumin (Nigella sativa L.). Horticulture Journal. 4: 41-47.
25 . Fernandez R, Scull R, Gonzales JL, Crespo M, Sanchez E and Carballo C (1993) Effect of fertilization on yield and quality of (Matricaria recutita L.). Aspects of mineral nutrition of the crop. Memorias 11th congreso Latinoamericano de la ciencia del suelo. 2ed con gresso cubcno de la ciencia del suelo. 3: 891-894.
26 . Gholizadeh A, Amin MSM, Anuar AR, Esfahani M and Saberioon MM (2010) The study on the effect of different levels of zeolit and water stress on growth, development and essential oil content of moldavian Balm (Dracocephalum moldavica L.). American Journal of Applied Science. 7 (1): 33-37.
27 . Good AG and Beaty PH (2011) Fertilizing nature: A tragedy of excess in the commons. Plos Biology. 9(8): 1-9.
28 . Hapkins WG and Humer NP (2004) Introduction to plant physiology (3rd ed). John Wiely & Sons. Inc. New York. 560 pp.
29 . Hussein MS, El-sherbeny SE, Khalil MY, Naguib NY and Aly SM (2006) Growth characters and chemical constituents of (Dracocephalum moldavica L.) plants in relation to compost fertilizer and planting distance. Scientia Horticulturae. 108(3): 322-331.
30 . Kuper G (2003) Manures for Organic Crop Production, NCAT Agriculture Specialist. Available at:www.atra.ncat. org /attar-pub/manures.html.
31 . Mahfouz SA and Sharaf-Eldin MA (2007) Effect of mineral vs. biofertilizer on growth, yield, and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). Int. Agrophysics 21: 361-366.
32 . Mir-Hosseni-Dehabadi SR (1994) The effect of water relation carbon isotope discrimination and shoot and root growth of sainfoin (Onobrychis visifolia Scope) and Lucerne (Medicago sativa L.). Newzealand University, Massey. Ph.D. Dissertation. Pp. 364.
33 . Misra A and Srivastava NK (2000) Influence of after stress on Japanese mint. Journal of Herbs, Spices and Medicinal Plant. 7: 51-58.
34 . Parakesh V, Bhattacharyya R and Selvakumar G (2006) Long-term effects fertilization on some properties under rainfed soybean-wheat cropping in the Indian Himalayas. Journal of Plant Nutrition and Soil Science. 170: 224-233.
35 . Pouryousef M, Mazaheri D, Chaiechi MR, Rahimi A and Tavakoli A (2010) Effect of different soil fertilizing treatments on some of agro morphological traits and mucilage of isabgol (Plantago ovata Forsk). Electronic Journal of Crop Production. 3: 193-213.
36 . Tinca G, Munteanu N, Padurariu A, Podaru M and Teliban G (2007) Optimization of certain technological measures for hyssop (Hyssopus officinalis)crops in the ecological conditions. Financed by the Ministry of Education Research and Youth. 1059: 132-134.