نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد زراعت، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

به منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی آهن، روی و منگنز بر عملکرد و اجزای عملکرد شنبلیله، آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌ غربی در سال زراعی 1391 انجام شد. تیمارها شامل شاهد، محلول‌پاشی آهن، روی، منگنز، آهن + روی، آهن + منگنز، روی + منگنز و آهن + روی + منگنز بودند. عناصر مذکور از منبع سولفات آهن، سولفات روی و سولفات منگنز تأمین شدند و با غلظت سه در هزار محلول‌پاشی شدند. نتایج نشان داد که بین محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی و شاهد از لحاظ آماری اختلاف معنی‌داری وجود داشت.در بین تیمارها،بیشترین ارتفاع بوته (68/40 سانتی‌متر)، تعداد شاخه جانبی (76/6 عدد)، تعداد غلاف در بوته (73/25 عدد)، تعداد دانه در غلاف (36/15 عدد)، وزن هزاردانه (99/14 گرم) و عملکرد دانه (62/857 کیلوگرم) متعلق به تیمار محلول‌پاشی آهن + روی + منگنز بود. لذا محلول‌پاشی توأم آهن، روی و منگنز سبب بهبود خصوصیات رشدی و عملکردی شنبلیله می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of foliar application of iron, zinc and manganese on yield and yield components of fenugreek

نویسندگان [English]

  • Peyman Mohammadzadeh Toutounchi 1
  • Reza Amirinia 2

1 M.Sc. of Agronomy, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran

2 Assistant Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran

چکیده [English]

In order to investigate effect of foliar application of some micronutrients on the yield and yield components of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.), an experiment was conducted based on randomized complete block design with eight treatments and three replications at the Research Farm of West Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research Station in 2012. Treatments were control, iron, zinc, manganese, iron + zinc, iron + manganese, zinc + manganese and iron + zinc + manganese. These elements were supplied from iron sulfate, zinc sulfate and manganese sulfate and were sprayed 3 mg lit-1 concentration. The results showed that there was a statistically significant difference between spraying of micronutrients and control. Maximum plant height (40.68 cm), number of lateral branches (6.76), number of pod per plant (25.73), number of grain per pod (15.36), 1000-grain weight (14.99 gr) and grain yield (857.62 kg.ha-1) were related to spraying of iron + zinc + manganese. It is concluded that foliar application of iron + zinc + manganese improves growth and yield characteristics of fenugreek.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fenugreek
  • Foliar Application
  • Micronutrient
  • morphological traits
  • Yield
1 . امیدبیگی ر (1384) تولید و فرآوری گیاهان دارویی. انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد. 438 ص.
2 . امیدیان ا، سیادت ع، ناصری ر و مرادی م (1391) اثر محلول‌پاشی سولفات روی بر عملکرد، میزان روغن و پروتئین دانه چهار رقم کلزا. علوم زراعی ایران. 14(1): 28-16.
3 . پیرزاد ع، طوسی پ و درویش‌زاده ر (1392) اثر محلول‌پاشی عناصر آهن و روی بر صفات گیاهی و میزان اسانس آنیسون. علوم زراعی ایران. 15: 23-12.
4 . پیشاور م، سروش‌زاده ع و قناتی ف (1389) تأثیر مصرف خاکی و محلول‌پاشی آهن بر روی برخی از خصوصیات کیفی دانه گیاه بادام‌زمینی (Arachis hypogeae L.). زیست‌شناسی گیاهی. 2(5): 50-37.
5 . جامسون م، گالشی س، پهلوانی م و زینلی ا (1388) بررسی اثر محلول‌پاشی روی (Zn) بر عملکرد و خواص کیفی دانه دو رقم سویا در کشت تابستانه. پژوهش‌های تولید گیاهی. 16(1): 28-17.
6 . حسن‌زاده ا، رضازاده ش، شمسا ف، دولت‌آبادی ر و زرین‌قلم ج (1389) مروری بر خواص درمانی و فیتوشیمیایی شنبلیله. گیاهان دارویی. 34: 17-1.
7. خلیلی محله ج و رشدی م (1387) بررسی اثرات محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی بر خصوصیات کمی و کیفی ذرت دانه­ای 704. علوم کشاورزی. 13(2): 22-14.
8 . رمرودی م، کیخاژاله م، گلوی م، ثقه‌الاسلامی م و برادران ر (1390) اثر محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی و رژیم‌های آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovate L.).  بوم‌شناسی کشاورزی. 3(2): 226-219.
9. شعبان‌زاده ش و گلوی م (1390) تأثیر محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی و دور آبیاری بر ویژگی­های زراعی و عملکرد سیاه دانه(Nigella sativa L.). تنش‌های محیطی در علوم زراعی. 4(1): 9-1.
10 . کمرکی ح و گلوی م (1391) ارزیابی محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی آهن، بر و روی بر ویژگی‌های کمی و کیفی گلرنگ (Carthamus tinctorius L.). بوم‌شناسی کشاورزی. 4(3): 206-201.
11 . مرشدی آ، رضایی ح، ملکوتی م ج، نقیبی ج و رضایی ح (1379) تأثیر محلول‌پاشی آهن و روی بر عملکرد، خواص کیفی و غنی‌سازی دانه­های کلزا در بردسیر کرمان. خاک و آب. 12(1): 55-63.
12 . مصطفوی‌راد م، طهماسبی ز، سروستانی و و محمودی ر (1387) اثر عناصر کم‌مصرف روی و منگنز بر عملکرد و برخی صفات زراعی سه رقم گندم. پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. 80: 8-2.
13. موحدی دهنوی م و مدرس ثانوی ع (1385) اثر محلول‌پاشی عناصر کم‌مصرف روی و منگنز بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گلرنگ پاییزه تحت تنش خشکی در منطقه اصفهان. علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 13(2): 30-21.
14 . نصری م و خلعتبری م (1387) بررسی تأثیر غلظت محلول‌پاشی ریزمغذی بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام کلزا(Brassica napus L.) در منطقه ورامین. دانش کشاورزی ایران. 5(2): 213-197.
 
15 . Banks LW (2004) Effect of timing of foliar zinc fertilizer on yield component of soybeans. Australian Journal of Experimental Agriculture and Animal Husbandry. 22(116): 226-231.
16 . Chibba I, Nayyar V and Kanwar J (2007) Influence of mode and source of applied iron on fenugreek (Trigonella corniculata L.) in a typic ustochrept in Punjub, India. International Journal of Agriculture and Biology. 9(2): 254-256.
17 . Cumudini S, Hume D and Chu G (2001) Genetic improvement in short season soybean: I. Dry matter accumulation, Partitoning, and Leaf area duration. Crop Science. 41: 391-398.
18 . Hendawy S, El-Sherbeny S, Hossein M, Khalid Kh and Ghazal G (2012) Response of two species of black cumin to foliar spray treatment. Australian Journal of Basic and Applied Sciences. 6(10): 636-642.
19 . Leilah A, Badawi M, Moursy E and Attia A (1990) Response of soybean plants to foliar application of zinc different levels of nitrogen. Journal of Agricultural Science. 13: 556-563.
20 . Ravi S, Channal HT, Hebsur NS, Patil BN and Dharmatti P (2008) Effect of sulphur, zinc and iron nutrition on growth, yield, nutrient uptake and quality of safflower (Carthamus tinctorius L). Karnataka Journal Agriculture Science. 32: 382-385.
21 . Said-Al Ahl HA and Mahmoud A (2010) Effect of zinc and iron foliar application on growth and essential oil sweet basil (Ocimum basilicum L.) under salt stress. Journal of Applied Sciences. 3(1): 97-111.
22 . Salamatbakhsh MR, Tobe A and Taherifard E (2012) Effects of foliar application of micronutrients on yield and yield components of castor bean (Ricinus communis L.) varieties. European Journal of Experimental Biology. 2(4): 975-979.
23 . Sangale PB, Palil GD and Daftardar SY (1998) Effect of foliar application of zinc, iron and boron on yield of safflower. Journal of Maharashtra Agriculture University. 6(1): 65-66.
24 . Shirani Rad AH, Kavandi H and Bitarafan Z (2011) Plant density and folair application of Zn and Fe effects on some quantitative and qualitative traits of german chamomile. International Journal of Science and Advanced Technology. 1(10): 59-64.
25 . Yousefi M and Zandi P (2012) Effects of foliar application of zinc and manganese on yield of pumpkin (Cucurbita pepo L.) under two irrigation patterns. Journal of Polish Agricultural Universities. 15(4): 1505-1513.
26 . Zehtab-Salmasi S, Behrouznejhad S and Gassemi-Golezani K (2012) Effects of foliar application of Fe and Zn on seed yield and mucilage content of Psullium at different stages of maturity. International Journal of Environmental Sciences. 3(2): 63-65.
27 . Zika A (2013) Effect of micronutrient application and application time on growth traits and increasing yield of Calendula officinalis L. Journal of Soil and Water. 2(1): 56-62.