نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران

3 استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر متقابل شوری و اسید سالیسیلیک بر برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در گیاه مریم‌‌گلی کبیر، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه سطح کلرید سدیم و شاهد (صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار)، به‌عنوان فاکتور اول و سه سطح محلول‌پاشی اسید ­سالیسیلیک و شاهد (صفر، 100، 200 و 300 میلی‌گرم در لیتر) به‌عنوان فاکتور دوم با سه تکرار، در گلخانۀ مرکز آموزش جهاد کشاورزی شهرستان سمنان در سال 1392 اجرا شد. نتایج تجزیۀ واریانس داده‌ها نشان داد اثر متقابل تنش شوری و سطوح اسید سالیسیلیک به‌غیر از طول برگ، وزن تر و مقدار کاروتنوئید در بقیة صفات معنادار بود. بیشترین تأثیر در سطح شوری 50 و 100 میلی‌مولار و کاربرد 200 میلی‌گرم در لیتر اسید سالیسیلیک دیده شد. سطوح شوری بر تعداد و سطح برگ، طول دمبرگ، طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ، طول ریشه، غلظت کلروفیل‌ها در این گیاه تأثیرگذار بود، به‌طوری که با افزایش سطح شوری میزان آنها کاهش یافت، اما مقدار قندهای محلول و پرولین و کاروتنوئید افزایش یافت. کاربرد اسید سالیسیلیک در همة صفات اثر کاهنده نشان داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of salicylic acid application on some morphological and physiological traits in clary sage under salinity stress

نویسندگان [English]

  • Bahare Kashefi 1
  • Mohadese Ghods 2
  • Mohamad Mogadam 3

1 Assistant Professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Damghan Branch, Damghan, Iran.

2 M.Sc. Student, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Damghan Branch, Damghan, Iran.

3 Assistant Professor, Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

To study the interaction effect of the salinity and salicylic acid on some morphological and physiological traits in clary sage (Salvia sclarea), a pot experiment was conducted as factorial based on a completely randomized design with three levels of NaCl and control (zero, 50, 100 and 150 mM), as the first factor and three levels of spraying the solution of salicylic acid and control (zero, 100, 200 and 300 mg/L), as the second factor with three replications in the greenhouse of Semnan Jihad-e-Agriculture Education center in 2013.The results of data variance analysis showed that the interaction of the salinity stress and salicylic acid levels were significant in other traits except the leaf length fresh weight and the rate of carotenoids. The maximum effect was seen at the salinity level of 50 and 100 mM and salicylic acid application at 200 mg/l. The results of this study indicated that leaf area and number, petiole length, leaf length and width, leaf fresh and dry weight, root length, chlorophylls concentration were influenced by the salinity levels in this plant. Somehow, their rates were decreased by increasing the salinity level, whereas the rates of soluble sugar, proline and carotenoid were increased. The application of salicylic acid showed a reducing effect in all traits.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Growth regulator
  • growth characteristics
  • Lamiaceae
  • NaCl
  • Salvia officinalis
1. آریاپور ع، میرزاپورملااحمد ر و میرجلیلی س ع (1389) گیاهان دارویی معطر و صنعتی جنگل و مرتع. انتشارات مؤسسة آموزش عالی علمی کاربردی جهاد کشاورزی، 232 ص.
2. امیدبیگی ر (1379) رهیافت­های تولید و فراوری گیاهان دارویی. جلد سوم، انتشارات آستان  قدس رضوی، 397 ص.
3. حاج­باقری س، انتشاری ش و رضوی­زاده ر (1389) نقش قارچ میکوریزی و سالیسیلیک­اسید در مقاومت گیاه ریحان نسبت به تنش شوری. پنجمین همایش ملی ایده‌های نو در کشاورزی. 5 ص.
4. حیدریشریفآبادی ح(1380) گیاهوشوری .انتشاراتمؤسسة تحقیقاتجنگل­هاومراتعکشور،199 ص.
5 . خوشبخت د، رامینع ا و باغبانها م (1391) امکان کاهش اثر تنش شوری در گیاه لوبیا با استفاده از سالیسیلیک ­اسید. تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. 2(5): 199-189.
6. زرگری ع (1369) گیاهان دارویی. جلد پنجم. مؤسسۀ انتشارات دانشگاه تهران. 923 ص.
7. شعاع م و میری م (1391) کاهش اثرات سوء تنش شوری بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گندم از طریق کاربرد اسید سالیسیلیک. تولید گیاهان زراعی. 5(1): 78-71.
8. قهرمان ا (1373) کورومفیت­های ایران (سیستماتیک گیاهی). جلد سوم. مرکز نشر دانشگاهی، 618 ص.
9. مظفریان و (1382) فرهنگ نام­های گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر،362 ص.
10. همایی م (1381) واکنش گیاهان به شوری. انتشارات کمیتة ملی آبیا ری و زهکشی ایران، 97 ص.
11 . Akhkha A, Boutra T and Alhejely A )2011(  The  rates  of  photosynthesis chlorophyll  content, dark  respiration, proline  and  abscicic  acid  (ABA) in wheat (Triticum durum) under water deficit conditions. International Journal of Agricuitural and Biological Sciences. 13: 215-221.
12 . Akhondi M, Safarnejad E and Lahooti M (2006) Effect of drought strees on proline and accumulation of ions. Agricultural Science. 10: 165-173. 
13 . Arfan M, Athar HR and Ashraf M (2007) Does exogenous application salicylic acid through the rooting medium moduiate ghowth and photosynthetic capcity in two differently adapted spring wheat cultivars salt stress. Plant Physiology. 164: 685-694.
14 . Arnon AN (1967) Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agronomy. 23: 112-121.
15 . Azooz MM, Ismail AM and Abou-Elhamd MF (2009) Growth, lipid peroxidation and antioxidant enzyme activities as a selection criterion for the salt tolerance of three maize cultivars grown under salinity stress. International Journal of Agricultural and Biological Sciences. 11: 21-26.
16 . Bates LS, Waldern RP and Tear ID (1973) Rapid determination of free proline for water stress studies. Plant Soil. 39: 205-207.  
17 . Delany TP, Uknes S, Vernooij B, Friedrich L, Weymann K, Negrotto D, Gaffney T, Gut-Rella M, Kessmann H, Ward E and Ryals J (1994) A central role of salicylic acid in plant disease resistance. Science. 266: 1247-125.
18 . Dela-Rosa IM and Maiti RK (1995) Biochemical mechanism in glossy sorghum lines for resistance to salinity stress. Plant Physiology. 146: 515-519.
19 . Elizabeth MA and Munn e- Bosch S (2008) Salicylic acid may be involoved in the regulation of drought-induced leaf senescence in perennials: A cas study in field-grown Salvia officinalis L. plant. Environmental and Experimental Botany. 64: 105-112.
20 . El-Tayeb MA (2005) Response of barley grain to the interactive effect of salinity and glycinebetaine and proline against NaCl stress. Plant Physiology and Biochemistry. 36(10): 767-772.
21 . Grattan SR and Grieve CM (1999) Salinity- mineral nutrient relations in horticultural crops. Scientia Horticulture. 78: 127-157.
22 . Miri HR (2009) Plant Stress Physiology. Kermanshah Islamic Azad University Press. 472p. (In Persian)
23 . Sheligl HQ (1986) Die verwertung orgngischer souren durch chlorella lincht. Planta. 47-51.
24 . Singh B and Usha K (2003) Salicylic acid induced physiological and biochemical changes in wheat seedlings under water stress. Plant Growth Regulation. 39: 137-141.
25 . Sinha SK, Srivastava HS and Tripathi RD (1993) Influence of some growth regulators and cations on inhibition of chlorophyll biosynthesis by lead in maize. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology. 51: 241-246.