نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی مومن پور ¹
• داود بخشی ²
• علی ایمانی ³
• حامد رضایی ⁴

¹ دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه گیلان، ایران

² دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه گیلان، ایران

³ دانشیار بخش تحقیقات باغبانی، مؤسسۀ اصلاح و تهیۀ نهال و بذر، کرج، ایران

⁴ استادیار بخش تحقیقات اصلاح خاک و مدیریت پایدار اراضی، مؤسسۀ تحقیقات خاک و آب، کرج، ایران

چکیده

به‌منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر خصوصیات رویشی و غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه‌های تعدادی از ژنوتیپ‌های بادام، آزمایشی با دو عامل ژنوتیپ در چهار سطح شامل ‘شاهرود 12’، ‘تونو’ و ژنوتیپ ’16-1‘ پیوندشده روی پایۀ GF₆₇₇و پایۀ GF₆₇₇ و شوری آب آبیاری در پنج سطح شامل غلظت‌های صفر، 2/1، 4/2، 6/3 و 8/4 گرم در لیتر کلرید سدیم (به‌ترتیب با هدایت الکتریکی 5/0، 5/2، 9/4، 3/7 و 8/9 دسی‌زیمنس بر متر) در گلخانۀ تحقیقاتی مؤسسۀ اصلاح و تهیۀ نهال و بذر در سال 1392 انجام گرفت. با اعمال تنش شوری و افزایش غلظت آن، میزان قطر پیوندک، ارتفاع پیوندک، تعداد برگ تولیدی و درصد برگ‌های سبز، کاهش و درصد برگ‌های نکروزه و ریزش‌یافته افزایش یافتند. بررسی غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه نشان داد که در همة ژنوتیپ‌ها، بیشترین میزان کلر (94/4 درصد) و سدیم (12/2 درصد)، نسبت سدیم/پتاسیم (03/2)، سدیم/کلسیم (92/1)، سدیم/منیزیم (81/6)، سدیم/فسفر (07/14) و کمترین کلسیم (06/1 درصد)، منیزیم (33/0 درصد)، فسفر (146/0 درصد)، روی (7/32 قسمت در میلیون) و مس (33/9 قسمت در میلیون) برگ، در تیمار 8/9 دسی‌زیمنس بر متر کلرید سدیم مشاهده شد. نوع پیوندک در ممانعت از جذب سدیم و کلر توسط ریشه و انتقال آن به قسمت هوایی مؤثر است. ‘شاهرود 12’ در همة سطوح شوری، دارای کمترین مقدار کلر و سدیم و کمترین نسبت سدیم/پتاسیم، سدیم/کلسیم، سدیم/منیزیم و سدیم/ فسفر و نیز بیشترین نسبت کلر/سدیم بود. همچنین این رقم توانست در سطوح بالای شوری (3/7 دسی‌زیمنس بر متر)، از طریق افزایش پتاسیم (65/1 درصد)، مس (62/9 قسمت در میلیون)، آهن (30/22 قسمت در میلیون) و روی (45/50 قسمت در میلیون) بیشتر از دیگر ژنوتیپ‌های مورد بررسی، با تأثیرات مخرب سدیم مقابله کند. رقم ‘شاهرود 12’ متحمل‌ترین رقم به شوری در بین تیمارها بود.

کلیدواژه‌ها

• بادام
• پایه GF677
• تنش شوری
• ‘شاهرود 12’
• عناصر پرمصرف
• عناصر کم ‌مصرف

20.1001.1.83372008.1394.17.1.15.7

عنوان مقاله [English]

Effect of salinity stress on growth characteristics and concentrations of nutrition elements in almond ‘Shahrood 12’, ‘Touno’ cultivars and ‘1-16’ genotype budded on GF677 rootstock

نویسندگان [English]

• Ali Momenpour ¹
• Davood Bakhshi ²
• Ali Imani ³
• Hamed Rezaie ⁴

¹ Ph.D. Student, Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of Guilan, Rasht, Iran.

² . Associate Professor, Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of Guilan, Rasht, Iran

³ . Associate Professor, Department of Horticulture Reasearch, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran.

⁴ Asistant Professor, Department of Reclamation Research, Soil and Water Research Institute, Iran.

چکیده [English]

The types of scion-rootstock compound and level of salinity affect on growth characteristics and concentration of nutrition elements of almond leaves and roots. In order to evaluate the effect of salinity stress on vegetative traits and concentration of nutrition elements of leaves and roots almond genotypes, a experiment was carried out with two factors; cultivar in four levels including ‘Shahrood 12’, ‘Touno’, ‘1-16’ budded on GF₆₇₇ rootstock and GF₆₇₇ and water salinity in five levels including zero, 1.2, 2.4, 3.6 and 4.8 g/l of sodium chloride salt (with the electrical conductivity of 0.5, 2.5, 4.9, 7.3 and 9.8 ds/m, respectively). The result showed that with increasing salinity concentration, branch height, branch diameter, and number of produced leaves and percentage of green leaves have been reduced but percentage of necrotic leaves and percentage of downfall leave were increased. The result showed that in the total genotypes studied, the highest rate of Na⁺ (2.12%), Cl^- (4.94%), ratio Na⁺/K⁺ (2.03%), ratio Na⁺/Ca⁺⁺ (1.92%),  ratio Na⁺/Mg⁺⁺ (6.81%),  ratio Na⁺/P (14.07%), and the lowest rate of Ca⁺⁺ (1.06%), Mg⁺⁺ (0.33%), P (0.146%), Zn⁺⁺ (32.7 ppm), Cu⁺⁺ (9.33 ppm), in leaves was observed in treatment 9.8 ds/m of NaCl. The result showed that type of scion was affected in obstruction of Na⁺ absorption by the roots and their transported to leaves. In the total level of salinity studied, ‘Shahrood 12’ was the lowest rate of Na⁺, Cl^-, ratio Na⁺/K⁺, ratio Na⁺/Ca⁺⁺, ratio Na⁺/Mg⁺⁺, ratio Na⁺/P and the highest ratio Cl^-/ Na⁺. Also, this cultivar can tolerate high level of salinity (7.3 ds/m), by increasing content of K⁺ (1.65%),Cu⁺⁺ (9.62 ppm), Fe⁺⁺ (22.30 ppm), Zn⁺⁺ (50.45 ppm) more than other genotypes studied in this research, to deal with the devastating effects of Na⁺. Overall, ‘Shahrood 12’ was recognized as the most tolerant cultivar to salinity stress.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• almond
• GF677
• Macronutrients
• micronutrients
• Salinity stress
• ‘Shahrood 12’