نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی خصوصیات کمی و کیفی گیاه زعفران تحت تأثیر کاربرد کود آهن به‌صورت کلات معمولی و نانوکلات، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک‌ کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه شاهد در دو سال زراعی 91-1389 اجرا شد. فاکتور اول نوع کود آهن (نانوکلات و کلات معمولی)، و فاکتور دوم مقدار آهن (صفر، 450 و 900 گرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که نوع و مقدار کود آهن و اثر متقابل آنها بر اکثر صفات مورد بررسی معنادار شد. اضافه کردن کلات در هر دو شکل نانوکلات و کلات معمولی موجب افزایش عملکرد کلاله (حدود 50 درصد) شد. اثر متقابل نوع کود در مقدار کود نیز بر صفات وزن تر و تعداد گل، عملکرد تر و خشک کلاله، وزن بنۀ اصلی، تعداد بنه، تعداد برگ، کلروفیل a و کل، کارتنوئید و مادۀ مؤثرۀ سافرانال معنادار شد. کاربرد نانوکلات آهن به‌مقدار 10 کیلوگرم در هکتار موجب تولید بیشترین عملکرد تر و خشک کلاله، تعداد برگ، غلظت کلروفیل a، غلظت کارتنوئید و مادۀ مؤثرۀ سافرانال نسبت به تیمار شاهد شد که افزایش تولید نسبت به تیمار شاهد در بعضی از صفات به بیش از دوبرابر نیز رسید. نتایج تحقیق حاضر، نقش و تأثیر بیشتر کود نانوکلات آهن را نشان داد، به‌طوری که کاربرد 5 کیلوگرم نانوکلات آهن و 10 کیلوگرم کود معمولی کلات آهن نتایج یکسانی داشتند. به‌نظر می‌رسد فقیر بودن مزرعه از نظر مقدار آهن از یک طرف و کارایی نانوکلات در رهایش تدریجی از طرف دیگر به افزایش عملکرد منجر شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation the effect of nono-iron fertilizer in compare to iron chelate fertilizer on qualitative and quantitative yield of saffron

نویسندگان [English]

  • Saeideh Maleki Farahani 1
  • Mahdi Aghighi Shahverdi 2

1 . Assistant Proffessor, Department of Crop Production and Plant Breeding, Faculty of Agricultural Science, Shahed University, Tehran, Iran

2 Ph.D. Student, Department of Crop Production and Plant Breeding, Faculty of Agricultural Science, Shahed University, Tehran, Iran

چکیده [English]

To evaluate the effect of nano-iron chelate and also to make a comparison with effect of EDDHA iron chelate on saffron, an experiment was conducted as factorial based on a randomized complete block design with six treatments and three replications in Shahed University, Tehran in 2011 and 2012. Treatments included iron fertilizer (Nano chelate and common chelate) in three levels (zero, 450 and 900 g/hairon). The results showed that all traits except carotenoid, chlorophyll a concentration and leaf width affected by type and amount of iron fertilizer or their interaction. Saffron yield increased by both iron sources (about 50 percent). Application of 10 kg/ha of nano-iron chelate fertilizer, increased dry stigma yield, fresh flower weight, flower number, leaf number, main corm diameter and total corm weight of saffron compared to control though they were in some cases two times compared to control. Totally, results indicated more effectiveness of nano-iron at five kg/ha nano iron chelate fertilizer and 10 kg/ha common iron chelate fertilizer had the same effects on most of the traits. It seems that soil Fe deficiency and nano chelate efficacy in slow releasing may lead to saffron yield increment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corm
  • Crocin
  • Picrocrocin
  • Saffron
  • Stigma yield
1 . امیدی ح، نقدی­بادی ح، گلزاد ع، ترابی ح و فتوکیان م (1388) تأثیر کود شیمیایی و زیستی نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی زعفران. گیاهان دارویی. 30: 15-4.
2 . بهدانی م ع، کوچکی ع، نصیری محلاتی م و رضوانی مقدم پ (1384) ارزیابی روابط کمی بین عملکرد و مصرف عناصر غذایی در زعفران: مطالعه در مزارع کشاورزی On-Farm. پژوهش­های زراعی ایران. 3(1): 14-1.
3 . پورابراهیمی م، روستا ح ر و حمیدپور م (1393) اثر متقابل بی‌کربنات سدیم و منابع مختلف آهن بر غلظت عناصر کم مصرف در گیاه فلفل دلمه­ای. علوم و فنون کشت­های گلخانه­ای. 5(17): 38-27.
4 . سادات طباطبایی س، رزازی ع، خوش­گفتارمنش ا ح، خدائیان ن، مهرابی ز، عسگری ا، فتحیان ش و رمضان­زاده ف (1390) تأثیر کمبود آهن بر غلظت، جذب و انتقال نسبی آهن، روی و منگنز در برخی محصولات زراعی با آهن کارایی مختلف در شرایط آبکشت. آب و خاک. 25(4): 735-728.
5 . صادقی ب (1372) اثر انبارداری و تاریخ کاشت بنه در گل­آوری زعفران. سازمان پژوهش­های علمی و صنعتی ایران، مرکز خراسان.
6 . صادقی ب (1382) زعفران یک میراث فرهنگی، یک دغدغه ملی. مجموعۀ چکیده مقالات سومین همایش ملی زعفران ایران، مشهد. 85 ص.
7 . عشقی­زاده ح ر، خوش­گفتارمنش ا ح، اشرافی ع، معلم ا ح، پورسخی ن، پورقاسمیان ن و گرجی میلادی ا (1387) کارایی آهن تعدادی از محصولات زراعی در محیط کشت محلول. علوم فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 46: 664-655.
8 . کوچکی ع، جهانی م، تبریزی ل و محمدآبادی ع ا (1390) ارزیابی اثر کودهای بیولوژیکی و شیمیایی و تراکم بر عملکرد گل و ویژگی­های بنه زعفران (Crocus sativus L.). آب و خاک. 25(1): 206-196.
9 . محمدزاده آ، مجیدی ح، مقدم ح، مجنون‌حسینی ن و بقایی ن (1390) بررسی تأثیر نانوکود کلاته آهن بر محتوی آهن و کلروفیل در لوبیا چیتی. دومین کنفرانس ملی فیزیولوژی گیاهی ایران. 9-8 اردیبهشت ماه. یزد.
10 . ملکوتی م ج و سمر م (1377) روش­های کاربردی برای مقابله با کمبود آهن در درختان میوه. مؤسسۀ تحقیقات خاک و آب. نشر آموزش کشاورزی. 14 ص.
11 . موسیوند م، خورگامی ع و رفیعی م (1388) بررسی تأثیر غلظت آهن بر رشد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ­های مختلف سویا. فیزیولوژی گیاهان زراعی. 1(4):45-35.
 
12 . Akbarian MM, Heidari Sharifabad H, Noormohammadi G and Darvish Kojouri F (2012) The effect of potassium, zinc and iron foliar application on the production of saffron (Crocus sativa). Annals of Biological Research. 3(12): 5651-5658.
13 . Arnon AN (1967) Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agronomy. 23: 112-121.
14 . Baghaie N, Keshavarz N, Amini Dehaghai M and Nazaran MH (2012) Effect of Nano iron chelate fertilizer on yield and yield components of Cumin (Cuminum Cyminum) under different irrigation intervals. National Congress on Medicinal Plants. Kish Island. Iran.
15 . Cui HC, Sun Q, Liu J and Jiang GU (2006) Applications of Nanotechnology in Agrochemical Formulation. Perpectiv, Challenges and Strategies, Institute of Environment and Sustainable Development in Agriculture, Chinese Academy of Agriculture Sciences, Beijig, China. Pp. 1-6.
16 . Gresta F, Avola G, Lombardo GM, Siracusa L and Ruberto G (2009) Analysis of flowering, stigmas yield and qualitative traits of saffron (Crocus sativus L.) as affected by environmental conditions. Scientia Horticulturae. 119(3): 320-324.
17 . Harris DC (2003) Quantitative Chemical Analysis. Sixth Edition, W.H. Freeman Publisher. P. 928.
18 . Hokmabadi H, Haidarinezad A, Barfeie R, Nazaran M, Ashtian M and Abotalebi A (2006) A New Iron chelate Introduction and Their Effects on Photosynthesis activity, chlorophyll content and nutrients Uptake of Pistachio (Pistacia vera L.) 27th International Horticultural congress and Exhibition. Seoul. Korea. August 13-19.
19 . ISO/TS 3632-1/2 (2003) Technical Specification. Saffron (Crocus sativus L). Ed. ISO, Geneva, Switzerland.
20 . Jones JR, Wolf JB and Mills HA (1991) Plant analysis hand book: A practical sampling preparation analysis and interpretation guide. MicroMacro Publishing Inc. Athens, Georgia, USA.
21 . Ladan Moghadam A, Vattani H, Baghaei N and Keshavarz N (2012) Effect of Different Levels of Fertilizer Nano Iron Chelates on Growth and Yield Characteristics of Two Varieties of Spinach (Spinacia oleracea L.): Varamin 88 and Viroflay. Research of Applied Sciences, Engineering and Technology. 4(12): 4813-4818.
22 .  Mazaherinia S,  Astaraei AR,  Fotovat A and  Monshi A (2010) Nano Iron Oxide Particles efficiency on Fe, Mn, Zn and Cu Concentrations in Wheat Plant. World Applied Sciences. 7: 36-40.
23 . Romaheld V and Marschner H (1986) Mobilization of iron in the rhizosphere of different plant species. Plant Nutrition. 2: 155-204.
24 . Rubio Moraga Á, Luis Rambla J, Ahrazem O, Granell A and Gómez-Gómez L (2009) Metabolite and target transcript analyses during Crocus sativus stigma development. Phytochemistry, 70: 1009-1016.
25 . Zuo Y and Zhang F (2011) Soil and crop management strategies to prevent iron deficiency in crops. Plant and Soil. 339: 83-93.