نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ‌ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزا، کود فسفات زیستی و دامی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز، آزمایشی به‌صورت مزرعه‌ای در سال زراعی 1392 در خرم‌آباد اجرا شد. پژوهش با استفاده از آزمایش فاکتوریل سه‌عاملی شامل قارچ میکوریزا در دو سطح (عدم تلقیح و تلقیح)، عامل کود فسفات زیستی در سه سطح (صفر، 35 و 70 کیلوگرم در هکتار) و کود دامی در سه سطح شامل 10، 20 و 30 تن در هکتار در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با هجده تیمار و در سه تکرار انجام گرفت. همچنین یک کرت به‌عنوان شاهد کود شیمیایی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم به‌مقدار 90، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) در هر تکرار قرار داده شد و مقایسۀ آن با تیمارهای کودهای زیستی و دامی نیز در قالب طرح بلوک کامل تصادفی صورت گرفت. براساس نتایج، تلقیح میکوریزا و کود فسفات زیستی تأثیر معناداری در سطح احتمال 1 درصد بر ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی، درصد اسانس و عملکرد اسانس گشنیز داشت. مقایسۀ میانگین‌ها نشان داد که در بین سه عامل، تلقیح میکوریزایی بیشترین تأثیر را بر همۀ صفات داشت. بیشترین عملکرد دانه (7/1780 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد زیستی (7/3931 کیلوگرم در هکتار) و درصد اسانس (4/0 درصد) در اثر تلقیح با میکوریزا، مصرف 70 کیلوگرم کود فسفات زیستی و 20 تن در هکتار کود دامی حاصل شد که به‌ترتیب 80، 51 و 135 درصد بیشتر از شاهد شیمیایی شد. اثر متقابل و معنادار تلقیح میکوریزا و کود فسفات زیستی بر عملکرد دانه مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of fertilizer treatments on yield quantity and quality of coriander

نویسندگان [English]

  • asma bastami 1
  • majid majidian 2
  • Golam Reza Mohsenabadi 2
  • Davood Bakhshi 3

1 - Former Graduate Student, Department of Agronomy and Crops Breeding, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran

2 Assistant Professor, Department of Agronomy and Crops Breeding, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran (Corresponding Author*)

3 - Associate Professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran

چکیده [English]

To investigate the effects of mycorrhizal fungi, phosphatic biofertilizer and manure application on yield and quantitative and qualitative criteria of coriander an experiment was conducted at Khoramabad during growing season of 2013. The experiment design was applied as factorial layout based on a randomized complete block design with 18 treatments and three replications. The factors were mycorrhizal inoculation in two levels (non-inoculation and inoculation), phosphate biofertilizer in three levels (zero, 35 and 70 kg/ha)and manure in three levels (10, 20 and 30 ton/ha). Result indicated that mycorrhizal inoculation and phosphate biofertilizer had significant (one percent) effects on plant height, inflorescence number per plant, 1000 seed weight, seed yield, biomass yield, essential oil and essential oil yield of coriander. Mean comparison showed that the highest effects among factors were obtained by mycorrhizal inoculation on all parameters. The highest seed yield )1780.67 kg/ha), biomass yield (3831.7 kg/ha) and essential oils (0.4 percent) were obtained of inoculation with mycorrhiza, consumption of 70 kg/ha phosphate biofertilizer and 20 ton/ha manure and they were 80, 51 and 135 percent more efficient than chemical control, respectively. Positive and synergistic interactions were obtained between mycorrhizal inoculation × phosphate biofertilizer on seed yield.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biofertilizer
  • Coriander
  • Essense
  • Manure
  • Mycorrhiza
 
1 . اکبری­نیا ا، قلاوند ا، سفیدکن ف، رضایی م ب و شریفی عاشورآبادی ا (۱۳۸۲) بررسی تأثیر کودهای شیمیایی و دامی و تلفیقی بر عملکرد و میزان ترکیبات اسانس دانۀ گیاهی دارویی زنیان. پژوهش و سازندگی. ۶۱: ۴۱-۳۲.
2 . امیدبیگی ر (1376) رهیافت­های تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد 2، انتشارات طراحان نشر. 349 ص.
3 . سفیدکن ف (1378) بررسی اسانس اندام­های هوایی و میوه گشنیز. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 13: 38-32.
4 . شریفی عاشورآبادی ا، امین غ ر، میرزا م و رضوانی م (1381) تأثیر سیستم­های تغذیه گیاه (شیمیایی، تلفیقی و ارگانیک) بر کیفیت گیاه دارویی رازیانه. پژوهش و سازندگی. 57: 90-78.
5 . فلاحی ج، کوچکی ع و رضوانی مقدم پ ( 1388) بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بابونۀ آلمانی (Matricaria chamomilla). پژوهش­های زراعی ایران. 7: 135-127.
6 . قنبری ا ا، احمدیان و گلوی م (1384) بررسی اثر دفعات آبیاری و کود دامی بر عملکرد و اجزای عملکرد زیرۀ ­سبز. پژوهش­های زراعی ایران. 30(2): 262-255.
7 . لطفی ا، وهابی سدهی ع، قنبری ا و حیدری م (1387) بررسی تأثیر کم­آبیاری و کود دامی بر خصوصیات کمی و کیفی اسفرزه در منطقۀ سیستان. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 24(4): 518-506.
8 . Annamalai A, Lakshmi PTV, Lalithakumari D and Murugesan K )2004( Optimization of biofertilizers on growth, biomass and seed yield of Phyllanthus amarus (Bhumyamalaki) in sandy loam soil. Medicinal and Aromatic Plants Sciences and Biotechnology. 26(4): 33-40.
9 . Azeez JO, Van Averbeke W and Okorogbona AOM )2010( Differential responses in yield of pumpkin (Cucurbita maxima L.) and nightshade (Solanum retroflexum Dun.) to the application of three animal manures. Bioresource Technology. 101: 2499-2505.
10 . Basu M and Srivastava NK (1998) Root endophytesin medicinal plants their population and effects. Abstract of the 7th International Congress of Plant Pathology, Edinburgh, Scotland. 9-16 August.
11 . Carling DE and Brown MF (1982) Anatomy and physiology of vesicular-arbuscular and nonmycorrhizal roots. Phytopathology. 72: 1108-1114.
12 . Carrubba A, Torre laR Di Prima A, Saiano F and Alonzo G (2002) Statistical analyses on the essential oil of Italian coriander (Coriandrum sativum L.) fruits of different ages and origins. Essential Oil Research. 14(6): 389-396.
13 . Copetta A, Lingue G and Berata G (2006) Effects of three AM fungi on growth, distribution of glandular hairs, and essential oil production in Ocimum basilicum L. var. Genovese. Mycorrhiza. 16(7): 485-94.
14 . Demir S (2004) Influence of arbuscular mycorrhiza on some physiological growth parameters of pepper. Turkish Journal of Biology. 28: 85-90.
15 . Diederichsen A (1996) Coriander (Coriandrum sativum L.) promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben/International Plant Genetic Resources Institute, Rome.
16 . Gewaily EM, El-Zamik FI, El-Hadidy TT, Abd El-Fattah HI and Salem SH )2006( Efficiency of biofertilizers, organic and inorganic amendment application of growth and essential oil of Marjoram (Majorana hortensis L.) plants grown in sandy and calcareous soils. Zagazig Agricultural Research. 33: 205-396.
17 . Gyaneshwar P, Naresh Kumar G, Parekh LJ and Poole PS (2002) Role of soil microorganisms in improving P nutrition of plants. Plant and Soil. 245: 83-93.
18 . Idris M (2003) Effect of integrated use of Mineral organic N and Azotobacter on the yield, yield components and N-nutrition of wheat (Triticum aestivum). Biological Sciences. 6: 539-543.
19 . Joshee N, Mentreddy SR and Yadav K )2007 (Mycorrhizal fungi and growth and development of micropropagated Scutellaria integrifolia plants. Industrial Crops and Products. 25: 169-177.
20 . Kalra A (2003) Organic cultivation of medicinal and aromatic plants. Organic Production of Medicinal. FAO. 22: 586-592.
21  .Kapoor R, Giri B and Mukerji KG (2002) Mycorrhization of coriander (Coriandrum sativum) to enhance the concentration and quality of essential oil. Science Food Agriculture. 82(4): 339-342.
22 . Karthikeyan B, Abdul Jaleel C, Lakshmanan GMA and Deiveekasundaram M (2008) Studies on rhizosphere microbial diversity of some commercially important medicinal plants. Colloids and Surfaces Biointerfaces. 62: 143-145.
23 . Loomis WD and Corteau R (1972) Essential oil biosynthesis. Recently Advance Phytochem. 6: 147-185.
24 . Nagananda GS, Das A, Bhattacharya S and Kalpana T )2010 (In vitro studies on the effects of biofertilizers (Azotobacter and Rhizobium) on seed germination and development of Trigonella foenum-graecum L. using a novel glass marble containing liquid medium. International Journal of Botany. 6: 394-403.
25 . Sailo GL and Bagyaraj DJ (2005) Influence of different AM-fungi on the growth, nutrition and forskolin content of Coleus forskohlii. Mycological Research. 109: 795-798.
26 . Sattar MA and Gaur AC (1987) Production of auxins and gibberellins by phosphate-dissolving microorganisms. Zentralbl Mikrobiol. 142: 393-395.
27 . Schmidt K )1995( Mycorrhizae. IFOAM. Ecology and Farming. Pp. 22-23.
28 . Shaalan MN )2005a( Effect of compost and different sources of biofertilizers, on borage plants (Borago officinalis L.). Egyptian Journal Agricultural Research. 83(1): 271-284.
29 . Shaalan MN (2005b( Influence of biofertilizers and chicken manure on growth, yield and seeds quality of Nigella sativa L. plants. Egyptian Journal Agricultural Research. 83(2): 811-828.
30 . Sharma AK (2002) Biofertilizers for Sustainable Agriculture. Agrobios, India. 407 p.
31 . Singh S and Kapoor KK )1999( Inoculation with phosphate-solubilizing microorganisms and a vesicular arbuscular mycorrhizal fungus improves dry matter, yield, nutrient uptake by wheat grown in a sandy soil. Biology of Fertility Soil. 28: 139-144.

32 . Rembialkowska E )2004( The impact of organic agriculture on food quality. Agricultura Scientific. 21: 19-26.

33 . Toro M, Azcon R and Barea JM (1997) Improvement of arbuscular mycorrhiza development by inoculation of soil with phosphate solubilizin rhizobacteria to improve rock phosphate bioavailability and nutrient cycling. Applied and Environmental Microbiology. 63(11): 4408-4412.
34 . Wright DP, Scholes JD and Read DJ (1998) Effects of VA mycorrhizal colonization on photosynthesis and biomassproduction of Trifolium repens L. Plant,Cell and Environment. 21(2): 209-216.