نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر، ایران

2 مربی، بخش زراعت، مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد، دزفول، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر مقادیر کود نیتروژن بر صفات گیاهی دو رقم سیب‌زﻣﻴﻨﻲ در شرایط یکسان کود مرغی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در شهرستان اندیمشک (شمال استان خوزستان) در سال زراعی 93-1392 انجام گرفت. فاکتور اول ﺷﺎﻣﻞ چهار سطح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻮد نیتروژن (صفر، 70، 140 و 210) کیلوگرم­ در هکتار و فاکتور دوم شامل دو رقم سیب‌زمینی (’آریندا‘ و ’سانته‘) بود. نتایج نشان داد که اثر رقم ’آریندا‘ بر همة صفات (ارتفاع بوته، ساقه در بوته، غده در بوته، وزن غده در بوته، تعداد غده­های درشت، تعداد غده­های ریز و عملکرد غده) به‌جز تعداد غده­های متوسط برتری معناداری بر رقم ’سانته‘ داشت. بیشترین عملکرد غده در رقم ’آریندا‘ و تیمار کودی N1 (70 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) با میانگین 8703/41 تن در هکتار و کمترین آن در رقم ’سانته‘ و تیمار کودی N0 (شاهد بدون کود نیتروژن) با میانگین 4376/20 تن در هکتار مشاهده شد. بنابراین رقم ’آریندا‘ در شرایط تلفیقی با مصرف کمتر کود نیتروژن تا 70 کیلوگرم در هکتار همة صفات گیاهی مطلوب برای افزایش عملکرد غده را دارد و در شرایط اقلیمی منطقه برای کشت توصیه می‌شود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Growth and yield response to different nitrogen levels Potato plant

نویسندگان [English]

  • ali keyhani 1
  • ali saneinjad 2

1 M.Sc., Department of Identification and Weed control, College of Agriculture, Shoushtar Branch, Islamic Azad University,Shoushtar, Iran

2 Instructor, Department of Agriculture, Safiabad Agricultural Research Center, Dezfoul, Iran

چکیده [English]

This experiment was conducted in Andimeshk Region (north of Khouzestan) to study the effects of nitrogen levels on plant characters of  two potato cultivars (Solanum tuberosum L.) in identical conditions of poultry manure, in 2012-2013 crop year, as a factorial randmaized complete block design with three replications. The first factor was consisting of four nitrogen levels (0, 70,140 and 210 kg/ha). The second factor was consisting of two potato cultivars (cv. ‘Arinda’ and ‘Sante’). The results showed that cv. ‘Arinda’ was significant in all the tested characters (plant height, stems per plant, tubers per plant, tuber weight per plant, micro tuber numbers, macro tuber numbers and tuber yield) exception medium tuber numbers compared with cv. ‘Sante’. The highest tuber yield was observed at cv. ‘Arinda’ and N1 fertilizer treatment with mean of 41870.3 kg/ha and lowest tuber yield in cv. ‘Sante’ and N0 fertilizer treatment with mean of  20437.6 kg/ha. Therefore, the cv. ‘Arinda’ in the consolidated conditions with lower consumption of nitrogen fertilizer up to 70 kg/ha has all desirable plant characters for increasing of tuber yield, and it is recommended for cultivation in climate conditions of region.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultivar
  • Fertility management
  • Fertilizer compound
  • quantitative and qualitative characteristics
  • Tuber yield
 
1. اخوان س، مصطفی‌‌زاده فرد ب، موسوی س ف، قدمی س و بهرامی ب  (1384) تأثیر مقدار و روش آبیاری بر عملکرد و کیفیت سیب زمینی آگریا. پژوهش کشاورزی آب، خاک و گیاه در کشاورزی. 5 (2): 40- 27.
2. پورعزیزی م و فلاح س (1392) بهینه‌سازی نیتروژن برای رشد و عملکرد سورگوم علوفه‌ای در سیستم‌های زراعی کم‌نهاده و متداول. مجلة تولید و فراوری محصولات زراعی و باغی. 3 (9): 90-81.
3. ﺧﻮاﺟﻪ ﭘﻮر م ر  (1386) ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺻﻨﻌﺘﯽ. اﻧﺘﺸﺎرات ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ واﺣﺪ ﺻﻨﻌﺘﯽ اﺻﻔﻬﺎن.
4. سعیدی م (1386) بررسی اندازه غده و نیتروژن بر برخی از جنبه‌های رشد، کیفی و صفات کمی غدة سیب‌زمینی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. دانشگاه محقق اردبیلی. ایران- مشهد.
5. ﺳﻴﺪ ﺷﺮﻳﻔﻲ ر و ﺧﺎوازی ک (1389) ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﺮاﻳﻤﻴﻨﮓ ﺑﺬر ﺑﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮی ﻫﺎی ﻣﺤﺮک رﺷﺪ ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ ذرت. ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ زﻳﺴﺖ‌ﺷﻨﺎﺳﻲ اﻳﺮان- ﻣﺸﻬﺪ.
6. شهبازی ک (1383) بررسی سطوح مختلف نیتروژن بر صفات کمی و کیفی ارقام سیب‌زمینی. پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد. دانشگاه محقق اردبیلی. ایران- مشهد.
7. فرزانه س م،  ضعیفی زاده ر،  سیدشریفی م و دهقان شعار ن (1385) تعیین مناسب‌ترین سطوح کودی نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر تولید بذر چغندر در منطقۀ اردبیل. مجلة چغندر قند. 22: 88-79.
 8. فریدونی ناغانی م (1388) تشخیص عکس‌العمل جریان کربن و فعالیت آنزیم‌ها به کود اوره و مرغی تحت شرایط مزرعه. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. دانشکدة کشاورزی، دانشگاه شهرکرد- ایران.
9. ﻓﻼح س، ﻗﻼوﻧﺪ ا  و ﺧﻮاﺟﻪﭘﻮر م ر  (1386) ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻧﺤﻮة اﺧﺘﻼط ﮐﻮد داﻣﯽ ﺑﺎ ﺧﺎک و ﺗﻠﻔﯿﻖ آن ﺑﺎ ﮐﻮد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد و اﺟﺰای ﻋﻤﻠﮑﺮد ذرت داﻧﻪای (.Zea mays L) در ﺧﺮم‌آﺑﺎد ﻟﺮﺳﺘﺎن. ﻣﺠﻠة ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ. 11 (40): 243-233.
10. ﮐﻼرﺳﺘﺎﻧﯽ ک، ﻋﻠﻮی ﺷﻬﺮی ح و ﻏﯿﺒﯽ ف  (1377) ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﮐـﺎرﺑﺮد ﻧﯿﺘـﺮوژن ﺑـﺎ ﺗﺠﻤـﻊ ﻧﯿﺘـﺮات در ارﻗـﺎم ﺳـﯿﺐ‌زﻣﯿﻨﯽ. ﭼﮑﯿﺪة ﻣﻘﺎﻻت ﭘﻨﺠﻤﯿﻦ ﮐﻨﮕﺮة زراﻋﺖ و اﺻﻼح ﻧﺒﺎﺗﺎت، ﮐﺮج.
11. ﻣﺠﯿﺪﯾﺎن م  ﻗﻼوﻧﺪ ا، ﮐﺮﯾﻤﯿﺎن ن و ﮔﻨﺪﻣﮑﺎر ﺣﻘﯿﻘﯽ  ع ا  (1387) ﺗأﺛﯿﺮ ﺗﻨﺶ رﻃﻮﺑﺖ، ﮐﻮد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻧﯿﺘﺮوژﻧﻪ، ﮐﻮد داﻣﯽ و ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ از ﮐﻮد ﻧﯿﺘﺮوژن و ﮐﻮد داﻣﯽ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد و اﺟﺰای ﻋﻤﻠﮑﺮد و راﻧﺪﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده از آب ذرت ﺳﯿﻨﮕﻞ ﮐﺮاس 704. ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ. 45: 432-418.
12. محمدی خ، قلاوند الف، مجید اع، سهرابی ی و حیدری غ (1389) تأثیرپذیری کیفیت دانة نخود از سیستم‌های مختلف افزایش حاصلخیزی خاک. مجلة الکترونیک تولید گیاهان زراعی. 3: 119-103.
13. ﻣﺤﻤﺪﯾﺎن م و ﻣﻠﮑﻮﺗﯽ م ج (1381) ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ دو ﻧﻮع ﮐﻤﭙﻮﺳﺖ ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺧﺎک و ﻋﻤﻠﮑﺮد ذرت. ﻣﺠﻠة ﻋﻠﻮم ﺧﺎک و آب. 16 (2): 150 -144.
14. مزینانی ح و سعید  غ  (1383) نگاهی کوتاه بر تحولات تولید کمپوست در شهر تهران. انتشارات سازمان بازیافت و تبدیل مواد.
15. ملکوتی م ج  (1375) کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد به بهینه‌سازی مصرف کود در ایران. انتشارات نشر آموزش کشاورزی.
16. ﻣﻠﮑﻮﺗﯽ م ج (1379) ﮐﻨﺘﺮل ﻏﻠﻈﺖ ﻧﯿﺘﺮات در ﺳﯿﺐ‌زﻣﯿﻨﯽ، ﭘﯿﺎز و ﺳﺒﺰﯾﻬﺎ ﺿﺮورﺗﯽ اﻧﮑﺎرﻧﺎﭘﺬﯾﺮ در ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺘﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ. ﺧﺎک و آب.  وﯾﮋه‌ﻧﺎمة ﮐﺸﺎورزی ﭘﺎﯾﺪار. 12 (6): 9 -1.
17. یزدان دوست همدانی م (1382) مطالعة تأثیرمصرف نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و تجمع نیترات در ارقام سیب‌زمینی. مجلة علوم کشاورزی ایران، 34: 985-977.
 
 
18. Allen  EJ (1972) The effect of row width on the yield of three potato varieties. Journal of Agricultural Reaserch,
79: 315-321.
19. Bhattacharyya R,  Kundu  S  Prakash V  and Gupta  HS ( 2008) Sustainability under combined application of mineral  and organic fertilizers in a rain fed soybean–wheat system of the Indian Himalayas. European Journal of Agronomy. 28: 33-46.
20.Collins  WB (1977) Analysis of growth in kennebec with emphasis on the relationship between stem number and yield. American Journal of Potato Research. 54:33-40.
21. Ghosh  PK,  Ramesh P Bandyopadhay  KK  Tripathi  AK  Hati  KM and Misra AK (2004) Comparative effectiveness of cattle manure, poultry manure, phosphocompost and fertilizer- NPK on three cropping systems in vertisoils of semi-arid tropics. I. Crop yields and systems in performance. Bioresource Technology. 95: 77-83.
22. Fabeiro CF  and  De juan  JA (2001) Yield and size of deficit irrigated potatoes. Agricultural Water Management, 48: 255-266.
23. Hirzell, J and Walter I (2008) Availability of nitrogen, phosphorus and potassium from poultry litter and conventional fertilizers in a volcanic soil cultivated with silage corn. Chilean Journal of Agricultural Research. 68: 264-273.
24. Jamaati  Somarih Sh,  Tobeh  A  Hassanzadeh  M  Hokmalipour  S and Zabihi Mahmoodabad R ( 2009) Effects of plant density and nitrogen fertilizer on nitrogen uptake from soil and nitrate pollution in potato tuber research. Journal of Environmental Sciences. 3: 122 126.
25. Lawrence  JR,  Ketterings QM and Cherney JH (2008) Effect of nitrogen application on yield and quality of silage corn after forage legume-grass. Agronomy Journal. 100: 73-79.
26. Le  CL (2000) In vitro mass propagation of potato in liquid medium Inaugural meeting in tamper  Finland. Pp 44-45.
27. Lemaga  B  and  Caesar  k (1990) Relationships between numbers of main stems and yield components of potato as influenced by different daylengths . Potato Research. 33: 257-267.
28. Lynch  DR and  Tai  GC (1989) Yield and yield component response of eight potato to water stress. Crop Science. 29: 1207-1211.
29. Mahajan  A and Gupta RD (2009)  Bio-fertilizer: their kinds and requirements in India. In: Mahajan A, Gupta RD (ed) Integrated Nutrient Management (INM) in a sustainable rice-wheat cropping system. Springer Netherland.
30. Molerhagen  PJ (1993) The influence of nitrogen fertilizer application on tuber yield and quality in three potato varieties grown at different locations in Norway. Norsk – land bruks for sking. International Journal of Agriculture and Crop Sciences. 7 : 279-296.
31. Nasreen  K,  Haque MM  Hossain MA and Frid A.TM (2007) Nutreinet uptake and yield of onion as influenced by nitrogen and sulphur fertilization. Bangladesh Journal of Agriculture and Environment. 32(3): 413-420.
 32. Osaki  M, Sagara  K and Tanaka  A (1992) Effect of nitrogen application on growth of various organs of potato plant. Japanese Journal of Soil Science and Plant Nutrition Impact Factor. 63:46-52.
33. Rao SC and Dao TH (1996) Nitrogen placement and tillage effect on dry matter and nitrogen accumulation and redistribution in winter wheat. Agronomy Journal. 88: 365–371.
34. Reust  W (1995) Nitrogen fertilization and the quality of three new potato varieties grown at two sites in Switzerland . Revue Suisse d‘Agriculture . 27 : 319 – 323.
35. Shata  SM  Mahamoud A and Siam  S ( 2007) Improving calcareous soil productivity by integrated effect of intercropping and fertilizer. Agriculture and Biological Sciences. 3: 733-739.
36. Shyalaja  J  and Swarajyalakshmi G (2004) Response of sunflower (Helianthus Annuus l.) to conjunctive use of organic and chemical fertilizers on yield and quality parameters indian journal drylandagric research and development. 19 (1): 88-90.
37.Vanlauwe  B,  Chianu  J  Giller  KE  Merckx  R  Mokwunye  U  Pypers   P Shepherd  K Smaling  L  Woomer PL and  Sanginga N (2010) Integrated soil fertility management: operational definition and consequences for implementation and dissemination 2010 19th World Congress of Soil Science, Soil Solutions for a Changing World 1 – 6 August 2010, Brisbane, Australia. Published on DVD.