نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان، رفسنجان، ایران

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان، رفسنجان، ایران

چکیده

به­منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت گیاه علوفه‌ای خلر، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار، در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان در بهار سال زراعی 1392 اجرا شد. سطوح آبیاری شامل آبیاری پس از 40 (شاهد)، 60، 80 و 100 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A از زمان استقرار گیاهچه تا پایان دورۀ رشد بودند. سطوح آبیاری بر درصد صفات کیفی شامل الیاف نامحلول در شویندۀ خنثی(NDF) ، الیاف نامحلول در شویندۀ اسیدی ((ADF، لیگنین (ADL)، نشاسته، پروتئین خام اندام هوایی و وزن هزاردانه اثر معنا‌داری نداشتند، اما محتوای صفات کیفی و همچنین تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه در واحد سطح و زیست‌توده را به‌طور معناداری تحت تأثیر قرار دادند. براساس نتایج مقایسۀ میانگین محتوای صفات کیفی از تیمار 40 تا 80 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تغییر معناداری نداشت، اما در تیمار 100 میلی‌متر تبخیر نسبت به شاهد به‌طور معناداری کمتر بود. همچنین عملکرد دانه، تعداد دانه در بوته و وزن زیست‌توده در تیمار 40 میلی‌متر تبخیر بیشترین (به‌ترتیب 5/165 گرم در متر مربع، 17/36 در بوته و 4/2 گرم در بوته) و در تیمار 100 میلی‌متر، کمترین مقدار (1/63 گرم در متر مربع، 5/24 در بوته و 07/1 گرم در بوته) را داشتند. براساس نتایج، عملکرد کیفی علوفۀ خلر تا سطح 80 میلی‌متر تبخیر به کمبود آب تا حدودی متحمل است.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of different irrigation levels on some quality and quantity traits of grass pea

نویسندگان [English]

  • Elham Rastegari 1
  • Shahab Madah hoseini 2
  • Arman Azari 2

1 Graduate M.Sc. Student, Department of Agronomy and Plant Breeding Faculty of Agriculture, Vali-e-Asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran

2 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Vali-e-asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran

چکیده [English]

at the research farm of Vali-e-Asr University of Rafsanjan in 2013. The experiment was arranged in a randomized complete block design with four replications and four irrigation intervals. Irrigation was done after 40 (control), 60, 80 and 100 mm evaporation from pan class A, from seedling establishment till physiological maturity. Results showed that irrigation level did not significantly change percentage of qualitative traits including Neutral Detergent Fiber (NDF), Acid Detergent Fiber (ADF), Acid Detergent Lignin (ADL), starch and crude protein as well as 1000- seed weight. However, above mentioned qualitative traits content as well as seed number per plant, seed and biological yield were significantly affected by irrigation interval. Based on mean comparison results, only 100 mm evaporation treatment significantly reduced qualitative traits content and there were no significant differences between 40 to 80 mm evaporation. Also, seed yield, seed number per plant and shoot biomass were the highest in 40 mm (165.5 g/m2, 36.17 per plant and 2.4 g/plant, respectively) and the lowest in 100 mm irrigation treatment (63.1 g/m2, 24.5 per plant and 1.07 g/plant, respectively). Based on the results, it seems that grass pea qualitative forage yield is relatively tolerant to water deficit till 80 mm evaporation.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought
  • grass pea
  • protein
  • starch
  • yield
 
1. حسنوند م، اشرف جعفری ع، سپهوند ع و نخجوان ش (1388) بررسیعملکردوکیفیتعلوفهدرتوده‌های بومی ماشک (.L Vicia sativa) در شرایط آبی و دیم منطقۀ لرستان. تحقیقات مرتع و بیابان ایران. 4 (16): 535-517.
2. حسینی س م، حسیبی پ و اندرزیان ب (1392) بررسی اثر کمبود آب بر عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی سه رقم کلزا (.L.(Brassica napus تولید گیاهی (علمی کشاورزی). 36 (ا): 23-13.
3. سلیمانی م ر، کافی م، ضیایی م، شباهنگ ج و داوری ک (1387) تأثیر کم آبیاری بر عملکرد بذر دو تودۀ بومی گیاه شورزیست کوشیا در شرایط آبیاری با آب شور. علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 15(5): 156-148.
4. رشدی م، حیدری شریف­آباد ح، کریمی م، نورمحمدی ق و درویش ف (1385) بررسی اثرات تنش کم­آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام آفتابگردان. علوم کشاورزی. 12(1): 120-110.
5. قربانلی م، نوجوان م، حیدری ر و فربودنیا ط (1380) تغییر قندهای محلول، نشاسته و پروتئین­ها در اثر تنش خشکی در دو رقم نخود ایرانی. دانشگاه تربیت معلم ارومیه. 1(1): 53-38.
6. قنبری ا، احمدیان ا، میری ب و رزمجو ا (1389) بررسی تأثیر زمان برداشت بر ویژگی­های کمی و کیفی علوفۀ ذرت. اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی و علف­های هرز. 4(15): 54-41.
7. گالشی س، فرزانه س و سلطانی ا (1384) بررسی تحمل به خشکی در چهل ژنوتیپ پنبه (.Gossypium hirsutum L) در مرحلۀ گیاهچه. نهال و بذر. 21(15): 79-65.
8. مدحج ع، نادری ا، امام ی، آینه­بند ا و نورمحمدی ق (1388) اثر سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد دانه، محتوی پروتئین دانه و کارایی زراعی مصرف نیتروژن در ژنوتیپ­های گندم در دو شرایط بهینه و تنش گرمایی پس از گرده­افشانی. به­زراعی نهال و بذر. 25(4): 371-353.
9. نصیرزاده ع، خرم شکوه م و حیدری شریف­آباد ح (1381) مطالعۀ اثرات فیزیولوژیک تنش کم­آبی (خشکی) بر رشد رویشی شش گونه اسپرس. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران. 12)4): 376-365.
10. هژبری ف، روزبهان ی و کفیل­زاده ف (1387) تعیین ترکیب شیمیایی و قابلیت هضم دانه خلر (Lathyrus sativus L.) با روش  in vivo در گوسفند. علوم و صنایع کشاورزی مدرس. 11(2): 88–83.
11. Assefa G and Ledin I (2001) Effect of variety, soil type and fertilizer on the establishment, growth, forage yield, quality and voluntary intake by cattle of oats and vetches cultivated in pure stands and mixtures. Animal Feed Science and Technology. 92: 95-111.
12. Bray EA (1993) Molecular responses to water deficit. Plant Physiology. 103: 1035-1040.
13. Bremner JM and Keeney DR (1965) Steam distillation methods for determination of ammonium, nitrate and nitrite. Analytica Chimica Acta. 32: 485-495.
14. Chaves A, Waghorn GC and Tavendale MH (2002) A simplified method for lignin measurement in a range of forage species. In: Proceedings of the Conference- New Zealand Grassland Association. Pp. 129-134.
15. Fraser J, Mccartney D, Najda H and Mir Z (2004) Yield potential and forage quality of annual forage legumes in southern Alberta and northeast Saskatchewan. Canadian Plant Science. 48: 143-155.
16. Goodchild AV (1997) Effects of rainfall and temperature on the feeding value of barley straw in semi-arid mediterranean environment. Journal of Agricultural Science Cambridge. 129: 353-366.
17. Gusmao M, Siddiquek HM, Nesbitt H and Veneklaas EJ (2012) water deficit during the reproductive period of grass pea (Lathyrus sativus L.) reduced grain yield but maintained seed size. Agronomy and Crop Science. 198: 430-441.
18. Jiang J, Miao S, Yueru C, Nan G, Chengjin J, Zhengxi S, Fengmin L and Chongying W (2013) Correlation of drought resistance in grass pea (Lathyrus sativus L.) with reactive oxygen species scavenging and osmotic adjustment. Biologia 2: 231-240.
19. Keller F and Ludlow MM (1993) Carbohydrate metabolism in drought-stressed leaves of pigeonpea (Cajanuscajan). Experimental Botany. 44: 1351-1359.
20. Kerstin G, Juergen K, Laura FHD, Carl C and Anke J (2014) Water stress due to increased intra-annual precipitation variability reduced forage yield but raised forage quality of a temperate grassland. Agriculture, Ecosystems and Environment. 186: 11-22.
21. Kumar J and Abbo S (2001) Genetics of flowering time in chickpea and its bearing on productivity in semi-arid environments. Advances in Agronomy. 72: 107-138.
22. Leport L, Turner NC, French RJ, Tennant D and Thomson BD (1998) Water relations, gas exchange and growth of cool-season grain legumes in a Mediterranean-type environment. European Agronomy. 9: 295-303.
23. Mahalakshmi V, Subramanian V, Bidinger FR and Jambunathan R )1985( Effect of water deficit on yield and protein content in pearl millet grains. Science of Food and Agriculture. 36: 1237-1242.
24. Petit Helene V, Pesant AR, Baranett GM, Mason WN and Dionne JL (1992) Quality and morphological characteristics of alfalfa as affected by soil moisture, pH and phosphorus fertilization. Canadian Plant Science. 1: 147-162.
25. Rotter RG, Marquardt RR and Campbell CG (1991) The nutritional value of low lathyrogenic Lathyrus (Lathyrus sativus L.) for growing chicks. British Poultry Science. 5: 1055-1069.
26. Sheaffer CC, Peterson PR, Hall MH and Stordahl JB (1992) Drought effects on yield and quality of perennial grasses in the north central United States. Production Agriculture. 5: 556-561.
27. Van soest PJ, Robertson JB and Lewis BA (1991) Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. Airy Science. 10: 3583-3597.
28. Vough LR and Marten GC (1971) Influence of soil moisture and ambient temperature on yield and quality of alfalfa forage. Agronomy. 1: 40-42.
29. Yoshida S, Forno DA and Cock J (1971) Laboratory manual for physiological studies of rice. The International Rice Research Institute. Pp. 46-50.