نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهرشاد براری ¹
• سجاد کردی ²
• لطفعلی گرامی ³
• علی حاتمی ¹
• علی اشرف مهرابی ⁴
• فردین قنبری ⁵

¹ استادیار گروه زراعت، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

² دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³ کارشناس‌ارشد، گروه زراعت، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

⁴ استادیار گروه اصلاح نباتات، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

⁵ دانشجوی دکتری، گروه باغبانی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی محلول‌پاشی عنصر روی در تعدیل تنش کم‌آبی و اثر آن بر عملکرد و اجزای عملکرد دانة لوبیا، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایة بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه ایلام، در سال 1389 اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل تنش کم‌آبی به‌صورت قطع آبیاری در دو مرحلة گل‌دهی و غلاف‌بندی به همراه تیمار شاهد (بدون قطع آبیاری) به عنوان عامل اصلی، و محلول‌پاشی عنصر روی در سه غلظت صفر (شاهد)، ppm‌2000 و ppm‌4000 و دو رقم لوبیای ‘اختر’  و ‘درسا’ به عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی عملکرد دانه را به‌طور معناداری کاهش داد و کمترین میزان عملکرد دانه (2597 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تنش در مرحلة گل‌دهی بود. تیمار ppm4000 روی بیشترین میزان عملکرد دانه (6/3163 کیلوگرم در هکتار) را در مقایسه با سایر سطوح محلول‌پاشی تولید کرد و تیمار برتر از لحاظ عملکرد دانه توصیه می‌شود. از بین دو رقم مورد بررسی، رقم ‘درسا’ بیشترین میزان عملکرد دانه (4/3846 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد مرحلة گل‌دهی حساس‌ترین مرحله از رشد گیاه لوبیا به تنش کم‌آبی است و استفاده از محلول‌پاشی روی راهکاری در تعدیل خسارت ناشی از تنش کم‌آبی توصیه می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها

• اجزای عملکرد
• تنش کم ‌آبی
• روی
• عملکرد دانه
• لوبیا

20.1001.1.83372008.1393.16.3.10.9

عنوان مقاله [English]

Improving tolerance to water deficit using Zn foliar spraying in two common bean cultivars

نویسندگان [English]

• mehrshad Barary ¹
• sajad kordi ²
• Lotf Ali Gerami ³
• Ali Hatami ¹
• Ali Ashraf Mehrabi ⁴
• Fardin Ghanbari ⁵

¹ Assistant Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ilam, Ilam, Iran

² Ph.D. Candidate, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran

³ MSc. Student, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ilam, Ilam, Iran

⁴ Assistant Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Ilam, Ilam, Iran

⁵ Ph.D. Candidate, Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Hamedan University, Hamedan, Iran

چکیده [English]

In order to investigate the impact of foliar Zn application in reducing the negative effects of water stress on bean growth and yield, a field experiment was carried out in the Research Field of Ilam University in 2011. The experiment was arranged in split factorial based on a randomized complete block design with three replications. The experimental factors were water stress including water withholding at flowering, water withholding at pod formation and control (full irrigation) as main plot, and the factorial of Zn application levels including; 0, 2000 and 4000 ppm and two bean cultivars including; Akhtar and Dorsa as sub-plots. Results showed that water stress significantly reduced grain yield and the lowest grain yield obtained from water stress at flowering stage. The highest (3163.6 kg/ha) grain yield achieved by Zn application with 4000 ppm concentration. There was a significant difference between cultivars in different treatments and in overall Dorsa with 3846.4 kg/ha produced the highest grain yield. According to the results the most sensitive stage of bean plants to water stress is flowering stage and Zn application with a concentration of at least 4000 ppm can improve plant tolerance to water deficit.

کلیدواژه‌ها [English]

• water deficit stress
• Yield components
• Phaseolus vulgaris
• Zinc
• Keywords: grain yield