نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، اهواز، ایران

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، اهواز، ایران

3 استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، اهواز، ایران

4 استادیار، مؤسسۀ تحقیقات و آموزش شرکت توسعۀ نیشکر و صنایع جانبی، اهواز، ایران

چکیده

به‌منظور تأثیر سطوح مختلف فیلترکیک نیشکر به‌همراه کود شیمیایی و کودهای زیستی بر عملکرد کلزا و ویژگی‌های خاک، آزمایشی در مزرعۀ پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طراحی و اجرا شد. ترکیبات مختلف فیلترکیک نیشکر و کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر در پنج سطح شامل A1: صددرصد فیلترکیک، A2: 75 درصد فیلترکیک و کود شیمیایی، A3: 50 درصد فیلترکیک و کود شیمیایی، A4: 25 درصد فیلترکیک و کود شیمیایی، A5: کود شیمیایی به‌عنوان فاکتور اول؛ و کودهای زیستی در دو سطح مصرف و عدم مصرف به‌عنوان فاکتور دوم بررسی شدند. در این آزمایش، از کودهای زیستی نیتروکسین و بارور-2 استفاده شد. کاربرد ترکیب فیلترکیک به‌علاوۀ کود شیمیایی و کودهای زیستی تأثیر معناداری بر درصد روغن دانه، درصد پروتئین دانه، عملکرد دانه، تعداد خورجین در متر مربع، تعداد دانه در خورجین و همچنین مواد آلی و شوری خاک داشتند. با افزایش مقدار مصرف فیلترکیک نسبت به ‌کود شیمیایی درصد روغن، تعداد خورجین در متر مربع، شوری و مواد آلی خاک افزایش، ولی درصد پروتئین کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه از تلفیق متعادل فیلترکیک و کود شیمیایی حاصل شد. مصرف کود زیستی موجب افزایش تعداد خورجین در متر مربع و کاهش مادۀ آلی خاک شد. افزایش مصرف فیلترکیک سبب افزایش روغن و کاهش نیتروژن و نیترات دانه شد، درحالی‌که نسبت بیشتر کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر، درصد روغن دانه را کاهش و درصد نیترات و نیتروژن دانه را افزایش داد. کاربرد فیلترکیک نیشکر، مادۀ آلی و شوری خاک را نیز افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of application of sugarcane filter muds, chemical and biological fertilizers on canola grain yield and quality and some soil properties

نویسندگان [English]

  • Hossein Monjezi 1
  • Mohammad Moradi Telavat 2
  • Seyyed Ataollah Siadat 3
  • Ahmad Koochakzadeh 2
  • Hassan Hamdi 4

1 M.Sc., Department of Agronomy and Plant Breeding, Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khouzestan, Ahwaz, Iran

2 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khouzestan, Ahwaz, Iran

3 Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khouzestan, Ahwaz, Iran

4 Assistant Professor, Institute of Sugarcane and by-products Research and Education, Ahwaz, Iran

چکیده [English]

Filter mud is a residual of sugar extraction process produced in huge volume and has high organic matter and essential elements. Regarding to these properties, it seems this material could be a useful fertilizer in crop production. To evaluate effect of sugarcane filter muds and chemical and biological fertilizers application on canola (Brassica napus L.) yield and some of soil properties, a factorial experiment was conducted in 2012 in experimental farm of Ramin (Mollasani) Agriculture and Natural Resources University of Khouzestan. A complete block design was used for the experiment in three replications. Different integrated treatments of filter muds and chemical fertilizers including A1: 100 percent filter muds, A2: 75 percent filter muds and 25 percent chemical fertilizers, A3: 50 percent filter muds and 50 precent chemical fertilizers, A4: 25 percent filter muds and 75 percent chemical fertilizers and A5: 100 percent chemical fertilizers were investigated as an experimental factor. Other experimental factor was biological fertilizers application (with and without biological fertilizers). The biological fertilizers investigated in this study were included nitroxin and Barvar 2. Application of filter muds had significant effects on canola yield, yield components, grain oil and protein contents. The soil organic matter and salinity also were affected by filter muds significantly. Highest canola grain yield was obtained by integration of filter muds and chemical fertilizers. Increase of filter muds caused to increase of grain oil content and decrease of nitrogen and nitrate content. On the other hand, increase of chemical fertilizers increased nitrate and nitrogen contents and decreased oil content. In addition, increase of filter muds resulted in higher soil organic matter and salinity, simultaneously.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nitrate
  • Oil
  • salinity
  • Sustainable agriculture
1 . امام ی و نیک‌نژاد م (1378) مقدمه‌ای بر فیزیولوژی عملکرد گیاهان زراعی. انتشارات دانشگاه شیراز.
2 . توحیدی‌مقدم ح، قوشچی ف، حمیدی ا و کسرایی پ (1386) تأثیر کاربرد کودهای بیولوژیک بر خصوصیات کمی و کیفی سویای رقم ویلیامز. کشاورزی پویا. 11: 205-217.
3 . حسینی ع (1382) تأثیر کمپوست کاه گندم و شیرابۀ آن بر توزیع و تحرک عناصر غذایی و برخی خصوصیات شیمیایی در ستون خاک. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
4 . طاهرخانی م و گلچین ا (1385) اثرسطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد روغن، کیفیت دانه، جذب پتاسیم و فسفر از خاک در کلزا رقم SLM046. دانش نوین کشاورزی پایدار. 2(3): 77-86.
5 . علیدوست ر (1380) مطالعۀ اثر کاربرد مقادیر متفاوت کمپوست شهری، نیتروژن و فسفر بر رشد و تغذیۀ معدنی ذرت علوفه‌ای. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان.
6 . فتحی ق، بنی سعیدی ع، سیادت ع، ابراهیم پور ف (1381) تأثیر سطوح مختلف نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانۀ کلزا رقم  PF7045 در شرایط آب و هوایی خوزستان. علمی کشاورزی. 25(1): 43-47.
7 . محمدی­نیا غ (1374) ترکیب شیمیائی شیرابۀ کمپوست زباله و اثر آن بر خاک و گیاه. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد خاکشناسی. دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان.
8 . محمودی ح، خسروی ه و اصغرزاده ا (1383) نقش کود زیستی ازتوباکتر در عملکرد گندم دیم. خلاصه مقالات هشتمین کنگرۀ علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. 5-3 شهریور، دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان.
9 . مدنی ح، ملبویی م ع و حسن­آبادی ح (1383) تأثیر کود زیستی بارور-2 بر عملکرد و سایر خصوصیات زراعی سیب زمینی. دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک.
10 . مرادی تلاوت م ر (1389) اثر سطوح نیتروژن و علف­کش بر توان رقابت گندم در برابر یولاف وحشی و خردل وحشی. پایان‌نامۀ دکتری. دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان.
11 . مرادی تلاوت م ر و سیادت س ع (1391) معرفی و تولید گیاهان دانۀ روغنی. انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی. تهران.
12 . مرادی تلاوت م ر، سیادت س ع، نادیان ح و فتحی ق (1386) واکنش عملکرد، پروتئین و روغن دانۀ کلزا به سطوح نیتروژن و بُر در منطقۀ اهواز. علوم زراعی ایران. 9(3): 213-224.
13 . مزینانی ح و سعید غ (1383) نگاهی کوتاه بر تحولات تولید کمپوست در شهر تهران. انتشارات سازمان بازیافت و تولید مواد. 89 ص.
14 . Abdel–Sabour MF, Mortvedt J and Kelose J (1998) Cadmium–Zinc interaction. In: Afyuni, M. M., 1986. Exactibility of iron, zinc and cadmium in sludge amended calcareous soil. New Mexico state University, Las Cruces thesis. Pp: 90.
15 . Cecil F and Tester CF (1990) Organic amendment effects on physical and chemical properties of a Somali soil .Soil Science. 54: 831-857.
16 . Eghball B (2002) Soil properties as influenced by phosphorus and nitrogen-based manure and compost application. Agronomy. 94: 128-135.
17 . Ghani A, Hussain M and Hassan A (2000) Interactive effect of nitrogen and water Stress on leaf area of sunflower. Pakistanian Journal of Biological Science. 3: 989-990.
18 . Ghosh PK, Mandal KG, Wangari RH, and Hati KM (2002) Optimization of fertilizer schedules infallow and groundnut-based cropping systems and an assessment of system sustainability. Field Crop Research. 80: 83-98.
19 . Jat RS and Ahlawat IPS (2006) Direct and residual effect of vermicompos, bio fertilizers and phosphorus on soil nutrient dynamics and productivity of chickpea-fodder maize sequence. Sustainable Agriculture. 28(1): 41-54.
20 . Juan FL (1989) Application of Filter Muds to Sugarcan soils. Huastecas Expriment Station, CD. Valles, s.l.p., Mexico.
21 . Marinari S, Masciandaro G, Ceccanti B and Grego S (2000) Influence of organic and mineral fertilizers on soil biological and physical properties. Bioresource Technology. 72: 9-1.
22 . Martin, JP and Haider, K (1976) Decompositin of specifically babelled carbon-14 labeled folic acid free and linked into model humic acid – tep polymers. Soil science Society of American. 40: 377-380.
23 . Moradi Telavat MR, Siadat SA, Nadian H and Fathi G (2008) Effect of nitrogen and boron on canola yield and yield components in Ahwaz, Iran. International Journal of Agricultural Research. 3(6): 415-422.
24 . Rattan RK and Shukal LM (1984) Critical limits of deficiency and toxicity of zinc in paddy in atypical ustipsamment, comun. Soil Science and Plant annual. 15: 1041-1050.
25 . Shata SM, Mahmoud A and Siam S (2007) Improving calcareous soil productivity by integrated effect of intercropping and fertilizer. Research Journal of Agricultural and Biol ogical Sciences. 3(6): 733-739.
26 . Van Rooyen PC and Webber HW (1977) Long-term effects of five ameliorantson a saline-sodiesoil of South Africa. Geoderma 19: 213-225.