نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شهین خدابنده لو ¹
• علی سپهری ²
• گودرز احمدوند ³
• امیر حسین کشتکار ²

¹ کارشناس ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

² استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

³ دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

کمبود آب مهم‌ترین عامل غیرزیستی محدودکننده، برای دستیابی به عملکرد پتانسیل گیاهان زراعی است. تأثیر مصرف سیلیکون بر عملکرد ارزن معمولی در شرایط تنش خشکی در مزرعه، به‌صورت آزمایشی شامل سه دور آبیاری پس از 60 (بدون تنش)، 90 (تنش متوسط) و 120 (تنش شدید) میلی‌متر تبخیر و چهار روش مصرف سیلیکون شامل بدون مصرف (شاهد)، محلول‌پاشی، محلول‌پاشی به‌اضافۀ مصرف به‌همراه آب آبیاری و مصرف به‌همراه آب آبیاری، در سال زراعی 1391، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به‌صورت کرت‌های یک بار خردشده با سه تکرار در همدان اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر تنش و سیلیکون بر کلیۀ صفات به استثنای بازده مصرف آب در وضعیت تنش و تعداد دانه در سنبله بعد از مصرف سیلیکون معنادار بود. عملکرد بیولوژیک و دانه به‌ترتیب در تنش متوسط 15 و 22 و در تنش شدید 33 و 42 درصد کاهش داشتند. اثر متقابل خشکی و سیلیکون بر وزن هزاردانه، عملکرد دانه و بازده مصرف آب معنادار بود. مصرف سیلیکون به‌صورت محلول‌پاشی به‌اضافۀ مصرف به‌همراه آب آبیاری بیشترین اثر مثبت را بر وزن دانه، بازده مصرف آب، شاخص برداشت و نسبت فایده به هزینه داشت. آنالیز تحلیل اقتصادی تیمارها افزایش نسبت فایده به هزینه را در هر سه روش مصرف سیلیکون نشان داد، ولی افزایش در روش محلول‌پاشی توأم با آب آبیاری بیشتر بود. ازاین‌رو توصیه می‌شود، در مصرف سیلیکون از هر دو روش به‌طور توأم استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

• بیوماس
• تبخیر و تعرق
• تنش آب
• درآمد خالص
• شاخص برداشت

عنوان مقاله [English]

The effect of silicon application on grain yield of millet and water use efficiency under drought stress

نویسندگان [English]

• shahin khodabandehloo ¹
• Ali Sepehri ²
• Godarz Ahmadvand ³
• Amir Hossiein Keshtkar ²

¹ M.Sc. Student, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

² Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

³ Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

چکیده [English]

The water deficit is the most important limiting non-biological factor to achieve the potential yield of crops. To evaluate the effect of silicon application on yield of millet under drought stress in field an experimental was carried out. Treatments were included three irrigation regimes after 60 (non-stress), 90 (moderate stress) and 120 (severe stress) mm evaporation from evaporation pan, class A and four methods of silicon application including non-spray (control), spray, spray and using with irrigation water and using silicon with irrigation water in 2012 growing season in split plot based on randomized complete block design (RCDB) with three replications in Hamedan. The results showed that the effect of drought stress and silicon on all traits, except water use efficiency under drought stress and number of grains per spike after silicon application were significant. The biological yield and grain yield were decreased by 15 and 22 percent in the moderate stress and 33 and 42 percent in the severe stress, respectively. Interaction between drought and silicon application on 1000 seed weight, grain yield and water use efficiency were significant. The use of integrated silicon as spray and irrigation water had the highest positive effects on grain weight, water use efficiency, harvest index and benefit-cost ratio. Economic analysis of different treatments showed higher benefit-cost ratio of all silicon applications. But maximum benefit-cost ratio was recorded from spray and using irrigation water. Therefore, applications of silicon in combination of both methods are recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

• Biomass
• evapotranspiration
• harvest index
• Net income
• water stress