1استادیار گروه گیاهان دارویی، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
2استادیار گروه گیاه‌پزشکی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
3استاد گروه زراعت، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
4دانشیار گروه اکوفیزیولوژی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
5کارشناس ارشد، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده
این تحقیق در سال زراعی 1388-89 در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی واقع در شهرستان نقده، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص لوبیا، کشت خالص شوید، کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف لوبیا + یک ردیف شوید)، کشت مخلوط نواری دو ردیف لوبیا + چهار ردیف شوید، کشت مخلوط نواری چهار ردیف لوبیا + دو ردیف شوید و کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت (50 درصد شوید + 50 درصد لوبیا) بود. تیمارهای آزمایش از طریق روش جایگزینی اعمال شد. بیشترین عملکرد دانه (1630 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی لوبیا (3593 کیلوگرم در هکتار) از تیمار کشت مخلوط ردیفی و کمترین مقادیر عملکرد دانه (414 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (870 کیلوگرم در هکتار) از کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت به‌دست آمد. نتایج در مورد گیاه شوید نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (340 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی شوید (1926 کیلوگرم در هکتار) به تیمار کشت خالص و کمترین مقادیر عملکرد دانه (153 کیلگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیکی (630 کیلوگرم در هکتار) به تیمار کشت مخلوط نواری چهار ردیف لوبیا + دو ردیف شوید اختصاص داشت. درصد اسانس و عملکرد اسانس در کشت مخلوط ردیفی بیشتر از سایر تیمارها به‌دست آمد. بیشترین مقدار نسبت برابری زمین از الگوی کشت مخلوط ردیفی (9/1) و کمترین مقدار آن (8/0) از کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت حاصل شد. بیشترین جمعیت آفات در کشت خالص لوبیا و بیشترین جمعیت شکارگرهای طبیعی در کشت مخلوط روی ردیف‌های کاشت مشاهده شد.
Evaluation of agronomical yield and insect diversity at diffirent intercropping patterns of bean and dill
نویسندگان [English]
Esmaeil Rezaei-chiyaneh1؛ Oroj valizadegan2؛ Mahdi Tajbakhsh3؛ Abel Dabbagh mohammadi4؛ Vahid Rimaz5
1Assistant Professor, Department of Medicinal Plants, Shahid Bakeri Higher Education Center of Miandoab, University of Urmia, Urmia, Iran
2Assistant Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, University of Urmia, Urmia, Iran
3Professor, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Urmia, Urmia, Iran
4Associate Professor, Department of Eco-physiology, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran
5M.Sc. Student, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, University of Urmia, Urmia, Iran
چکیده [English]
A field experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research Station of Payamenoor University of Nagadeh, Iran during growing reason of 2009-2010. Treatments included bean and dill monoculture, row intercropping (one row of dill + one row of bean), strip intercropping (two rows of bean+ four rows of dill and four rows of bean+ two rows of dill) and intra- row intercropping (50% dill+ 50% bean). The results showed that the highest and the lowest grain yield and biological yield of bean were achieved in row intercropping and intra- row intercropping (50% dill+ 50% bean), respectively. The plants were planted as replacement method. The highest grain yield (1630 kg/ha) and biological yield (3593 kg/ha) of bean were obtained at row intercropping and the lowest grain yield (414 kg/ha) and biological yield (870 kg/ha) of bean were achieved in intra- row intercropping, respectively. The results showed that the maximum grain yield (340 kg/ha) and biological yield (1926 kg/ha) of dill were obtained at monoculture and the minimum grain yield (340 kg/ha) and biological yield (1926 kg/ha) of dill were achieved in strip intercropping (four rows of bean+ two rows of dill intercropping), respectively. The highest essential oil percentage and essential oil yield were obtained by row intercropping, compared with other treatments. The highest (1.9) and the lowest LER (0.80) values were obtained from row intercropping and intra- row intercropping patterns, respectively. The maximum population of pest obtained under monoculture, while the minimum population of biological predators was observed under intra- row intercropping, respectively.
پورامیر ف، کوچکی ع، نصیری محلاتی م و قربانی ر (1389) ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد کنجد و نخود در کشت مخلوط سری‌های جایگزینی. پژوهشهای زراعی ایران. 8(5): 747-757.
جهان م (1384) بررسی جنبه‌های اکولوژیکی کشت مخلوط بابونه و گل همیشه‌بهار. دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ زراعت.
حسنزاده اول ف، کوچکی ع، خزاعی ح ر و نصیری محلاتی م (1389) اثر تراکم بر خصوصیات زراعی و عملکرد مرزه در کشت مخلوط. پژوهشهای زراعی ایران. 8(6): 920-929.
حسنزاده قورت تپه ع و صالح‌زاده ح (1389) تنوع زیستی در اکوسیستمهای طبیعی و کشاورزی. انتشارات جهاد دانشگاهی واحد ارومیه، ارومیه.266 ص.
رضاییچیانه ا، دباغ محمدی نسب ع، شکیبا م ر، قاسمی گلعذانی ک و اهریزاد س (1389) بررسی دریافت نور و برخی ویژگیهای کانوپی در کشتهای خالص و مخلوط ذرت و باقلا. بومشناسی کشاورزی. 3 (2): 437-447.
رضوانبیدختی ش (1383) مقایسۀ ترکیبهای مختلف کشت در مخلوط ذرت و لوبیا. دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ زراعت.
رضوانیمقدم پ و مرادی ر (1391) بررسی تاریخ کاشت، کود بیولوژیک و کشت مخلوط بر عملکرد و کمیت اسانس زیره سبز و شنبلیله. علوم گیاهان زراعی. 43 (2): 217-230.
شایگان م، مظاهری د، رحیمیان مشهدی ح و پیغمبری س ع (1387) اثر تاریخ کاشت و کشت مخلوط ذرت و ارزن دمروباهی بر عملکرد دانۀ آنها و کنترل علفهای هرز. علوم زراعی ایران. 10(1): 31-46.
عباسیعلی کمر ر، حجازی ا، اکبری غ ع، کافی م و زند ا (1385) بررسی اثر تراکمهای مختلف کشت مخلوط زیرۀ سبز و نخود با تأکید بر کنترل علفهای هرز. پژوهشهای زراعی ایران. 4 (1): 83-95.
علیزاده، کوچکی ع ر و نصیری محلاتی م (1389) بررسی خصوصیات زراعی، عملکرد، اجزای عملکرد و پتانسیل کنترل علف هرز دو گیاه لوبیا و ریحان رویشی در شرایط کشت مخلوط. بوم شناسی کشاورزی. 3(2): 383-397.
قنبری ا، نصیرپور م و توسلی ا (1389) بررسی خصوصیات اکوفیزیولوژیکی کشت مخلوط ارزن دانهای لوبیا چشم بلبلی. بومشناسی کشاورزی. 4(2): 556-564.
کوچکی ع، شباهنگ ج، خرم دل س و غفوری ا (1391) بررسی اکولوژیک الگوهای مختلف کشت مخلوط ردیفی گاوزبان اروپایی و لوبیا. بومشناسی کشاورزی. 2(1): 1-11.
کوچکی ع، نصیری محلاتی م، خرم دل س، انورخواه س، ثابت تیموری م و سنجانی س (1389) مطالعۀ شاخصهای رشد شاهدانه و کنجد در دو نوع کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی. بومشناسی کشاورزی. 2(1): 27-36.
کوچکی ع، نصیری محلاتی م، فیضی ح، امیرمرادی ش و مندنی ف (1389) اثر کشت مخلوط نواری ذرت و لوبیا بر عملکرد ماده خشک و نسبت برابری زمین در شرایط کنترل و عدم کنترل علفهای هرز. بومشناسی کشاورزی. 2(2): 225-235.
مظاهری د (1373) زراعت مخلوط. چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران 262 ص.
مظاهری د وآقا علیخانی م (1377). بومشناسی گیاهان گرمسیری. انتشارات دانشگاه تهران، تهران. 506 ص.
17 . Bukovinszky T, Van Lenteren JC and Vet LEM (2005) Functioning of Natural Enemies in Mixed Cropping Systems. Encyclopedia of Pest Management. www.Informaworld.com.
18 . Finck MR and Karpenstein-Machan M (2002) Intercropping for Pest Management. Encyclopedia of Pest Management. www.Informaworld.com.
19 . Francis CA (1989) Biological efficiencies in multiple cropping systems. Advances in Agronomy. 42: 1-41.
20 . Francis CA, Flor CA and Pragner M (1978) Effets of bean associated on yields and yields components of maize. Crop Sciences. 18: 760-764.
21 . Gliessman SR (1997) Agroecology: Ecological Processes in Sustainable Agriculture, Arbor Press, 357 p.
22 . Haugaardnielsen H, Ambus P and Jensen ES (2001) Inter-specific competition, N-use and interference with weed in pea – barley intercropping. Field Crops Research. 70: 101-109.
23 . Hooks GRR and Johnson MW (2003) Impact of agricultural diversification on the insect community of cruciferous crops. Crop Protection. 22: 223-238.
24 . Hornok L (1980) Effect of nutrition supply on yield of dill (Anethun graveolens L.) and its essential oil content. Acta Horticulture. 96: 337.
25 . Johnsoton SA, Springer JK and Lewis GD (1979) Fusarium moniliforme as a cause of stem and crown rot of asparagus and its association with asparagus decline. Phytopathology. 69: 778-780.
26 . Maffei M and Mucciarelli A (2003) Essential oil yield in peppermint/soybean strip intercropping. Field Crops Research. 84: 229-240.
27 . Morris RA and Garrity DP (1993) Resource capture and utilization in intercropping: Water Field Crops Research. 34: 303-317.
28 . Odhiambo GD and Ariga ES (2001) Effect of intercropping maize and beans on Striga incidence and grain yield. Seventh Eastern and Southern Africa Reigenal Maize Conference. Pp. 183-186
29 . Rajsawara RBR (2002) Biomass yield, essential oil yield and essential oil composition of rose-scented geranium (Pelargonium species) as influenced by row Spacing and intercropping with cornmint (Mentha arvensis L.f. piperascens Malin. ex Holmes). Industrial Crops and Products. 16: 133-144.
30 . Rezaeichianeh E, Dabbagh Mohammadi Nassab A, Shakiba MR, Ghassemi-Golezani K and Aharizad S (2011) Intercropping of maize (Zea mays L.) and faba bean (Vicia faba L.) at different plant population densities. African Journal of Agricultural Research. 7: 1786-1793.
31 . Singh D and Kothari SK (1997) Intercropping effects on mustard aphid (Lipaphis erysimi Kaltenbach.) populations. Crop Science. 37: 1263-1264.
32 . Singh M, Singh A, Singh RS, Tripathi AK, Singh D and Patra D (2010) Cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.) as a green manure to improve the productivity of a menthol mint (Mentha arvensis L.) intercropping system. Industrial Crops and Products. 31: 289-293.
33 . Speight MR (1983) The potential of ecosystem management for pest control. Agriculture, Ecosystems and Environment. 10: 183-193.
34 . Srinivasa Raoa M, Rama Rao CA, Srinivasc K, Pratibha SM, Vidya Sekhar G, Sree Vani G and Venkateswarlu B (2012) Intercropping for management of insect pests of castor, Ricinus communis, in the semi–arid tropics of India. Insect Science. 12: 1-14.
35 . Thorsted MD, Olesen JE and Weiner S (2006) Width of clover strips and wheat rows influence grain yield in winter wheat/white clover intercropping. Field Crops Research. 95: 280-290.
36 . Vandermeer JH (1989) The Ecology of Intercropping, Cambridge, University Press, 297 p.
37 . Wang W, Liu Y, Chen J, Xianglong J, Zhou H and Wang G (2009) Impact of intercropping aphid-resistant wheat cultivars with oilseed rape on wheat aphid (Sitobion avenae) and its natural enemies. Acta Ecologica Sinica 29: 186-191.
38 . Willey RW (1990) Resource use in intercropping system. Agriculture Water Management. 17: 215-231.
39 . Zhang L, Van der WW, Zhang S, Li B and Spiertz JHJ (2007) Growth, yield and quality of wheat and cotton in relay strip intercropping systems. Field Crops Research. 103: 178-188.
40 . Zhang L, Van der WW, Bastiaans L, Zhang S, Li B and Spiertz JHJ (2008) Light interception and utilization in relay intercrops of wheat and cotton. Field Crops Research. 107: 29-42.
ابتدای صفحه