نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین صادقی ¹
• بابک میرشکارنژاد ²
• سامان شیدائی ³
• بیتا اسکوئی ³

¹ عضو هیأت علمی مؤسسة تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج ـ ایران

² کارشناس ارشد زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت ـ ایران

³ کارشناس ارشد زراعت، مؤسسة تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج ـ ایران

چکیده

به ‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی و خسارت مکانیکی وارد‌شده به بذرهای سویا در زمان فرآوری پژوهشی براساس یک آزمایش فاکتوریل 3×6 با 18 تیمار بر مبنای طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران (ساری)، در سال 89ـ1388، انجام‌ شد؛ عامل اول، مراحل مختلف فرآوری بذر شامل 6 مرحله: قبل از بوجاری، بعد از بالابر، بعد از پیش بوجاری، بعد از بوجاری، بعد از خشک‌کردن و بعد از بسته‌بندی و عامل دوم، 3 رقم سویا شامل: تلار، ساری و رقم 033 بود. نتایج نشان داد که رقم 033 بیشترین درصد جوانه‌زنی در آزمون جوانه‌زنی استاندارد (5/83 درصد)، بیشترین درصد جوانه‌زنی در آزمون پیری‌زودرس(6/71 درصد)، بیشترین شاخص بنیة‌ گیاهچه (76/12) و کمترین میزان هدایت الکتریکی (73/41 میکروزیمنس بر سانتی‌متر بر گرم) را دارا بود. همچنین، مشخص شد رقم تلار بیشترین درصد بذرهای با پوستة ترک‌خورده (38/10 درصد) را داشت. اثر مراحل مختلف بوجاری بر تمام صفات بررسی‌شده، معنی‌دار بود. به‌نحوی‌ که کمترین درصد جوانه‌زنی (36/78 درصد)، بیشترین درصد بذرهای شکسته (72/16 درصد) و بیشترین درصد بذرهای با پوستة ترک‌خورده (55/13 درصد) در مرحلة بعد از بالابر ایجاد شد. اثر متقابل رقم×مراحل مختلف بوجاری بر صفات مورد بررسی معنی‌دار نبود، ولی مقایسة میانگین‌ها نشان‌داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی (9/86 درصد) در رقم033 بعد از مرحلة خشک‌کن و کمترین آن (8/77 درصد) در رقم تلار بعد از مرحلة بالابر حاصل شد.

کلیدواژه‌ها

• بذرهای شکسته
• بنیه بذر
• پوسته بذر
• درصد جوانه‌ زنی
• متوسط زمان جوانه‌ زنی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of germination traits and mechanical damage to soybean seed during processing, under standard germination, electrical conductivity and accelerated aging tests

نویسندگان [English]

• Hossein Sadeghi ¹
• Babak Mirshekarnejhad ²
• Saman Sheidaei ³
• Bita Oskouei ³

¹ Faculty member of Seed and Plant Certification and Registration Research Institute, Karaj, Iran

² Alumni of Agronomy, College of Aburaihan, University of Tehran, Pakdasht, Iran

³ M.Sc. of Agronomy, Seed and Plant Certification and Registration Research Institute, Karaj, Iran

چکیده [English]

To evaluate the germination traits and mechanical damage of soybean seed during processing stages, an
experiment was conducted in a factorial experiment based on completely randomized design with 18
treatments at Mazandaran province (Sari) in 2009-10. The experiment factors included different seed
processing stages (before cleaning, after elevator, after pre cleaning, after cleaning, after drying and after
packaging) and three cultivars (‘Telar’, ‘Sari’ and ‘Line 033’). Results showed that cultivar 033 had the
highest germination percentage (83.5%), germination percentage after accelerated aging (71.6%) and
seedling vigor index (12.76) and lowest electrical conductivity (41.73μScm-1gr-1) and it was noticed that
‘Telar’ cultivar had the highest cracked seed percentage (10.38). Effect of different seed processing steps
was significant on all traits. So that, the lowest germination percentage (78.36%), highest rate of broken
seed percentage (16.72%) and highest cracked seed percentage (13.55%) was obtained after elevator step.
Interaction effect of cultivar × different processing steps were not significant on all traits, but means
comparison showed that the highest (86.9%) was obtained in 033 cultivar after drying step and lowest
(77.8%) germination percentage was attained from ‘Telar’ cultivar after elevator.

کلیدواژه‌ها [English]

• broken seed
• Germination percentage
• mean germination time
• seed coat
• Seed vigor