نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد سعید حسنوندی ¹
• مسعود رفیعی ²
• عظیمه باقری ³

¹ دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز ـ ایران

² دانشیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، خرم آباد ـ ایران

³ کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد ـ ایران

چکیده

تجزیه و تحلیل رشد، روش کاربردی و با ارزشی در بررسی کمی رشد، نمو و تولیدگیاهان زراعی به شمار می‏رود. به منظور مطالعة اثر کود نیتروژن و تراکم بوته بر شاخص‏های مهم فیزیولوژیک رشد گیاه گلرنگ (رقم IL111)، آزمایشی در قالب کرت‏های خرد‌ده با طرح پایة بلوک‏های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 87ـ1386 در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه لرستان، واقع در شهرستان خرم‏آباد، اجرا شد. تیمارها شامل کود نیتروژن به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح (0N₁=، 75N₂= و 150N₃= کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و تراکم بوته به‌عنوان عامل فرعی در سه سطح (40D₁=، 50D₂= و 60D₃= بوته در متر‌مربع) بودند. به منظور بررسی دقیق‌تر از شاخص درجة روز رشد برای برازش منحنی‏های شاخص رشد استفاده شد و با استفاده از مدل‌های رگرسیونی غیرخطی برای هر کدام از شاخص‏های رشد مدل مناسب انتخاب شد. نتایج بررسی شاخص‏های رشد نشان داد کاربرد نیتروژن سبب افزایش شاخص‏هایی نظیر سطح برگ، تجمع مادة خشک و سرعت رشد محصول شد، اما سرعت جذب خالص در آن کاهش یافت. با افزایش تراکم بوته شاخص‏هایی نظیر سطح برگ و تجمع مادة خشک به علت خاصیت شاخه دهی گلرنگ دچار تغییر زیادی نشد، اما سرعت رشد محصول و سرعت جذب خالص در گیاه کاهش پیدا کرد.با توجه به مجموع نتایج می‏توان این‌گونه اظهار کرد که کاربرد نیتروژن در مقایسه با تغییرات تراکم بوته، اثر بیشتر و مثبت‏تری بر شاخص‏های فیزیولوژیک رشد در گیاه گلرنگ داشته است.

کلیدواژه‌ها

• تراکم بوته
• رگرسیون غیرخطی
• سطح برگ
• شاخص‏های فیزیولوژیک رشد
• نیتروژن

عنوان مقاله [English]

Safflower growth analysis using regression modeling

نویسندگان [English]

• Mohammad saeed Hasanvandi ¹
• Masoud Rafiee ²
• Azimeh bagheri ³

¹ Ph.D. Student, Department of Agriculture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Khouzestan, Iran

² Associate Professor, Agriculture and Natural Resources Research Center of Lorestan, Khorramabad, Iran.

³ M.Sc., Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Lorestan, Khorramabad, Iran

چکیده [English]

Growth analysis is a valuable method in the quantitative analysis of crop growth, development and crop
production. In order to evaluate effects of nitrogen rates and plant density on physiological growth indices
of safflower, an experiment was conducted at Khorramabad, Lorestan province in 2008. The experiment
was carried out as split plot in basis of randomized complete block design with four replications. Three
nitrogen application rates were as main plots (N1=control, N2=75 and N3=150 kg/ha net nitrogen) and
plant density was as sub plots in 3 levels (D1=40, D2=50 and D3=60 plant/m2). The growth degree day
index was used to examine more closely fitting growth curves using non-linear regression models.
Appropriate model was selected for each growth index. The results showed that application of nitrogen
led to increasing of growth indexes including leaf area, total dry matter and crop growth rate. But, net
assimilation rate was reduced. Growth indexes such as, leaf area, total dry matter, did not change with
increasing plant density, due to branching of safflower. However, crop growth and net assimilation rate
were reduced in plants. Overall, the results show that applied nitrogen has a more positive effect on
safflower growth index compared to density changes.

کلیدواژه‌ها [English]

• Leaf area
• nitrogen
• non-linear regression
• physiologic growth index
• Plant density