1مربی، گروه باغبانی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت ـ ایران
2استاد، گروه مهندسی و علوم باغبانی و فضای سبز، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج ـ ایران
3مربی، گروه زیست شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران ـ ایران
4دانشیار، باغ گیاه شناسی ملی، مؤسسة تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، کرج ـ ایران
5استادیار، گروه مهندسی و علوم باغبانی و فضای سبز، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج ـ ایران
چکیده
برای جوانه‌زنی بذر ارکیدة خربقی معمولی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با سه عامل شامل نوع محیط کشت در پنج سطح، دو نوع ترکیب قندی و استفاده از پپتون در دو سطح اجرا شد. از پنج نوع محیط کشت متفاوت با دو سطح تیمار قندی و دو سطح تیمار پپتون استفاده شد. نتایج نشان داد محیط‌های کشت مختلف می‌توانند روی درصد جوانه‌زنی و رشد بعدی پروتوکورم تأثیر معنی‌دار داشته باشند. از میان پنج محیط کشت مورد آزمایش، محیط کشت فاست بهترین تأثیر را روی درصد جوانه‌زنی و نیز رشد پروتوکورم‌ها دارد. اثر نوع تیمار قندی روی درصد جوانه‌زنی کاملاً معنی‌دار است، ولی روی رشد پروتوکورم معنی‌دار نیست. اثر تیمار پپتون نیز روی درصد جوانه‌زنی بذر و رشد پروتوکورم معنی‌دار است. نتیجة نهایی نشان داد بهترین ترکیب برای جوانه‌زنی بذر(6/49%) به‌صورت غیرهم‌زیست، محیط کشت تغییریافتة فاست با پپتون و پنج گرم فروکتوز همراه با دوازده گرم ساکارز در لیتر(MFH2P2) و بهترین ترکیب برای رشد پروتوکورم‌ها (3/17میلی‌متر) محیط کشت تغییریافته فاست با پپتون و سی گرم ساکارز در لیتر(MFH1P2) است؛ بنابراین، می‌توان گفت نوع محیط، نوع قند و مواد آلی روی درصد جوانه‌زنی بذر به‌صورت غیرهم‌زیست و نوع محیط و مواد آلی روی رشد بعدی گیاهچه‌های پروتوکورمی این گونه تأثیر معنی‌دار دارند. همچنین، با استفاده از شرایط کشت درون‌شیشه‌ای می‌توان دورة جوانه‌زنی و رشد این گیاه را در مقایسه با شرایط طبیعی به مدت قابل توجهی (حداقل دو سال) کاهش داد.
1Instructor, Department of Horticulture, College of Aboreihan, University of Tehran, Pakdasht – Iran
2Professor, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj – Iran.
3Instructor, Department of Biology, College of Science, University of Tehran, Tehran – Iran
4Associate Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Karaj – Iran.
5Assistant Professor, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Tehran – Iran.
چکیده [English]
Five different media with two concentrations and kinds of carbohydrates and peptone treatments were examined for their effectiveness in promoting asymbiotic seed germination of Epipactis veratrifolia. Results revealed significant differences between media on seed germination percentage and protocorm growth and Fast medium has the best effect on both. Carbohydrate treatments had significant effect on seed germination percentage but not on protocorm growth. Modified Fast medium with 5gr l-1 fructose and 12 gr l-1 sucrose and 2 gr l-1 peptone (MFH2P2) was the best medium for seed germination (49.6%) and Modified Fast medium with 30 gr l-1 sucrose and 2 gr l-1 peptone (MFH1P2) was the best medium for protocorm growth (17.3 mm). Media, carbohydrate and peptone influence seed germination percentage, while media and peptone alone influence protocorm growth. In addition, use of in vitro culture significantly reduced relatively long period of time which is necessary for seed germination and protocorm plantlets growth in natural conditions (approximately 2 years).
کلیدواژه‌ها [English]
Carbohydrate, In vitro culture, Native Orchid of Iran, terrestrial orchid, Peptone, Protocorm growth
ابتدای صفحه