نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه تکنولو‍ژی تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

2 استادیار بخش تحقیقات دانه های روغنی، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج ـ ایران

3 استادیار، گروه تکنولو‍ژی تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه فردوسی مشهد

4 دانشیار، گروه تکنولو‍ژی تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه فردوسی مشهد

5 استادیار، گروه تکنولو‍ژی تولیدات گیاهی، دانشکدة کشاورزی شیروان، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد، محتوای پروتئین و روغن نه رقم سویا، در منطقة شیروان، انجام شد. در این مطالعه نه رقم سویا (هابیت، هاک، بلاک هاک، سنچوری، کلومبوس، کلارک، سحر، زان و ویلیامز) در سه تاریخ کاشت (اول خرداد، 15 خرداد و 30 خردادماه) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که با تأخیر در کاشت عملکرد دانه، درصد روغن، تعداد روز از کاشت تا گل‌دهی، تعداد روز از کاشت تا غلاف‌دهی و سایر اجزای عملکرد به‌صورت معنی‌داری کاهش یافت. تاریخ کاشت دوم خرداد با 2338 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه و روغن را داشت. در حالی که، بیشترین درصد پروتئین در تاریخ کاشت سوم به‌دست آمد. بین ارقام سویا از نظر عملکرد دانه و صفات اندازه‌گیری‌شده (به جز تعداد دانه در بوته و درصد روغن) اختلاف معنی‌داری مشاهده شد. رقم زان با 2395 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشت. رقم سحر شاخص برداشت کمتری داشت و عملکرد کمتری نسبت به سایر ارقام تولید کرد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که عملکرد دانه و درصد روغن با تأخیر در کاشت کاهش، ولی درصد پروتئین افزایش یافت. ارقام زان، بلاک هاک و هاک در همة تاریخ‌های کاشت عملکرد دانه و روغن بیشتری نسبت به سایر ارقام داشتند و برای کشت در مناطق سردسیر توصیه می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Response of Seed Yield Components, Protein and Oil Content of Soybean Cultivars to Various Sowing Date in Shirvan

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Ghorbanzadeh Neghab 1
  • Hamid Reza Babaie 2
  • Ghorbanali Rassam 3
  • Ali Reza Dadkhah 4
  • Asghar Khoshnood Yazdi 5

1 Assistant Professor, Department of Plant Production Technology, Shirvan Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad- Iran

2 Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj – Iran

3 Assistant Professor, Department of Plant Production Technology, Shirvan Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad - Iran.

4 Associate Professor, Department of Plant Production Technology, Shirvan Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad – Iran.

5 Assistant Professor, Department of Plant Production Technology, Shirvan Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad – Iran.

چکیده [English]

To study the response of yield,yield components,protein and oil content of soybean cultivars to delay in planting in Shirvan region, an experiment was conducted at Research Farm of the Faculty of Agriculture, Shirvan in 2010. In this study, nine soybean cultivars (Habit, Hack, Black Hack, Cencutry, Cloumbos, Clark, Sahar, Zane and Willams) were evaluated at different sowing dates (20 May, 4 June and 20 June) in factorial experiment based on randomized complete block design with three replications. The results indicated that yield components, protein content and grain yield significantly reduced by delay planting. The first planting (20 May) had the highest grain yield (2338 kg/ha). There were significant differences between soybean cultivars for grain yield and other traits except oil content. Zane cultivar had the highest grain yield. Sahar cultivar had the lowest grain yield due to the reduced harvest index, increase days to flowering and days to poding. The results indicated that delay in planting causes reduction in grain yield. Zane, Black Hack, and Hack cultivars had the highest grain yield in all planting dates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grain yield؛ oil؛ Protein؛ soybean
  • Yield components