نویسندگان

• حسین قربانی مندولکانی ¹
• منوچهر خدارحمی ²
• فرخ درویش ³
• محمد تائب ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

² استادیار، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج

³ استاد، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

⁴ - استادیار، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

چکیده

به منظور تعیین روابط میان عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان و تعیین سهم آن دسته از صفات که بیشترین تأثیر را بر عملکرد دانه دارند و همچنین بررسی اثر مستقیم و غیرمستقیم بین عملکرد دانه با اجزای آن، آزمایشی با 335 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان در قالب طرح آلفالاتیس در دو تکرار در مزرعه آزمایشی بخش تحقیقات غلات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، در سال 1386 اجرا گردید. عملکرد دانه با تمامی اجزای عملکرد همبستگی مثبت و معنی داری داشت و ضریب همبستگی بین عملکرد دانه با تعداد روز تا سنبله دهی، تعداد روز تا گرده افشانی، تعداد روز تا رسیدگی کامل، طول بیرون آمدگی پدانکل و طول میان گره دوم منفی و معنی دار بود. در رگرسیون گام به گام، سرعت تولید دانه اولین متغیری بود که وارد مدل گردید و درصد بیشتری از تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمود. تجزیه علیت عملکرد دانه و اجزای آن نشان داد که بیشترین اثرات مستقیم را به ترتیب سرعت تولید دانه و عملکرد بیولوژیک (534/0 و 532/0) بر عملکرد دانه داشتند. نتایج این بررسی حاکی از آن است که خصوصیاتی مانند تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در مترمربع، وزن دانه در سنبله، سرعت تولید عملکرد بیولوژیک، سرعت تولید دانه و عملکرد بیولوژیک را می توان به عنوان معیارهایی برای انتخاب در جهت بهبود عملکرد دانه در گندم معرفی نمود.

کلیدواژه‌ها

• تجزیه علیت
• رگرسیون گام به گام
• گندم نان
• لاین‌های اینبرد نوترکیب
• همبستگی صفات

عنوان مقاله [English]

Study the relationship of important agronomic traits with grain yield in bread wheat lines

نویسندگان [English]

• Hossein Ghorbani Mandolakani ¹
• Manoochehr Khodarahmi ²
• Farrokh Darvish ³
• Mohammad Taeb ⁴

چکیده [English]

In order to determine the relationship between yield and some morphological and physiological traits, as well as important traits that affect grain yield in bread wheat, a field experiment was conducted at Cereal Research Farm, Seed and Plant Improvement Institue, KaraJ in 2007. Three hundred and thirty five bread wheat recombinant inbred lines were evaluated in an Alpha Lattice design with two replications. Grain yield was positively correlated with all of the yield components, but was negatively correlated with days to heading, days to anthesis, days to ripening, extrusion peduncle length and second internode length. In stepwise regression, grain production rate was the first variable entered in the model and explained a higher percentage variation in grain yield. Path analysis showed that grain production rate and biological yield (0.534 & 0.532) exerted the most direct effects on grain yield. On the basis of these result, it is suggested that criteria such as number of spike per m2, number of grain per m2, seed weight per spike, biological yield production rate , grain production rate and biological yield could be considered as effective criteria for selecting towards grain yield improvement in bread wheat.

کلیدواژه‌ها [English]

• bread wheat
• Correlation of characters
• Path analysis
• Recombinant inbred lines
• Stepwise regression