محمد زمانیان؛ فرید گل زردی؛ سعید حیدرزاده؛ بهزاد علیزاده
چکیده
هدف: این مطالعه با هدف بررسی امکان افزایش عملکرد و کیفیت علوفه شبدر با تغییر میزان بذر مصرفی در نظام‌های کشت خالص و مخلوط شبدر ایرانی و شبدر لاکی انجام شد.روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال‌های زراعی 1400-1399 و 1401-1400 اجرا شد. تیمارهای ...
بیشتر
هدف: این مطالعه با هدف بررسی امکان افزایش عملکرد و کیفیت علوفه شبدر با تغییر میزان بذر مصرفی در نظام‌های کشت خالص و مخلوط شبدر ایرانی و شبدر لاکی انجام شد.روش پژوهش: این پژوهش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال‌های زراعی 1400-1399 و 1401-1400 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج نظام کشت (تک‌کشتی شبدر ایرانی، تک‌کشتی شبدر لاکی و کشت مخلوط این دو گونه در نسبت‌های 25 درصد+ 75 درصد، 50 درصد+ 50 درصد و 75 درصد+ 25 درصد) و دو میزان بذر مصرفی (20 و 25 کیلوگرم بذر در هکتار) بودند. صفات موردبررسی شامل عملکرد علوفه خشک، ارتفاع بوته و 10 ویژگی مرتبط با ارزش غذایی علوفه بودند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که عملکرد و کیفیت علوفه شبدر به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر نظام کشت و میزان بذر مصرفی قرار گرفتند. به‌طور کلی نظام‌های کشت خالص و میزان بذر مصرفی 25 کیلوگرم در هکتار از نظر عملکرد کمی برتری داشتند، درحالی‌که نظام‌های کشت مخلوط و میزان بذر مصرفی 20 کیلوگرم در هکتار از کیفیت علوفه بالاتری برخوردار بودند. بیش‌ترین عملکرد علوفه خشک در نظام‌های کشت خالص شبدر لاکی با میزان بذر مصرفی 25 و 20 کیلوگرم در هکتار و کشت خالص شبدر ایرانی با میزان بذر مصرفی 25 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. نظام کشت مخلوط 50 درصد شبدر ایرانی+ 50 درصد شبدر لاکی در قیاس با نظام‌های تک‌کشتی باعث افزایش معنی‌دار ارزش نسبی تغذیه‌ای علوفه شد و میزان بذر مصرفی 20 کیلوگرم در هکتار با ارزش تغذیه‌ای 162 درصدی، برتری این نظام کشت را بهبود بخشید. نظام‌های تک‌کشتی شبدر لاکی در هر دو میزان بذر مصرفی و تک‌کشتی شبدر ایرانی در میزان بذر مصرفی 25 کیلوگرم در هکتار از نظر عملکرد علوفه خشک کل در گروه آماری برتر قرار گرفتند.نتیجه‌گیری: کشت خالص شبدر لاکی با میزان بذر مصرفی 25 کیلوگرم در هکتار از نظر عملکرد کمی برتری داشت، درحالی‌که کشت مخلوط 50 درصد شبدر ایرانی+ 50 درصد شبدر لاکی با میزان بذر مصرفی 20 کیلوگرم در هکتار از کیفیت علوفه بالاتری برخوردار بود. در شرایط فعلی که کیفیت علوفه هیچ نقشی در تعیین قیمت خرید آن ندارد، کاشت خالص شبدر لاکی برای کشاورزان سودمندتر خواهد بود. با این‌حال، کشت مخلوط 50 درصد شبدر ایرانی+ 50 درصد شبدر لاکی برای کشاورز-دامداران می‌تواند در افزایش تولید محصولات لبنی راه‌گشا باشد.
محمد زمانیان؛ فرید گل زردی؛ علی ماهرخ؛ فرهاد عزیزی؛ مسعود ترابی؛ ویدا قطبی؛ محمد علی مفیدیان؛ وحید رهجو؛ الیاس سلطانی
چکیده
مطالعه حاضر به‌منظور جزئی‌سازی عوامل مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر بر تولید علوفه شبدر در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این مطالعه داده‌های به‌دستبه‌دست‌آمده از 68 پروژه تحقیقاتی که توسط سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی طی سال‌های 1388 تا 1399 در سراسر کشور اجرا شده بود، با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) ...
بیشتر
مطالعه حاضر به‌منظور جزئی‌سازی عوامل مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر بر تولید علوفه شبدر در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این مطالعه داده‌های به‌دستبه‌دست‌آمده از 68 پروژه تحقیقاتی که توسط سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی طی سال‌های 1388 تا 1399 در سراسر کشور اجرا شده بود، با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد تاریخ کاشت 31/3- درصد، روش کاشت 82/22- درصد، گونه 14/40+ درصد، میزان بذر مصرفی (تراکم کاشت) 53/1+ درصد، تنش خشکی 16/16- درصد و مرحله فنولوژیکی برداشت علوفه 42/15- درصد از تغییرات عملکرد علوفه شبدر را توجیه نمودند. بنابراین، کاشت پاییزه در نیمه دوم شهریورماه، روش کاشت کرتی، انتخاب گونه شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum) رقم تولیدی کرج، میزان بذر مصرفی 20-15 کیلوگرم در هکتار (برای تولید علوفه) و برداشت علوفه در مرحله فنولوژیکی 25-10 درصد گل‌دهی بوته‌ها، مهم‌ترین عوامل مدیریتی و زراعی در افزایش تولید علوفه شبدر در مناطق سرد و معتدل است و رعایت نکردن یکی و یا مجموعه‌ای از این عوامل باعث کاهش تولید علوفه شبدر و خلأ عملکرد خواهد شد. به‌طور کلی گونه، روش کاشت و تنش خشکی به‌ترتیب به‌عنوان مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد علوفه شبدر در ایران شناخته شدند.