مجید غلامحسینی؛ فرهاد حبیب زاده؛ پریسا همتی
چکیده
بخش مهمی از موفقیت تولید در مناطق دارای تنش خشکی به جذب مؤثر آب توسط سیستم ریشهای کارآمد وابسته است. به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای آبیاری بر صفات ریشه و اندام هوایی ژنوتیپهای کنجد (Sesamum indicum L.)، آزمایشی در مزارع تحقیقاتی مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال‌های 1396 و 1397 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً ...
بیشتر
بخش مهمی از موفقیت تولید در مناطق دارای تنش خشکی به جذب مؤثر آب توسط سیستم ریشهای کارآمد وابسته است. به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای آبیاری بر صفات ریشه و اندام هوایی ژنوتیپهای کنجد (Sesamum indicum L.)، آزمایشی در مزارع تحقیقاتی مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال‌های 1396 و 1397 انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. در این پژوهش پنج ژنوتیپ گیاه کنجد در دو رژیم آبیاری شامل آبیاری کامل و کم‌آبیاری (تنش خشکی) از نظر سیستم ریشهای و صفات مرتبط با اندام هوایی موردبررسی قرارگرفتند. نتایج نشان داد بین ژنوتیپها و رژیمهای آبیاری از نظر صفات ریشه و اندام هوایی اختلاف معنیداری وجود دارد. در تمامی ژنوتیپها تراکم طولی ریشه در تیمار آبیاری کامل و در لایه بالایی خاک (عمق صفر تا 30 سانتی‌متری) در مقایسه با تیمار تنش بیشتر بود. علاوه بر این با اعمال تنش خشکی، عمق ریشه در تمامی ژنوتیپها به‌طور متوسط 30 درصد افزایش یافت. در مقابل، وزن خشک ریشه در ارقام داراب یک، دشتستان دو و ناز تک‌شاخه به‌ترتیب 15 درصد، 16 درصد و 22 درصد کاهش و در ژنوتیپهای ناشکوفای آمریکایی، توده سودانی و اولتان به‌ترتیب 7 درصد، 10 درصد و 1 درصد افزایش یافت. از طرف دیگر بیش‌ترین مقدار وزن خشک تک‌بوته در ژنوتیپ ناشکوفای آمریکایی (39 گرم) و کم‌ترین آن در رقم ناز تک‌شاخه (22 گرم) مشاهده شد. به‌عنوان جمعبندی نهایی نتایج نشان داد ژنوتیپ ناشکوفای آمریکایی که از لحاظ ویژگیهای ریشه از جمله عمق ریشه و تراکم طولی ریشه در مقایسه با سایر ارقام برتر بود، علاوه بر این‌که وزن خشک تک‌بوته بیش‌تری داشت، حداقل کاهش وزن خشک را در شرایط تنش نشان داد.