نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• منا مسعودی ¹
• مسعود گودرزی ²
• ابوالفضل معینی ³
• بهارک معتمدوزیری ⁴

¹ دانش آموخته دکترای تخصصی مهندسی آبخیزداری

² عضو هیات علمی (دانشیار) و معاون گروه خشکسالی و تغییراقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

³ 1- گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران،

⁴ استادیار گروه آبخیزداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

خشکسالی یکی از پدیده‌های اقلیمی است که در پهنه وسیعی از کشور ایران از جمله استان فارس به ‌اشکال متفاوت هواشناسی، هیدرولوژیکی، کشاورزی و اقتصادی و اجتماعی قابل مشاهده است. برای بیان کمی این پدیده و پایش آن نیاز به‌استفاده از نمایه‌های خشکسالی می باشد که در این رابطه در پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی نمایه های مختلف خشکسالی در استان فارس از اطلاعات دما، تبخیر و بارش 113 ایستگاه هواشناسی در داخل و مجاور استان در یک دوره آماری 50 ساله (95-1345) و هم‌چنین 9 نمایه خشکسالی شامل SPEI، SIAP، DI، SPI، PN، MCZI، CZI، RDI و ZSI استفاده شد. پس از اطمینان از تصادفی بودن، همگن بودن و نرمال بودن داده‌ها، به منظور انتخاب بهترین نمایه خشکسالی از سه روش ارزیابی کمینه مقدار بارش، توزیع نرمال و هم‌بستگی متقابل استفاده شد. ارزیابی نمایه‌های مختلف نشان داد، شاخص SPEI دارای کمترین میزان اختلاف طبقات مختلف خشکسالی نسبت به سایر شاخص‌ها بر اساس روش توزیع نرمال است. بر اساس روش هم‌بستگی متقابل شاخص ZSI دارای بیشترین هم‌بستگی و مشابهت با شاخص SPI می‌باشد. هم‌چنین روش کمینه مقدار بارش نشان داد که کلیه شاخص‌ها در سال‌های کمینه بارش، طبقات خشکسالی خیلی شدید و شدید را نشان می‌دهند و لذا این روش نمی‌تواند معیاری برای انتخاب شاخص مناسب خشکسالی باشد.

کلیدواژه‌ها

• «
• استان فارس«
• زمین آمار«
• خشکسالی«
• شاخص «
• ، «
• spei«

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Different Meteorological Drought Indices and Determination the Best Index in Fars Province

نویسندگان [English]

• Mona Massoudi ¹
• Massoud Goodarzi ²
• Abolfazl Moini ³
• Baharak MotamedVaziri ⁴

¹ PhD Graduated in Watershed management engineering

² Department of Drought & Climate change, Soil Conservation & Watershed Management Research Institute (SCWMRI)

³ 3. Department of Forest, Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University

⁴ Assistant professor, Watershed management Department, SRIAU

چکیده [English]

The drought is one of the climatological phenomena which affects vast majority of Iran including Fars Province in terms of metrological, hydrological, agricultural and socio-economical aspects. In order to monitor the drought, temperature, precipitation and evaporation data of 113 meteorological stations during the statistical period (1966-2016) were used. After collecting the data using run test, double mass and Kolmogorov-Smirnov tests, the results of randomness, homogeneity and normality of the data showed that annual rainfall data of most selected stations are normal, homogeneous and random. Drought was then monitored using 9 drought indicators including SPEI, SIAP, DI, SPI, PN, MCZI, CZI, RDI and ZSI. Evaluation of different indices also showed that SPEI index has the lowest difference between different drought classes compared to other indices based on the normal distribution method. According to the cross-correlation method, ZSI index has the highest correlation and similarity with SPI index. Also, the minimum rainfall method showed that all indicators in the years of minimum rainfall show very severe and severe drought classes and this method cannot be a criterion for selecting the appropriate drought index. Also, the minimum rainfall method showed that all indicators in the years of minimum rainfall show very severe and severe drought classes and this method cannot be a criterion for selecting the appropriate drought index.

کلیدواژه‌ها [English]

• Fars
• Province
• Geostatistics
• Drought
• SPEI Index