نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهنام طهماسب پور ¹
• سدابه جهانبخش ²
• علیرضا تاری نژاد ³
• حمید محمدی ⁴
• علی عبادی ⁵

¹ دکتری اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، تبریز، ایران tahmasbpor@yahoo.com / b.tahmasebpour@uma.ac.ir: ایمیل موبایل:09148917394

² استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³ دانشیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران tarinejad@yahoo.com / tarinejad@azaruniv.edu : ایمیل

⁴ دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران ایمیل :hmohammadi@azaruniv.edu / hamidmohammadi78280@gmail.com

⁵ استاد گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران ebadi@uma.ac.ir: ایمیل

چکیده

به منظور شناسایی همبستگی و روابط بین صفات مختلف در گندم نان، 30 ژنوتیپ به عنوان فاکتور فرعی تحت آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان با سه تکرار در شرایط آبیاری نرمال و تنش رطوبتی شروع گلدهی در سال 96-1395 بررسی شدند. در تجزیه علیت صفات در آزمایش گلخانه‌ای، صفات تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه در شرایط مطلوب و صفت تعداد دانه در سنبله در شرایط تنش اثر مستقیم و مثبت بر روی عملکرد دانه نشان دادند. بطور کلی در شرایط نرمال صفات تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، مساحت برگ پرچم، تراکم سنبله و طول سنبله و در شرایط تنش صفات تعداد دانه در سنبله، سرعت پر شدن دانه، طول دوره پر شدن دانه و عملکرد کاه تعیین کننده عملکرد دانه هستند. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی کانونیک نشان داد، در هر دو سطح نرمال و تنش بین جفت متغیرهای کانونیکی حاصل از صفات سنبلچه ای با عملکرد دانه بوته و تراکم سنبله همبستگی معنی‌داری وجود دارد. تحت شرایط آبیاری مطلوب در گلخانه برای افزایش عملکرد دانه بوته، صفت تعداد دانه در سنبلچه و تحت شرایط تنش خشکی گلدهی در گلخانه جهت افزایش تراکم سنبله، صفات تعداد دانه در سنبلچه و وزن دانه در سنبلچه می‌توانند به عنوان معیارهای گزینشی مناسب در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

• تجزیه علیت
• شاخص گزینش
• رگرسیون
• صفات سنبلچه‌ای

عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between grain yield and other traits in wheat genotypes under conditions of moisture stress of flowering stage

نویسندگان [English]

• Behnam Tahmasebpour ¹
• Sodabeh Jahanbakhsh ²
• Ali Reza Tarinejad ³
• Hamid Mohammadi ⁴
• ali ebadi ⁵

¹ Ph.D Plant Breeding, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili,-Tabriz-Iran Email: b.tahmasebpour@uma.ac.ir Email: tahmasbpor@yahoo.com Tel: 09148917394 ORCID: 0000-0002-0710-8650

² Professor., Department of plant genetics and production engineering, Faculty of agriculture and natural resources, University of Mohaghegh Ardabili,,Ardabil, Iran

³ Associate Prof., Department of Agricultural Biotechnology, Faculty of Agriculture, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran Email:tarinejad@azaruniv.edu Email: tarinejad@yahoo.com Tel: 09141043508 ORCID: 0000-0002-8418-7663

⁴ Associate Prof., Department of Agronomy and plant breeding, Faculty of Agriculture, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran. Email: hmohammadi@azaruniv.edu Email:hamidmohammadi78280@gmail.com Tel: 09144091319 ORCID: 0000-0001-9451-3250

⁵ Professor., Department of plant genetics and production engineering, Faculty of agriculture and natural resources, University of Mohaghegh Ardabili-Ardabil-Iran Email: ebadi@uma.ac.ir Tel: 09141512878 ORCID: 0000-0002-3951-6747

چکیده [English]

For identification of correlations and relationships among different traits in bread wheat, 30 genotypes were investigated as sub-factors under the split plot experiment in in the completely randomized design in the research greenhouse of Azerbaijan Shahid Madani University with three replications during the 2016-2017 crop season, under conditions of normal irrigation, and moisture stress of flowering stage (as main factors). Analysis of grain yield correlation coefficients under normal conditions indicated that the number of kernels per spike, 1000 seed weight, and in stress condition, the number of kernels per spike, with the most direct positive effect are the important and effective traits in grain yield. Based on the results of the analysis of the grain yield correlation coefficients under stress condition, number of kernels per spike, grain filling rate, grain filling period, straw yield, and under normal conditions, the number of kernels per spike, 1000 seed weight, flag leaf area, Spike density and spike length, are considered as the traits affecting grain yield. According to the canonical correlation analysis, there was a significant correlation between the two canonical variables resulting from Spikelet traits with grain yield per plant and spike density at both normal and drought conditions. As a selection criterion in a greenhouse, the number of seeds per spikelet can be an appropriate criterion under normal irrigation conditions to increase grain yield per plant, while under drought stress of flowering to increase spike density, the number and weight of seeds per spikelet can serve as an appropriate criterion.

کلیدواژه‌ها [English]

• Path analysis
• Regression
• Selection index
• Spikelet traits