نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. رایانامه: a.jafari71@ut.ac.ir

2 گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. رایانامه: mrghanad@ut.ac.ir

3 گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. رایانامه: moghbel@ut.ac.ir

4 گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. رایانامه: s_soufizadeh@sbu.ac.ir

5 نویسنده مسئول، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. رایانامه: sbazgeer@ut.ac.ir

6 گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. رایانامه: mostafakarimi.a@ut.ac.ir

چکیده

هدف: به‌منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت بر صفات مورفولوژیکی، شاخص‌های رشد و عملکرد سه رقم ذرت دانه‌ای، آزمایشی در سال 1399 در مزارع آموزشی و پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در شهرستان کرج صورت گرفت.
روش پژوهش: این آزمایش به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در این آزمایش تاریخ کاشت در سه سطح (24 اردیبهشت‌ماه، 21 خردادماه و 18 تیرماه) به‌عنوان عامل اصلی و رقم (زودرس KSC400، متوسط­رس KSC647 و دیررس KSC704) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد.
یافتهها: نتایج نشان داد بیش‌ترین عملکرد دانه ‌مربوط به تاریخ کاشت دوم (98/11 تن در هکتار)، و بیش‌ترین طول دوره تا زمان ظهور گل تاجی متعلق به تاریخ کاشت اول (66/63) بود. تاریخ کاشت سوم (66/129)، دوم (33/122) و اول (33/113) به‌ترتیب بیش‌ترین طول دوره رسیدگی فیزیولوژیکی را داشته‎اند. بیش‌ترین ارتفاع بوته و قطر ساقه در رقم KSC704 و تعداد برگ در رقم KSC647 مشاهده شد. بیشینه سطح برگ، سرعت رشد محصول در مرحله گل‌دهی به‌ترتیب به مربوط به رقم KSC704 در تاریخ کاشت دوم و سوم بوده و بیشینه سرعت رشد نسبی و سرعت جذب خالص در مراحل اول رویشی مربوط به رقم KSC704 در تاریخ کاشت سوم و تاریخ کاشت دوم بوده است.
نتیجه‌گیری: در مجموع، می‌توان تاریخ کاشت دوم و رقم KSC704 به‌عنوان تاریخ و رقم مناسب برای شهرستان کرج پیشنهاد داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Planting Date and Cultivar on Growth Stages, Morphological Traits and Growth Indices of Corn in Karaj City

نویسندگان [English]

  • Ayoub Jafari 1
  • MohammadReza Bihamta 2
  • Masoumeh Moghbel 3
  • Saeid Soufizadeh 4
  • Saeed Bazgeer 5
  • Mostafa Karimi 6

1 Department of Physical Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: a.jafari71@ut.ac.ir

2 Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran. E-mail: mrghanad@ut.ac.ir

3 Department of Physical Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: moghbel@ut.ac.ir

4 Department of Agroecology, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. E-mail: s_soufizadeh@sbu.ac.ir

5 Corresponding Author, Department of Physical Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: sbazgeer@ut.ac.ir

6 Department of Physical Geography, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: mostafakarimi.a@ut.ac.ir

چکیده [English]

Objective: To evaluate the effect of planting date on the morphological traits, growth indices and seed corn yield of three varieties, an experiment was carried out in the research farm of University of Tehran in Karaj city in 2019.
Methods: The experiment was conducted as a split-plot design based on randomized complete blocks with four replications. In this experiment, planting date in 3 levels (May 24, June 21, and July 18) was considered as main plots and variety (early KSC400, medium-early KSC647, and late KSC704) as sub plots.
Results: The results showed the highest yield is related to the second planting date (11.98 ton/Kg-1), and the longest period until the appearance of the the tassel was belonged to the first planting date (63.7 days).
The third (129/7 days), the second (122/3 days) and first planting date (113/3 days) had the longest period of physiological maturity, respectively. Also, KSC704 had the highest plant height and stem diameter, and KSC647 had the highest number of leaves. Also, the maximum leaf area, the growth rate of crop in the flowering stage was related to the cultivar KSC704 on the second and third planting date, respectively, and the maximum relative growth rate and the net absorption rate in the first vegetative stages were related to the cultivar KSC704 on the third planting date and the second planting date.
Conclusion: Overall, the second planting date and KSC704 variety are suggested as the suitable date and variety for Karaj city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Flowering
  • Leaf area index
  • Physiological maturity
  • Plant height
  • Total dry matter
استخر، افشار و دهقانپور، زیبنده (1389). تعیین تاریخ کاشت مناسب برای ارقام جدید زودرس ذرت در کشت دوم در مناطق معتدل استان فارس. مجله به‌زراعی نهال و بذر. 26 (2)، 169-191.
 بهرامی، محمودرضا (1377). عکس‌العمل‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی ارقام گندم نان زمستانه (Triticum aestivum L.) به کاربرد کود ازت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی حمید رحیمیان مشهدی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی.
چوکان، رجب (1390). اثر تاریخ‌های کشت تأخیری بر فنولوژی و عملکرد دانه هیبریدهای گروه‌های رسیدگی ذرت در منطقه معتدل فارس. نشریه علوم زراعی ایران. 13 (2)، 234-252.
خلیلی محله، جواد؛ رشدی، محسن و رضادوست، ساسان (1385). مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت در محصول دوم در منطقه خوی. نشریه بوم‌شناسی کشاورزی. 2 (3)، 41-53.
ذاکرنژاد، سعید؛ نادری، احمد؛ هاشمی دزفولی، سید ابوالحسن؛ لک، شهرام و علوی فاضل، مجتبی (1399). ارزیابی اثر رژیم‌های آبیاری بر شاخص‌های رشد هیبریدهای ذرت در فصل‌های بهار و تابستان در اقلیم گرم و خشک. مجله علمی پژوهشی فیزیولوژی گیاهان زراعی. 12 (48)،  25-45.
رحیمی مقدم، سجاد، عینی نرگسه، حامد؛ دیهیم‌فرد، رضا و حقیقت، مسعود (1397). شبیه‌سازی اثر تغییر اقلیم بر عملکرد دانه ذرت (Zea mays L.) در استان کرمانشاه با استفاده از یک مدل فرایندگرا. نشریه علوم زراعی ایران. 20 (4)، 315-328.
صادقی، سامان؛ حیدری، غلامرضا و سهرابی، یوسف (1394). تأثیر کودهای زیستی و مدیریت حاصلخیزی بر برخی شاخص‌های رشدی دو رقم ذرت دانه‌های. دانش کشاورزی و تولید پایدار. 25 (3)، 43-60.
طالبیان مشهدی، محمود (1372). اثر فاصله ردیف کاشت و تراکم بوته بر رشدونمو، عملکرد و اجزاء عملکرد سه هیبرید ذرت در منطقه اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی غلامرضا سرمدنیا. اصفهان: دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی.
طباطبایی، سیدعلی؛ شمسی محمودآبادی، حسین و دهقان هراتی، حکیمه (1389). بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد سیلویی هیبریدهای مختلف ذرت در شرایط آب‌وهوایی استان یزد. مجله فیزیولوژی گیاهان زراعی. 2 (2)، 131-141.
عبدلی، مجید (1398). بررسی روند تغییرات شاخص ‎‎‌های فیزیولوژیکی رشد ذرت (Zea mays L.) در تاریخ‌های کاشت متفاوت در شرایط آب‌وهوایی ورامین. فصل‌نامه دانش زیستی ایران. 14 (1)، 35-53.
عدالت، محسن و نادری، روح اله (1395). تأثیر تاریخ کشت بر عملکرد دانه و فنولوژی هیبریدهای ذرت با استفاده از شاخص‌های حرارتی. مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. 6 (19)، 49-67.
فیض‌ بخش، محمد تقی؛ مختارپور، حسن؛ مساوات، سید افشین؛ مهاجر، مختار و شاهی، قدرت‌الله (1389). تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر روی عملکرد علوفه و برخی صفات مرفولوژیکی ذرت رقم سینگل کراس 704. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. 3 (1)، 217-224.
کریم‌زاده سورشجانی، هدایت‌الله؛ تدین، محمودرضا؛ شلالوند، مرتضی و فردی، یحیی (1397).  بررسی شاخص‌های رشدی و ویژگی‌های کیفی هیبریدهای ذرت علوفه‌ای در تاریخ‌ کاشت‌های مختلف در ورامین. مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. 8 (4)، 29-44.
کریمی، مجتبی؛ اصفهانی، مسعود؛ بیگلویی، محمد حسن؛ ربیعی، بابک و کافی قاسمی، علی (1388). تأثیر تیمارهای کم‌آبیاری بر صفات مورفولوژیک و شاخص‌های رشد ذرت علوفه‌ای در شرایط آب‌وهوایی رشت. مجله تولید گیاهان زراعی. 2 (2)، 99-109.
گیلانی، عبدالعلی؛ سیادت، سید عطاء‌اله؛ جلالی، سامی و لیموچی، کاوه (1396). بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت بر روند تغییرات شاخص‌های  فیزیولوژیکی و عملکرد ارقام برنج در شمال خوزستان. دوفصل‌نامه علوم به‌زراعی گیاهی. 7 (2)، 73-87.
محمدی، قدرت (1389). سازگاری و پتانسیل تولید ارقام ذرت تحت تاریخ‎های مختلف کشت در زنجان.  پایان‌نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی  جلال صبا. زنجان: دانشگاه زنجان، دانشکده کشاورزی.
ناظری، پریسا؛ کاشانی، علی؛ خاوازی، کاظم؛ اردکانی، محمدرضا و میرآخوری، مجتبی (1391). بررسی تأثیر شاخص‌های فیزیولوژی رشد به کود زیستی میکروبی فسفاته حاوی روی و کود شیمیایی فسفر در لوبیا. فصل‌نامه زراعت و اصلاح نباتات. 8 (3)، 1-16.
 
References
Abdoli, M. (2019). Investigating the trend of changes of physiological growth indices of maize (Zea mays L.) in different sowing dates at Waramin climate conditions. Iranian Journal of Biological Sciences, 14(1), 35-53. (In Persian).
Bahrami, M. (1998). Physiological &morphological reactions of winter bread wheat cultivars to nitrogen fertilizer application. M.Sc. Thesis. Faculty of Agriculture. Ferdowsi University of Mashhad, Iran. (In Persian).
Choukan, R. (2011). Effect of delayed planting dates on the phenology and grain yield of different maturity maize hybrids in temperate region of Fars. Iranian Journal of crop sciences, 13(2 (50)), 234-252. (In Persian).
‏Dahmard, M. (2010).The effect of sowing date &some growth physiological index on grain yield in three maize hybrids in Southeastern Iran. Asian Journal of Plant Sciences, 9(7), 432.
Díaz-López, E., Aguilar-Luna, J. M., & Loeza-Corte, J. M. (2020). Net Assimilation Rate &Agronomic Efficiency of Nitrogen in Tartago (Ricinus communis L.) (Euphorbiaceae) in Dry Climate. Scientifica, 2020,1-7.
Edalat, E., & Naderi, R. (2016). Evaluation of sowing date and phonology of corn hybrids using thermal indices. Journal of Crop Production and Processing, 61(9), 46-67. (In Persian).
 Estakhr, A., & Dehghanpour, Z. (2010). Determination of the Suitable Planting Date for New Early Maturity Maize Hybrids in Second Cropping in Temprate Regions in Fars Province. Seed &Plant.Production Journal, 26(2), 169-191. (In Persian).
FAO. )2019(. Food and agriculture data. In Food and Agriculture Organization. Available at http:.www.fao.org.faostat.en.#data.QC. (Accessed on 2 December 2019).
Feyzbakhsh, M., Mokhtarpour, H., Mosavat, S., Mohaje, M., & Shahi, G. (2010). Effects of sowing date &plant density on forage yield &some morphological characteristics of corn (KSC704). Electronic journal of crop production, 3(1), 217-224. (In Persian).
Gesch, R. W., Cermak, S. C., Isbell, T. A., & Forcella, F. (2005). Seed yield &oil content of cuphea as affected by harvest date. Agronomy journal, 97(3), 817-822.
Ghassemi-Golezani, K., & Dalil, B. (2014). Effects of seed vigor on growth &grain yield of maize. Plant Breeding &Seed Science, 70 (2014), 81-90.
 Gholami, A., & Mahmoudi, M. (2014). Investigation the effect of Mycorrhiza fungus (VAM) &amounts of phosphorus fertilizer on qualitative &quantitative characteristic s of Zea mays single cross Karoon. Crop Physiology Journal, 6 (22), 115-130.
Gilani, A., Siadat, S., Jalali, S., & Limouchi, K. (2018). Study of physiological indices &yield of the rice varieties in north regions of Khuzestan. Journal of Plant production Sciences, 7(2),73-87. (In Persian).
Jareš, D., Balaš Krnjić, S., Vranićm, M., & Svečnjak, Z. (2019). Effects of plant density on leaf area index. Anthesis to silking interval. Yield &yield components of maize inbreds &their sister-lines. Journal of Central European Agriculture, 20(1), 179-193.
Karimi, M., Esfahani, M., Bigluei, M. H., Rabiee, B., & Kafi Ghasemi, A. (2009). Effect of deficit irrigation treatments on morphological traits &growth indices of corn forage in the Rasht climate. Electronic Journal of Crop Production, 2 (2), 99-109. (In Persian).
Karimzadeh Soureshjani, H., Tadayon, M., Shalalvand, M., & Fardi, Y. (2019). Evaluation of Growth Indices &Qualitative Traits of Maize Hybrids at Different Sowing Dates in Varamin. Iran. Journal of Crop Production &Processing, 8(4), 29-44. (In Persian).
Khalili Mahalleh, J., Roshdi, M., & Rezadoost, S. (2006). Comparison of the yield &yield components of maize hybrids in second cropping in Khoy region. Agroecology Journal, 2(3), 41-53. (In Persian).
Khan, N., Qasim, M., Ahmad, F., Khanzada, R., & Khan, B. (2002). Effects of sowing date on yield of maize under Agro climatic condition of Kaghan Valley. Asian Journal of Plant Science, 2, 140-147.
Liu, Z., Hubbard, K.G., Lin, X., & Yang, X. (2013). Negative effects of climate warming on maize yield are reversed by the changing of sowing date and cultivar selection in Northeast China. Glob. Change Biol., 19(11), 3481-3492.
Majidian, M., & Esfahani, M. (2013). Effect of Sowing Date on Yield &Some Agronomic Traits of Six Forage Maize Hybrids under Guilan Agro-climatic Conditions. Journal of Crop Production &Processing, 3(9), 57-70.
Mohammadi, Gh. (2010). Adaptation and production potential of maize cultivars under different sowing dates in Zanjan. Master Thesis. Under the supervision of Jalal Saba. Zanjan: University of Zanjan, Faculty of Agriculture. (In Persian).
Nazeri, P., Kashani, A., Khavazi, K., Ardakani, M. R., & Mirakhori, M. (2012). Effect of Use Microbial Zinc Granulated Phosphorous Bio fertilizer on Growth Indices of Bean. Journal of Agronomy & Plant Breeding, 8(3), 1-16. (In Persian).
Öktem, A., Öktem, A. G., & Coşkun, Y. (2004). Determination of sowing dates of sweet corn (Zea mays L. Saccharata Sturt.) under Şanlıurfa conditions. Turkish Journal of Agriculture & Forestry, 28(2), 83-91.‏
Rahimi-Moghaddam, S., Eyni Nargeseh, H., Deihimfard, R., & Haghighat, M. (2019). Simulating climate change effect on maize grain yield in Kermanshah province using a process-based simulation model. Iranian Journal of Crop Sciences, 20(4), 315-328. (In Persian).
Rahman, A. A., Magboul, E. L., & Nour, A. E. (2004, February). Effects of sowing date &cultivar on the yield &yield components of maize in northern Sudan. In the Seventh Eastern &Southern Africa Regional Maize Conference. Nairobi, Kenya.
 Rajput, A., Rajput, S. S., & Jha, G. (2017). Physiological parameters leaf area index, crop growth rate, relative growth rate &net assimilation rate of different varieties of rice grown under different planting geometries &depths in SRI. International Journal of Pure & Applied Bioscience, 5(1), 362-367.‏
Ranuzzi, A., & Srivastava, R. (2012). Impact of Climate Change on Agriculture and Food Security. New Delhi: ICRIER.
Sadeghi, S., Heidari, G., & Sohrabi, Y. (2015). Effect of biological fertilizer &fertilization management on some growth indices of two maize varieties. Journal of Agricultural Science &Sustainable Production, 25(3), 43-60.‏ (In Persian).
Sharma, A. K. (2003). Biofertilizers for Sustainable Agriculture. Agrobios, India. Shetty. S. Singhal KS & Kulkaria PR Antimicrobial properties of cumin. Journal Microbial Biotech, 10, 230-233.‏
Tabatabaei, A., Shamsi mahmoodabadi, H., & dehghan harati, H. (2010). Effect of planting dates on corn varieties yield silage in Yazd province climate conditions. Crop physiology, 2(2), 131-141. (In Persian).
Talebian Mashhadi, M. (1994). Effect of Planting Row Spacing and Plant Density on Growth, Yield and Yield Components of Three Hybrid Maize Maize in Isfahan Region. Master Thesis. Isfahan Faculty of Industrial Agriculture. Iran. (In Persian).
Tamariz, M. N. B., Calzada, R. T., Cohen, I. S., Hernández, A.  F., Valle, M. Á. V., & Sandoval, A. P. (2019). Castor seed yield at suboptimal soil moisture: Is it high enough? Ciencia e investigación agraria: revista latinoamericana de ciencias de la agricultura, 46(3), 253-265.‏
Wang, Z. R., Rui, Y. K., Shen, J. B., & Zhang, F. S. (2008). Effects of N fertilizer on root growth in Zea mays L. seedlings. Spanish Journal of Agricultural Research, 6(4), 677-682.
Wiatrak, P. )2004). Corn hybrids for late planting in the southeast. Agronomy Journal, 96, 118-124.
Williams, M., M. & Lindquist, J. L. (2007). Influence of planting date &weed interference on sweet corn growth &development. Agronomy Journal, 99(4), 1066-1072.‏
 Xu, H. L. (2001). Effects of a microbial inoculant &organic fertilizers on the growth, photosynthesis &yield of sweet corn. Journal of crop production, 3(1), 183-214.
‏Yang, J., Sears, R. G., Gill, B. S., & Paulsen, G. M. (2002). Genotypic differences in utilization of assimilate sources during maturation of wheat under chronic heat & heat shock stresses. Euphytica, 125(2), 179-188.
Yazdani, M., Bahmanyar, M. A., Pirdashti, H., & Esmaili, M. A. (2009). Effect of phosphate solubilization microorganisms (PSM) &plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on yield &yield components of corn (Zea mays L.). World Academy of Science, Engineering & Technology, 49(1), 90-92.
Zakernejad, S., Naderi, A., Hashemidezfoli. S. A., Lack, S., & Alavifazel, M. (2021). Evaluation the effect of irrigation regimes on growth indices of corn hybrids in spring &summer seasons in hot &dry climate of Khuzestan.Crop Physiology Journal, 12 (48). 25-45. (In Persian).