نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجید مسلمی ¹
• حمیدرضا مبصر ²
• نعمت اله صداقت ¹
• ایمان عشقی ³

¹ مدیریت جهاد کشاورزی آمل

² گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی قائمشهر

³ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

بهینه‌سازی مقدار مصرف کودهای نیتروژنه یکی از راهکارهای مهم مدیریتی برای بهبود عملکرد است. به منظور بررسی اثرات مقادیر و تنش نیتروژن طی دو سال بر خصوصیات مورفولوژیک و صفات زراعی برنج، آزمایشی به صورت کرت‌های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1388 و 1389 در مزرعه پژوهشی واقع در آمل اجرا شد. مقادیر نیتروژن در سه سطح (46، 69، 92 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی شامل چهار سطح تنش یا عدم مصرف نیتروژن (T1= تنش در مرحله خوشه‌دهی کامل، T2= تنش در مرحله ظهور خوشه آغازین، T3= تنش در مرحله پنجه‌دهی و T4= تنش در مرحله نشاکاری) بود. نتایج نشان داد که تعداد دانه پر در خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت در سال 1388 بیش‌تر از سال 1389 بود. عملکرد دانه در سال اول (25/450 گرم در مترمربع) بیش‌تر از سال دوم (1/395 گرم در مترمربع) بدست آمد. حداکثر شاخص برداشت در سال 1388 و با تنش نیتروژن در مرحله خوشه‌دهی کامل بدست آمد. بنابراین مصرف 69 کیلوگرم نیتروژن بصورت تنشی در هکتار با تنش نیتروژن در مرحله خوشه‌دهی کامل را می‌توان جهت تولید بالاترین عملکرد دانه پیشنهاد نمود.

کلیدواژه‌ها

• برنج
• شاخص برداشت
• عملکرد دانه
• نیتروژن
• مرحله رشد

عنوان مقاله [English]

Investigation of the effects of nitrogen levels & strees on agronomic & morphological traits of rice (Oryza sativa L.) Var. Tarom local

نویسندگان [English]

• majid moslemi ¹
• hamidreza mobasser ²
• nematollah sedaghat ¹
• eiman eshghi ³

¹ Amol Agricultural Jihad Management

² Department of Agriculture and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Islamic Azad University of Ghaemshahr

³ Department of Agriculture and Plant Breeding, Faculty of Agricultural Sciences, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources

چکیده [English]

Optimizing the rate of nitrogen fertilizer application is one of the important management strategies for yield improvement. In order to investigate the effects of nitrogen levels & stress during two years on morphological characteristics & agronomic traits of rice, an experiment was conducted in the form of split plots in a randomized complete block design with four replications in 2009 & 2010 in a research farm located in Amol. Nitrogen levels at three levels (46, 69, 92 kg N / ha from urea source) as the main factor & sub-factor including four levels of stress or lack of nitrogen consumption (T1 = stress at full clustering stage, T2 = stress at stage the emergence of the initial cluster was T3 = stress at tillering stage and T4 = stress at transplanting stage). The results showed that number of full panicles per panicle, 1000-seed weight, Grain yield and harvest index in 2009 it was more than in 2010. Grain yield in the first year (450.25 g / m2) was higher than the second year (395.1 g / m2). Maximum harvest index was obtained in 2009 with nitrogen stress at full clustering stage. Therefore, the application of 69 kg of nitrogen in installments per hectare can be suggested to produce the highest grain yield.

کلیدواژه‌ها [English]

• Harvest index
• grain yield
• growth stage
• nitrogen
• rice