نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار،گروه زراعت و اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه - ایران

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه – ایران

3 دانشیار، گروه علمی علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران - ایران

4 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، پردیس دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه - ایران

چکیده

به منظور بررسی تأثیر آبیاری تکمیلی و پیش تیمار بذر بر عملکرد و برخی خصوصیات کمی و کیفی ماشک رقم دیم مراغه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی ارومیه، در سال۱۳۹۰ اجرا شد. در تحقیق حاضر، اثرات دو عامل در قالب کرت­های خرد شده با پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. فاکتور­های مورد مطالعه عبارت بودند از: آبیاری تکمیلی در چهار سطح: بدون آبیاری تکمیلی (۱I)، یک بار آبیاری تکمیلی (۲I)، دو بار آبیاری تکمیلی (3I) و سه بار آبیاری تکمیلی (۴I) به عنوان کرت­های اصلی و پیش‌تیمار بذر در چهار سطح: بدون پیش‌تیمار (C)، پیش‌تیمار آب (W)، پیش‌تیمار فسفات بارور-۲ (P) و پیش‌تیمار نیتروکسین (N)، به­عنوان کرت­های فرعی در نظر گرفته شدند. آبیاری تکمیلی اثر معنی­داری بر ارتفاع ساقه در برداشت اول، تعداد نیام در بوته، وزن ۱۰۰۰ دانه، عملکرد بیولوژیک (83/6 تن در هکتار) و شاخص برداشت داشت. ارتفاع بوته در برداشت اول و دوم، وزن ۱۰۰۰ دانه و شاخص برداشت تحت تأثیر پیش‌تیمار بذر قرار گرفتند. بیشترین میزان وزن ۱۰۰۰ دانه و شاخص برداشت از پیش‌تیمار نیتروکسین (N) به ترتیب با 66/40 گرم و 72/14 و کمترین میزان آنها از تیمار شاهد (C) به‌ترتیب با 15/37 و 36/10 گرم به‌دست آمد. به­طورکلی، انجام دو بار آبیاری تکمیلی و فسفات بارور-2 و نیتروکسین به عنوان پیش‌تیمار تأثیر مثبت بر عملکرد کمی و کیفی ماشک داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of supplemental irrigation and seed priming on seed yield, yield components and some characteristics of vetch

نویسندگان [English]

  • Jalal Jalilian 1
  • Reza Amirnia 2
  • Esmaeil Gholinezhad 3
  • Sahar Abbas zadeh 4

1 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia - Iran

2 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Urmia University, Umria - Iran

3 Associate Professor, Department of Agronomy, Payame Noor University, Tehran - Iran

4 M.Sc. Former Student, Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia - Iran

چکیده [English]

To evaluate effected of supplemental irrigation and seed priming on yield and some quantity and quality characteristics of vetch (Vicia dasycarpa) rainfed maragheh cultivar, an experiment was carried out at the Research Farm of Faculty Agriculture of Urmia University, West Azarbaijan province, Iran, during 2011. The experimental design was split-plot, laid out in Randomized Complete Block with three replicates. The main plots were without supplemental irrigation (I1), one times supplemental irrigation (I2), two times supplemental irrigation (I3) and three times supplemental irrigation (I4). The subplot included four levels of seed priming: Control (C), Water (W), Phosphate (P) and Nitroxin (N). Plant height, Pod number in stems, 1000-grain weight, biological yield (6.83 t/ha) and harvest index were influenced by the supplemental irrigation. Plant height, 1000-grain weight in second and third harvest and harvest index were influenced by seed priming. Maximum and minimum 1000-grain weight was observed in N (40.66g and 14.72) and C (37.05g and 10.36) seed priming, respectively. As a result, applying two times supplemental irrigation and seed treatment with phosphate and nitroxin had positive effects on quality and quantity yield of vetch.

کلیدواژه‌ها [English]

  • biological fertilizer
  • nitroxin
  • Phosphate
  • Quantity Characteristics
  • water deficit stress
1 . ابدالی ر، اردکانی ر، حبیبی د و خوارزمی ک (1385) بررسی تأثیر کاربرد میکوریزا و مقادیر فسفر در سطوح مختلف آب آبیاری بر عملکرد و برخی از خصوصیات مورفولوژیکی ذرت پاپ کورن. نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. دانشگاه تهران. پردیس ابوریحان. 4 ص.
2 . احتشامی م ر، آقا علیخانی م، چاییچی م ر و خاوازی ک (1384) تأثیر کودهای زیستی فسفاته بر خواص کمی و کیفی ذرت دانه‌ای (سینگل کراس ٧٠٤) در شرایط کم‌آبی. علوم گیاهان زراعی ایران. 40(1): 245-234.
3 . امیدی ا ح (1388) اثر تنش خشکی در مراحل رشدی مختلف بر عمکرد دانه­ و برخی ویژگی­های زراعی و فیزیولوژیکی سه رقم گلرنگ بهاره. به‌زراعی نهال و بذر. ۲۵(۱): 31-15.
4 . پزشک‌پور ب، نوری م، خورگامی ع، نظری س و دانشور م (1388) تأثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه، شاخص کلروفیل برگ و میزان نفوذ نور در کف سایه انداز گیاهی ارقام نخود کابلی. همایش ملی حبوبات. صص. ۲۰۵-۲۰۷.
5 . حسنوند م، اشرف جعفری ع، سپهوند ع و نخجوان شاخص متحمل به خشکی (1388) بررسی عملکرد و کیفیت علوفه در توده­های بومی ماشک، در شرایط آبی و دیم منطقه لرستان. تحقیقات مرتع و بیابان ایران. 16(4): 535-517.
6 . خلیلی ه، عزیزی م، چراتی ع و بهادری م (1387) تأثیر کود بیولوژیک نیتروکسین در رشد و عملکرد برنج هیبرید بهار ۱. (http://www.berenge.com)
7 . روزرخ م (1377) تأثیر فرسودگی بذر بر سبز کردن، عملکرد و اجزای عملکرد دو لاین نخود تحت شرایط آبیاری کامل و آبیاری محدود. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت و اصلاح نباتات. دانشگاه صنعتی اصفهان. 87 ص.
8 . زعفرانیه م، نظامی ا، پارسا م، پرسا ح و باقری ع (1388) ارزیابی ژنوتیپ­های نخود در کشت پاییزه در شرایط آبیاری تکمیلی در منطقه مشهد: 2- اجزای عملکرد و عملکرد. پژوهش­های زراعی ایران. 7(2): 492-483.
9 . زیست‌فناور سبز (1384) کود زیستی فسفاته بارور-۲. تهران. جهاد دانشگاهی واحد تهران.
10 . سادات حسینی ف، نظامی ا، پارسا م و حاج محمدنیا قالی باف ک (1390) اثرات آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام عدس در شرایط آب و هوایی مشهد. آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). ۲۵(۳): ۶۳۳-۶۲۵.
11 . فخرواعظی ع (1389) نتایج تحقیقات گیاهان علوفه­ای دیم، مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم.
12 . قاسم خانلو ز، نصراله زاده اصل ن، علیزاده ا و حاجی حسنی اصل ن (1388) اثر کود زیستی فسفات بارور-2 بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سیب زمینی در منطقه چالدران. پژوهش در علوم زراعی. 1(3): 13-1.
13 . کوچکی ع و سلطانی ا (1377) اصول و عملیات کشاورزی در مناطق خشک. نشر آموزش کشاورزی. 942 ص.
14 . ملبوبی م ع (1383) زراعت گندم. جو با استفاده از کود زیستی فسفاته بارور-٢. انتشارات استاد ملبوبی. شماره ١.
15 . منصوری ب و ابوطالبیان م (1392) تأثیر پرایمینگ بذر در مزرعه و آبیاری تکمیلی بر سرعت سبز شدن، عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو رقم نخود (Cicer arietinum L.). پژوهش­های تولید گیاهی. 20(2): 179-196.
16 . موسوی س ک و شاکرمی ق (1387) بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد گیاه نخود در شرایط کم باران. مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی. ۱(۴): ۱۱۳­-۹۹.
17 . وزرات جهاد کشاورزی (1393) بانک اطلاعات زراعت. دفتر آمار و فن آوری اطلاعات.
 
18 . Abulhashem L, Amin Majumdar MN and Hossain M (1998) Drought stress on seed yield, yield attributes, growth, cell membrane stability and gas exchange of synthesized Brassica Napus L. Crop Science. 180: 129-136.
19 . Buxton DR (2004) Growing quality forage under variable environmental conditions, USDA, Iowa State University, USA.
20 . Cabuslay GS, Ito O and Alejal AA (2002) Physiological evaluation of responses of rice (Oryza sativa L.) to water deficit, Plant Science. 63: 815-827.
21 . Cooper PJM and Gregory PJ (1987) Soil water management in the rainfed farming systems of the Mediterranean region. Soil Use Manage. 3(2): 57-62.
22 . Dileep Kumar SB, Berggren I and Martensson AM (2008) Potential for improving pea production by co-inoculation with Fluorescent Pseudomonas and Rhizobium. Plant and Soil. 229(1): 25-34.
23 . Ekin Z (2010) Performance of phosphate solubilizing bacteria for improving growth and yield of Sunflower (Helianthus annuus L.) in the presence of phosphorus fertilizer. African Journal of Biotechnology. 35: 6794-6800.
24 . Korte LL, Williams JH, Specht JE and Sorensen RC (1983) Irrigation of soybean genotypes during reproductive ontogency. Crop Science. 23: 528-533.
25 . Lynch JM (1990) The Rhizosphare. Jhon wiley and Sons Ltd. Chichester. Englandion. 300p.
26 . Malhorta RS, Singh KB and Saxena MC (1997) Effect of irrigation on winter-sown chickpea in a Mediterranean environment. Journal of Agronomy and Crop Science. 178: 237-243.
27 . Mohammadi GH, Ghasemi Golezani K, Javanshir A and Moghaddam M (2006). The Influence of Water Limitation on the Yield of Three Chickpea Cultivars. J. Sci & Technol. Agric. & Natur. Resour. 10: 109-120. Isf, Univ. Technol, Isf, Iran.
28 . Oweis T (1997) Supplemental Irrigation: A highly efficient water-use practice. International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA), Aleppo. Syria, 16p.
29 . Pacucci G, Troccoli C and Leoni B (2006) Supplementary irrigation on yield of Chickpea genotypes in a Mediterranen climate. Agricultural Engineering International: The CIGR Electronic Journal LW 04 005. 7:1-10
30 . Pakravan M, Jalilian N and Neamati M (2000) Flora of Iran. Papilionaceae (Vicieae). Res Inst of forest and Ranglands.
31 . Shyalaja J (2004) Response of sunflower to conjuctive use of organic and chemical fertilizers on yield and quality parameters. Indian Journal of Dryland Agricultural Research and Development. 19(1): 88-90.
32 . Silim SV and Saxena MC (1993) Adaptation of spring-sown the Mediterran- ean basin. II. Factors in fleecing yield under drought. Field Crop Research. 43:137-146.
33 . Tavakkoli AR and Owise TY (2002) The role of supplemental irrigation and nitrogen in producing bread wheat in the highlands oflran. Agricultural Water Management. 65: 225-236.
34 . Tilak KVBR (1982) Azospirillum brasilense and azotobacter chroococcum inoculum effect of maize and sorghum. Soil Biology Biochemistry. 14: 417-418.
35 . Tuba Bicer B, Narin kalender A and Akar DA (2004) The Effect of Irrigation on Spring-Sown chickpea. J. agro. Asian Network for science Information. 3: 154-158.
36 . Ullah A, Bakht J, Shafi M, Shah WA and Islam Z (2002) Effect of various irrigations level on different chickpea varieties. Asian J of Plant Sci. 1: 355-357.
37 . Wilhite DA (1993) Drought Assessment. Management and planning: Theory' and Case Studies. Kluvver Academic Publisher. Hingham, MA. 293p.
38 . Yahya AJ and Al-Azawi SK (1998) Occurrence of phosphate solubilizing bacteriya in some Iraq soils. Plant and Soil. 117: 135-141.