نعمت اله صداقت؛ عباس بیابانی؛ مرتضی نصیری؛ الهیار فلاح؛ ناهید فتحی
چکیده
آب نقش بسیار مهمی در گیاه برنج دارد و به‌منظور بررسی اثر روشهای آبیاری و محلول‌پاشی عناصر غذایی بر عملکرد برنج، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و دو عامل شامل روشهای آبیاری در سه سطح (غرقابی، تناوبی خشکی و رطوبت و اشباع) در کرتهای اصلی و محلول‌پاشی با عناصر غذایی در ...
بیشتر
آب نقش بسیار مهمی در گیاه برنج دارد و به‌منظور بررسی اثر روشهای آبیاری و محلول‌پاشی عناصر غذایی بر عملکرد برنج، آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و دو عامل شامل روشهای آبیاری در سه سطح (غرقابی، تناوبی خشکی و رطوبت و اشباع) در کرتهای اصلی و محلول‌پاشی با عناصر غذایی در شش سطح (شاهد، نیتروژن، نیتروژن+ پتاسیم، نیتروژن+ پتاسیم+ روی، نیتروژن+ پتاسیم+ روی+ بور و نیتروژن+ پتاسیم+ روی+ بور+ مولیبدن) در کرتهای فرعی در سال 1397 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران (آمل) روی رقم برنج کشوری اجرا شد. نتایج نشان داد که از نظر روش آبیاری، کود و برهم‌کنش آن‌ها، عملکرد شلتوک و درصد آمیلوز در سطح احتمال یک درصد و سایر صفات کیفی در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار شد. بیشترین تعداد گلچه در خوشه (73/198)، دانه پر (15/167)، درصد آمیلوز (67/21 درصد) برای آبیاری اشباع حاصل شد. بالاترین عملکرد شلتوک با میانگین 07/6643 کیلوگرم در هکتار در آبیاری اشباع در شرایط محلول‌پاشی با نیتروژن+ پتاسیم و آبیاری تناوبی خشکی و رطوبت در شرایط محلول‌پاشی با نیتروژن+ پتاسیم+ روی با میانگین 13/6163 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد به‌دست آمد که به‌عنوان تیمار برتر در شرایط مشابه این پژوهش انتخاب شدند.
حمیدرضا سارلی؛ عباس بیابانی؛ حسین صبوری؛ رحمت اله محمدی گنبد
چکیده
این آزمایش به‌منظور مطالعه تأثیر تراکم بذر در زمان کاشت و مقادیر مختلف کاربرد کود نیتروژن بر شاخص‌های انتقال مجدد گندم (رقم قابوس) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گنبدکاووس به‌مدت دو سال (98-1397 و 1399-1398) در سه تکرار و به‌صورت اسپلیت-پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در کرتهای اصلی، سطوح نیتروژن خالص شامل ...
بیشتر
این آزمایش به‌منظور مطالعه تأثیر تراکم بذر در زمان کاشت و مقادیر مختلف کاربرد کود نیتروژن بر شاخص‌های انتقال مجدد گندم (رقم قابوس) در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گنبدکاووس به‌مدت دو سال (98-1397 و 1399-1398) در سه تکرار و به‌صورت اسپلیت-پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. در کرتهای اصلی، سطوح نیتروژن خالص شامل صفر (شاهد)، 46، 92 و 138 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره و در کرتهای فرعی، تراکم کاشت در شش سطح (150، 225، 300، 375، 450 و 525 بذر در هر مترمربع) قرار گرفت. جهت مطالعه فرایند انتقال مجدد مواد فتوسنتزی به دانه، انتقال مواد فتوسنتزی به تفکیک از برگ‌ها، ساقه اصلی (بدون برگ) و اجزای سنبله بدون دانه بررسی شدند. نتایج نشان داد که از نظر درصد نیتروژن دانه و صفات انتقال مجدد گندم اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای تراکم کاشت، کود نیتروژن و اثر متقابل تراکم کاشت× کود وجود داشت. بالاترین درصد نیتروژن دانه (87/1 درصد) در تیمار 138 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 450 بذر در مترمربع حاصل شد. در سال اول، بالاترین انتقال مجدد از گیاه (528/0 گرم در گیاه) در تیمار 92 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 375 بذر در مترمربع و در سال دوم، در تیمار شاهد، بالاترین میزان انتقال مجدد (345/0 گرم در گیاه)، در تراکم کاشت 300 بذر در مترمربع مشاهده شد و پس از آن با افزایش تراکم کاشت، از میزان انتقال مجدد کاسته شد.
مسعود لکزائی؛ علی نخزری مقدم؛ مهدی ملاشاهی؛ عباس بیابانی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتیمتر (تراکم 30 بوته در مترمربع) و ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت، کود نیتروژن و مگافول بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه نخود تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عامل آرایش کاشت در سه سطح شامل 30×11، 45×4/7 و 60×5/5 سانتیمتر (تراکم 30 بوته در مترمربع) و عامل مصرف کود در پنج سطح شامل عدم مصرف و مصرف 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص و مصرف یک و دو لیتر مگافول در هکتار بودند. بیشترین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه مربوط به آرایش‌های کاشت 30×11 و 45×4/7 و کمترین آن مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 سانتیمتر بود. عملکرد دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیش از تیمارهای دیگر بود. بیشترین و کمترین درصد پروتئین دانه به‌ترتیب مربوط به آرایش کاشت 60×5/5 و 30×11 سانتیمتر بود. وزن 1000 دانه با کاربرد 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن و دو لیتر مگافول در هکتار بیش از سایر تیمارها بود. شاخص برداشت با کاربرد کود حداکثر و در تیمار عدم مصرف کود حداقل بود. در مجموع، با توجه به تأثیر بیشتر نیتروژن بر عملکرد دانه نسبت به مگافول و عدم وجود تفاوت معنی‌دار بین مصرف 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، به‌نظر می‌رسد مصرف 50 کیلوگرم نیتروژن و آرایش کاشت 30×11 مناسب‌ترین توصیه جهت کاشت نخود دیم در منطقه گنبدکاووس باشد.
محمد صالح روان؛ علی راحمی کاریزکی؛ عباس بیابانی؛ علی نخ زری مقدم؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو در شرایط دیم، این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس طی دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 انجام شد. فاکتور نخست تراکم در چهار سطح 200، 300، 400 و 500 دانه در مترمربع و فاکتور دوم ارقام جو شامل فردان، خرم، ماهور ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو در شرایط دیم، این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس طی دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 انجام شد. فاکتور نخست تراکم در چهار سطح 200، 300، 400 و 500 دانه در مترمربع و فاکتور دوم ارقام جو شامل فردان، خرم، ماهور و صحرا بود. در صفات تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع به‌ترتیب رقم صحرا در حداقل تراکم و ماهور در حداکثر تراکم برترین ارقام بودند. بالاترین وزن هزاردانه نیز در رقم فردان مشاهده شد. حداکثر عملکرد دانه در سال اول و دوم آزمایش به‌ترتیب از ارقام ماهور با تراکم 300 و خرم با تراکم 200 دانه در مترمربع به‌دست آمد. بین تعداد سنبله در مترمربع با تعداد دانه در سنبله همبستگی منفی (**67/0-r= و **83/0- r= به‌ترتیب در سال اول و دوم آزمایش) مشاهده شد، اما این همبستگی با عملکرد دانه مثبت بود. بالاترین همبستگی مثبت و معنی‌دار نیز بین عملکرد دانه با شاخص برداشت و عملکرد زیستی مشاهده شد. با توجه به نتایج افزایش عملکرد دانه ناشی از افزایش در هر دو صفت شاخص برداشت و عملکرد زیستی بود، در هر دو سال آزمایش تراکم مطلوب به‌منظور دست‌یابی به حداکثر عملکرد دانه در ارقام فردان، خرم و صحرا 200 و برای رقم ماهور 300 دانه در مترمربع بود.
محمد شریف نوبتیانی؛ علی راحمی کاریزکی؛ عباس بیابانی؛ علی منصوری راد
چکیده
این مطالعه به‌منظور ارزیابی عوامل محدودکنندهی عملکرد گندم در شهرستان کلاله با استفاده از روش تحلیل مقایسه کارکرد (CPA) در سال زراعی 95-1394 انجام گردید. جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز، به‌صورت میدانی و مصاحبه شخصی با کشاورزان صورت گرفت. بدین منظور، 60 مزرعه گندم مناطق دیم شهرستان کلاله به گونه‌ای انتخاب شدند که دارای تنوع کافی در کلیه ...
بیشتر
این مطالعه به‌منظور ارزیابی عوامل محدودکنندهی عملکرد گندم در شهرستان کلاله با استفاده از روش تحلیل مقایسه کارکرد (CPA) در سال زراعی 95-1394 انجام گردید. جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز، به‌صورت میدانی و مصاحبه شخصی با کشاورزان صورت گرفت. بدین منظور، 60 مزرعه گندم مناطق دیم شهرستان کلاله به گونه‌ای انتخاب شدند که دارای تنوع کافی در کلیه عملیات مدیریت زراعی کاشت، داشت و برداشت باشند. مقدار دانه تحویلی به مراکز خرید گندم بعد از تعیین مقدار افت به‌عنوان عملکرد نهایی مزرعه ثبت شد. برای تعیین میزان خلأ عملکرد و شناسایی عوامل ایجادکننده آن از تجزیه مقایسه کارکرد استفاده شد. نتایج حاصل از مدل عملکرد نشان داد که بین عملکرد قابل حصول (1/7248 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد واقعی (4/3176 کیلوگرم در هکتار) اختلافی به میزان 7/4071 کیلوگرم در هکتار وجود داشت. از بین متغیرهای مورد بررسی، متغیرهای تجربه کشاورز، میزان بذر مصرفی، مقدار فسفر قابل جذب در خاک، دفعات مصرف قارچ‌کش، مواد آلی خاک، مقدار پتاسیم قابل جذب در خاک و مقدار نیتروژن مصرفی، بیشترین تأثیر را در ایجاد خلأ عملکرد گندم در این منطقه داشتند، که به‌ترتیب 4/19، 8/16، 9/14، 3/14، 7/12، 7/11 و 3/10 درصد از عملکرد قابل حصول را شامل می‌شدند. به نظر می‌رسد که با اصلاح این عوامل می‌توان اختلاف بین عملکرد قابل حصول و عملکرد واقعی را کاهش داد.
علی نخزری مقدم؛ حاجی بردی قلیچی ینقاق؛ عباس بیابانی؛ فاختک طلیعی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر نیتروژن و دور آبیاری بر صفات کمی و پروتئین ماش (Vigna radiata L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. عامل دور آبیاری در سه سطح شامل آبیاری به‌فاصله 10، 20 و 30 روز یکبار، کود نیتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف و مصرف 50 ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر نیتروژن و دور آبیاری بر صفات کمی و پروتئین ماش (Vigna radiata L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس انجام شد. عامل دور آبیاری در سه سطح شامل آبیاری به‌فاصله 10، 20 و 30 روز یکبار، کود نیتروژن در سه سطح شامل عدم مصرف و مصرف 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و ژنوتیپ‌های ماش شامل لاین VC-1973A و رقم پرتو بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه از تیمار دور آبیاری 30 روز همراه با مصرف 100 و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کمترین عملکرد دانه از تیمار دور آبیاری 10 روز همراه با مصرف 100 کیلوگرم و عدم مصرف نیتروژن و همچنین دور آبیاری 20 روز همراه با عدم مصرف نیتروژن حاصل شد. عملکرد دانه در لاین VC-1973A 52/72 درصد بیش از پرتو بود. بیشترین درصد پروتئین از دور آبیاری 30 روز و کمترین آن از دور آبیاری 10 روز حاصل شد. با افزایش مصرف نیتروژن، درصد پروتئین افزایش اما میزان پرولین کاسته شد. افزایش فواصل آبیاری از 10 به 30 روز موجب افزایش میزان پرولین در ژنوتیپ‌های ماش شد. درصد پروتئین و میزان پرولین در رقم پرتو به‌ترتیب 49/9 و 66/29 درصد بیش از لاین VC-1973A بود. درمجموع، اگرچه در بعضی صفات رقم پرتو برتر بود اما در بیشتر صفات لاین VC-1973A بهتر از رقم پرتو بود و افزایش دور آبیاری و مصرف نیتروژن شرایط بهتری برای تولید ماش ایجاد کرد.