محسن سیلسپور؛ احمد گلچین؛ محمود رضا روزبان
دوره 18، شماره 2 ، تابستان 1395، ، صفحه 359-371
چکیده
به منظور ارزیابی اثرات شوری بر رشد و غلظت عناصر غذایی پرمصرف در دو رقم زیتون، آزمایشی گلخانهای با پنج سطح شوری در بستر کشت بدون خاک انجام شد. در این آزمایش، نهالهای یکساله ارقام زیتون زرد و میشن، به مدت 5 ماه تحت 5 سطح شوری صفر، 4، 8، 12 و 16دسیزیمنس بر متر ناشی از کلرور سدیم قرار گرفتند. تیمار شوری 16 دسیزیمنس بر متر، وزن خشک ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثرات شوری بر رشد و غلظت عناصر غذایی پرمصرف در دو رقم زیتون، آزمایشی گلخانهای با پنج سطح شوری در بستر کشت بدون خاک انجام شد. در این آزمایش، نهالهای یکساله ارقام زیتون زرد و میشن، به مدت 5 ماه تحت 5 سطح شوری صفر، 4، 8، 12 و 16دسیزیمنس بر متر ناشی از کلرور سدیم قرار گرفتند. تیمار شوری 16 دسیزیمنس بر متر، وزن خشک کل ارقام میشن و زرد را به ترتیب 63 و 85 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش داد. کاهش 25 درصدی عملکرد نسبی وزن خشک کل در رقم میشن و زرد به ترتیب در شوریهای 7 و 6/3 دسیزیمنس بر متر اتفاق افتاد. شوری باعث کاهش معنیداری در غلظت عناصر پر مصرف و افزایش معنیدار غلظت سدیم و کلر در ریشه و برگ هر دو رقم شد. شوری 16 دسیزیمنس بر متر، غلظت سدیم در برگ و ریشه را به ترتیب 1660و 679 درصد، و غلظت کلر در برگ و ریشه را به ترتیب 1069 و 506 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. در کلیه سطوح شوری، غلظت سدیم و کلر در برگهای رقم زرد به طور معنیداری بیشتر از رقم میشن بود. این نتایج نشان میدهد که رقم میشن به واسطه استفاده از سازوکار تدافعی ایجاد محدودیت در جذب و انتقال سدیم به بخشهای هوایی و نیز حفظ سطح مناسبی از پتاسیم در برگ، از تحمل به شوری بالاتری در مقایسه با رقم زرد برخوردار است و میتوان از آن به عنوان یک رقم متحمل یاد کرد.
احمد رئوفی؛ کورش وحدتی؛ سهیل کریمی؛ محمودرضا روزبان؛ وازگین گریگوریان
دوره 18، شماره 1 ، بهار 1395، ، صفحه 45-54
چکیده
این پژوهش به منظور ارزیابی ویژگیهای پیوندک (تعداد جوانه روی پیوندک، وجود جوانه انتهایی و قطر و طول پیوندک) بر موفقیت پیوند اپیکوتیل گردو رقم ‘چندلر’ و رشد اولیه درختان، در پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در سالهای 93-1392 انجام شد. شاخصهای موفقیت پیوند و کیفیت شاخساره درختان پیوند شده در 150 روز پس از انجام پیوند ارزیابی گردید. ...
بیشتر
این پژوهش به منظور ارزیابی ویژگیهای پیوندک (تعداد جوانه روی پیوندک، وجود جوانه انتهایی و قطر و طول پیوندک) بر موفقیت پیوند اپیکوتیل گردو رقم ‘چندلر’ و رشد اولیه درختان، در پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در سالهای 93-1392 انجام شد. شاخصهای موفقیت پیوند و کیفیت شاخساره درختان پیوند شده در 150 روز پس از انجام پیوند ارزیابی گردید. حضور یا عدم حضور جوانه انتهایی روی پیوندک تأثیری بر ویژگیهای اندازهگیری شده نداشت. بالاترین کیفیت پینه، گیرایی پیوند (4/83 درصد) و درصد زندهمانی (8/72 درصد) مربوط به پیوندکهای دارای دو جوانه بود. استفاده از پیوندکی با قطر سه تا شش میلی‌متر باعث افزایش درصد گیرایی پیوند (4/73 درصد) و زنده ماندن پیوندک (1/61 درصد) شد. پیوندکهایی با طول هفت تا 12 سانتیمتر درصد زنده ماندن بیشتری (1/56 درصد) داشتند. در پیوندی که در آن از پیوندکهای دو جوانهای استفاده گردید و پیوندکهایی با طول هفت تا 12 سانتیمتر (به ترتیب 1/9 و 6/8 برگ) تعداد برگ بیشتری تشکیل شد. پیوندکهای دارای دو جوانه، پیوندکهایی با قطر سه تا شش و پیوندکهایی با طول هفت تا 12 سانتیمتر (به ترتیب 1/9، 7/12 و 2/12 سانتیمتر)، شاخههایی بلندتری ایجاد کردند. درمجموع استفاده از پیوندکهایی با قطر سه تا شش میلی‌متر و طول هفت تا 12 سانتیمتر که دارای دو جوانه هستند، برای افزایش موفقیت پیوند اپیکوتیل و بهبود کیفیت درختان پیوندی گردو رقم ‘چندلر’ توصیه گردید.
محسن سیلسپور؛ احمد گلچین؛ محمود رضا روزبان
دوره 18، شماره 1 ، بهار 1395، ، صفحه 245-258
چکیده
به منظور ارزیابی اثرات تنش شوری بر ویژگیهای رشدی دو رقم زیتون ‘زردʻ و ‘میشنʻ، آزمایشی طی سالهای 94-1393 با پنج سطح شوری کلرید سدیم (صفر، 4، 8، 12 و 16 دسیزیمنس بر متر) در محیط کشت بدون خاک در گلخانه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاوزی و منابع طبیعی استان تهران انجام گردید. در این آزمایش، اثر شوری بر کلیه صفات رشدی در هر دو رقم مورد مقایسه، ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثرات تنش شوری بر ویژگیهای رشدی دو رقم زیتون ‘زردʻ و ‘میشنʻ، آزمایشی طی سالهای 94-1393 با پنج سطح شوری کلرید سدیم (صفر، 4، 8، 12 و 16 دسیزیمنس بر متر) در محیط کشت بدون خاک در گلخانه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاوزی و منابع طبیعی استان تهران انجام گردید. در این آزمایش، اثر شوری بر کلیه صفات رشدی در هر دو رقم مورد مقایسه، معنیدار بود، به گونهای که وزن خشک اندام هوایی و ریشه، نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه، طول شاخساره، فاصله میان گره، سطح برگ، سبزینه برگ، تعداد برگ، محتوای نسبی آب برگ، شاخص تحمل به شوری شاخساره و ریشه، به طور معنیداری کاهش یافت. ضمن آن که کاهش صفات فوق در رقم ‘زردʻ بیشتر بود و این رقم بیشتر تحت تأثیر شوری قرار گرفت. وزن خشک ساقه، برگ و ریشه در سطح شوری 16 دسیزیمنس بر متر، به‌ترتیب 80، 80 و 69 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش معنیدار نشان دادند. با افزایش سطح شوری، غلظت سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم در برگ هر دو رقم افزایش و غلظت پتاسیم کاهش یافت. افزایش سدیم و کاهش پتاسیم برگ در رقم ʻزردʻ بیشتر بود. وزن خشک اندام هوایی نیز تحت تأثیر غلظت سدیم و پتاسیم برگ قرار گرفت، به گونهای که همبستگی معنیداری بین وزن خشک اندامهوایی با غلظت سدیم برگ، غلظت پتاسیم برگ و نسبت سدیم به پتاسیم برگ مشاهده گردید. با ارزیابی شاخصهای فوق نتیجه‌گیری شد که رقم ‘میشنʻ در مقایسه با رقم ‘زردʻ تحمل بیشتری نسبت به شوری دارد.
منصوره حاتمیان؛ مصطفی عرب؛ محمودرضا روزبان
دوره 17، شماره 1 ، بهار 1394، ، صفحه 1-11
چکیده
نور از مهم‌ترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر بسیاری از جنبههای رشد و نمو گیاهان محسوب میشود. برگهای قرارگرفته در سایه و آفتاب به‌طور معمول تفاوتهایی در بسیاری ویژگیها از جمله رفتار روزنهای نشان میدهند. در این پژوهش، تأثیر شدتهای مختلف نور بر رفتار روزنهای دو رقم رز تحت شرایط گلخانهای بررسی شد. تیمارها شامل ...
بیشتر
نور از مهم‌ترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر بسیاری از جنبههای رشد و نمو گیاهان محسوب میشود. برگهای قرارگرفته در سایه و آفتاب به‌طور معمول تفاوتهایی در بسیاری ویژگیها از جمله رفتار روزنهای نشان میدهند. در این پژوهش، تأثیر شدتهای مختلف نور بر رفتار روزنهای دو رقم رز تحت شرایط گلخانهای بررسی شد. تیمارها شامل شدتهای نور 1200 (شاهد)، 640، 520 و 240 میکرومول بر متر مربع در ثانیه بودند که روی دو رقم تجاری رز (‘ردوان’ و ‘گلمیرا’) با استفاده از تورهای سبز رنگ اعمال شدند. براساس نتایج بهدستآمده، طول و عرض روزنه در شدت نور 640 میکرومول بر متر مربع در ثانیه بیشترین بود و از این نظر، تفاوتی بین ارقام وجود نداشت. از نظر تراکم روزنه، تفاوت معناداری میان شدتهای مختلف نور مشاهده نشد، اما بین دو رقم رز از این نظر، اختلاف معناداری مشاهده شد، به‌طوری‌که رقم ‘گلمیرا’ تعداد روزنۀ بیشتری نسبت به رقم ‘ردوان’ داشت. اگرچه هدایت روزنهای تنها در بین دو رقم اختلاف معناداری در سطح 5 درصد نشان داد، مقایسۀ میانگین شدتهای مختلف نور تفاوت معناداری از این نظر نشان ندادند و تنها یک روند افزایشی با افزایش شدت نور بهدست آمد.
الهام مصطفائی؛ مصطفی عرب؛ نعمت اله اعتمادی؛ محمودرضا روزبان
دوره 16، شماره 4 ، زمستان 1393، ، صفحه 1027-1036
چکیده
امروزه، احداث و نگهداری از چمن‌ها به‌دلیل نیاز آبی زیاد آنها، با تردیدهای جدی مواجه شده است. بنابراین، شناسایی گونه‌های بومی و مرتعی مقاوم به خشکی و معرفی آنها به‌عنوان چمن، نه‌تنها در کاهش مصرف آب مؤثر است، بلکه سبب حفظ منابع ژنتیکی کشور نیز میشود. در این تحقیق، دو گونۀ ‘علف گندمی’ و ‘بروموس’ به‌عنوان گونه‌های بومی، ...
بیشتر
امروزه، احداث و نگهداری از چمن‌ها به‌دلیل نیاز آبی زیاد آنها، با تردیدهای جدی مواجه شده است. بنابراین، شناسایی گونه‌های بومی و مرتعی مقاوم به خشکی و معرفی آنها به‌عنوان چمن، نه‌تنها در کاهش مصرف آب مؤثر است، بلکه سبب حفظ منابع ژنتیکی کشور نیز میشود. در این تحقیق، دو گونۀ ‘علف گندمی’ و ‘بروموس’ به‌عنوان گونه‌های بومی، با چمن ‘ریگراس’به‌عنوان شاهد مقایسه شدند. پس از استقرار و پوشش کامل سطح گلدانها در فضای باز، سطوح چمنزنی 2، 4 و 6 سانتیمتر بهصورت هفتگی بر روی گونهها اعمال شد. میزان رشد شاخساره، پنجهزنی، رنگ و عرض برگ، وزن تر و وزن خشک بهصورت هفتگی در طول آزمایش اندازهگیری شدند. نتایج بهدستآمده نشان داد که گونۀ ‘بروموس’ به‌دلیل داشتن بافت نامناسب (عرض برگ بیشتر از 3 میلی‌متر) و تراکم کم، برای استفاده در فضای سبز مناسب نیست. در مقابل، گونۀ ‘علف گندمی’ با وجود بافت خشنتر و رنگ کمتر نسبت به ‘ریگراس’، از پنجهزنی بیشتر، رنگ قابل قبول (59/7) و بافت مطلوب (عرض برگ حدود 2 میلی‌متر) برخوردار بود. همچنین سطح 2 سانتیمتری، بهترین ارتفاع چمنزنی برای گونه‌های تحت مطالعه معرفی شد.
منصوره حاتمیان؛ مصطفی عرب؛ محمودرضا روزبان
دوره 16، شماره 2 ، تابستان 1393، ، صفحه 259-270
چکیده
بیوسنتز رنگیزه‌های گیاهی به‌شدت تحت تأثیر عوامل محیطی به‌ویژه شدت نور قرار می‌گیرد. به‌منظور بررسی تأثیر شدتهای مختلف نور بر غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی در برگ و غیرفتوسنتزی در گلبرگ دو رقم رز تجاری، شدتهای مختلف نور شامل 240، 520، 640 و 1200 (شاهد، بدون استفاده از تور) میکرومول بر متر مربع بر ثانیه با استفاده از تورهای پلاستیکی روی ...
بیشتر
بیوسنتز رنگیزه‌های گیاهی به‌شدت تحت تأثیر عوامل محیطی به‌ویژه شدت نور قرار می‌گیرد. به‌منظور بررسی تأثیر شدتهای مختلف نور بر غلظت رنگیزه‌های فتوسنتزی در برگ و غیرفتوسنتزی در گلبرگ دو رقم رز تجاری، شدتهای مختلف نور شامل 240، 520، 640 و 1200 (شاهد، بدون استفاده از تور) میکرومول بر متر مربع بر ثانیه با استفاده از تورهای پلاستیکی روی بوته‌های دو رقم رز (‘ردوان’ و ‘گلمیرا’) اعمال شد. نتایج تجزیۀ واریانس داده‌ها، اختلاف معناداری را در مقدار کلروفیل کل و کاروتنوئید در تأثیرات اصلی شدتهای مختلف نور نشان داد، به‌طوری‌که در شدت نور 240 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه، مقدار کلروفیل کل و کاروتنوئید افزایش یافت و در تیمار شاهد از مقدار آنها کاسته شد. همچنین در شدت نور 240 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه، کمترین مقدار آنتوسیانین تولید شد. نتایج این آزمایش نشان داد که با کاهش شدت نور تا 240 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه، غلظت کلروفیل افزایش می‌یابد. همچنین همراه با افزایش کلروفیل در شدت نور 240 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه، کاروتنوئیدهای برگ رز افزایش یافتند. اگرچه اختلاف معناداری در غلظت فلاونوئید مشاهده نشد، تجمع آنتوسیانین در شدت نور 1200 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه نشان میدهد که تأثیر این ماده، سازوکاری حفاظتی برای گیاهان در برابر سطوح مضر نور بوده است.
عاطفه حقی کاشانی؛ مصطفی عرب؛ سید رضا طبایی عقدایی؛ حسین زینلی؛ محمودرضا روزبان
دوره 14، شماره 1 ، تابستان 1391، ، صفحه 13-19
چکیده
به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گل در بوته گل محمدی، تعداد 20 ژنوتیپ جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی گل محمدی واقع در ایستگاه تحقیقات مناطق خشک و بیابانی کاشان در سال های 1386 و 1387 مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد گل در بوته، تعداد گل در بوته، ارتفاع ...
بیشتر
به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گل در بوته گل محمدی، تعداد 20 ژنوتیپ جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی گل محمدی واقع در ایستگاه تحقیقات مناطق خشک و بیابانی کاشان در سال های 1386 و 1387 مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد گل در بوته، تعداد گل در بوته، ارتفاع گیاه، طول برگ، عرض برگ، سطح برگ، طول غنچه، عرض غنچه، طول گوشوارک، عرض گوشوارک، وزن تک گل، طول نهنج، عرض نهنج، تعداد گلبرگ، زمان فعال شدن گیاه، زمان شروع غنچه دهی، زمان شروع گل دهی و طول دوره گل دهی بودند. تجزیه همبستگی نشان داد که میان برخی از صفات مورد مطالعه نظیر تعداد گل در بوته و عملکرد گل، رابطه قوی مثبتی وجود دارد. همچنین، نتایج تجزیه رگرسیون مرحله ای برای عملکرد گل در هر بوته نشان داد که صفات تعداد گل در بوته و وزن تر هر گل، در مجموع، 94 درصد تغییرات عملکرد گل در بوته را توجیه می کنند. تجزیه و تحلیل ضرایب مسیر نیز مشخص نمود که تعداد گل در بوته، بالاترین اثر مستقیم را بر عملکرد دارد. بنابر نتایج به دست آمده، تعداد گل در بوته و وزن تر گل می توانند به عنوان معیار مناسبی برای عملکرد گل در هر ژنوتیپ گل محمدی در نظر گرفته شوند.