مهدی امیریوسفی؛ محمود رضا تدین؛ رحیم ابراهیمی
چکیده
این آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1397-1398 در مزرعه‌ای شور (هدایت الکتریکی 2/5 دسی‌زیمنس بر متر)، واقع در منطقه دستگرد اصفهان انجام شد. چهار سطح آبیاری (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت مزرعه) به‌عنوان عامل اصلی و چهار سطح کود زیستی (شاهد، نیتروکسین، بیوفسفر و تلفیق نیتروکسین و بیوفسفر) ...
بیشتر
این آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1397-1398 در مزرعه‌ای شور (هدایت الکتریکی 2/5 دسی‌زیمنس بر متر)، واقع در منطقه دستگرد اصفهان انجام شد. چهار سطح آبیاری (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت مزرعه) به‌عنوان عامل اصلی و چهار سطح کود زیستی (شاهد، نیتروکسین، بیوفسفر و تلفیق نیتروکسین و بیوفسفر) و دو سطح کود شیمیایی (عدم کاربرد و کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر) به‌عنوان عوامل فرعی مورد مطالعه قرار گرفتند. تنش شدید خشکی 25 درصد ظرفیت مزرعه فعالیت آنزیم‌های آنتیاکسیدان کاتالاز، پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز، میزان پرولین و میزان مالون‌دی‌آلدئید در کینوا را به‌ترتیب حدود 46، 52، 142، 42 و 39 درصد نسبت به شرایط بدون تنش آبیاری 100 درصد ظرفیت مزرعه افزایش داد و در نتیجه موجب کاهش معنیدار عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک (به‌ترتیب حدود 76 و 49 درصد) در این گیاه گردید. با این وجود در تمامی سطوح تنش خشکی، تیمار تلفیق نیتروکسین و بیوفسفر در شرایط کاربرد هم‌زمان کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر بیشترین تأثیر را بر تعدیل اثرات تنش خشکی، کاهش معنیدار فعالیت آنزیم‌های آنتیاکسیدان و در نتیجه افزایش عملکرد در مقایسه با سایر تیمارهای کودی در همان سطح خشکی داشت. نتایج در مجموع نشان داد که گیاه کینوا با وجود شوری خاک محل آزمایش، توانست حتی در شرایط تنش شدید خشکی، دوره رشد خود را کامل کند و بذر تولید نماید.
فاطمه محتشمی؛ محمود رضا تدین؛ پرتو روشندل
چکیده
به‌منظور بررسی تنش کم آبی بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گلرنگ، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در بهار سال 1395 انجام شد. در این پژوهش، تیمارها شامل سه سطح آبیاری براساس 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و ژنوتیپ‌های گلرنگ شامل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تنش کم آبی بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گلرنگ، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در بهار سال 1395 انجام شد. در این پژوهش، تیمارها شامل سه سطح آبیاری براساس 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و ژنوتیپ‌های گلرنگ شامل سینا، محلی اصفهان و فرامان بودند. نتایج نشان داد تنش کم آبی موجب کاهش معنیدار تعداد شاخه‌های جانبی در هر بوته، ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد روغن، زیست توده و شاخص برداشت شد. کمترین عملکرد دانه (1196 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (313 کیلوگرم در هکتار) از تیمار تنش کم آبی50 درصد و بیشترین عملکرد دانه (2310 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (659 کیلوگرم در هکتار) از تیمار 100 درصد نیاز آبی به‌دست آمد. همچنین نتایج نشان داد در بین ژنوتیپ‌های گلرنگ از نظر صفات مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری که بیشترین عملکرد دانه (1998 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (561 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ سینا و کمترین عملکرد دانه (1659 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (426 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ محلی اصفهان مشاهده شد. نتایج نشان داد تفاوتهای موجود در بین ژنوتیپها از نظر صفات مورفولوژیک، درصد روغن و عملکرد روغن از مولفههای مهم بوده که میتواند در انتخاب ژنوتیپها و یا ارقام مناسب تحت شرایط خشکی از آن استفاده کرد.
اسماعیل کریمی؛ علی تدین؛ محمود رضا تدین
چکیده
جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر اجزای عملکرد و میزان پرولین برگ گلرنگ بهاره رقم محلی اصفهان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در سال زراعی 93-1392 انجام گرفت. فاکتور اصلی این آزمایش شامل چهار سطح مختلف آبیاری (پس از 50، 80، 130 و 180 میلیمتر ...
بیشتر
جهت بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر اجزای عملکرد و میزان پرولین برگ گلرنگ بهاره رقم محلی اصفهان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در سال زراعی 93-1392 انجام گرفت. فاکتور اصلی این آزمایش شامل چهار سطح مختلف آبیاری (پس از 50، 80، 130 و 180 میلیمتر تبخیر آب از تشتک تبخیر کلاس A) و فاکتور فرعی شامل محلولپاشی اسید هیومیک (به میزان صفر، 1، 3 و 6 لیتر در هکتار) بود. صفات مورد ارزیابی در این آزمایش شامل تعداد طبق در بوته، وزن هزاردانه، درصد روغن، عملکرد دانه، میزان پرولین و عملکرد روغن بودند. سطوح مختلف آبیاری و محلولپاشی اسید هیومیک به صورت معنی‌داری بر صفات فوق اثرگذار بودند. براساس نتایج مقایسات میانگین، آبیاری کمتر باعث کاهش معنیدار و محلولپاشی اسید هیومیک نیز سبب افزایش معنیدار صفات تعداد طبق در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و عملکرد روغن گردید. با افزایش دور آبیاری و همچنین افزایش میزان محلولپاشی اسید هیومیک، صفات درصد روغن و میزان پرولین نسبت به تیمار شاهد افزایش معنی‌داری را نشان دادند. ضمناً افزایش دور آبیاری درصد روغن دانه را از 22/22 به 43/25 درصد ارتقا داده است. عملکرد روغن نیز در اثر افزایش دور آبیاری از 7/393 کیلوگرم در هکتار در تیمار 50 میلیمتر، به 7/289 کیلوگرم در هکتار در تیمار 180 میلیمتر تبخیر رسید.
محمود رضا تدین؛ سعید نوروزی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر نانواکسید تیتانیوم، نانوروی و نانوتیوب کربنی چندجداره بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش، آزمایشی در یک مزرعۀ تحقیقاتی واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 1392 صورت گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش، چهار غلظت (صفر، 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر) از نانوذرات ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر نانواکسید تیتانیوم، نانوروی و نانوتیوب کربنی چندجداره بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش، آزمایشی در یک مزرعۀ تحقیقاتی واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 1392 صورت گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش، چهار غلظت (صفر، 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر) از نانوذرات یادشده در مراحل رشدی شامل مراحل دو تا چهاربرگی و شش تا هشتبرگی و مرحلۀ غلافبندی روی برگهای گیاه ماش و براساس تیمارهای آزمایشی با اسپری محلولپاشی شدند. نتایج نشان داد که تیمارهای نانوذرات تأثیر معناداری بر برخی اجزای عملکرد ماش، و نیز غلظت‌های نانوتیوب کربن چندجداره در مقادیر 50، 100 و 200 میلی‌گرم بر لیتر تأثیر معناداری بر تعداد غلاف در بوته، وزن هزاردانه و عملکرد بیولوژیک داشت. همچنین نانواکسید تیتانیوم در غلظت 50 میلی‌گرم بر لیتر تأثیر مثبتی بر عملکرد دانه داشت و شاخص برداشت و تعداد دانه در غلاف و درصد پروتئین در مقادیر 50 و 200 میلی‌گرم بر لیتر نانوروی بیشترین مقدار را دارا بود. به‌طور کلی، کاربرد 50 میلی‌گرم بر لیتر از نانوذرات یادشده، بیشترین تأثیر را بر عملکرد و اجزای عملکرد دانۀ ماش داشت.
محمد رفیعی الحسینی؛ محمود رضا تدین؛ مرضیه مظهری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تیمارهای مختلف مکانیکی (کاربرد اسید سولفوریک، آب جوش و غرقاب) بر شکست خواب بذور شیرینبیان، پژوهشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1391 انجام گرفت. علاوه بر این، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به‌منظور ارزیابی تیمارهای کاربرد هورمون اسید جیبرلیک، نیترات پتاسیم و همچنین تیمارهای ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تیمارهای مختلف مکانیکی (کاربرد اسید سولفوریک، آب جوش و غرقاب) بر شکست خواب بذور شیرینبیان، پژوهشی به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1391 انجام گرفت. علاوه بر این، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به‌منظور ارزیابی تیمارهای کاربرد هورمون اسید جیبرلیک، نیترات پتاسیم و همچنین تیمارهای سرمادهی مرطوب و تناوب دما و نور صورت گرفت. تیمارها شامل سطوح مختلف اسید جیبرلیک (صفر، 100، 250 و 500 میلی‌گرم) در دو سطح زمانی 2 و 24 ساعت (همراه با پیش‌تیمار خراش‌دهی)، نیترات پتاسیم در غلظت‌های صفر، 50، 100 و 150 میلی‌مولار در دو سطح زمانی10 و 30 دقیقه (همراه با پیش‌تیمار خراش‌دهی)، تیمار سرمادهی مرطوب در سه دمای 5- ، صفر و 5 درجۀ سانتی‌گراد به‌مدت زمان‌های یک، دو و سه هفته، تیمار تناوب دمایی (5-15 و10-20 درجۀ سانتی‌گراد) در شرایط نور کامل، تاریکی و تناوب نور (8 ساعت روشنایی و 16 ساعت تاریکی) و تیمارهای مکانیکی شکست خواب بودند. تیمار آب جوش در مدت زمان 2 دقیقه و تیمار غرقاب برای مدت 2 روز مؤثر‌ترین تیمارها بر درصد جوانه‌زنی بذور شیرینبیان بودند (به‌ترتیب 33/81 و 33/53 درصد افزایش جوانه‌زنی در مقایسه با شاهد) و تیمارهای کاربرد جیبرلیک اسید و نیترات پتاسیم و سرمادهی مرطوب تأثیری بر خواب بذور شیرین بیان نداشتند. با توجه به شکست خواب بذور شیرینبیان در تیمارهای مکانیکی و تأثیر دما و نور متناوب میتوان نتیجه گرفت که خواب بذور شیرینبیان از نوع ترکیبی است.
مهسا زارعی؛ محمود رضا تدین؛ علی تدین
چکیده
پژوهشی مزرعه‌ای به منظور بررسی اجزای عملکرد و درصد روغن گیاه شاهدانهتحت تیمارهای مختلف کود زیستی و شرایط آب و خاک شور انجام گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در منطقة شمال‌شرق شهر اصفهان در سال ١٣٩١ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه اکوتیپ شاهدانة ‘اصفهان’، ‘ شیراز’ و ‘مشهد’ به‌عنوان ...
بیشتر
پژوهشی مزرعه‌ای به منظور بررسی اجزای عملکرد و درصد روغن گیاه شاهدانهتحت تیمارهای مختلف کود زیستی و شرایط آب و خاک شور انجام گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در منطقة شمال‌شرق شهر اصفهان در سال ١٣٩١ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه اکوتیپ شاهدانة ‘اصفهان’، ‘ شیراز’ و ‘مشهد’ به‌عنوان فاکتور اول و تیمار کود زیستی شامل نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس، بیوسولفور، مایکوریزا گونة گلوموس موسه‌آ[1] و شاهد (بدون کود) به عنوان فاکتور دوم انجام شد که در شرایط تنش شوری آب و خاک مزرعه قرار گرفت. صفات اندازه‌گیری شده شامل تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و درصد روغن بود. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت مربوط به تیمار مایکوریزا و کمترین آن مربوط به شاهد بود. همچنین، مایکوریزا بیشترین عملکرد بیولوژیکی را نشان داد و سایر تیمارها از این لحاظ تفاوت معناداری نداشتند. وزن هزاردانه تحت تأثیر هیچ کدام از تیمارهای کودی قرارنگرفت، ولی اکوتیپ‌های ‘مشهد’ و ‘شیراز’ بیشترین (33/13 گرم) و اکوتیپ ‘اصفهان’ کمترین (8/7 گرم) وزن هزاردانه را نشان داد. هر چهار تیمار کودی (به طور میانگین 2/29 درصد) موجب افزایش معنادار درصد روغن نسبت به شاهد (5/26 درصد) شد، ولی تفاوت چندانی در بین تیمارهای کودی مشاهده نشد. اکوتیپ ‘اصفهان’ تحت تیمارهای بیوسولفور و مایکوریزا با میانگین 800 دانه در بوته بیشترین و اکوتیپ‌های ‘مشهد’ و ‘شیراز’ تحت تیمار شاهد با میانگین 76 کمترین تعداد دانه در بوته را داشتند. [1]. Glomusmosseae
علی تدین؛ شهرام ترابیان؛ محمود رضا تدین
چکیده
به منظور بررسی تغییرات برخی صفات مربوط به کمی و کیفی ارقام کتان خوراکی (بزرک) در تراکم‌های مختلف کاشت آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در سال ١٣٨٨، انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. 4 رقم بذر کتان خوراکی با منشأ استرالیا، کانادا، فرانسه و ایرانی به‌عنوان ...
بیشتر
به منظور بررسی تغییرات برخی صفات مربوط به کمی و کیفی ارقام کتان خوراکی (بزرک) در تراکم‌های مختلف کاشت آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در سال ١٣٨٨، انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. 4 رقم بذر کتان خوراکی با منشأ استرالیا، کانادا، فرانسه و ایرانی به‌عنوان فاکتور اول و 3 تراکم 300، 500 و 1000 بوته در مترمربع به‌عنوان فاکتور دوم در این آزمایش بررسی شد.براساس نتایج این آزمایش، به جز صفات تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، تعداد روز تا رسیدگی و درصد پروتئین بقیة صفات شامل ارتفاع بوته، عملکرد دانه و درصد روغن به‌طور معنی‌داری نسبت به تراکم بوته عکس‌العمل نشان دادند. بلندترین ارتفاع و بیشترین میزان عملکرد دانه در تراکم ١٠٠٠ بوته در مترمربع و بالاترین میزان روغن در تراکم ٥٠٠ بوته در مترمربع حاصل شد. تمامی صفات اندازه‌‌گیری‌شده در ارقام مختلف بزرک تفاوت معنیدار داشتند. بلندترین ارتفاع در بزرک کانادا، بیشترین وزن هزار دانه در بزرک استرالیا و حداکثر تعداد بذر در کپسول، عملکرد دانه و تعداد روز تا رسیدگی در بزرک ایرانی و بیشترین میزان پروتئین در بزرک فرانسه و بالاترین درصد روغن در بزرک کانادا مشاهده شد. به جز صفت تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه و تعداد روز تا رسیدگی سایر صفات شامل ارتفاع بوته، عملکرد دانه، درصد پروتئین و درصد روغن بر اثر متقابل بین تراکم و رقم معنیدار شدند. بزرک کانادایی و ایرانی در تراکم ١٠٠٠ بلندترین ارتفاع، بزرک ایرانی در تراکم بوته ١٠٠٠ در مترمربع بیشترین میران عملکرد دانه و بزرک فرانسه در تراکم ١٠٠٠ بالاترین درصد پروتئین و بزرک کانادا در تراکم ٣٠٠ بوته در مترمربع بیشترین درصد روغن را تولید کردند. نتیجه‌گیری کلی حاکی از آن است که تراکم ١٠٠٠ بوته در مترمربع بهترین تراکم و بزرک ایرانی به دلیل مناسب‌بودن میزان روغن و عملکرد بالای دانه آن در بین ارقام، مناسب‌ترین رقم محسوب می‌شود.