سمانه جهان پناه؛ محمود قاسم نژاد؛ یونس ابراهیمی
چکیده
گرده‌افشانی ناقص گل‌های کیوی ممکن است مهم‌ترین دلیل پایین‌بودن کیفیت و بازارپسندی آن باشد. در این پژوهش، تأثیر گرده‌افشانی تکمیلی با سوسپانسیون گرده و دانة گردة خشک بر ویژگیهایی مانند اندازة میوه، وزن میوه، تعداد بذر، درصد مادة خشک، سفتی بافت، مواد جامد محلول، ویتامین ث، مقدار عناصر معدنی میوة کیوی رقم ʼهایواردʽ ارزیابی ...
بیشتر
گرده‌افشانی ناقص گل‌های کیوی ممکن است مهم‌ترین دلیل پایین‌بودن کیفیت و بازارپسندی آن باشد. در این پژوهش، تأثیر گرده‌افشانی تکمیلی با سوسپانسیون گرده و دانة گردة خشک بر ویژگیهایی مانند اندازة میوه، وزن میوه، تعداد بذر، درصد مادة خشک، سفتی بافت، مواد جامد محلول، ویتامین ث، مقدار عناصر معدنی میوة کیوی رقم ʼهایواردʽ ارزیابی شد. نتایج نشان داد گرده‌افشانی با دانة گردة خشک، و در مرحلة 60 درصد بازشدن کامل گل‌ها، درصد میوه‌های بازارپسند را در مقایسه با تیمارهای دیگر افزایش داده است. چنین میوه‌هایی تعداد بذر بیشتری داشتند (به‌ترتیب 11 و 5 درصد). در نتیجه به‌طور معناداری، اندازه، وزن، طول و قطر میوة بالاتری در مقایسه با شاهد و سوسپانسیون گرده نشان دادند. مقدار ویتامین ث میوه تحت تأثیر گرده‌افشانی قرارنگرفت، ولی درصد مادة خشک میوه‌هایی بالاتر بود که در مرحلة 60 درصد بازشدن کامل گرده‌افشانی شد. گرده‌افشانی با دانة گردة خشک در مقایسه با سوسپانسیون گرده مقدار کلسیم میوه را افزایش داد، که به دنبال آن باعث بهبود نسبت‌های نیتروژن به کلسیم، پتاسیم به کلسیم، مجموع پتاسیم و منیزیم به کلسیم و مجموع نیتروژن و پتاسیم به کلسیم شده است. در مجموع، بهنظر می‌رسد گرده‌افشانی تکمیلی، بهویژه با دانة گردة خشک در مرحلة 60 درصد بازشدن کامل گل‌های کیوی رقم ʼهایواردʽ توانست باعث بهبود گرده‌افشانی و لقاح تخمک‌ها شود. چنین میوه‌هایی تعداد بذر بیشتری داشتند، در نتیجه، از سینک قوی‌تری برای تجمع آسیمیلات‌ها و مواد معدنی بهویژه کلسیم برخوردار شدند. در مجموع، افزایش سود حاصل از گرده‌افشانی تکمیلی با دانة گردة خشک برابر با 000,800,48 ریال در هر هکتار محاسبه شد.
محمود قاسم‌نژاد؛ حسین میغانی؛ سمیه افتخاری
چکیده
به منظور بررسی اثر شاخص رسیدگی میوه بر خصوصیات کیفی روغن سه رقم زیتون ’زرد‘، ’روغنی-محلی‘ و ’آربیکین‘ شهرستان رودبار استان گیلان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1393 اجرا شد. میوه‌های هر رقم در شاخص‌های رسیدگی 5/3، چهار و پنج برداشت و پس از استخراج روغن، خصوصیات کیفی و بیوشیمیایی ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر شاخص رسیدگی میوه بر خصوصیات کیفی روغن سه رقم زیتون ’زرد‘، ’روغنی-محلی‘ و ’آربیکین‘ شهرستان رودبار استان گیلان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1393 اجرا شد. میوه‌های هر رقم در شاخص‌های رسیدگی 5/3، چهار و پنج برداشت و پس از استخراج روغن، خصوصیات کیفی و بیوشیمیایی آن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان ماده خشک، ارزش پراکسید، اسیدیته آزاد، ضریب خاموشی در دو طول موج 232 و 270 نانومتر با افزایش شاخص رسیدگی میوه به‌طور معناداری افزایش یافت. درحالی‌که میزان فنل و فلاونوئید کل، رنگیزه‌های کلروفیل و کاروتنوئید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی روغن با افزایش رسیدگی میوه به‌طور معناداری کاهش یافت. همچنین، بین ارقام مختلف زیتون از لحاظ تمامی صفات مورد مطالعه تفاوت معناداری وجود داشت. در زیتون رقم ’روغنی-محلی‘ میزان فنل کل در شاخص‌های رسیدگی 5/3، چهار و پنج به ترتیب با میانگین 27/941، 74/657 و 32/310 میلی‌گرم در کیلوگرم روغن بیشتر از سایر ارقام بود. اما، ارزش پراکسید به‌عنوان یک صفت نامطلوب در روغن زیتون نیز در رقم ’روغنی-محلی‘ بالاتر بود. میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی در شاخص رسیدگی 5/3 و چهار بین ارقام زیتون متفاوت بود، ولی در شاخص رسیدگی پنج تفاوت معناداری مشاهده نشد. در مجموع، نتایج نشان داد که افزایش شاخص رسیدگی میوه با کاهش ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و حساسیت روغن زیتون به فرآیند اکسیداسیون همراه است. بنابراین، روغن به‌دست آمده از میوه‌های با شاخص رسیدگی 5/3 پایداری و ماندگاری بیشتری دارند.
حسین میغانی؛ محمود قاسم‌نژاد؛ ابوذر هاشم‌پور
چکیده
در این پژوهش، خصوصیات پومولوژی و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی میوه 13 ژنوتیپ کُنار هندی جمع‌آوری شده از استان هرمزگان بررسی شد. میوه‌های کُنار در مرحله بلوغ تجاری برداشت شدند و ویژگی‌های کمی و کیفی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین وزن میوه و وزن گوشت، قطر میوه و درصد گوشت میوه مربوط به ژنوتیپ G3 بود. کشیده‌ترین میوه‌ها ...
بیشتر
در این پژوهش، خصوصیات پومولوژی و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی میوه 13 ژنوتیپ کُنار هندی جمع‌آوری شده از استان هرمزگان بررسی شد. میوه‌های کُنار در مرحله بلوغ تجاری برداشت شدند و ویژگی‌های کمی و کیفی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین وزن میوه و وزن گوشت، قطر میوه و درصد گوشت میوه مربوط به ژنوتیپ G3 بود. کشیده‌ترین میوه‌ها و بذرها متعلق به ژنوتیپ G11 بود. میزان مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتر (TA) و نسبت TSS/TA به ترتیب در ژنوتیپ‌های G9، G3 و G10 بیشتر از سایر ژنوتیپ‌ها بود. نتایج اندازه‌گیری ترکیبات بیوشیمیایی نشان داد که میزان فنل و فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در میوه‌های ژنوتیپ G5 بیشتر است، درحالی‌که بالاترین میزان ویتامین ث از ژنوتیپ G4 به‌دست آمد. میزان فلاونوئیدهای کاتچین و کوئرستین اندازه‌گیری شده به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های G3 و G10 حداکثر بود. همبستگی مثبت و معناداری بین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی با میزان ویتامین ث، فنل و فلاونوئید کل میوه ژنوتیپ‌های کُنار مشاهده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ژنوتیپ G10 از ویژگی‌های حسی و ژنوتیپ G3 از خصوصیات کمی و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی بالاتری برخوردار است و کُنار می‌تواند به عنوان میوه‌ای باارزش غذایی بالا، در مناطق مستعد مورد کشت و کار قرار گیرد.
محمدرضا زارع بوانی؛ غلامعلی پیوست؛ محمود قاسم نژاد؛ اکبر فرقانی
چکیده
به‌منظور مقایسۀ ارقام مختلف فلفل از نظر تحمل به شوری در مرحلۀ گیاهچه و شناسایی شاخص مناسب برای ارزیابی تحمل به شوری فلفل در این دوره، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سیستم هیدروپونیک در سال 1392 در محل گلخانۀ تحقیقاتی دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به اجرا در آمد. دو سطح شوری (صفر ...
بیشتر
به‌منظور مقایسۀ ارقام مختلف فلفل از نظر تحمل به شوری در مرحلۀ گیاهچه و شناسایی شاخص مناسب برای ارزیابی تحمل به شوری فلفل در این دوره، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سیستم هیدروپونیک در سال 1392 در محل گلخانۀ تحقیقاتی دانشکدۀ علوم کشاورزی دانشگاه گیلان به اجرا در آمد. دو سطح شوری (صفر و 100 میلیمولار کلرید سدیم)، عامل اول؛ و 26 رقم فلفل، عامل دوم درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بین ارقام از لحاظ همۀ شاخص‌های مطالعهشده اختلاف معناداری وجود داشت. تنش شوری سبب کاهش همۀ شاخصها بهجز درصد مادۀ خشک کل و مقدار سدیم شاخساره شد. افزایش سدیم با کاهش مدار پتاسیم، کلسیم و شاخص‌های رشدی همراه بود. نتایج نشان داد که مقدار سدیم با شاخص‌های رشدی، نسبت پتاسیم به سدیم و نسبت کلسیم به سدیم در همۀ ارقام همبستگی منفی و معناداری داشت. در مجموع از بین ارقام بررسیشده، ارقام ‘پارامو’، ‘افستس’ و ‘اسپادی’، متحملترین ارقام فلفل شناخته شدند. براساس نتایج، شاخصهایی نظیر مقدار سدیم شاخساره و شاخص تحمل به تنش میتوانند در غربالگری ارقام متحمل به تنش شوری در فلفل بهکار روند.
عرفان سپهوند؛ محمود قاسم نژاد؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ علیرضا طلایی؛ محمد علی عسکری سرچشمه
چکیده
نوع سیستم تربیت و محلول‌پاشی برگی قبل از برداشت با کلسیم می‌تواند کیفیت میوه‌های سیب را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، اثر محلول‌پاشی برگی کلریدکلسیم در چهار غلظت (صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر) در زمان‌های دو، چهار و شش هفته قبل از برداشت روی رقم‌های سیب ‘گالا’ و ‘دلبار استیوال’ تربیت‌شده با سه سیستم (وی، هایتک و کردون) ...
بیشتر
نوع سیستم تربیت و محلول‌پاشی برگی قبل از برداشت با کلسیم می‌تواند کیفیت میوه‌های سیب را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، اثر محلول‌پاشی برگی کلریدکلسیم در چهار غلظت (صفر، 75/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر) در زمان‌های دو، چهار و شش هفته قبل از برداشت روی رقم‌های سیب ‘گالا’ و ‘دلبار استیوال’ تربیت‌شده با سه سیستم (وی، هایتک و کردون) بررسی شد. نتایج نشان داد که نوع سیستم تربیت و تغذیۀ برگی کلسیم، تأثیر معناداری بر کیفیت میوه‌ها در زمان برداشت داشت. محلول‌پاشی کلسیم، سفتی بافت میوه‌ها را به‌طور معناداری در مقایسه با شاهد افزایش و مقدار اسیدیتۀ قابل تیتراسیون (TA) را به‌طور معناداری کاهش داد. همچنین، کاربرد کلسیم مقدار شاخص رنگ a* پوست میوه را که نشان‌دهندۀ سنتز رنگیزۀ آنتوسیانین و تولید رنگ قرمز است، به‌طور معناداری افزایش داد. مقدار عملکرد، وزن و سفتی بافت میوه‌ها در رقم ‘گالا’ در هر سه سیستم تربیتی به‌طور معناداری از رقم ‘دلبار استیوال’ بیشتر بود. بیشترین سفتی بافت میوه در رقم ‘گالا’ با سیستم تربیتی هایتک (56/9 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع)، مشاهده شد. مقدار شاخص‌های a*، b* و کروما در رقم ‘گالا’ به‌طور معناداری بیشتر از رقم ‘دلبار استیوال’، و در مقابل شاخص L* در این رقم به‌طور معناداری کمتر از رقم ‘دلبار استیوال’ بود. به‌طور کلی، نتایج نشان دادند که رقم ‘گالا’ در سیستم‌های تربیتی هایتک و وی و رقم ‘دلبار استیوال’ در سیستم تربیتی هایتک، میوه‌هایی با وزن و اندازۀ بیشتر و کیفیت بهتر تولید کردند.
کامران امیری نسب؛ هدایت زکی زاده؛ محمود قاسم نژاد؛ محمد حسن بیگلویی
چکیده
پیش‌تیمار خشکی، اجرای آبیاری با تکرار کم و در فواصل طولانی، به منظور توسعة سیستم ریشه و کاهش خسارت خشکی در گیاهان است. در پژوهش حاضر، اثر پیش‌تیمار خشکی به مدت سی روز در افزایش تحمل به تنش خشکی در دو گونة چمن بنتگراس خزنده و فستوکای پابلند ارزیابی شد. گیاهان پیش‌تیمار شده و شاهد به مدت پنجاه روز تحت تأثیر تنش خشکی بر اساس سطوح مختلف ...
بیشتر
پیش‌تیمار خشکی، اجرای آبیاری با تکرار کم و در فواصل طولانی، به منظور توسعة سیستم ریشه و کاهش خسارت خشکی در گیاهان است. در پژوهش حاضر، اثر پیش‌تیمار خشکی به مدت سی روز در افزایش تحمل به تنش خشکی در دو گونة چمن بنتگراس خزنده و فستوکای پابلند ارزیابی شد. گیاهان پیش‌تیمار شده و شاهد به مدت پنجاه روز تحت تأثیر تنش خشکی بر اساس سطوح مختلف نیروی مکش خاک (20-30، 40-43، 50-53 و 70-73 سانتی‌بار) قرارگرفتند. در پایان این دوره، به مدت پانزده روز به منظور رشد مجدد، رطوبت خاک در حد ظرفیت زراعی حفظ شد. نتایج نشان داد که پیش‌تیمار خشکی به طور معناداری سبب کاهش طول شاخساره و افزایش طول ریشه در دو گونه چمن شد. گیاهان پیش‌تیمار شده در مقایسه با گیاهان شاهد وزن تر و خشک شاخساره، همچنین میزان نشت الکترولیت کمتری را در هر یک از سطوح تنش خشکی نشان دادند. علاوه بر این، گیاهان پیش‌تیمار شده در مرحلة رشد مجدد از نظر نشت الکترولیت کاهش بیشتری نشان دادند. پیش‌تیمار خشکی در چمن فستوکای پابلند میزان محتوای نسبی آب برگ را در پایان پنجاه روز تنش خشکی، همچنین در مرحلة رشد مجدد کاهش داد، اما در بنتگراس خزنده سبب حفظ محتوای نسبی آب برگ تا سطح شاهد شد. در مجموع، به نظر می‌رسد که گیاهان پیش‌تیمار شده با افزایش طول ریشه، کاهش طول شاخساره، کاهش نشت الکترولیت و حفظ میزان محتوای نسبی آب برگ، تحمل به تنش خشکی را در دو گونه چمن افزایش داده است.
عرفان سپهوند؛ علی مومن پور؛ علی ایمانی؛ محمود قاسم نژاد
چکیده
این آزمایش، به منظور بررسی برخی خصوصیات رویشی و زایشی درخت و صفات مربوط به کمیت و کیفیت میوه و مغز و همبستگی بین آنها در 80 ژنوتیپ بادام انجام شد. صفات کیفی در این آزمایش براساس توصیف‌نامة بادام اندازه‌گیری و به آنها کد داده شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر وزن میوه، خشک‌میوه و مغز و نسبت مغز به خشک‌میوه با یکدیگر دارای اختلاف ...
بیشتر
این آزمایش، به منظور بررسی برخی خصوصیات رویشی و زایشی درخت و صفات مربوط به کمیت و کیفیت میوه و مغز و همبستگی بین آنها در 80 ژنوتیپ بادام انجام شد. صفات کیفی در این آزمایش براساس توصیف‌نامة بادام اندازه‌گیری و به آنها کد داده شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر وزن میوه، خشک‌میوه و مغز و نسبت مغز به خشک‌میوه با یکدیگر دارای اختلاف معنی‌داری بودند. ژنوتیپ شمارة 169 به‌عنوان ژنوتیپ بسیار دیرگل تشخیص داده شد. وزن میوه با پوست سبز، خشک‌میوه و مغز در ژنوتیپ شمارة 169 به‌ترتیب 50/12، 75/4 و 28/1 گرم بود. خشک‌میوه و مغز این ژنوتیپ از لحاظ کیفی دارای شرایط مطلوبی بود. مغز این ژنوتیپ، شیرین، دارای چروکیدگی و کرک کم بود که این صفات از نظر بازارپسندی و تجاری بسیار مهم هستند. نتایج حاصل از همبستگی بین صفات نشان داد که اندازه و وزن میوه دارای پوست سبز، اندازه و وزن خشک‌میوه، اندازه و وزن مغز به‌صورت دو طرفه با همدیگر در سطح 1 درصد همبستگی معنی‌دار مثبتی داشتند. همچنین، طعم مغز نیز با میزان کرک، چین و چروک و شدت رنگ مغز همبستگی منفی معنی‌داری نشان داد. نتایج حاصل از تجزیة کلاستر براساس تمام صفات اندازه‌گیری‌شده، ارقام را در فاصلة اقلیدسی 25، به 2 گروه اصلی تقسیم‌بندی کرد. با کاهش فاصلة اقلیدسی از 25 به 5 ژنوتیپ‌ها در 8 گروه اصلی تقسیم‌بندی شدند. از عوامل مهم تفکیک کلاسترهای اصلی در این تحقیق، صفاتی همچون ارتفاع، قدرت رشد رویشی و عادت رشد درختان، اندازة میوة سبز، خشک‌میوه و مغز، میزان نرمی و سختی پوست چوبی خشک‌میوه بودند.
علیرضا عبداله پور؛ محمود قاسم نژاد؛ علی مومن پور؛ علیرضا اشکوری
چکیده
اثر دور آبیاری بر غلظت برخی از عناصر پرمصرف و کم‌مصرف در برگ پرتقال تامسون ناول پیوند‌شده روی سه پایه به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. فاکتورها شامل نوع پایه در سه سطح (پونسیروس (Poncitus trifoliata)، ترویر سیترنج (Citrus sinensis´Poncitus trifoliata ) و نارنج (Citrus aurantium)) و دور آبیاری در چهار سطح (دو، چهار، ...
بیشتر
اثر دور آبیاری بر غلظت برخی از عناصر پرمصرف و کم‌مصرف در برگ پرتقال تامسون ناول پیوند‌شده روی سه پایه به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. فاکتورها شامل نوع پایه در سه سطح (پونسیروس (Poncitus trifoliata)، ترویر سیترنج (Citrus sinensis´Poncitus trifoliata ) و نارنج (Citrus aurantium)) و دور آبیاری در چهار سطح (دو، چهار، شش و هشت روز یک‌بار) بود. نتایج نشان داد که نوع پایه و دور آبیاری می‌تواند غلظت عناصر غذایی برگ پیوندک را به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر قرار دهد. اختلاف بین پایه‌های مرکبات در جذب عناصر غذایی در فواصل آبیاری کوتاه‌مدت، یعنی هر دو روز یک‌بار، بیشتر دیده شد. در تیمار آبیاری با فاصلة دو روز، غلظت مس بالاتری با پایة نارنج، پتاسیم با پایة پونسیروس و نیتروژن، فسفر، آهن و روی با پایة ترویر سیترنج در برگ پیوندک پرتقال تامسون ناول دیده شد. در تیمار آبیاری با فاصلة هشت روز، غلظت روی و مس بالاتری با پایة نارنج، نیتروژن و پتاسیم با پایۀ پونسیروس و فسفر با پایة ترویر سیترنج در برگ پیوندک پرتقال تامسون ناول دیده شد. در مجموع، پایه‌های استفاده‌شده در این پژوهش که از پایه‌های رایج مرکبات در شمال ایران بودند، در شرایط تنش خشکی، برتری چندانی از لحاظ جذب عناصر غذایی نسبت به یکدیگر نشان ندادند.
محمود قاسم نژاد؛ رقیه قربانعلی پور؛ جواد فتاحی مقدم
دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 55-64
چکیده
زمان برداشت می تواند خصوصیات کیفی میوه کیوی را تحت تأثیر قرار دهد. این پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، در سال 1388 انجام گرفت. کاهش وزن، سفتی بافت، مواد جامد محلول (TSS)، اسید قابل تیتراسیون (TA)، اسید آسکوربیک، فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه های کیوی رقم ‘هایوراد’ برداشت شده با ...
بیشتر
زمان برداشت می تواند خصوصیات کیفی میوه کیوی را تحت تأثیر قرار دهد. این پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، در سال 1388 انجام گرفت. کاهش وزن، سفتی بافت، مواد جامد محلول (TSS)، اسید قابل تیتراسیون (TA)، اسید آسکوربیک، فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه های کیوی رقم ‘هایوراد’ برداشت شده با درجه بریکس مختلف پس از چهار ماه انبارداری در دمای 5/0 درجه سانتی گراد، بررسی شد. نتایج نشان داد که میوه های برداشت شده با درجه بریکس بالاتر (بیشتر از 5/6) کاهش وزن بیشتری در پایان انبارداری نشان دادند. همچنین، سفتی بافت این میوه ها به طور معنی داری در پایان انبارداری کاهش یافت. تأخیر در برداشت باعث افزایش میزان TSS و TSS/TA میوه ها در پایان دوره انبارداری گردید. نتایج نشان داد که تأخیر در برداشت میوه های کیوی تا درجه بریکس 5/8 و نه، به ترتیب باعث افزایش معنی دار فنل کل و ویتامین ث در پایان چهار ماه انبارداری در دمای 5/0 درجه سانتی گراد گردید و پس از آن کاهش یافت، اما میوه هایی که با درجه بریکس 5/6 و نه برداشت شده بودند، نسبت به دیگر زمان های برداشت ظرفیت آنتی اکسیدانی بالاتری داشتند. درمجموع، تأخیر در برداشت باعث افزایش ترکیبات آنتی اکسیدانی میوه کیوی گردید، اما کیفیت نگهداری میوه را کاهش داد.