Document Type : Research Paper

Authors

1 Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Gonbad Kavous, Gonbad Kavous, Iran. E-mail: arefeh.alipour.student@gonbad.ac.ir

2 Corresponding Author, Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Gonbad Kavous, Gonbad Kavous, Iran. E-mail: nakhzari@gonbad.ac.ir

3 Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Gonbad Kavous, Gonbad Kavous, Iran. E-mail: mmollashahi@gonbad.ac.ir

4 Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Gonbad Kavous, Gonbad Kavous, Iran. E-mail: eg.alamdari@gonbad.ac.ir

10.22059/jci.2022.341323.2697

Abstract

Combining organic and chemical fertilizers is one of the most important ways to achieve sustainable agriculture. In order to investigate the effect of organic fertilizers with chemical fertilizers on yield, yield components, and quality traits of sunflower, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in spring 2018 at Gonbad Kavous University farm research. Cultivar factor included Haysan 25 and Oscar and combination of fertilizer factor included no fertilizer application, 100 kg N/ha, 50 kg N/ha, 50 kg N/ha + 1.5 kg humic acid/ha, 50 kg N/ha + 0.5 kg Vita free/ha, and 50 kg N/ha + 1.5 kg humic acid+ 0.5 kg Vita free/ha. The results showed that the effect of cultivar and fertilizer on most of the measured traits was significant. Oscar cultivar produced higher grain yield, biological yield and oil percent and oil yield than Haysan 25 cultivar. Grain yield, oil yield, biological yield and plant height in 100 kg N/ha treatment was higher than other fertilizer treatments though not significantly different from 50 kg N/ha + 1.5 kg humic acid/ha + 0.5 kg Vita free/ha treatment. Based on the results, in order to achieve the maximum seed and oil yield of sunflower and to prevent excessive use of chemical fertilizers, the combined use of Nitrogen fertilizer, humic acid and vita free is necessary.

Keywords

تدین، علی و بهشتی، صدیقه (1395). اثر محلول‎پاشی اسید هیومیک، آهن و روی بر برخی ویژگیهای گیاه روغنی دان‎سیاه (Guizotia abyssinica L.). نشریه علمی  پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی، 10 (2)، 283 – 296.
تقدسی، محبوبه؛ حسنی، نصرت‌اله و سینکی، جعفر (1391). تنش قطع آبیاری و محلول‌پاشی با اسید هیومیک و عصاره جلبک بر میزان آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و پرولین در سورگوم علوفه‌ای. تولید گیاهان زراعی در شرایط تنش‌های محیطی، 4 (4)، 12-1.
حائری‎نژاد، صالح؛ مدنی، حمید و صادق‎زاده، سعید (1390). مطالعه اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام آفتابگردان روغنی در منطقه روداب بم. یافتههای نوین کشاورزی، 6 (2)، 126-119.  
حسینی‌نژاد، محمد؛ مسعود سینکی، جعفر و عابدینی اسفهلانی، محمد (1395). بررسی اثرات تنش خشکی و قارچ میکوریزا بر عملکرد و برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک ارقام آفتابگردان. نشریه زراعت، 110، 95- 102.
حمزه‌ئی، جواد؛ نجفی، حمید و بابایی، مجید (1395). اثر آبیاری و نیتروژن بر پارامترهای زراعی، عملکرد، کیفیت دانه و کارایی زراعی نیتروژن در آفتابگردان. نشریه پژوهشهای زراعی ایران، 4، 686 - 698.
حیدری، مصطفی و باقری، اکبر (1394). تأثیر سطوح مختلف کودهای نیتروژن و روی بر ویژگی های کمی و کیفی دانه آفتابگردان. نشریه تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی، 5 (18)، 269- 276.
رفیعی، فلورا؛ کاشانی، علی؛ مامقانی، رضا و گلچین، احمد (1384). تأثیر مراحل آبیاری و کاربرد نیتروژن بر عملکرد و برخی خصوصیات مورفولوژیکی هیبرید گلشید آفتابگردان. علوم زراعی ایران، 7 (1)،44-54.
سلیمانی، فاطمه؛ احمدوند، گودرز و صفری سنجانی، علی‎‎اکبر (1397). واکنش برخی از صفات خاک و ویژگی‎های کیفی دانه آفتابگردان به رژیم های مختلف تغذیه ای. نشریه پژوهشهای زراعی ایران، 16 (1)، 35 - 48.
سید شریفی، رئوف و عباسی، هیمن (1393). تأثیر سطوح مختلف نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، سرعت و دوره موثر پر شدن دانه ارقام آفتابگردان در منطقه اردبیل. مجله پژوهش های گیاهی (مجله زیست شناسی ایران)، 27 (2)، 228-242.
صبری، یونس (1394). تأثیر محلول‎پاشی مخلوط اسید آمینه و پتاسیم بر خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان تحت شرایط تنش کم‎آبیاری. پایان نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی مهدی برادران فیروز آبادی. شاهرود: دانشگاه  صنعتی شاهرود، دانشکده کشاورزی.
صداقت، مژده؛ رزمجو، جمشید و امام، یحیی (1391). اثر میزان و زمان تقسیط کود نیتروژن در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان. مجله تولید و فراوری محصولات زراعی و باغی، 2 (6)، 30-21.
عامریون، فاطمه (1393). بررسی تاثیر کاربرد اسید هیومیک و کود اوره بر برخی خواص کمی و کیفی دو رقم آفتابگردان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی محمدرضا عامریان. شاهرود: دانشگاه  صنعتی شاهرود، دانشکده کشاورزی.
عباسی، بیتا، محمدی، غلامرضا، و باقری، علیرضا. (1398). اثر خاکپوش زنده بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و برخی ویژگی های مورفولوژیکی ارقام آفتابگردان (Helianthus annuus L.). دانش کشاورزی و تولید پایدار (دانش کشاورزی)، 29 (3 )، 13-25.
عجم نوروزی، حسین (1381). بررسی اثرات تاریخ کاشت و مقادیر مختلف کود های نیتروژن و فسفر بر عملکرد و اجزای عملکی و درصد روغن رقم طلایه کلزا در گرگان. هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران.303 -304.
قربانی، صادق؛ خزاعی، حمیدرضا؛ کافی، محمد و بنایان اول، محمد (1389). اثر کاربرد اسید هیومیک در آب آبیاری بر عملکرد و اجزا عملکرد ذرت (.Zea mays L). بوم شناسی کشاورزی، 2 (1)، 123-131.
 قلی‎نژاد، اسماعیل؛ آیینه‎بند، امیر؛ حسن‎زاده قودت تپه، عبداله؛ نورمحمدی، قربان و برنوسی، ایرج (1391). بررسی تأثیر تنش خشکی بر عملکرد، سرعت و دوره موثر پر شدن دانه در آفتابگردان رقم ایروفلور در مقادیر متفاوت نیتروژن و تراکم بوته در ارومیه. نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، 22 (1)، 143-130.
کریمی، اسماعیل؛ تدین، علی و تدین، محمود‎رضا (1395). اثر اسید هیومیک بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان پرولین برگ گلرنگ در سطوح مختلف آبیاری. مجله بهزراعی کشاورزی، 18 (3)، 609 - 633.
کوچکی، عوض و بنایان اول، محمد (1373). فیزیولوژی عملکرد گیاهان زراعی. تهران:  انتشارات جهاد دانشگاهی.
مجدم، مانی (1395). تأثیر تنش خشکی بر خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه آفتابگردان در سطوح مختلف نیتروژن. نشریه تولید گیاهان زراعی، 9 (4) ، 121 - 136.
محمودی، حمید (1391). بررسی اثرات محلول‌پاشی اسیدهای آمینه آزاد بر عملکرد کمی و کیفی نخود (رقم جم) در شرایط دیم. مراغه: انتشارات مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم.
نصیری دهسرخی، عباس؛ مکاریان، حسن؛ ورناصری قندعلی، ویدا و سالاری، نسرین (1397). بررسی تاثیر کاربرد اسید هیومیک و ورمی کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز. نشریه پژوهشهای کاربردی زراعی، 31 (1) ،93- 117.
نظری، طالب؛ بارانی مطلق، مجتبی؛ دردی‌پور، اسماعیل؛ قربانی نصر‌آبادی، رضا و سفیدگر شاهکلایی، سمیه (1396). تأثیر روش کاربرد و سطوح مختلف اسیدهیومیک بر رشد رویشی و اجزای عملکرد گیاه کلزا .(Brassica napus L.) نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار، 7 (3)، 1 - 17.
یوسف‎پور، زینب و یدوی، علیرضا (1393). تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژنه و فسفره بر عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان. نشریه دانش کشاورزی و دانش پایدار، 24 (1)، 96 - 112.
References
Abbasi, B., Mohammadi, G. h., & Bagheri, A. (2019). Effect of living mulch on grain yield, yield components and some morphological traits of sunflower (Helianthus annuus L.) Cultivars. Agricultural Science and Sustainbale production, 29(3), 14-25. (In Persian).
Abd El-Aal, M. (2018). Effect of foliar spray with lithovit and amino acids on growth, bioconstituents, anatomical and yield features of soybean plant. Annals of Agricultural Science, Moshtohor56(4th ICBAA), 187-202. https://doi.org/10.21608/assjm.2018.65137
Abedl Gawad, A., El-Tabbakh, A., & Shetaia, A. (1990). Effects of nitrogen, phosphorous and potassium fertilization on the yield and yield components rape plant. Annals of Agricultural Sciences, 35, 279-293.
Ajam Nowrozi, H. (2002). Investigating the effects of planting date and different amounts of nitrogen and phosphorus fertilizers on the yield and functional components and oil percentage of the Talaya variety of rapeseed in Gorgan. 7th Congress of Agricultural Sciences and Plant Breeding of Iran. 303-304. (In Persian).
Amerion, F. (2014). Investigation of the effect of humic acid and urea fertilizer application on some quantitative and qualitative properties of two sunflower cultivars. MSc Thesis. Under the supervision of  Mohammad Reza Amarian. Shahroud: Shahroud University of Technology, Faculty of Agriculture. (In Persian).
Baldotto, L. E. B., Baldotto, M. A., Giro, V. B., Canellas, L. P., Olivares, F. L., & Bressan-Smith, R. (2009). Desempenho do abacaxizeiro ‘Vitória’em resposta à aplicação de ácidos húmicos durante a aclimatação. Revista Brasileira de Ciência do Solo, 33(4), 979-990.
Cheema, M. A., Malik, M. A., Hussain, A., Shah, S. H., & Basra, A. M. (2001). Effects of time and rate of nitrogen and phosphorus application on the growth and the seed and oil yields of canola (Brassica nupus L.). Journal of Agronomy and Crop Sciences, 186(2), 103-110.
Demir, E. (2019). The effects of sowing date on growth, seed yield and oil content of sunflower (Helianthus annuus L.) Cultivars under rainfed conditions. Fresenius Environmental Bulletin, 28(9), 6849-6857
FAO. (2020). Statistical database. Available online: https://www.fao.org/statistics/en/.
Feng, L., Li, W., Shi, Q., Zhao, S., Hao, Y., Liu, H., & Shi, H. (2021). Effects of Irrigation and Nitrogen Application Rates on Protein and Amino Acid Content of Sunflower Seed Kernels. Water, 13(1), 78. https://doi.org/10.3390/w13010078
Franzen, D. (2016). Fertilizing sunflower. North Dakota: NDSU Extension Service.
Gardner, F.B., Pearce, R. B., & Mitchel, R. L. (2017). Physiological of Crop Plants. Rajasthan: Scientific Publishers.
Gholinezhad, E., Ayenband, A., Hassanzade Ghorthapeh, A., Noormohamadi, Gh., & Bernousi, E. (2012). Effects of drought stress, nitrogen amounts and plant densities on grain yield, rapidity and period of grain filing in sunflower. Agricultural Science and Sustainbale production, 22(1), 130-143. (In Persian).
Ghorbani, S., Khazaei, M., Kafi, M., & Banaian Avaal, M. (2010). Effect of application of humic acid in irrigation water on yield and yield components of maize. Journal of Agroecology, 12(1), 111-118. (In Persian).
Gul, V., & Kara, K. (2015). Effects of different nitrogen doses on yield and quality traits of common sunflower (Helianthus annuus L.). Turkish Journal Field Crops, 20(2), 159-165.
Haeri Nejad, S., Madani, H., & Sadeqzade, S. (2011). Study of the effects of planting date on yield and yield components of sunflower cultivars in Rudab region of Bam. New Findings in Agriculture, 6(2), 119-126. (In Persian).
Hamzei, J., Nejafi, H., & Babaei, M. (2016). Effect of irrigation and nitrogen on agronomic parameters, yield, grain quality and agronomic nitrogen use efficiency of sunflower (Helianthus annuus L.). Iranian Journal of Field Crops Research, 14(4), 686-698. (In Persian)
Heidari, M., & Bagheri, A. (2015). Effect of different levels of nitrogen and zinc fertilizers on quantitative and qualitative characteristics of sunflower seeds. Journal of Crop Production and Processing, 5, 269-276. (In Persian).
Hoseininejad, S. M., Masoud Sinak, J., Biabani, A., & Abedini, M. (2016). Effects of drought stress and mycorrhizae fungi application on yield and some agronomical and physiological characteristics of sunflower cultivars. Agronomy Journal (Pajouhesh & Sazandegi), 110, 95-102. (In Persian).
Karimi, I., Taddayon A., & Taddayon, M. R. (2016). Effect of humic acid on yield, yield components and leaf proline content at different levels of irrigation in safflower. Journal of Crop Improvement, 18(3), 609-623. (In Persian).
Koochaki, A., & Banayian Avval., M. (1994). Crop Yield Physiology. Mashhad: Mashhad University Jihad Press. (In Persian).
Mahmoudi, H. (2012). Final report on the effects of foliar application of free amino acids on quantitative and qualitative yield of chickpea (c.v. Jam) in rainfed conditions. Maragheh: Agricultural Research Institute Publications. (In Persian).
Mojaddam, M. (2016). Effect of drought stress on physiological Characteristics And Seed Yield Of Sunflower At Different Levels of Nitrogen. Eelectronic Journal of Crop Production, 9(4), 121-136. (In Persian).
Namvar, A., & Seyed Sharifi, R. (2011). Phenological and morphological response of chickpea (Cicer arietinum L.) to symbiotic and mineral nitrogen fertilization. Zemdirbyste-Agriculture, 98(2), 121-130.
Namvar, A., Khandan, T., & Shojaei, M. (2012). Effects of bio and chemical nitrogen fertilizer on grain and oil yield of sunflower (Helianthus annuus L.) under different rates of plant density. Annals of Biological Research, 3(2), 1125-1131.
Nardi, S., Pizzeghello, D., Muscolo, A., & Vianello, A. (2002). Physiological effects of humic substances on higher plants. Soil Biology and Biochemistry, 34(11), 1527-1536.
Nasiri Dehsorkhi, A., Makarian, H., Varnaseri Ghandali, V., & Salari, N. (2018). Investigation of effect of humic acid and vermicompost application on yield and yield components of cumin (Cuminum cyminum L.). Applied Field Crops Research, 31(1), 93-117. (In Persian).
Diovisalvi, N., Calvo, N. R., Izquierdo, N., Echeverría, H., Divito, G. A., & García, F. (2018). Effects of genotype and nitrogen availability on grain yield and quality in sunflower. Agronomy Journal110(4), 1532-1543.
Nawaz, G., Sarwar, M., Yousaf, T., Ahmad, A., & Shah, M. J. (2003). Yield and yield component of sunfloweras afected by various NPK levels. Asian Journal of Plant Science 2(7), 561-562.
Nazari, T., Baranimotlagh, M., Dordipour, E., Ghorbani Nasrabadi R., & Sefidgar Shahkolaee, S. (2017). Impact of application method and different levels of humic acid on vegetative growth parameters and yield components of canola (Brassica napus L.). Journal of Soil Management and Sustainable Production 7(3), 1-17. (In Persian).
Olsen, J., & Weiner, J. (2007). The influence of Triticum aestivum density, sowing pattern and nitrogen fertilization on leaf area index and its spatial variation. Basic and Applied Ecology, 8(3), 252-257.
Pratelli, R., & Pilot, G. (2014). Regulation of amino acid metabolic enzymes and transporters in plants. Journal of experimental botany65(19), 5535–5556. https://doi.org/10.1093/jxb/eru320
Rafiei, F., Kashani, A., Mamqani, R., & Golchine, A. (2005). The effect the timing of irrigation and nitrogen application on grain yield and some morphological traits in hybrid sunflower, c.v. Golshid. Iranian Journal of Crop Science, 7(1), 44-54. (In Persian).
Rajpar, M., Bhatti, B., Zia-ul-hassan, A., Shah, A. N., & Tunio, S. D. (2011). Humic acid improves growth, yield and oil content of Brassica comestris L.. Pakistan Journal of Agriculture - Agricultural Engineering and Veterinary Sciences, 27(2), 125-133.
Sabri, Y. (2015). The effect of foliar application of amino acid and potassium mixture on quantitative and qualitative characteristics of sunflower under low irrigation stress conditions. MSc Thesis. Under the supervision of Mahdi Brothers Firouzabadi. Shahroud: Shahroud University of Technology, Faculty of agriculture. (In Persian).
Scheiner, J. D., Gutierrez-Boem, F. H., & Lavado, R. S. (2002). Sunflower nitrogen requirement and 15 N fertilizer recovery in Western Pampas, Argentina. European Journal of Agronomy, 17, 73-79.
Sedagat, M., Ramzjoo, J., & Imam, Y. (2012). Effect of nitrogen fertilizer rate and time at different stages of growth on yield and yield components of sunflower. Journal of Production and Processing of Crop and Horticultural Products, 2(6), 21-30. (In Persian).
Seyed Sharifi, R., & Abassi, H. (2014). Study of various levels of nitrogen fertilizer and plant density on grain yield, rate and effective grain filling period sunflower (Helianthus annus L.) cultivars in Ardabil region. Journal of Plant Research, 27(2), 228-242. (In Persian).
Shafeek, M. R., Aisha, H., & Mahmoud, A. R. (2016). Foliar application of amino acids and bio fertilizer promote execution of broad bean plant (Vicia faba L.) under newly reclaimed land conditions. International Journal of Pharm Tech Research, 9(5), 100-109.
Soleymani, F., Ahmadvand, G., & Safari Sinegani, A. A. (2018). Some soil characters and qualitative traits of sunflower seeds to different nutritional regimes. Iranian Journal of Field Crops Research, 16(1), 35-48. (In Persian).
Taddayon, A., & Beheshti, S. (2016). Effect of foliar applications of humic acid, Iron and Zinc on some characteristics of negro (Guizotia abyssinica L.). Journal of Crop Ecophysiology, 10(2), 283-296. (In Persian).
Taghaddosi, M., Hasani, N., & Sinki, J. (2012). Stress of stop irrigation and foliar application of humic acid and algae extract on the amount of antioxidant enzymes and proline in forage sorghum. Production of crops under environmental stress, 4(4), 1-12. (In Persian).
Taheri, E., Soleymani, A., & Javanmard, H. R. (2012). The effect of different nitrogen levels on oil yield and harvest index of two spring rapeseed cultivars in Isfahan region. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 4(20), 1496-1498.
Talib Khalaf, I., & Athar Assal, B. (2021). The Effect of Spraying the Bio stimulant humic acid on growth and yield of Four sunflower hybrids. Earth and Environmental Science, 753(1). doi:10.1088/1755-1315/735/1/012024
Tripathi, H. P., & Sawhney, U. S. (1989). Nutrient uptake and quality of sunflower as influenced by irrigation and nitrogen levels. The Journal of Agricultural Research, 4, 83-87.
Yousefpoor, Z., & Yadavi, A. (2014). Effect of biological and chemical fertilizers of nitrogen and phosphorus on quantitative and qualitative yield of sunflower. Agricultural Science and Sustainbale production, 24(1), 96-112. (In Persian).