به زراعی کشاورزی - مقالات آماده انتشار

بررسی ارزش زراعی دو رقم لوبیای جدید متقاضی تجاری‌شدن

بابک درویشی؛ عنایت رضوانی؛ حسین صادقی؛ مصطفی شاکری؛ حامد نصیری وطن؛ محمد کاوند؛ شمس ا... ینکجه فراهانی؛ مهران شرفی زاد

دوره 25، شماره 3 ، شهریور 1402، ، صفحه 633-649

https://doi.org/10.22059/jci.2022.348230.2742

چکیده

هدف: این آزمایش به‌منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم جدید لوبیا به نامهای سپهر و سمبل صورت گرفت که توسط بخش خصوصی و با هدف ثبت نام ارقام مذکور در فهرست ملی ارقام گیاهی معرفی شدهاند.روش پژوهش: این ارقام به‌همراه چهار رقم شاهد در سه منطقه مختلف (کرج، زنجان و خمین) و در هر منطقه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال ... بیشتر هدف: این آزمایش به‌منظور بررسی ارزش زراعی دو رقم جدید لوبیا به نامهای سپهر و سمبل صورت گرفت که توسط بخش خصوصی و با هدف ثبت نام ارقام مذکور در فهرست ملی ارقام گیاهی معرفی شدهاند.روش پژوهش: این ارقام به‌همراه چهار رقم شاهد در سه منطقه مختلف (کرج، زنجان و خمین) و در هر منطقه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال زراعی (1400-1399 و 1399-1398) موردبررسی قرار گرفتند.یافته ها: نتایج بررسی صفات نشان داد که گلدهی در ارقام کاندید سپهر و سمبل به‌طور معنی داری زودتر از ارقام شاهد (به‌ترتیب هشت و چهار روز زودتر از میانگین ارقام شاهد) اتفاق افتاد. به همین ترتیب رسیدگی فیزیولوژیک بذر در ارقام سپهر و سمبل به‌ترتیب هشت و 10 روز زودتر از میانگین ارقام شاهد صورت گرفت. تعداد بذر در غلاف ارقام کاندید سپهر و سمبل تفاوت معنی داری با ارقام شاهد نداشت. ارقام سپهر و سمبل دانه های درشتتری تولید کردند و وزن صددانه این ارقام به‌طور معنی داری بالاتر بود (به‌ترتیب 7/9 و 1/24 درصد بالاتر از میانگین سایر ارقام)، ولی عملکرد دانه در این دو رقم نسبت به ارقام شاهد به‌طور معنیداری کم‌تر بود (به‌ترتیب 89/19 و 27/18 درصد کم‌تر از میانگین سایر ارقام).نتیجه گیری: در نهایت ارقام کاندید سپهر و سمبل به‌دلیل تیپ ایستاده و سهولت برداشت، زودرس‌بودن و مصرف یک تا دو نوبت آب کم‌تر و بازارپسندی و تولید دانه های درشت تر میتوانند به‌عنوان ژرمپلاسم های جدید در تولید حبوبات کشور نقش مؤثری ایفا نمایند.

اثر زمان نشاکاری بر عملکرد شلتوک و صفات فیزیولوژیک در مرحله پر شدن دانه ارقام برنج

حاتم حاتمی؛ غلامرضا محسن آبادی؛ مسعود اصفهانی؛ بهمن امیری لاریجانی؛ علی اعلمی

دوره 18، شماره 3 ، آذر 1395، ، صفحه 655-671

https://doi.org/10.22059/jci.2016.56627

چکیده

انتقال مجدد ماده خشک، سرعت و مدت پر شدن دانه نقش تعیین‌کنندهای در عملکرد دانه برنج دارند و مستقیماً تحت تأثیر شرایط محیطی هستند. به منظور مطالعه واکنش ارقام به تغییرات محیطی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی هراز، در سال 1392 اجرا شد. تیمارها شامل ارقام برنج صمدی، ... بیشتر انتقال مجدد ماده خشک، سرعت و مدت پر شدن دانه نقش تعیین‌کنندهای در عملکرد دانه برنج دارند و مستقیماً تحت تأثیر شرایط محیطی هستند. به منظور مطالعه واکنش ارقام به تغییرات محیطی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی هراز، در سال 1392 اجرا شد. تیمارها شامل ارقام برنج صمدی، طارم هاشمی، طارم محلی، شیرودی، کشوری و گوهر و زمان‌های نشاکاری (15 اردیبهشت، 30 اردیبهشت و 20 خرداد) بودند. نتایج نشان داد زمانهای مختلف نشاکاری از نظر میزان انتقال مجدد ماده خشک، کارایی انتقال مجدد ماده خشک ساقه، سرعت پر شدن دانه و مدت پر شدن دانه و عملکرد شلتوک اختلاف معنیداری داشتند. زمان نشاکاری 15 اردیبهشت بهجز سرعت پر شدن دانه در بقیه صفات یاد شده از دو زمان دیگر برتر بود. طارم هاشمی دارای بالاترین و شیرودی دارای پایین‌ترین سرعت پر شدن دانه بودند. میزان انتقال مجدد ماده خشک و کارآیی انتقال مجدد ماده خشک ساقه، دوره مؤثر پر شدن دانه و عملکرد شلتوک در شیرودی (8335 کیلوگرم) بالاتر از بقیه ارقام بود. سرعت پر شدن دانه دارای همبستگی منفی و معنی‌داری با عملکرد دانه بود. افزایش دوره مؤثر پر شدن دانه به همراه افزایش انتقال مجدد، نقش مؤثرتری در عملکرد دانه ارقام برنج داشت. افزایش دما در مرحله رشد رویشی با افزایش دمای تجمعی، کاهش تعداد پنجه موثر را بههمراه داشت و این امر باعث افزایش سرعت پرشدن دانه و کاهش مدت پر شدن دانه و محدودیت انتقال مجدد گردید و عملکرد شلتوک کاهش یافت.

اثر تنظیم‌کننده رشد متیل جاسمونات بر ویژگی‌های رویشی و عملکرد میوه طالبی رقم ʼسمسوریʻ

مهدی نظریان؛ محمد جواد آروین؛ شیما حسن زاده فرد

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 671-682

https://doi.org/10.22059/jci.2015.54378

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تنظیم‌کنندة رشد متیل جاسمونات بر ویژگی‌های رشد، تعداد میوه و مقدار محصول در طالبی رقم ʼسمسوریʻ، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در تابستان 1391 اجرا شد. طالبی رقم ʼسمسوریʻ به‌دلیل داشتن ویژگی‌های مطلوب در سطح وسیعی در ایران کشت می‌شود و به همین دلیل افزایش کمیت و کیفیت میوة آن ضروری به‌نظر ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر تنظیم‌کنندة رشد متیل جاسمونات بر ویژگی‌های رشد، تعداد میوه و مقدار محصول در طالبی رقم ʼسمسوریʻ، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در تابستان 1391 اجرا شد. طالبی رقم ʼسمسوریʻ به‌دلیل داشتن ویژگی‌های مطلوب در سطح وسیعی در ایران کشت می‌شود و به همین دلیل افزایش کمیت و کیفیت میوة آن ضروری به‌نظر می‌رسد. برخی تنظیم‌کننده‌های رشد شامل متیل جاسمونات در غلظت‌های مناسب، قادرند رشد گیاه و عملکرد میوه را تحت تأثیر قرار دهند. به همین منظور، اثر غلظت‌های صفر، 5/2 و 5 میکرومولار آن به‌صورت خیساندن بذر، محلول‌پاشی در مرحلة شش تا هفتبرگی، مرحلة بعد از تشکیل میوه و ترکیب این تیمارها برای هر غلظت، بر رشدونمو و محصول میوة طالبی رقم ʼسمسوریʻ زودرس ورامین در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه باهنر کرمان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. نتایج نشان داد که برای بهبود اکثر پارامترهای رشد و عملکرد، دست‌کم دو مرحله تیمار با متیل جاسمونات ضروری است. مؤثرترین تیمار، غلظت 5 میکرومولار متیل جاسمونات در هر سه مرحله بود که در مقایسه با شاهد سبب کاهش درصد نشت یونی (42 درصد) و افزایش پارامترهای رطوبت نسبی برگ (32 درصد)، شاخص کلروفیل (45 درصد)، وزن تر بوته (38 درصد)، وزن تر ریشه (40 درصد)، ضخامت گوشت (33 درصد)، عملکرد میوه در حالت دو میوه در بوته (24 درصد) و در حالت سه میوه در بوته (19 درصد) شد؛ ولی بر سفتی پوست و سفتی گوشت تأثیری نداشت. ازاین‌رو این رقم می‌تواند حداقل سه میوه در بوته را بدون کاهش میانگین عملکرد هر میوه تولید کند.

بررسی بهبود صدمات تنش شوری در دانهال‌های خرمندی با پوتریسین و کیتوزان

فریبا رضایی آدریانی؛ آیت اله رضایی؛ اورنگ خادمی؛ یاور شرفی

دوره 19، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 671-686

https://doi.org/10.22059/jci.2017.60483

چکیده

شوری یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکنندة رشد گیاهان است که با استفاده از مواد تعدیل‌دهندة تنش می‌توان از آثار نامطلوب آن کاست. در این پژوهش پاسخ دانهال‌های خرمندی به تنش شوری کلرید سدیم و اثر دو ترکیب پوتریسین و کیتوزان بر کاهش آثار ناشی از شوری بررسی شد. آزمایش در دانشگاه شاهد، در سال 95-1394، به‌صورت فاکتوریل، شامل سه سطح کلرید سدیم ... بیشتر شوری یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکنندة رشد گیاهان است که با استفاده از مواد تعدیل‌دهندة تنش می‌توان از آثار نامطلوب آن کاست. در این پژوهش پاسخ دانهال‌های خرمندی به تنش شوری کلرید سدیم و اثر دو ترکیب پوتریسین و کیتوزان بر کاهش آثار ناشی از شوری بررسی شد. آزمایش در دانشگاه شاهد، در سال 95-1394، به‌صورت فاکتوریل، شامل سه سطح کلرید سدیم (0، 30 و 60 میلی‌مولار) و پنج تیمار ضدتنش (شاهد، پوتریسین در دو غلظت 1 و 2 میلی‌مولار و کیتوزان در دو غلظت 25/0 و 5/0 درصد) بر پایة طرحی کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که گیاه خرمندی در مراحل اولیة رشد، حساس به تنش شوری بود و کاهش معناداری در وزن تر ساقه، وزن تر ریشه، طول ساقه، طول ریشه و مقدار کلروفیل برگ در دانهال‌های تیمارشده با تنش شوری کلرید سدیم در مقایسه با شوری صفر مشاهده شد. در حالی که مقدار سدیم، درصد سوختگی برگ، درصد نشت یونی و مقدار مالون دی‌آلدهید در دانهال‌های تنش شوری کلرید سدیم افزایش یافت. تیمار پوتریسین، به‌خصوص در غلظت 2 میلی‌مولار به‌طور معناداری آثار ناشی از تنش شوری کلرید سدیم را در دانهال‌های خرمندی کاهش داد و موجب بهبود رشد رویشی ریشه و ساقه شد، در حالی که تیمار کیتوزان اثر معناداری در کاهش آثار مضر ناشی از تنش شوری در این آزمایش نشان نداد. بنابراین، دانهال خرمندی حساس به شوری و از جمله تیمارهای مؤثر در افزایش تحمل آن به تنش شوری استفاده از پوتریسین است.

اثر کاربرد خارجی گلایسین ‌بتائین بر خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد گوجه فرنگی تحت تنش خشکی

مریم تاتاری؛ رضا عباسی علی کمر

دوره 20، شماره 3 ، آبان 1397، ، صفحه 693-706

https://doi.org/10.22059/jci.2018.258972.2038

چکیده

به منظور تعیین بهترین زمان کاربرد و مقدار محلولپاشی گلایسینبتائین در بهبود عملکرد گوجهفرنگی در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال 1395 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. عامل اصلی دور آبیاری در دو سطح 6 و 12روزه و عوامل فرعی شامل دو عامل زمان مصرف (در سه سطح کاشت، گلدهی و میوهدهی) و مقدار ... بیشتر

بررسی امکان کشت‌ پاییزه چغندرقند با استفاده از سایکوسل در شرایط اقلیمی پاکدشت

دلیر فیاضی پور؛ غلام علی اکبری؛ ایرج اله دادی؛ فاطمه امینی؛ مرجان السادات حسینی فرد

دوره 23، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 822-809

https://doi.org/10.22059/jci.2021.312514.2468

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی امکان کشت و کاربرد سایکوسل بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی و عملکرد کیفی و کمی دو رقم چغندرقند (9597 و سوپریما)، انجام گرفت. به همین منظور، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به‌صورت کرت خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش ... بیشتر پژوهش حاضر به‌منظور بررسی امکان کشت و کاربرد سایکوسل بر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی و عملکرد کیفی و کمی دو رقم چغندرقند (9597 و سوپریما)، انجام گرفت. به همین منظور، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به‌صورت کرت خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تاریخ کاشت به‌عنوان فاکتور اصلی (10‌ مهرماه و 30 مهرماه) و ترکیب تصادفی ارقام چغندرقند (9597 و سوپریما) و محلول‌پاشی سایکوسل (1000 میلی‌گرم بر لیتر و شاهد (عدم مصرف)) به‌عنوان فاکتورهای فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که در بین تاریخهای کاشت، بیش‌ترین درصد بولتینگ (58/54 درصد) و محتوای سدیم (معادل 16/9 میلی‌اکی‌والان در 100 گرم خمیر چغندرقند) تحت تاریخ کاشت 10 مهرماه و بیش‌ترین مقادیر در صفات عملکرد ریشه 15/26 تن در هکتار و عملکرد قند خالص معادل 44/1 تن بر هکتار، تحت تاریخ کاشت 30 مهرماه به‌دست آمد. هم‌چنین، بیش‌ترین مقادیر در صفات موردبررسی (به‌غیر از درصد ساقه‌روی (بولتینگ) و محتوای سدیم خمیر چغندرقند)، با کشت رقم سوپریما و تحت محلولپاشی سایکوسل به‌دست آمد. به‌طورکلی، بهترین شرایط جهت به‌دست‌آوردن مناسبترین عملکرد ریشه و قند در منطقه مورد پژوهش، تاریخ کاشت 30 مهر، رقم سوپریما و محلولپاشی 1000 میلیگرم بر لیتر سایکوسل انتخاب شدند و به‌منظور کشت چغندرقند در منطقه پاکدشت توصیه میشود.

تأثیر تراکم کاشت در افزایش قدرت رقابتی ارقام نخود (.Cicer arietinum L) در مقابل علف های هرز

فاطمه قاسمی؛ وریا ویسانی؛ مرجان دیانت؛ محمود مرادی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 841-853

https://doi.org/10.22059/jci.2022.327605.2586

چکیده

استفاده از تراکم و ارقامی که قدرت رقابتپذیری بالایی دارند از راههای مؤثر در کنترل علفهای هرز در سیستم مدیریت تلفیقی است. به‌منظور بررسی امکان افزایش قدرت رقابتی برخی از ارقام نخود دیم در مقابل علفهای هرز با استفاده از تراکم کشت آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه ... بیشتر استفاده از تراکم و ارقامی که قدرت رقابتپذیری بالایی دارند از راههای مؤثر در کنترل علفهای هرز در سیستم مدیریت تلفیقی است. به‌منظور بررسی امکان افزایش قدرت رقابتی برخی از ارقام نخود دیم در مقابل علفهای هرز با استفاده از تراکم کشت آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، ایستگاه گریزه سنندج در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. فاکتور اول تراکم نخود در سه سطح 30، 36 و 42 بوته در مترمربع به‌عنوان کرت اصلی، ارقام نخود در هفت سطح شامل آزاد، جم، محلی، هاشم، ILC482، پیروز و کاکا و عملیات مدیریتی در دو سطح وجین کامل در تمام فصل رشد و عدم وجین به‌عنوان فاکتورهای فرعی بودند. براساس نتایج به‌دست‌آمده وجین علف هرز باعث افزایش تعداد غلاف در بوته به میزان 63/35 درصد شد. در عملکرد و اجزای عملکرد نخود بین ارقام موردبررسی تفاوت معنیدار وجود داشت. ارقام ILC482 و کاکا به‌ترتیب از بیش‌ترین و کم‌ترین تعداد شاخه اصلی به میزان 82/3 و 58/2 برخوردار بودند. بیش‌ترین تعداد شاخه فرعی در تراکم 30 بوته در مترمربع به‌دست آمد. بیش‌ترین تعداد غلاف در بوته به میزان 12/14 و 41/13 در ارقام پیروز و جم و کم‌ترین تعداد غلاف در بوته به مقدار 98/7 در رقم هاشم مشاهده شد. حداکثر عملکرد دانه، شاخص تحمل رقابت و کم‌ترین تراکم علف هرز را رقم جم دارا بود. در همه ارقام موردبررسی با افزایش تراکم بوته تعداد دانه در مترمربع، عملکرد دانه و شاخص تحمل رقابت افزایش نشان داد و بیش‌ترین مقدار آنها در تراکم 42 بوته در مترمربع به‌دست آمد.

ارزیابی برخی خصوصیات شیمیایی و کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار تحت تأثیر بسترهای مختلف کشت

داود نادری؛ اسماعیل محمودی

دوره 18، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 861-870

https://doi.org/10.22059/jci.2017.56657

چکیده

بهمنظور بررسی اثر بسترهای مختلف کشت بر خصوصیات شیمیایی و کیفی گیاه همیشهبهار، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، در سال زراعی 1393 اجرا گردید. تیمارها شامل خاک باغچه، خاک باغچه + کمپوست مصرفی قارچ، خاک باغچه + کمپوست مصرفی قارچ + سبوس برنج، خاک باغچه + کود دامی ... بیشتر بهمنظور بررسی اثر بسترهای مختلف کشت بر خصوصیات شیمیایی و کیفی گیاه همیشهبهار، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، در سال زراعی 1393 اجرا گردید. تیمارها شامل خاک باغچه، خاک باغچه + کمپوست مصرفی قارچ، خاک باغچه + کمپوست مصرفی قارچ + سبوس برنج، خاک باغچه + کود دامی + سبوس برنج + کمپوست مصرفی قارچ، خاک باغچه + سبوس برنج، خاک باغچه + کود دامی + سبوس برنج، خاک باغچه + کمپوست مصرفی قارچ + کود دامی و خاک باغچه + کود دامی بودند. نتایج نشان داد که افزایش کود دامی در تیمارهای مختلف، سبب افزایش میزان کاروتنوئید و آنتوسیانین همیشه‌بهار گردید، به‏طوری‏که بیشترین میزان کاروتنوئید و آنتوسیانین در تیمارهای ترکیبی کود دامی مشاهده شد، اما افزودن سبوس برنج و خاک باغچه بهتنهایی باعث کاهش کاروتنوئید و آنتوسیانین همیشه‌بهار گردید. از طرف دیگر، تأثیر ترکیبی بسترهای مختلف کشت (خاک باغچه + کمپوست قارچ + سبوس برنج + کود دامی) سبب افزایش محتوای فلاونوئیدهای برگ همیشه‌بهار گردید، اما فقدان تیمارهای کود دامی و کمپوست قارچ سبب کاهش معنی‏دار آنها گردید. ترکیبات شیمیایی عمده گل همیشه‌بهار گاماکادنین، دلتاکادنین و فتالیکاسید بودند. بیشترین میزان دلتاکادنین از تیمار خاک باغچه + کمپوست قارچ + کود دامی بهدست آمد.

مطالعه تأثیر اسید فنیل‌ فتالامیک و تغذیه بر خصوصیات کمی و کیفی میوه آلوی رقم ‘مراغه’

عبداله خدیوی خوب

دوره 16، شماره 4 ، بهمن 1393، ، صفحه 887-896

https://doi.org/10.22059/jci.2015.53253

چکیده

برای دستیابی به عملکرد مناسب درختان میوه از نظر کمیت و کیفیت باید به گرده‌افشانی توجه زیادی شود. این آزمایش در یک باغ تجاری در شهرستان آشتیان از توابع استان مرکزی انجام گرفت که در آن اثر اسید فنیل فتالامیک (PPA) و تغذیه بر ویژگی‌های کمی و کیفی میوۀ آلوی رقم ‘مراغه’ با هدف افزایش عملکرد آن بررسی شد. محلول‌پاشی اسید فنیل فتالامیک ... بیشتر برای دستیابی به عملکرد مناسب درختان میوه از نظر کمیت و کیفیت باید به گرده‌افشانی توجه زیادی شود. این آزمایش در یک باغ تجاری در شهرستان آشتیان از توابع استان مرکزی انجام گرفت که در آن اثر اسید فنیل فتالامیک (PPA) و تغذیه بر ویژگی‌های کمی و کیفی میوۀ آلوی رقم ‘مراغه’ با هدف افزایش عملکرد آن بررسی شد. محلول‌پاشی اسید فنیل فتالامیک در زمان 80 درصد گلدهی درختان و با غلظت‌های صفر، 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر در 9 فروردین انجام گرفت. همچنین در تاریخ 28 اردیبهشت، نیمی از درختان هر تیمار با کود کامل مایع با غلظت 5 در هزار محلول‌پاشی شدند و نیمی دیگر بدون تغذیه بودند. نتایج نشان داد که درصد تشکیل میوۀ درختان تیمارشده با 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر اسید فنیل فتالامیک افزایش یافت و این درختان تفاوت معناداری با درختان شاهد داشتند، درحالی‌که بین درصد تشکیل میوۀ درختان تیمار‌شده با 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر اسید فنیل فتالامیک تفاوت معناداری مشاهده نشد. در درختان تیمار‌شده با اسید فنیل فتالامیک که تغذیه نشده بودند، صفات مربوط به اندازۀ میوه (طول، عرض و وزن) کاهش معناداری نسبت به درختان شاهد نشان داد، اما در درختان تیمار‌شده که تغذیه شده بودند، تفاوت معناداری بین درختان شاهد و تیمارشده از نظر اندازۀ میوه مشاهده نشد. براساس نتایج پژوهش حاضر، کاربرد اسید فنیل فتالامیک (با غلظت 500-1000 میلی‌گرم در لیتر) به همراه عناصر غذایی برای بهبود تشکیل میوه در آلوی رقم ‘مراغه’ در زمان 80 درصد گلدهی توصیه می‌شود.

اثر هگزانال، اسانس شمعدانی عطری - روغن کدوی تخمه کاغذی و فرمولاسیون حفظ تازگی میوه روی انبارمانی میوه انگور رقم بیدانه سفید

محمد سیاری؛ مریم شعبانلو؛ علی عزیزی

دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1397، ، صفحه 889-901

https://doi.org/10.22059/jci.2018.261250.2060

چکیده

اثر هگزانال، اسانس شمعدانی عطری، روغن کدوی تخمه کاغذی و فرمولاسیون حفظ تازگی میوه بر کیفیت و انبارمانی میوه انگور رقم بیدانه سفید در انبار بررسی شد. تیمارها شامل 1) شاهد خشک، 2) شاهد تر (حلال اتانول 2/0 درصد مورد استفاده در تهیه تیمارها)، 3) هگزانال 02/0 درصد، 4) فرمولاسیون حفظ تازگی میوه و 5) ترکیب اسانس شمعدانی عطری (01/0 درصد) و روغن کدوی تخمه ... بیشتر اثر هگزانال، اسانس شمعدانی عطری، روغن کدوی تخمه کاغذی و فرمولاسیون حفظ تازگی میوه بر کیفیت و انبارمانی میوه انگور رقم بیدانه سفید در انبار بررسی شد. تیمارها شامل 1) شاهد خشک، 2) شاهد تر (حلال اتانول 2/0 درصد مورد استفاده در تهیه تیمارها)، 3) هگزانال 02/0 درصد، 4) فرمولاسیون حفظ تازگی میوه و 5) ترکیب اسانس شمعدانی عطری (01/0 درصد) و روغن کدوی تخمه کاغذی (1/0 درصد) بودند. میوه‌ها پس از تیمار به انباری با دمای 1±0 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 90-85 درصد منتقل شدند. در شروع انبار و هر 15 روز، برخی پارامترهای میوه ارزیابی شدند. نتایج نشان داد کمترین میزان مواد جامد محلول (59/25 درصد) در تیمار فرمولاسیون حفظ تازگی میوه مشاهده شد که اختلاف معنی‌داری با تیمارهای شاهد داشت. هیچ یک از تیمارها بر اسیدیته قابل تیتراسیون، پی اچ، محتوای فنل کل و کیفیت خوراکی میوه اثر معنی‌داری نداشتند. تیمارهای شاهد با داشتن بیشترین میزان پوسیدگی (70 درصد) و کاهش وزن (3/9 درصد) و کمترین میزان سفتی (3/201 نیوتن بر میلی متر مربع) نسبت به سایر تیمارها از کیفیت کمتری برخوردار بودند. به طور کلی مؤثرترین تیمار در حفظ خصوصیات پس از برداشت انگور، تیمار فرمولاسیون حفظ تازگی میوه با داشتن کمترین میزان کاهش وزن، پوسیدگی، فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز و تغییر رنگ چوب خوشه و نیز داشتن بیشترین میزان سفتی بود که به نظر می‌رسد اثر هم‌افزای هگزانال، اسانس شمعدانی عطری و روغن کدوی تخمه کاغذی توانسته کیفیت میوه انگور رقم بیدانه سفید را در طول دوره 2 ماهه انبار حفظ نماید.

تأثیر سطوح نیتروژن و نیتروکسین بر وی‍ژگی‌های رشدی و کمّی گاوزبان اروپایی در شرایط زابل

سجاد شیخ پور؛ علی رضا سیروس مهر؛ براتعلی فاخری

دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 933-945

https://doi.org/10.22059/jci.2018.47389.854

چکیده

برای بررسی اثر وی‍ژگی‌های کمّی گیاه دارویی گاوزبان اروپایی تحت تأثیر سطوح نیتروژن و نیتروکسین، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 1390-1391 درمزرعة تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. نیتروژن با چهار سطح (صفر،50 ،100 و 150 کیلوگرم در هکتار) عامل کرت اصلی و نیتروکسین با سه سطح (صفر، 5/0 لیتر ... بیشتر برای بررسی اثر وی‍ژگی‌های کمّی گیاه دارویی گاوزبان اروپایی تحت تأثیر سطوح نیتروژن و نیتروکسین، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 1390-1391 درمزرعة تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. نیتروژن با چهار سطح (صفر،50 ،100 و 150 کیلوگرم در هکتار) عامل کرت اصلی و نیتروکسین با سه سطح (صفر، 5/0 لیتر در هکتار تلقیح بذر و 5/0لیتر در هکتار بصورت محلول پاشی) عامل کرت فرعی لحاظ شدند. براساس نتایج به‌دست آمده، برهم‌کنش تیمارهای مورد بررسی، اثر معناداری بر ارتفاع بوته، ارتفاع گل آذین، تعداد برگ، تعداد گل در بوته، تعداد ساقه‌های فرعی، عملکرد خشک سرشاخه گلدار و عملکرد خشک بوتة گاوزبان داشتند. بیشترین ارتفاع بوته، ارتفاع گل آذین، تعداد برگ، تعداد گل، تعداد ساقه‌های فرعی، عملکرد خشک سرشاخة گلدار و عملکرد خشک بوته با مصرف 100کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تلقیح بذر با نیتروکسین و کمترین مقادیر نیز در شرایط عدم کاربرد نیتروژن و نیتروکسین حاصل شد. بیشترین عملکرد خشک سرشاخه گلدار و بوته به‌ترتیب با 11/1168 و 01/9294 کیلوگرم در هکتار از کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در شرایط تلقیح بذر با نیتروکسین به‌دست آمد که تقریباً 50 درصد افزایش نسبت به شاهد بود. در مجموع برای تولید گاوزبان در شرایط زابل استفاده از 100کیلوگرم در هکتار اوره و تلقیح بذر با نیتروکسین، مناسب به نظر می‌رسد.

عملکرد و شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد ژنوتیپ‌های ماش براساس تاریخ کاشت

جواد حسن پور؛ کاوه زرگری؛ بهنام زند؛ مجتبی کنانی

دوره 17، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 953-966

https://doi.org/10.22059/jci.2015.55143

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعۀ تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (‘پرتو’، ‘گوهر’، ‘مهر’ و لاین امیدبخش ‘ان ام 94’[1]) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای ... بیشتر به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، درصد پروتئین و تغییرات شاخص‌های فیزیولوژیکی رشد چهار ژنوتیپ ماش، آزمایشی در مزرعۀ تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، در سال 1390 انجام گرفت. چهار ژنوتیپ ماش (‘پرتو’، ‘گوهر’، ‘مهر’ و لاین امیدبخش ‘ان ام 94’[1]) در سه تاریخ کاشت با فواصل 30 روز، از ابتدای اردیبهشت تا ابتدای تیر با هدف تعیین مناسب‌ترین زمان کاشت و بهترین رقم برای منطقۀ مورد تحقیق، کشت شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده با طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تاریخ کاشت در کرت‌های اصلی و ارقام ماش در کرت‌های فرعی قرار گرفت. بیشترین میانگین عملکرد دانه مربوط به لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ با 4/1797 کیلوگرم در هکتار بود. تأخیر در کاشت موجب کوتاه شدن طول دورۀ رشد (از 9/92 روز به 6/82 روز) شد. در تاریخ‌های کاشت زودتر حداکثر شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در طی زمان طولانی‌تری حاصل شد و میزان این دو شاخص در این زمان نیز بیشتر از تاریخ کاشت آخر بود. درصد پروتئین دانه تحت تأثیر تغییر تاریخ کاشت قرار نگرفت، اما اختلاف بین ارقام از این نظر معنادار بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که لاین امیدبخش ‘ان ام 94’ و تاریخ کاشت اول تیر (به‌عنوان کشت دوم پس از غلات پاییزه)، مناسب‌ترین گزینه‌ها برای منطقۀ تحقیق بودند.

تاثیر محلول پاشی با آهن و روی بر بهبود جذب عناصر غذایی، عملکرد دانه و کارایی مصرف آب در آفتابگردان در شرایط تنش خشکی

راحله عرب؛ علیرضا یدوی؛ حمیدرضا بلوچی؛ حمید اله دادی

دوره 25، شماره 4 ، دی 1402، ، صفحه 977-993

https://doi.org/10.22059/jci.2023.352118.2767

چکیده

هدف: آزمایش به منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی عناصر آهن و روی بر خصوصیات زراعی آفتابگردان انجام شدروش پژوهش: آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس در سال 94-1393 اجرا شد. آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و180 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) به عنوان ... بیشتر هدف: آزمایش به منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی عناصر آهن و روی بر خصوصیات زراعی آفتابگردان انجام شدروش پژوهش: آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس در سال 94-1393 اجرا شد. آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و180 میلی‌متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A) به عنوان کرت‌ اصلی و محلول‌پاشی در چهار سطح (محلول‌پاشی با آب (شاهد)، سولفات آهن، سولفات روی و سولفات آهن + سولفات روی) به عنوان کرت‌های فرعی به‌کار برده شدند.یافته‌ها: نتایج نشان ‌داد که تأخیر در آبیاری از 60 به 180 میلی‌متر تبخیر باعث کاهش تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و زیستی به ترتیب به میزان 8/24، 5/37 و 30 درصد شد. در بین تیمارهای محلول‌پاشی، محلول‌پاشی با سولفات آهن + سولفات روی، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه را به ترتیب 1/24، 6/16 و 3/14 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. تأخیر در آبیاری، کارایی مصرف آب را تا 9/50 درصد افزایش داد. برهمکنش رژیم آبیاری و محلول‌پاشی تاثیر معنی‌داری بر غلظت آهن برگ و دانه و غلظت روی برگ داشت به طوریکه با تأخیر در آبیاری، جذب عناصر غذایی کاهش یافت ولی محلول‌پاشی در شرایط تنش خشکی باعث افزایش جذب آهن و روی در آفتابگردان شد.نتیجه‌گیری:با توجه به این نتایج می توان اظهار داشت که از طریق محلول‌پاشی آهن و روی می توان از افت شدید عملکرد آفتابگردان در شرایط تنش خشکی جلوگیری نمود.

ارزیابی شاخص‌های کارایی نیتروژن در ژنوتیپ‌های گلرنگ تحت تأثیر منابع مختلف نیتروژن در شرایط دیم

عباس سلیمانی فرد؛ مانی مجدم؛ شهرام لک؛ مجتبی علوی فاضل

دوره 24، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 1147-1160

https://doi.org/10.22059/jci.2021.330550.2611

چکیده

کاربرد ازتوباکتر به‌عنوان جایگزین یا همراه مناسب کود شیمیایی نیتروژن با کارایی بالاتر نهاده‌ها در گیاه گلرنگ به‌عنوان یک گیاه سازگار به اقلیم‌های گوناگون از جمله راه‌کارهای کشاورزی پایدار است. بر این اساس به‌منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر و کود شیمیایی نیتروژن بر میزان جذب نیتروژن، نیتروژن دانه وکاه و کلش، شاخص‌های کارایی نیتروژن ... بیشتر کاربرد ازتوباکتر به‌عنوان جایگزین یا همراه مناسب کود شیمیایی نیتروژن با کارایی بالاتر نهاده‌ها در گیاه گلرنگ به‌عنوان یک گیاه سازگار به اقلیم‌های گوناگون از جمله راه‌کارهای کشاورزی پایدار است. بر این اساس به‌منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر و کود شیمیایی نیتروژن بر میزان جذب نیتروژن، نیتروژن دانه وکاه و کلش، شاخص‌های کارایی نیتروژن و عملکرد دانه شش ژنوتیپ‌ گلرنگ تحت شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله در استان ایلام اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ترکیبی از تلقیح بذر با ازتوباکتر همراه با مصرف کود شیمیایی اوره در چهار سطح (بدون مصرف هیچ منبع کودی (شاهد)، تلقیح بذر با ازتوباکتر، تلقیح بذر با ازتوباکتر+ 50 درصد نیتروژن از منبع اوره و 100 درصد نیتروژن از منبع کود شیمیایی اوره) و شش ژنوتیپ گلرنگ بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای دو سال نشان داد که اثرات اصلی منبع کود نیتروژن و ژنوتیپ و هم‌چنین اثر برهم‌کنش سال× منبع نیتروژن بر کلیه صفات اندازه‌گیری‌شده و شاخص‌های کارایی نیتروژن معنی‌دار بودند. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تیمار تلقیح با ازتوباکتر+ 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن نسبت به تیمار 100 درصد مصرف کود شیمیایی نیتروژن کارایی مصرف نیتروژن بالاتری داشت و نیز تفاوت معنی‌داری در عملکرد دانه بین این دو تیمار وجود نداشت، ژنوتیپ سینا با داشتن بیش‌ترین عملکرد دانه و بالاترین کارایی مصرف نیتروژن در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها برای کشت در شرایط دیم منطقه مطلوب‌تر است.

تغییرات برخی ترکیبات بیوشیمیایی میوه انگور رقم ‘رشه’ در شیب و ارتفاع های مختلف

سالار دارابی؛ ناصر قادری؛ آریو امامی فر

دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 117-128

https://doi.org/10.22059/jci.2016.56552

چکیده

انگور رقم ‘رشه’ در استان کردستان به‌صورت دیم کشت میگردد. شرایط میکروکلیما تأثیر زیادی بر کیفیت انگور میگذارد. اطلاعات در رابطه با تغییر در ترکیبات حبه انگور در شرایط تغییرات آب و هوایی محدود است. لذا پژوهشی جهت بررسی اثر چهار مکان شیب جنوبی و شمالی و دو ارتفاع بالا و پایین بر برخی خصوصیات کیفی انگور رقم ‘رشه’ با سه ... بیشتر

بررسی واکنش لاین امیدبخش N8119 گندم به کاربرد کود زیستی فسفات

ایراندخت منصوری

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 125-133

https://doi.org/10.22059/jci.2013.35728

چکیده

به منظور بررسی واکنش لاین امید‌بخش N8119 گندم به کاربرد کود زیستی فسفات، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری طی سال‌های زراعی 1387 الی 1389 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول کود زیستی فسفات در دو سطح شامل عدم مصرف کود زیستی و مصرف 100 گرم در هکتارکود ... بیشتر به منظور بررسی واکنش لاین امید‌بخش N8119 گندم به کاربرد کود زیستی فسفات، آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری طی سال‌های زراعی 1387 الی 1389 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول کود زیستی فسفات در دو سطح شامل عدم مصرف کود زیستی و مصرف 100 گرم در هکتارکود زیستی بود. فاکتور دوم کود فسفره در سه سطح شامل عدم مصرف کود فسفره، مصرف 60 کیلو‌گرم در هکتار و مصرف 90 کیلو‌گرم در هکتار انجام شد. نتایج نشان داد که کود زیستی تأثیر معنی‌داری بر عملکرد دانه، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، طول سنبله، وزن هزار دانه و ضریب برداشت داشت، اما تأثیر معنی‌داری بر ارتفاع گندم نشان نداد. در تیمارهایی که از کود بیولوژیک استفاده شد از نظر میزان عملکرد دانه اختلاف معنی‌داری بین دو تیمار60 کیلو‌گرم در هکتار کود فسفره (40/528 گرم در متر‌مربع) و 90 کیلو‌گرم در هکتار کود فسفره (95/532 گرم در متر‌مربع)، مشا هده نشد. بنابراین، به جای 90 کیلو‌گرم در هکتار کود فسفره که به‌طور عرف در مازندران در مزرعة گندم استفاده می‌شود می‌توان از 60 کیلو‌گرم در هکتار کود فسفره همراه با کود بیولوژیک (100گرم در هکتار) استفاده کرد که علاوه بر کاهش مصرف کود فسفره به میزان 30 کیلوگرم در هکتار، از آلودگی محیط زیست به‌خصوص خاک و آب نیز جلوگیری خواهد شد.

اثر دور آبیاری و نوع پایه بر غلظت برخی از عناصر غذایی در برگ نهال‌های جوان پرتقال تامسون ناول

علیرضا عبداله پور؛ محمود قاسم نژاد؛ علی مومن پور؛ علیرضا اشکوری

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1392، ، صفحه 125-134

https://doi.org/10.22059/jci.2013.36104

چکیده

اثر دور آبیاری بر غلظت برخی از عناصر پرمصرف و کم‌مصرف در برگ پرتقال تامسون ناول پیوند‌شده روی سه پایه به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. فاکتورها شامل نوع پایه در سه سطح (پونسیروس (Poncitus trifoliata)، ترویر سیترنج (Citrus sinensis´Poncitus trifoliata ) و نارنج (Citrus aurantium)) و دور آبیاری در چهار سطح (دو، چهار، ... بیشتر اثر دور آبیاری بر غلظت برخی از عناصر پرمصرف و کم‌مصرف در برگ پرتقال تامسون ناول پیوند‌شده روی سه پایه به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. فاکتورها شامل نوع پایه در سه سطح (پونسیروس (Poncitus trifoliata)، ترویر سیترنج (Citrus sinensis´Poncitus trifoliata ) و نارنج (Citrus aurantium)) و دور آبیاری در چهار سطح (دو، چهار، شش و هشت روز یک‌بار) بود. نتایج نشان داد که نوع پایه و دور آبیاری می‌تواند غلظت عناصر غذایی برگ پیوندک را به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر قرار دهد. اختلاف بین پایه‌های مرکبات در جذب عناصر غذایی در فواصل آبیاری کوتاه‌مدت، یعنی هر دو روز یک‌بار، بیشتر دیده شد. در تیمار آبیاری با فاصلة دو روز، غلظت مس بالاتری با پایة نارنج، پتاسیم با پایة پونسیروس و نیتروژن، فسفر، آهن و روی با پایة ترویر سیترنج در برگ پیوندک پرتقال تامسون ناول دیده شد. در تیمار آبیاری با فاصلة هشت روز، غلظت روی و مس بالاتری با پایة نارنج، نیتروژن و پتاسیم با پایۀ پونسیروس و فسفر با پایة ترویر سیترنج در برگ پیوندک پرتقال تامسون ناول دیده شد. در مجموع، پایه‌های استفاده‌شده در این پژوهش که از پایه‌های رایج مرکبات در شمال ایران بودند، در شرایط تنش خشکی، برتری چندانی از لحاظ جذب عناصر غذایی نسبت به یکدیگر نشان ندادند.

تجزیه به مؤلفه‌ های اصلی برخی از ژنوتیپ‌ های ایرانی و خارجی گلرنگ با استفاده از صفات مورفولوژی و زراعی

حمید جباری؛ حمیدرضا فنایی؛ فرناز شریعتی؛ حمید صادقی گرمارودی؛ محمد عباسعلی؛ امیر حسین امیدی

دوره 24، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 125-143

https://doi.org/10.22059/jci.2021.324606.2559

چکیده

این مطالعه با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی 122 ژنوتیپ گلرنگ موجود در مؤسسه تحقیقات ژنتیک گیاهی و گیاهان زراعی (IPK) و مرکز بین‌المللی‌ اصلاح‌ گندم‌ و ذرت (CIMMYT)‌ و مقایسه خصوصیات زراعی آنها با پنج رقم زراعی گلرنگ کشور طی سال زراعی 97-1396 به‌صورت آگمنت بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر ... بیشتر این مطالعه با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی 122 ژنوتیپ گلرنگ موجود در مؤسسه تحقیقات ژنتیک گیاهی و گیاهان زراعی (IPK) و مرکز بین‌المللی‌ اصلاح‌ گندم‌ و ذرت (CIMMYT)‌ و مقایسه خصوصیات زراعی آنها با پنج رقم زراعی گلرنگ کشور طی سال زراعی 97-1396 به‌صورت آگمنت بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. نتایج بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالا در ژرم‌پلاسم موردمطالعه بود. در بین ژنوتیپهای موردمطالعه 36 ژنوتیپ بیخار، 81 ژنوتیپ خاردار و 10 ژنوتیپ با خار کم وجود داشت. تجزیه به مؤلفههای اصلی منجر به شناسایی سه مؤلفه اصلی شد که در مجموع 5/56 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. مؤلفه اول با توجیه 5/29 درصد تغییرات کل به‌عنوان مؤلفه اجزای عملکرد و عامل دوم با توجیه 9/15 درصد از واریانس کل به‌عنوان مؤلفه فنولوژی و معماری گیاه نامگذاری شد. گروه‌بندی از طریق تجزیه مؤلفههای اصلی ژنوتیپ‌ها را به چهار گروه تقسیم نمود. گروه اول از مقادیر بالای عملکرد دانه برخوردار بودند و ژنوتیپ شماره 70 با بیش‌ترین عملکرد دانه (5667 کیلوگرم در هکتار) در این گروه قرار گرفت. مقادیری عددی اجزای عملکرد نظیر وزن هزاردانه، تعداد طبق و تعداد دانه در بوته در گروه سوم بالاتر از سایر گروهها بود. در مجموع ژنوتیپ آلمانی شماره 70 با عملکرد دانه زیاد به‌همراه ژنوتیپ شماره 45 با گلدهی زودهنگام میتوانند در برنامههای به‌نژادی گلرنگ مورداستفاده قرار گیرند.

تأثیر اسید سالیسیلیک بر سطوح پرولین، قندهای محلول و نشت یونی دو رقم زردآلو تحت تنش سرما

حسین افشاری؛ راحله زاهدی؛ طاهره پروانه؛ مسعود زاده باقری

دوره 16، شماره 1 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 127-138

https://doi.org/10.22059/jci.2014.51947

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر غلظتهای مختلف اسید سالیسیلیک تحت تنش سرمایی در دو رقم زردآلوی شاهرود 41 و جعفری ، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان شاهرود به اجرا درآمد. این آزمایش دارای چهار فاکتور، شامل رقم در دو سطح، محلولپاشی با اسید سالیسیلیک در سه سطح ... بیشتر

اثر تنش شوری بر برخی عناصر معدنی و ویژگی‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L. C.B. Clarke)

سعید دوازده امامی؛ شکوفه انتشاری؛ مرضیه اله دادی؛ شهرام یاسمنی

دوره 23، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 127-139

https://doi.org/10.22059/jci.2020.297618.2350

چکیده

به‌منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگیهای گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L. C.B. Clarke)، آزمایش مزرعهای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در اصفهان در سال 1392 انجام شد. تیمارها سطوح مختلف آب شور 3 (شاهد)، 6، 9 و 18 دسی‌زیمنس بر متر) بودند. صفاتی شامل عملکرد، ویژگیهای بیوشیمیایی، عناصر معدنی، میزان و کیفیت اسانس بذر تعیین شدند. نتایج نشان ... بیشتر به‌منظور بررسی اثر شوری بر برخی ویژگیهای گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L. C.B. Clarke)، آزمایش مزرعهای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در اصفهان در سال 1392 انجام شد. تیمارها سطوح مختلف آب شور 3 (شاهد)، 6، 9 و 18 دسی‌زیمنس بر متر) بودند. صفاتی شامل عملکرد، ویژگیهای بیوشیمیایی، عناصر معدنی، میزان و کیفیت اسانس بذر تعیین شدند. نتایج نشان داد که افزایش شوری سبب کاهش عملکرد بیولوژیک و عملکرد بذر شد. تغییر اجزای اسانس بذر در اثر تنش شوری کم بود. مهم‌ترین ترکیب در اسانس تیمول بود که 1/56 تا 2/61 درصد اسانس را به‌خود اختصاص داد. بیش‌ترین غلظت پروتئین کل (ریشه 6/3 و اندام هوایی 2/8 میلیگرم در گرم ماده خشک) به تیمار شاهد اختصاص داشت و با افزایش سطوح شوری به‌صورت معنیداری کاهش یافت. افزایش شوری، میزان پرولین و قندهای احیاکننده را افزایش داد، به‌طوری‌که بیش‌ترین میزان پرولین ریشه 12 میلیگرم در گرم ماده تر و قندهای احیاکننده (ریشه 5/30 و اندام هوایی 62 میلیگرم در گرم ماده خشک) در شوری 18 دسی‌زیمنس بر متر حاصل شد. افزایش سطوح شوری میزان ترکیبات فنلی اندام هوایی را افزایش داد اما این افزایش معنیدار نبود. تیمار 18 دسی‌زیمنس بر متر کم‌ترین غلظت پتاسیم (ریشه 5 و اندام هوایی 22 میلیگرم در گرم ماده خشک) و بیش‌ترین غلظت سدیم (ریشه 54 و اندام هوایی 64 میلیگرم در گرم ماده خشک) را داشت. با توجه به نتایج حاصله، با افزایش شوری میزان اسمولیتهای مقاوم‌کننده در گیاه زنیان افزایش یافت.

تأثیر برخی از اسیدهای آمینه بر افزایش ریزغده‌زایی سیب‌زمینی رقم ‘آگریا’

یلدا قاضی وکیلی؛ علی رضا مطلبی آذر؛ فریبرز زارع نهندی؛ ناصر مهنا

دوره 17، شماره 1 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 131-138

https://doi.org/10.22059/jci.2015.54793

چکیده

با توجه به اهمیت تولید و تکثیر گیاهان عاری از ویروس در سیبزمینی تاکنون تعدادی از عوامل دخیل در تکثیر سیبزمینی (تولید گیاهچهها و ریزغدههای درونشیشه‌ای عاری از ویروس) بررسی شده است. مطابق نتایج دیگر تحقیقات، افزودن مخلوطی از اسیدهای آمینه، تأثیر مهمی در کشت بافت گیاهان دارد و رشد را در بسیاری از موارد افزایش می‌دهد. این ... بیشتر با توجه به اهمیت تولید و تکثیر گیاهان عاری از ویروس در سیبزمینی تاکنون تعدادی از عوامل دخیل در تکثیر سیبزمینی (تولید گیاهچهها و ریزغدههای درونشیشه‌ای عاری از ویروس) بررسی شده است. مطابق نتایج دیگر تحقیقات، افزودن مخلوطی از اسیدهای آمینه، تأثیر مهمی در کشت بافت گیاهان دارد و رشد را در بسیاری از موارد افزایش می‌دهد. این آزمایش بهمنظور بررسی اثر چهار اسیدآمینۀ گلوتامین، آرژنین، آسپاراژین، سیستئین و ترکیب دوتایی آنها بر ریزغده‌زایی سیب‌زمینی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. جوانههای جانبی حاصل از شاخسارههای درونشیشهای به‌عنوان ریزنمونه و تحت شرایط استریل روی محیط کشت MS کشت شدند. کشتها در تاریکی مداوم و دمای 2±17 درجۀ سانتی‌گراد در ژرمیناتور نگهداری شدند. طی ماه اول کشت، سرعت ریزغده‌زایی و پس از اتمام دو ماه صفاتی نظیر درصد ریزغده‌زایی، ریزغده‌های فاقد دورۀ خواب ومتوسط وزن ریزغده اندازهگیری شد. نتایج تجزیۀ واریانس دادهها نشان داد که همۀ صفات مورد بررسی به‌جز ریزغدۀ فاقد دورۀ خواب تحت تأثیر چهار اسیدآمینۀ مذکور معنادار بودند. در پژوهش حاضر، اسیدآمینۀ آسپاراژین در ترکیب با اسیدآمینۀ آرژنین تأثیر مثبتی در بهبود اکثر صفات مهم از جمله متوسط وزن ریزغده و سرعت ریزغده‌زایی داشت.

اثر کاربرد سیلیکون بر تحمل به شوری چمن کنتاکی بلوگراس

مسعود ارغوانی؛ سعیده سوادکوهی؛ سید نجم الدین مرتضوی

دوره 19، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 133-145

https://doi.org/10.22059/jci.2017.60404

چکیده

این پژوهش به‏ منظور بررسی پاسخهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی چمن کنتاکی بلوگراس(Poa pratensis L) به شوری و کاربرد سیلیکون در سال 1393 در گروه علوم باغبانی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای شوری (صفر، 40 و 80 میلی مولار کلرید سدیم) و سیلیکات سدیم (صفر، 75/0 و 5/1 میلی مولار) در محلولهای کامل غذایی اعمال شدند. به‏طورکلی، شوری رشد ریشه و شاخساره، ... بیشتر

تاثیر کود شیمیایی و غیر شیمیایی بر میزان ماده‌خشک رزماری در رقابت با علف‌های هرز

مریم صادق؛ فائزه زعفریان؛ وحید اکبرپور؛ مصطفی عمادی

دوره 22، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 135-148

https://doi.org/10.22059/jci.2019.282463.2224

چکیده

به‌منظور بررسی میزان ماده‌خشک رزماری (Rosmarinus officinalis L.) و علف‌های هرز تحت تاثیر منابع کودی مختلف، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل رقابت گیاه زراعی و علف‌های هرز (در دو سطح وجود و نبود علف‌های ... بیشتر به‌منظور بررسی میزان ماده‌خشک رزماری (Rosmarinus officinalis L.) و علف‌های هرز تحت تاثیر منابع کودی مختلف، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل رقابت گیاه زراعی و علف‌های هرز (در دو سطح وجود و نبود علف‌های هرز) به‌عنوان عامل اصلی و منابع کودی شامل: کود دامی، ورمی‌کمپوست، کود دامی + ورمی‌کمپوست، کود شیمیایی NPK (N 46%, P2O5 46%, K2O 50%)، نانو‌کود NPK و شاهد (عدم مصرف کود) به‌عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که رقابت با علف‌های هرز باعث شد که گیاه رزماری حداکثر تجمع ماده‌خشک خود را به لایه‌های بالاتر (40-20 سانتی‌متر) منتقل نماید؛ در حالی‌که در شرایط حذف رقابت با علف‌‌های هرز، گیاه رزماری از توانایی و یکنواختی بالاتری در حفظ ماده‌خشک در دو لایه ابتدایی کانوپی در مقایسه با شرایط حضور علف‌های هرز برخوردار بود. در این خصوص تیمار ورمی‌کمپوست با میانگین 51/49 گرم بیشترین ماده‌خشک تک بوته را داشت. بررسی‌های انجام شده روی تراکم و زیست توده‌ی علف‌های هرز نشان داد که کاربرد کود ورمی‌کمپوست به تنهایی (تیمار 2) تراکم و زیست توده علف هرز را کاهش دهد؛ در‌حالی‌که تیمار کود شیمیایی بیشترین تراکم و زیست توده علف‌های هرز را داشت. نتایج نشان داد، کاربرد کودهای آلی نظیر ورمی‌کمپوست ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی و نیز نداشتن عواقب سوء زیست محیطی، توانایی بالایی در مهار رشد علف‌های هرز داشته و موجب کاهش تراکم و زیست توده علف‌های هرز می‌شود.

ارزیابی میزان رقابت و مصرف عناصر غذایی در کشت مخلوط ارزن و خلر

ندا پاک گوهر؛ احمد قنبری

دوره 15، شماره 4 ، دی 1392، ، صفحه 137-150

https://doi.org/10.22059/jci.2013.51372

چکیده

این آزمایش مزرعه‌ای، در بهار سال زراعی 1391ـ1390 در مزرعة تحقیقاتی کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و 6 تیمار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت خالص ارزن، کشت خالص خلر، 75 درصد ارزن+25درصد خلر، 50 درصد ارزن+50 درصد خلر، 25 درصد ارزن+75 درصد خلر به‌صورت ردیفی و کشت مخلوط بذر 2 گونه بر روی ردیف به نسبت 50 درصد ... بیشتر این آزمایش مزرعه‌ای، در بهار سال زراعی 1391ـ1390 در مزرعة تحقیقاتی کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و 6 تیمار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت خالص ارزن، کشت خالص خلر، 75 درصد ارزن+25درصد خلر، 50 درصد ارزن+50 درصد خلر، 25 درصد ارزن+75 درصد خلر به‌صورت ردیفی و کشت مخلوط بذر 2 گونه بر روی ردیف به نسبت 50 درصد بودند. نتایج حاصل از تجزیة واریانس داده‌ها نشان داد که نسبت‌های 75 درصد ارزن+25 درصد خلر و 50 درصد ارزن+50 درصد خلر تفاوت معنی‌داری با کشت خالص ارزن نداشتند که بیشترین علوفة خشک را تولید کرد. بیشترین میزان جذب فسفر و پتاس و عناصر کم‌مصرف (آهن، منگنز، روی و مس) مربوط به تیمار 75 درصد ارزن+25 درصد خلر بود، اما اختلاف بین تیمارهای کاشت مخلوط برای مصرف نیتروژن معنی‌دار نبود. میانگین مجموع عملکرد نسبی (68/1) نشان‌دهندة مکملی 2 گیاه در استفاده از عناصر غذایی و کارایی بیشتر کشت مخلوط بود. نسبت رقابت ارزن نوتریفید به خلر برای نیتروژن، فسفر، پتاس، آهن، منگنز، مس و روی بیشتر از 1 که نشان داد ارزن نسبت به خلر برای جذب عناصر قدرت رقابت بالاتری داشت. همچنین، درجة تهاجمی ارزن برای تمامی صفات مثبت و حاکی از غالبیت آن بود. در نهایت، باتوجه به نتایج حاصل از این آزمایش نسبت کاشت 75 درصد ارزن+25 درصد خلر به‌دلیل بهبود کارایی مصرف و جذب عناصر غذایی و تولید علوفة خشک توصیه می‌شود.

ارزیابی تأثیرات کودهای زیستی بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه سویا تحت تنش کم‌آبی

آویشن طاهرخانچی؛ غلام علی اکبری؛ سید علی محمد مدرس ثانوی؛ مجید قربانی جاوید

دوره 15، شماره 3 ، آبان 1392، ، صفحه 141-153

https://doi.org/10.22059/jci.2013.36392

چکیده

به منظور ارزیابی تأثیرات کودهای زیستی بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک سویا تحت تنش کم‌آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در سال 1390، در گلخانه دانشکدة کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این بررسی سه رژیم آبیاری شامل شرایط بدون تنش (40 درصد تخلیه رطوبت)، تنش متوسط (60 درصد تخلیه رطوبت) و تنش شدید ... بیشتر

دوره 26 (1403)

دوره 25 (1402)

دوره 24 (1401)

دوره 23 (1400)

دوره 22 (1399)

دوره 21 (1398)

دوره 20 (1397)

دوره 19 (1396)

دوره 18 (1395)

دوره 17 (1394)

دوره 16 (1393)

دوره 15 (1392)

دوره 14 (1391)

دوره 13 (1390)

دوره 12 (1389)

دوره 11 (1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده