محمد رضا مرادی تلاوت؛ عطااله سیادت
چکیده
به منظور بررسی واکنش رشد و رقابت گندم و خردل وحشی به سطوح نیتروژن، آزمایشی در سال زراعی 89-1388، در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سی و شش کیلومتری شمال اهواز اجرا شد. گندم و خردل وحشی در یک آزمایش گلدانی با ترکیب‌های گندم خالص، خردل وحشی خالص و مخلوط گندم و خردل وحشی تحت سطوح مختلف نیتروژن شامل صفر، شصت، یکصد و بیست و یکصد ...
بیشتر
به منظور بررسی واکنش رشد و رقابت گندم و خردل وحشی به سطوح نیتروژن، آزمایشی در سال زراعی 89-1388، در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سی و شش کیلومتری شمال اهواز اجرا شد. گندم و خردل وحشی در یک آزمایش گلدانی با ترکیب‌های گندم خالص، خردل وحشی خالص و مخلوط گندم و خردل وحشی تحت سطوح مختلف نیتروژن شامل صفر، شصت، یکصد و بیست و یکصد و هشتاد کیلوگرم در هکتار قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که عملکرد دانه، مادة خشک و تعداد سنبلة گندم در شرایط بدون رقابت، با افزایش سطوح نیتروژن، بهطور معنیداری افزایش یافتند. در حالی که، صفات یادشدة گندم در هنگام رقابت با خردل وحشی در سطوح بالای نیتروژن کاهش معنیداری نشان دادند. درصد پروتئین کل بوته و دانة گندم، با افزایش نیتروژن تا سطح یکصد و بیست کیلوگرم افزایش یافت و پس از آن، تا سطح یکصد و هشتاد کیلوگرم نیتروژن در هکتار، ثابت ماند. در حالی که، این صفات در شرایط رقابت با خردل وحشی با مصرف یکصد و بیست تا یکصد وهشتاد کیلوگرم نیتروژن در هکتار، نه تنها افزایش نیافت، بلکه بهطور معنیداری کاهش یافت. بیشترین بازیافت ظاهری نیتروژن با گندم به ترتیب در شرایط بدون علف‌هرز و مصرف یکصد و بیست کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کمترین آن در حضور خردل وحشی و یکصد و هشتاد کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. همچنین، نتایج نشان داد که بیشتر صفات اندازه‌گیری‌شدة خردل وحشی در سطوح بالای نیتروژن بر‌خلاف گندم، تفاوت چندانی در شرایط رقابت و بدون رقابت نداشتند.
مینا آقابابادستجردی؛ مجید امینی دهقی؛ محمدرضا چائی چی؛ زینب بساق زاده
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف کوددهی بر کیفیت علوفه و متابولیت‌های ثانویۀ علوفه‌دارو در کشت مخلوط افزایشی یونجه و رازیانه، آزمایشی در سال زراعی 1389-90 بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ پژوهشی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شاهد تهران اجرا شد. کرتهای اصلی دربرگیرندۀ سطوح مختلف ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف کوددهی بر کیفیت علوفه و متابولیت‌های ثانویۀ علوفه‌دارو در کشت مخلوط افزایشی یونجه و رازیانه، آزمایشی در سال زراعی 1389-90 بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایۀ بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ پژوهشی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه شاهد تهران اجرا شد. کرتهای اصلی دربرگیرندۀ سطوح مختلف کود زیستی و شیمیایی فسفره در چهار سطح شاهد (عدم کوددهی)، کود زیستی (نیتروکسین و فسفات بارور 2)، کود تلفیقی (کود زیستی+ 50 درصد کود شیمیایی)، کود شیمیایی (سوپرفسفات تریپل) و کرتهای فرعی دربرگیرندۀ ترکیب‌های کشت خالص یونجه، کشت خالص رازیانه، کشت مخلوط یونجه + 50 درصد رازیانه و کشت مخلوط یونجه + 100 درصد رازیانه بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار پروتئین خام از ترکیب یونجه + 50 درصد رازیانه در تیمار شاهد و بیشترین مادۀ خشک قابل هضم از یونجۀ خالص با دریافت کود تلفیقی بهدست آمد. کمترین درصد اسانس از ترکیب یونجه + 50 درصد رازیانه با دریافت کود تلفیقی بهدست آمد.
کامل ساجد گلجه؛ سعید خماری؛ پریسا شیخ زاده مصدق؛ ناصر صباغ نیا؛ مهدی محب الدینی
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی مواد نانو و اسید سالیسیلیک بر برخی ویژگیهای زراعی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه در گیاه کلزا بهاره تحت شرایط محدودیت‌های مختلف آب انجام شد. برای این هدف آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی مواد نانو و اسید سالیسیلیک بر برخی ویژگیهای زراعی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه در گیاه کلزا بهاره تحت شرایط محدودیت‌های مختلف آب انجام شد. برای این هدف آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیل در دو سال زراعی 96- 1395 و 97- 1396 اجراشد. تیمارهای محدودیت آب شامل آبیاری کامل (تیمار شاهد) و قطع آبیاری در سه مرحله ساقه‌روی، گلدهی و دانه‌بندی و محلولپاشی مواد نانو به فرم نانودی‌اکسید سیلیکون (nSiO2) در سه سطح صفر (شاهد)، 60 و300 میلیگرم در لیتر و اسید سالیسیلیک (SA) در سه سطح صفر (شاهد)، 5/0 و 5/2 میلیمولار بودند. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر سال بر صفات تعداد شاخه اصلی و فرعی در بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و عملکرد دانه معنیدار بود. محدودیت آب منجر به کاهش تمام صفات مورداندازه‌گیری شد، با این حال کاربرد محلولپاشی منجر به بهبود صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه شد. بالاترین عملکرد دانه بهترتیب در سال اول و دوم آزمایش برابر 2705 و 1327 کیلوگرم در هکتار بود که از کاربرد 300 میلیگرم بر لیتر نانودی‌اکسیدسیلیکون به‌همراه 5/0 و 5/2 میلیمولار اسیدسالیسیلیک در شرایط آبیاری نرمال بهدست آمد و کمترین میزان متعلق به عدم محلولپاشی در شرایط قطع آبیاری در مراحل گلدهی و ساقه‌روی بود.
بهزاد آزادگان؛ رضا کوهستانی؛ محمود مشعل
چکیده
هدف از این مطالعه، بررسی ویژگیهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی و همچنین کارایی مصرف آب گیاه شب‌بو در شرایط کم‌آبیاری و انواع بسترهای کشت بود. به همین منظور، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در گلخانه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ...
بیشتر
هدف از این مطالعه، بررسی ویژگیهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی و همچنین کارایی مصرف آب گیاه شب‌بو در شرایط کم‌آبیاری و انواع بسترهای کشت بود. به همین منظور، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در گلخانه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار بستر کشت (پرلیت، پرلیت+ کود دامی غنی‌شده، پرلیت+ زئولیت، پرلیت+ ورمیکمپوست) و سه تیمار کم‌آبیاری (آبیاری 100 درصد (شاهد)، کم‌آبیاری 75 درصد نیاز آبی، و کم‌آبیاری 50 درصد نیاز آبی) بود. نتایج نشان داد که اثر بستر کشت بر روی ارتفاع گیاه، قطر ساقه، سطح برگ، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک گیاه و همچنین کارایی مصرف آب در سطح یک درصد معنیدار بود و بستر مخلوط پرلیت و ورمیکمپوست منجر به بهبود این صفات می‌شد. همچنین، تیمار کم‌آبیاری شدید (50 درصد) دارای اثرات منفی بر روی پارامترهای رشد گیاه از جمله وزن تر و قطر ریشه بود، درحالی‌که تیمار کم‌آبیاری در سطح 75 درصد اثر مخرب بر روی گیاه نداشته و باعث افزایش معنیدار کارایی مصرف آب در سطح یک درصد شد. بهطوریکه بستر مخلوط پرلیت و ورمیکمپوست با تیمار کم‌آبیاری 75 درصد، کارایی مصرف آب را در حدود 8/1 برابر نسبت به شاهد در بستر پرلیت افزایش داد. با توجه به کاهش کیفیت ویژگیهای رشدی محصول در کم‌آبیاری شدید (50 درصد)، تولید این گیاه در شرایط کم‌آبیاری 75 درصد نیاز آبی پیشنهاد می‌شود.
فاطمه ناظوری؛ سیامک کلانتری؛ امان الله جوانشاه؛ نادر درکی؛ علی رضا طلایی
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی آثار زمان برداشت بر برخی از شاخص‌های پستة رقم احمد آقایی در رفسنجان انجام شد. در 3 سال متوالی (1391ـ1389) و طی 3 مرحله از رسیدن میوه (40، 70 و 100 درصد جداشدن پوست تر)، برداشت محصول انجام شد و شاخص‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اندازه‌گیری شدند. آزمایش‌ها در 3 تکرار و در قالب بلوکهای کامل تصادفی اجرا و با تجزیة مرکب ...
بیشتر
این مطالعه به منظور بررسی آثار زمان برداشت بر برخی از شاخص‌های پستة رقم احمد آقایی در رفسنجان انجام شد. در 3 سال متوالی (1391ـ1389) و طی 3 مرحله از رسیدن میوه (40، 70 و 100 درصد جداشدن پوست تر)، برداشت محصول انجام شد و شاخص‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اندازه‌گیری شدند. آزمایش‌ها در 3 تکرار و در قالب بلوکهای کامل تصادفی اجرا و با تجزیة مرکب تجزیه و تحلیل شدند. به‌غیر از طول پسته، بیشتر شاخص‌ها تحت تأثیر زمان برداشت قرار گرفتند. بیشترین مقدار پروتئین (5/20 درصد)، کلروفیل (6 میلیگرم) و ماندگاری جوانه‌های گل (61 درصد) در پسته‌های برداشت‌شده در مرحلة اول (40 درصد) ثبت شد. با وجود مغز سبز و مزة خوب در پسته‌های 40 درصد رسیده، ولی پسته‌های برداشت‌شده در مرحلة دوم رسیدن (70 درصد) بهترین کیفیت و کمیت را داشتند. برداشت سوم (100 درصد)، هرچند وزن خشک و خندانی محصول را بالا برد، مشکلاتی از جمله افزایش زودخندانی، ریزش قابل توجهی از میوه‌ها و در نتیجه سختی عملیات برداشت، افزایش آلودگی و کاهش ارزش تغذیه‌ای را در پی داشت. با توجه به شاخص‌های مورد بررسی، در شرایط معمولی، بهترین زمان برای برداشت مرحله‌ای است که درصد خندانی و وزن خشک محصول در کنار ارزش تغذیه‌ای آن بالا باشد که این زمان تقریباً مقارن با 70 تا 80 درصد رسیدن محصول بود.
فریبا ساعدی؛ سید محسن موسوی نیک؛ عبدالرحمان رحیمیان بوگر
چکیده
به منظور بررسی کودهای آلی، نانوپتاسیم و سولفات پتاسیم بر برخی ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک گیاه داروئی کاسنی تحت تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل واقع در شرق زهک با سه تکرار در سال زراعی 1393-1392 انجام شد. تیمارهای خشکی شامل: 60 ، 90 و 120 میلی متر تبخیر ...
بیشتر
به منظور بررسی کودهای آلی، نانوپتاسیم و سولفات پتاسیم بر برخی ویژگیهای مورفوفیزیولوژیک گیاه داروئی کاسنی تحت تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل واقع در شرق زهک با سه تکرار در سال زراعی 1393-1392 انجام شد. تیمارهای خشکی شامل: 60 ، 90 و 120 میلی متر تبخیر از سطح تشت تبخیر به عنوان عامل اول و پنج سطح کودی شامل تیمارهای 30 تن در هکتار کود حیوانی(گوسفندی)، 30 تن در هکتار کود مرغی، 10 کیلوگرم در هکتار نانو پتاسیم 27 درصد، 150 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم و تیمار شاهد(بدون مصرف کود) به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. نتایج بدست آمده نشان دادند که تنش خشکی تاثیری منفی و معنی دار بر ویژگیهای رویشی دارد، اما کودهای مختلف بخصوص کودهای آلی تا حد زیادی این تاثیر منفی را تعدیل نمودند. بیشترین میزان ارتفاع بوته، قطر گل، تعداد گل، شاخههای جانبی، عملکرد گل و شاخساره از کود مرغی و شرایط عدم تنش به دست آمد. با بالارفتن تنش خشکی از میزان کلروفیل a و b کاسته شد، اما میزان کارتنوئید و آنتوسیانین افزایش یافت. بیشترین میزان کلروفیلها و کارتنوئید از کود مرغی و حداکثر آنتوسیانین از مصرف نانوپتاسیم حاصل شد. تنش شدید بطور معنیداری منجر به افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان شد طوری که بیشترین فعالیت آنزیم ها در مقایسه با شاهد در شرایط تنش شدید و مصرف کود نانوپتاسیم حاصل شد.
رستم یزدانی بیوکی؛ حسین بیرامی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر گلایسین‌بتائین بر برخی ویژگیهای رشدی و عملکرد گل محمدی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در گلخانه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. تیمارها شامل چهار سطح شوری 2، 5، 8 و 11 دسی‌زیمنس بر متر و سه سطح بدون محلولپاشی (شاهد)، 50 و 100 میلی-مولار گلایسین‌بتائین ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر گلایسین‌بتائین بر برخی ویژگیهای رشدی و عملکرد گل محمدی آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در گلخانه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. تیمارها شامل چهار سطح شوری 2، 5، 8 و 11 دسی‌زیمنس بر متر و سه سطح بدون محلولپاشی (شاهد)، 50 و 100 میلی-مولار گلایسین‌بتائین بود. نتایج نشان داد که اثر ساده تنش شوری به جز بر تعداد شاخه در بوته و تعداد گلبرگ، اثر معنیداری بر سایر صفات مورد بررسی داشت. همچنین اثر ساده کاربرد گلایسین‌بتائین علاوه بر تعداد شاخه در بوته و تعداد گلبرگ بر ارتفاع و نسبت وزن گلبرگ به گل تأثیر معنیداری نداشت. بیشترین تعداد گل در بوته، عملکرد گل و عملکرد اسانس در گیاهان تیمار شده با سطوح شوری 2، 5 و 8 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد که به ترتیب نسبت به تیمار 11 دسی‌زیمنس بر متر دارای حدوداً 5/7 عدد گل، 5/29 گرم گل در بوته و 6 میلیگرم اسانس در بوته بالاتری برخوردار بودند. نتایج اثر متقابل شوری و گلایسین‌بتائین نشان داد که گیاهان تیمار شده با تنش شوری 2 دسی‌زیمنس بر متر و 100 میلیمولار گلایسین‌بتائین بالاترین ارتفاع (71 سانتی‌‌متر) و تیمار شوری 11 دسی‌زیمنس بر متر و بدون مصرف گلایسین‌بتائین پایین‌‌ترین ارتفاع (40 سانتی‌‌متر) را داشتند. بهطور کلی کاربرد غلظت 50 میلیمولار گلایسین‌بتائین در شرایط بدون تنش شوری سبب تولید بالاترین وزن گل محمدی شد.
محمد کشتگر خواجه داد؛ علی رضا سیروس مهر؛ عیسی خمری؛ خداد دهمرده
چکیده
کمبود آب یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید در گیاهان زراعی است. پژوهش حاضر در سال 1398 بهمنظور بررسی اثر زمانهای مختلف آبیاری و محلولپاشی هیومیک‌اسید بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد لوبیای سیاه بهصورت کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهر زهک استان سیستان و بلوچستان ...
بیشتر
کمبود آب یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید در گیاهان زراعی است. پژوهش حاضر در سال 1398 بهمنظور بررسی اثر زمانهای مختلف آبیاری و محلولپاشی هیومیک‌اسید بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد لوبیای سیاه بهصورت کرت خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهر زهک استان سیستان و بلوچستان اجرا گردید. عامل اصلی سه تیمار آبیاری شامل آبیاری از کاشت تا مرحله برداشت (شاهد)، آبیاری از کاشت تا مرحله گلدهی و آبیاری از گلدهی تا برداشت و عامل فرعی شامل محلولپاشی چهار غلظت هیومیک‌اسید (صفر، یک، دو و سه در هزار) بود. در سطح آبیاری گلدهی تا برداشت ارتفاع، عملکرد تر و خشک علوفه، سطح برگ (در مرحله ساقهدهی و گلدهی)، رنگیزههای فتوسنتزی، غلظت نیتروژن، فسفر (3/3 درصد)، پتاسیم (6/20 درصد) و کلسیم برگ، عملکرد دانه (2/11 درصد) و زیستتوده (2/60 درصد) کاهش داشته اما مقدار پرولین (8/31 درصد) نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. همچنین با افزایش سطوح هیومیک‌اسید مقادیر همه صفات مورد بررسی افزایش یافتند. مصرف هیومیک‌اسید بر صفات گیاه لوبیا سیاه در شرایط تنش خشکی اثر مثبت داشت بهطوریکه غلظت سه در هزار آن باعث کاهش اثرات نامطلوب کمآبی و بهبود صفات گیاه زراعی لوبیای سیاه شد. بهطور کلی آبیاری کامل و کاربرد سه در هزار هیومیک‌اسید برای تولید لوبیای سیاه مناسب بهنظر میرسد. پیشنهاد میگردد که در پژوهشهای آتی کاربرد خاک مصرف هیومیک‌اسید مورد بررسی قرار گیرد تا کارایی روشهای بهکار برده‌شده مقایسه شوند.
علی رضا برجیان بروجنی؛ امیر هوشنگ جلالی
چکیده
حبوبات از جمله گیاهانی هستند که توانایی تثبیت نیتروژن را دارند و جایگاه ویژه‌ای را در تناوب‌های زراعی به خودشان اختصاص داده‌اند. به منظور مقایسة ویژگیهای زراعی 5 لاین امیدبخش لوبیا چیتی با 2 رقم شاهد صدری و محلی خمین مطالعه‌ای، در سال زراعی 91ـ1390، در 3 شهرستان فریدون‌شهر، دهاقان و سمیرم استان اصفهان انجام شد. از طرح بلوکهای کامل ...
بیشتر
حبوبات از جمله گیاهانی هستند که توانایی تثبیت نیتروژن را دارند و جایگاه ویژه‌ای را در تناوب‌های زراعی به خودشان اختصاص داده‌اند. به منظور مقایسة ویژگیهای زراعی 5 لاین امیدبخش لوبیا چیتی با 2 رقم شاهد صدری و محلی خمین مطالعه‌ای، در سال زراعی 91ـ1390، در 3 شهرستان فریدون‌شهر، دهاقان و سمیرم استان اصفهان انجام شد. از طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار برای اجرای پژوهش استفاده شد. در منطقة فریدون‌شهر عملکرد دانة لاین‌های KS21191، E9 و E10 بهترتیب با 3035، 3412 و 3455 کیلوگرم در هکتار تفاوت معنیداری با رقم شاهد صدری نداشت، اما بهترتیب 37، 8/21 و 3/20 درصد کمتر از رقم محلی خمین بود. در منطقة دهاقان عملکرد تمام لاین‌های امیدبخش بهطور معنیداری کمتر از 2 رقم شاهد بود. در منطقة سمیرم لاین‌های امیدبخش E9 و E10 بهترتیب با عملکردهای 2900 و 2720 کیلوگرم در هکتار عملکردهایی معادل 2 رقم شاهد داشتند. تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف دو جزء مهم عملکرد بودند که بخش شایان توجهی از تفاوت عملکرد ژنوتیپها را توضیح دادند. روند تغییرات شاخص برداشت در 2 منطقة فریدون‌شهر و دهاقان یکسان بود و رقم محلی خمین در این 2 منطقه بهترتیب با شاخص برداشت 8/42 و 8/38 درصد، بالاترین مقادیر شاخص برداشت را داشت. در منطقة سمیرم، شاخص برداشت ارقام صدری، خمین و لاین‌های E9 و E10 بهترتیب برابر بود با 1/37، 8/36، 8/35 و 5/36 درصد. با توجه به نتایج، عملکرد لاین‌های E9 و E10 در هر 2 منطقة فریدون‌شهر و سمیرم و عملکرد لاین KS21191 فقط در منطقة فریدون‌شهر میتواند با عملکرد ارقام شاهد برابری کند و لاین‌های امیدبخش مناسب شهرستان سمیرم نبود.
حمید احمدی علیپور؛ افشین سلطانی؛ حسین کاظمی؛ علیرضا نه بندانی
چکیده
گندم (Triticum aestivum L.) یکی از مهمترین محصولات زراعی از جایگاه ویژه‌ای در کشور برخوردار است. یکی از راههای افزایش تولید، کاهش خلأ عملکرد است. در این راستا با استفاده از مدل شبیهسازی SSM-Wheat[1] و نرم‌افزار GIS[2] میزان تولید و خلأ عملکرد گندم در استان گلستان بررسی شد. بدین منظور، عملکرد بالقوه در شرایط آبی و دیم در سطح استان شبیهسازی و پهنهبندی ...
بیشتر
گندم (Triticum aestivum L.) یکی از مهمترین محصولات زراعی از جایگاه ویژه‌ای در کشور برخوردار است. یکی از راههای افزایش تولید، کاهش خلأ عملکرد است. در این راستا با استفاده از مدل شبیهسازی SSM-Wheat[1] و نرم‌افزار GIS[2] میزان تولید و خلأ عملکرد گندم در استان گلستان بررسی شد. بدین منظور، عملکرد بالقوه در شرایط آبی و دیم در سطح استان شبیهسازی و پهنهبندی عملکرد پتانسیل در محیط GIS انجام شد و سپس خلأ عملکرد و خلأ تولید نیز در شرایط آبی و دیم محاسبه شد. نتایج نشان داد که با ارقام گندم مورد ارزیابی و روشهای فعلی زراعی، میانگین عملکرد بالقوة گندم آبی و دیم بهترتیب 8140 و 4930 کیلوگرم در هکتار است. همچنین تولید پتانسیل در شرایط آبی و دیم در استان برابر با 35/1 و 11/1 میلیون تن (جمع 469/2 میلیون تن) بهدست آمد. در صورت شناسایی و رفع عوامل ایجاد کنندة خلأ عملکرد در استان، مقدار کل تولید گندم از حدود یک میلیون تن فعلی (میانگین 10 سال اخیر) به 97/1 میلیون تن قابل افزایش است. براساس نتایج در استان گلستان، مهمترین عوامل ایجاد کنندة خلأ عملکرد گندم با ارقام و مدیریت‌های زراعی فعلی، مدیریت نادرست آبیاری، نامناسب بودن ارقام مورد کشت و استفادة نامناسب از کودهای پایه، سرک و کم‌مصرف است و برای رفع خلأ عملکرد، مصرف 165 تا 215 کیلوگرم بذر در هکتار، استفاده از بذرهای گواهی شده ارقام مناسب برای کشت آبی و دیم، مصرف حداقل 50 کیلوگرم کود فسفر (معادل P2O5) در هنگام کشت، مصرف حداقل 95 کیلوگرم کود نیتروژن خالص در هکتار و یکپارچه‌سازی مزارع پیشنهاد می‌شوند. [1]. Simple Simulation Model Wheat [2]. Geographic information system
علی آشوری؛ منوچهر قلی پور؛ احمد غلامی؛ حمید عباس دخت
چکیده
هدف: بهمنظور بررسی آب مغناطیسی و سوپرجاذب بر برخی صفات مورفوفیزیولوژی و عملکرد زیره سبز تحت رژیم کم‌آبیاری انجام شد.روش پژوهش: آزمایشی در سال زراعی 1400-1399 در مزارع پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود در دو منطقه راهنجان و گرمن از توابع شهرستان شاهرود بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام ...
بیشتر
هدف: بهمنظور بررسی آب مغناطیسی و سوپرجاذب بر برخی صفات مورفوفیزیولوژی و عملکرد زیره سبز تحت رژیم کم‌آبیاری انجام شد.روش پژوهش: آزمایشی در سال زراعی 1400-1399 در مزارع پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود در دو منطقه راهنجان و گرمن از توابع شهرستان شاهرود بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار نوع آب آبیاری در دو سطح (معمولی و مغناطیسی) و مکان (راهنجان، گرمن) با شرایط اقلیمی و ارتفاع از سطح دریای متفاوت بهعنوان فاکتور اصلی و تیمار سوپرجاذب در سه سطح (صفر، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) بهعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. در تمام تیمارها، آبیاری براساس 100 درصد نیاز آبی گیاه اعمال شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد مکان، نوع آبیاری و غلظتهای مختلف سوپرجاذب تأثیر مثبت و معنیداری روی خصوصیات رشدی زیره سبز داشتند. در منطقه راهنجان بهدلیل شرایط اقلیمی و میانگین دمای سالانه بالاتر و تیمار 100 و 200 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب و کاربرد آب مغناطیسی، بیشترین مقدار ارتفاع بوته، درصد و عملکرد اسانس و پروتئین، کربوهیدراتهای محلول مشاهده گردید.نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج، اغلب صفات در منطقه راهنجان دارای مقادیر بیشتری نسبت به منطقه گرمن بود و کشت گیاه در منطقه راهنجان اقتصادی میباشد.
فیروزه اولاد عسکری؛ مانی مجدم؛ تیمور بابایی نژاد
چکیده
کودهای بیولوژیک از جمله نهاده‌های طبیعی هستند که می‌توانند به عنوان مکمل یا جایگزین کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار بهکار برده شوند. این آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در استان خوزستان اجرا شد. سه روش مختلف کاشت کرتی (بهصورت دست‌پاش)، کرتی خطی و جوی و پشته-ای ...
بیشتر
کودهای بیولوژیک از جمله نهاده‌های طبیعی هستند که می‌توانند به عنوان مکمل یا جایگزین کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار بهکار برده شوند. این آزمایش بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در استان خوزستان اجرا شد. سه روش مختلف کاشت کرتی (بهصورت دست‌پاش)، کرتی خطی و جوی و پشته-ای در کرتهای اصلی و سه سطح کاربرد 100درصد کود اوره، 70 درصد کود اوره باضافه 100 گرم ازتوباکتر، 50 درصد کود اوره باضافه 100 گرم ازتوباکتر در کرتهای فرعی مقایسه گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کاربرد تلفیقی کود اوره باضافه ازتوباکتر و روش کاشت تأثیر معنیدار بر تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، درصد پروتئین، عملکرد پروتئین و عملکرد روغن داشت. مصرف70 درصد کود اوره باضافه ازتوباکتر به طور معنیدار موجب افزایش عملکرد روغن کلزا شد ولی با تیمار 100 درصد اوره در یک کلاس قرار گرفت. اثر متقابل روش کاشت و تلفیق اوره و ازتوباکتر اثر معنیدار بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک داشت. مناسب‌ترین عملکرد دانه از نظر کاهش مصرف کود روش کاشت جوی و پشته و 70 درصد اوره همراه با کاربرد ازتوباکتر حاصل شد. در این پژوهش، با توجه به صرفه‌جویی 25 درصدی در مصرف کود شیمیایی نیتروژن علاوه بر افزایش 33% خصوصیات کیفی کلزا موجب کاهش 30 درصدی در هزینه‌های انجام شده گردید که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه و قابل توصیه است.
لیلی گلچین؛ افشین توکلی؛ احسان محسنی فرد
چکیده
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه و درصد روغن گلرنگ با کاربرد سیتوکنین، پژوهشی بهصورت طرح اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سالهای زراعی 1397-1396 و 1398-1397 اجرا شد. در این پژوهش سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی در کرتهای اصلی و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه و درصد روغن گلرنگ با کاربرد سیتوکنین، پژوهشی بهصورت طرح اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سالهای زراعی 1397-1396 و 1398-1397 اجرا شد. در این پژوهش سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی در کرتهای اصلی و ارقام گلرنگ شامل سینا، فرامان، پرنیان، گلدشت و محلی اصفهان و سه سطح سیتوکنین (6-بنزیل آمینوپورین)، شامل عدم مصرف (شاهد)، 50 و 75 میکرومولار بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در مرحله گلدهی، هم‌زمان با اعمال تنش خشکی بوتههای گلرنگ با سیتوکنین محلولپاشی شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد زیستتوده، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن شد و کاربرد سیتوکینین باعث به حداقل‌رساندن اثرات منفی تنش خشکی و افزایش در صفات فوق گردید. بالاترین عملکرد دانه با کاربرد 75 میکرومولار با افزایش 7/30 درصدی نسبت به شاهد بهدست آمد. رقم محلی اصفهان در شرایط آبیاری مطلوب با میانگین 09/36 درصد نسبت به ارقام دیگر دارای بیشترین درصد روغن بود. بنابراین کاربرد سیتوکنین را میتوان بهعنوان راهکاری جهت کاهش اثرات تنش خشکی و افزایش عملکرد دانه و درصد روغن گلرنگ در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی پیشنهاد کرد.
زینب کارآمد؛ ابراهیم گنجی مقدم؛ احمدرضا بلندی
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی اثر محیط کشت و تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر سرعت پرآوری، ریشه‌زایی و سازگاری پایۀ گزیلا 6 طی سال 1390-91، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام گرفت. از شش نوع محیط کشت شامل MS، WPM و DKW در دو حالت جامد و مایع (محیط مایع به‌همراه پرلیت) و تنظیم‌کننده‌های رشد TDZ و BAP در غلظتهای صفر، یک و دو میلیگرم ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی اثر محیط کشت و تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر سرعت پرآوری، ریشه‌زایی و سازگاری پایۀ گزیلا 6 طی سال 1390-91، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام گرفت. از شش نوع محیط کشت شامل MS، WPM و DKW در دو حالت جامد و مایع (محیط مایع به‌همراه پرلیت) و تنظیم‌کننده‌های رشد TDZ و BAP در غلظتهای صفر، یک و دو میلیگرم در لیتر به‌همراه 1/0 میلیگرم در لیتر IBA در مرحلۀ پرآوری و محیطهای ذکرشده به‌همراهIBA در غلظتهای صفر، یک، دو و سه میلیگرم در لیتر، در مرحلۀ ریشه‌زایی استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین تعداد و طول شاخه بهترتیب بهمقدار 48/6 شاخه و 14/3 سانتی‌‌متر در محیط WPM جامد دارای دو میلیگرم در لیتر BAP و محیط MSمایع با یک میلیگرم در لیتر TDZ و بیشترین درصد ریشه‌زایی و طول ریشه بهمقدار 90/93 درصد و 76/11 سانتی‌‌متر، در محیط MS مایع دارای دو میـلیگرم در لـیتر IBA بـهدست آمد. با اینکه کاربرد محیطهای کشت مایع در میانگین کلی به سازگاری بهتر گیاهچه‌ها منجر شد، بیشترین درصد بقای گیاهچه (80/91 درصد) در محیط WPMجامد با دو میلیگرم در لیتر IBA بهدست آمد.
سمیرا مالکی خضرلو؛ مهدی تاجبخش
چکیده
بهمنظور ارزیابی اثر برخی پیش‌تیمارهای بذری بر عملکرد و خصوصیات کیفی دانه تاج خروس زراعی آزمایشی بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه در سال 1393 انجام گرفت. تیمارها شامل پیش‌تیمار بذری کود کبوتری (یک در 10)، ونیاز تغلیظ شده 39/68 درصد (سه در 1000)، کود نانو کلات سوپر میکرو کامل (سه در 1000)، آب ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی اثر برخی پیش‌تیمارهای بذری بر عملکرد و خصوصیات کیفی دانه تاج خروس زراعی آزمایشی بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه در سال 1393 انجام گرفت. تیمارها شامل پیش‌تیمار بذری کود کبوتری (یک در 10)، ونیاز تغلیظ شده 39/68 درصد (سه در 1000)، کود نانو کلات سوپر میکرو کامل (سه در 1000)، آب مغناطیس، همیوپاتی x12 و شاهد بودند. بذرها به مدت هشت ساعت در تیمارهای ذکر شده غوطهور شدند، سپس به مدت 24 ساعت در دمای 25 درجه سانتیگراد به رطوبت اولیه رسانده شدند و جهت کشت به مزرعه منتقل شدند. نتایج نشان داد اعمال پیش‌تیمار آب مغناطیسی عملکرد بذر، عملکرد بیوماس، فسفر، درصد روغن، عملکرد روغن، اسیدهای چرب پالمتیک و استئاریک را بهترتیب 31/22، 71/17، 5/25، 6/20، 6/36، 7/12، 2/22 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. همچنین، در صفات اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک بیشترین میزان در کاربرد پیش‌تیمار نانو کلات بهدست آمد. اعمال تیمارهای پیش از کاشت بهدلیل افزایش درصد جوانه‌زنی، رشد گیاهچه و استقرار بهتر آن در مزرعه، شرایط بسیار مطلوب‌تر از آنچه در بستر بذر پس از کاشت حادث می‌شود را ایجاد می‌کنند. در تحقیق حاضر اعمال تیمارهای پیش از کاشت آب مغناطیس و نانو کلات از نظر حصول عملکرد و خصوصیات کیفی اثرگذاری بیشتری نسبت به سایر پیش‌تیمارها داشتند.
هادی اسدپور؛ سعید حضرتی؛ امیر رضا صادقی؛ بهمن پاسبان اسلام
چکیده
قارچهای مایکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش میدهد. بهمنظور بررسی تأثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کمآبی، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 ...
بیشتر
قارچهای مایکوریزایی از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه، جذب عناصر غذایی و آب در گیاهان میزبان اثرات تنش خشکی را کاهش میدهد. بهمنظور بررسی تأثیر قارچ مایکوریزا آربسکولار بر برخی از خصوصیات گلرنگ بهاره رقم صفه تحت شرایط کمآبی، آزمایشی بهصورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی استان آذربایجان‌شرقی به‌اجرا در آمد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین میزان عملکرد گلبرگ در شرایط عدم تنش کمآبی و تنش کمآبی از مرحله گلدهی بهترتیب به‌میزان 6/281 و 3/197 کیلوگرم در هک\تار بهدست آمد. در تیمار عدم تنش کمآبی بیشترین درصد روغن دانه به‌میزان 65/30 درصد مربوط به تیمار بذر با قارچ بود. بیشترین عملکرد روغن از تیمار عدم تنش کمآبی 9/1098 کیلوگرم در هکتار، همچنین در تلقیح بذر با قارچ مایکوریزا آربسکولار 8/1107 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. بیشترین میزان عملکرد دانه (4/4884 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون تنش کمآبی در تلقیح بذر و خاک با قارچ بهدست آمد. با توجه به نتایج تنش کمآبی منجر به کاهش عملکرد شده و تلقیح با قارچ مایکوریزا آربسکولار به‌ویژه تلقیح بذر و خاک، عملکرد گیاهان تحت تنش کمآبی را به‌واسطه اثر مثبت در فرایند جذب مواد غذایی و آب، رشدونمو را بهبود بخشید و گیاهان تلقیح‌شده با قارچ مایکوریزا آربسکولار در مقایسه با گیاهان تلقیح‌نشده از رشد، عملکرد و محتوای روغن بهتری در شرایط تنش کمآبی برخوردار بودند.
مهشید غفوری؛ علی سلیمانی؛ ولی ربیعی
چکیده
استفاده از اسانسهای گیاهی در افزایش انبارمانی و حفظ کیفیت محصولات باغبانی بهعنوان ایدهای جدید در کشاورزی نوین مطرح میباشد. در همین راستا، آزمایشی بهمنظور مطالعه اثر اسانسهای میخک و دارچین بر حفظ کیفیتپس از برداشت میوه انار رقم ‘پوست قرمز طارم’ به صورت طرح خرد شده در زمان در قالب طرح کامل تصادفی با دو فاکتور، ...
بیشتر
استفاده از اسانسهای گیاهی در افزایش انبارمانی و حفظ کیفیت محصولات باغبانی بهعنوان ایدهای جدید در کشاورزی نوین مطرح میباشد. در همین راستا، آزمایشی بهمنظور مطالعه اثر اسانسهای میخک و دارچین بر حفظ کیفیتپس از برداشت میوه انار رقم ‘پوست قرمز طارم’ به صورت طرح خرد شده در زمان در قالب طرح کامل تصادفی با دو فاکتور، اسانسهای میخک و دارچین هر یک در چهار سطح (صفر، 500، 1000، 1500 میلیگرم در لیتر) و زمان در سه سطح (یک، دو و سه ماه انبارمانی) در دمای شش درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 85 درصد با چهار تکرار اجرا گردید. با افزایش دوره انبارمانی مواد جامد محلول، آنتوسیانین، نشت یونی، سرمازدگی، درصد کاهش وزن و شدت پوسیدگی افزایش یافت و مصرف اسیدهای کاهش یافت. اسانسهای از طریق کاهش فرآیندهای اکسیداسیونی نظیر تنفس، مصرف اسیدهای آلی در محصولات را کاهش میدهند. میزان آنتوسیانین در انارهای تیمار شده با اسانس میخک بیشتر از انارهای تیمار شده با اسانس دارچین افزایش یافت. اسانس میخک و اسانس دارچین تاثیر یکسان بر سرمازدگی و پوسیدگی داشت. پوسیدگی از (25/42 درصد) در تیمار شاهد به (75/31 درصد) در اسانس میخک 1500 میلیگرم در لیتر در ماه سوم انبارمانی کاهش یافت. بهطورکلی انارهای تیمار شده با اسانس میخک و اسانس دارچین کیفیت بهتر و انبارمانی بیشتری نسبت به تیمار شاهد داشتند.
مژگان سنجری؛ علیرضا سیروس مهر؛ براتعلی فاخری
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و اسید هیومیک بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه دارویی چای ترش، آزمایشی بهصورت طرح کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز آموزش کشاورزی شهید دهقانپور جیرفت، در سال 1392 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل تنش خشکی در سه سطح بهصورت آبیاری پس از 50، 100 و 150 میلیمتر تبخیر ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تنش خشکی و اسید هیومیک بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه دارویی چای ترش، آزمایشی بهصورت طرح کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز آموزش کشاورزی شهید دهقانپور جیرفت، در سال 1392 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل تنش خشکی در سه سطح بهصورت آبیاری پس از 50، 100 و 150 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A بهعنوان عامل اصلی؛ و مصرف اسید هیومیک بهصورت شاهد (عدم مصرف)، با آبیاری، با آبیاری و یک بار محلولپاشی، و با آبیاری و دو بار محلولپاشی بهعنوان عامل فرعی بودند. اسید هیومیک برای آبیاری و محلولپاشی بهترتیب با غلظت 10 کیلوگرم در هکتار و 250 سی‌سی در 100 لیتر آب استفاده شد. تنش خشکی اثر معناداری بر محتوای کلروفیل a، کلروفیل b،کاروتنوئید، محتوای رطوبت نسبی برگ و پرولین برگ چای ترش داشت. اثر متقابل اسید هیومیک و تنش خشکی تنها بر شاخص کلروفیل کل و مقدار کل کربوهیدراتهای محلول معنادار بود. با افزایش تنش خشکی از مقدار کلروفیل a (22/48 درصد)، کلروفیل b(77/32 درصد)،کاروتنوئید (64/79 درصد) و محتوای رطوبت نسبی (59/12 درصد) کاسته شد؛ درحالی که بر غلظت پرولین (8/26 درصد) افزود. اسید هیومیک سبب افزایش محتوای کلروفیلهای a و b وکاروتنوئید شد و مقدار پرولین را 04/15 درصد کاهش داد.
سحر بینش؛ غلام عباس اکبری؛ الیاس سلطانی؛ فاطمه امینی
چکیده
بهمنظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذور گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L) به دما و تعیین دماهای کاردینال برای درصد و سرعت جوانه‌زنی، آزمایشی بهصورت تجزیه‌ی مرکب در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و شش سطح دمایی (8، 15، 20، 25، 30 و35 درجه‌ی سانتیگراد) در آزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به اجرا درآمد. در این تحقیق ...
بیشتر
بهمنظور بررسی واکنش جوانه‌زنی بذور گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L) به دما و تعیین دماهای کاردینال برای درصد و سرعت جوانه‌زنی، آزمایشی بهصورت تجزیه‌ی مرکب در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و شش سطح دمایی (8، 15، 20، 25، 30 و35 درجه‌ی سانتیگراد) در آزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به اجرا درآمد. در این تحقیق 22 توده‌ی ریحان شامل تهران (سبز)، شهرری (سبز)، بیرجند (سبز)، بیرجند (بنفش)، شیراز (سبز)، زابل (سبز)، زاهدان1 (سبز)، زاهدان2 (سبز)، کرمانشاه (سبز)، پیشوا (سبز)، پیشوا (بنفش)، ملایر (سبز)، خاش (سبز)، تنکابن محلی (سبز)، اصفهان 2 (سبز)، اصفهان 2 (بنفش)، اصفهان 3 (سبز)، اصفهان 4 (سبز)، مشهد (سبز)، ناپولتا آمریکایی (سبز)، جینویس ایتالیایی (سبز) و سوئیس (سبز) مورد ارزیابی قرارگرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اثر دما، ژنوتیپ و اثرات متقابل آن‌ها بر درصد و سرعت جوانه‌زنی در سطح 5 درصد معنی دار بود. بازه‌ی دمای بهینه برای درصد و سرعت جوانه‌زنی بهترتیب 78/27-10/19و 89/29-32/20 درجه‌ی سانتیگراد بهدست آمد. در اکثر توده‌ها بالاترین سرعت جوانه‌زنی در دمای 25 درجه‌ی سانتیگراد مشاهده شد. بین توده‌های مورد ارزیابی در این تحقیق، توده اصفهان 3 در همه‌ی دماها بالاترین سرعت جوانه‌زنی را به خود اختصاص داد. نتایج آزمایش نشان داد که واکنش درصد و سرعت جوانه‌زنی به دما بهترتیب با تابع بتا و دوتکه‌ای توصیف خوبی داشتند و با استفاده از این دو مدل میتوان دماهای کاردینال را برای ریحان تعیین کرد.
رئوف سید شریفی؛ رضا سید شریفی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن استارتر، کاربرد متانول و کودهای زیستی بر گرهزایی، طول دوره پرشدن و عملکرد عدس Lens culinaris L. تحت شرایط دیم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعهای در اردبیل در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. عاملهای مورد بررسی شامل نیتروژن استارتر در سه سطح (بدون ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن استارتر، کاربرد متانول و کودهای زیستی بر گرهزایی، طول دوره پرشدن و عملکرد عدس Lens culinaris L. تحت شرایط دیم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعهای در اردبیل در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. عاملهای مورد بررسی شامل نیتروژن استارتر در سه سطح (بدون نیتروژن، کاربرد 25 و50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره)، کودهای زیستی در چهار سطح (عدم استفاده، کاربرد ریزوبیوم لگومینوزاروم، کاربرد میکوریز، کاربرد توأم ریزوبیوم لگومینوزاروم با میکوریز) و کاربرد متانول در سه سطح (محلولپاشی با آب، کاربرد متانول 15 و 30 درصد حجمی) بودند. مقایسه میانگینها نشان داد بیشترین تعداد و وزن گره در بوته (بهترتیب72/12 عدد و 59/11 میلیگرم در بوته)، سرعت پرشدن دانه (45/1 میلیگرم در روز)، طول دوره و دوره مؤثر پرشدن دانه (بهترتیب 17/35 و 91/29 روز)، تعداد نیام در بوته (43/34) و عملکرد دانه (1530 کیلوگرم در هکتار) در کاربرد توأم ریزوبیوم لگومینوزاروم با میکوریز، محلولپاشی30 درصد حجمی متانول و50 کیلوگرم نیتروژن استارتر در هکتار بهدست آمد. تعداد گره، سرعت پرشدن دانه، دوره مؤثر پرشدن دانه و عملکرد دانه بهترتیب از افزایش 210، 64/25، 76/45 و 103 درصدی در مقایسه با عدم کاربرد کودهای زیستی، نیتروژن و عدم محلولپاشی با متانول برخوردار بود. براساس نتایج این بررسی کاربرد توأم کودهای زیستی (میکوریز و ریزوبیوم) و محلولپاشی30 درصد حجمی متانول با 50 کیلوگرم نیتروژن استارتر در هکتار، میتواند در بهبود عملکرد عدس تحت شرایط دیم پیشنهاد شود.
لاله رستمیان؛ ویدا چالوی؛ حسین صادقی
چکیده
شوری یکی از مشکلات تولید مرکبات در جهان است و تحمل یا مقاومت پایه‌های مرکبات به شوری به خوبی شناخته نشده است. در این پژوهش، واکنش‌های فیزیولوژیکی چهار پایه نارنج (Citrus aurantium. L)، پونسیروس (Poncirus trifoliate Raf.)، سیتروملو (Citrumelo) و سیترنج (Citranges) به تنش شوری در آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط درون شیشه‌ای در دانشگاه ...
بیشتر
شوری یکی از مشکلات تولید مرکبات در جهان است و تحمل یا مقاومت پایه‌های مرکبات به شوری به خوبی شناخته نشده است. در این پژوهش، واکنش‌های فیزیولوژیکی چهار پایه نارنج (Citrus aurantium. L)، پونسیروس (Poncirus trifoliate Raf.)، سیتروملو (Citrumelo) و سیترنج (Citranges) به تنش شوری در آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط درون شیشه‌ای در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بررسی شد. ریزنمونه‌های تهیه شده از هر چهار پایه به محیط کشت جامد موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی ۹/۸ میکرومولار BA و نیم میکرومولار NAA با غلظتهای مختلف کلریدسدیم (صفر، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلیمولار) در سه تکرار منتقل شدند. براساس نتایج به دست آمده در پایان آزمایش، وزن تر و خشک، محتوای آب‌نسبی، نشت‌یونی و میزان رنگیزههای فتوسنتزی از قبیل کلروفیل a، کلروفیل b و کارتنوئید گیاهچه‌ها دارای همبستگی منفی با غلظت تیمار شوری و غلظت یون سدیم در بافت برگها بود. اگر چه نشت‌یونی با افزایش غلظت کلریدسدیم در هر چهار پایه افزایش یافت ولی، پایه نارنج نسبت به سایر پایه‌ها از نظر آماری کمترین نشت‌یونی را نشان داد. در همه تیمارهای شوری میزان رنگیزههای فتوسنتزی پایه‌ها، کاهش معنیداری در سطح یک‌درصد نسبت به شاهد داشتند. در بین پایه‌های مورد آزمایش، میزان رنگیزههای فتوسنتزی و آب‌نسبی سیترنج بیشتر از دیگر پایه‌ها بود. در مجموع، پایه‌های سیترنج و نارنج مقاومت بهتری به آسیب‌های ناشی از تنش شوری نشان دادند.
محمد زمانیان؛ فرید گل زردی؛ علی ماهرخ؛ فرهاد عزیزی؛ مسعود ترابی؛ ویدا قطبی؛ محمد علی مفیدیان؛ وحید رهجو؛ الیاس سلطانی
چکیده
مطالعه حاضر بهمنظور جزئی‌سازی عوامل مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر بر تولید علوفه شبدر در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این مطالعه داده‌های به‌دستبه‌دست‌آمده از 68 پروژه تحقیقاتی که توسط سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی طی سالهای 1388 تا 1399 در سراسر کشور اجرا شده بود، با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) ...
بیشتر
مطالعه حاضر بهمنظور جزئی‌سازی عوامل مدیریتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر بر تولید علوفه شبدر در کشور و شناسایی عوامل محدودکننده آن انجام شد. در این مطالعه داده‌های به‌دستبه‌دست‌آمده از 68 پروژه تحقیقاتی که توسط سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی طی سالهای 1388 تا 1399 در سراسر کشور اجرا شده بود، با استفاده از روش فراتحلیل (متاآنالیز) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد تاریخ کاشت 31/3- درصد، روش کاشت 82/22- درصد، گونه 14/40+ درصد، میزان بذر مصرفی (تراکم کاشت) 53/1+ درصد، تنش خشکی 16/16- درصد و مرحله فنولوژیکی برداشت علوفه 42/15- درصد از تغییرات عملکرد علوفه شبدر را توجیه نمودند. بنابراین، کاشت پاییزه در نیمه دوم شهریورماه، روش کاشت کرتی، انتخاب گونه شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum) رقم تولیدی کرج، میزان بذر مصرفی 20-15 کیلوگرم در هکتار (برای تولید علوفه) و برداشت علوفه در مرحله فنولوژیکی 25-10 درصد گلدهی بوته‌ها، مهمترین عوامل مدیریتی و زراعی در افزایش تولید علوفه شبدر در مناطق سرد و معتدل است و رعایت نکردن یکی و یا مجموعه‌ای از این عوامل باعث کاهش تولید علوفه شبدر و خلأ عملکرد خواهد شد. بهطور کلی گونه، روش کاشت و تنش خشکی بهترتیب بهعنوان مهمترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد علوفه شبدر در ایران شناخته شدند.
مریم حبیبی؛ فائزه زعفریان؛ فرهاد رجالی؛ نادعلی باقری
چکیده
بهمنظور بررسی اثر دو جدایه قارچ میکوریز موجود در ریزوسفر زعفران بر عملکرد گل زعفران و جذب عناصر غذایی، مطالعه‌ای بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در طی سالهای 99-1396 در مؤسسه تحقیقات خاک و آب واقع در شهرستان کرج اجرا شد. تیمارها شامل رژیم آبیاری بهعنوان عامل اصلی در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر دو جدایه قارچ میکوریز موجود در ریزوسفر زعفران بر عملکرد گل زعفران و جذب عناصر غذایی، مطالعه‌ای بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در طی سالهای 99-1396 در مؤسسه تحقیقات خاک و آب واقع در شهرستان کرج اجرا شد. تیمارها شامل رژیم آبیاری بهعنوان عامل اصلی در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری در ابتدای فصل رشد (محدودیت ملایم آب) و قطع آبیاری در ابتدا و اواسط فصل رشد (محدودیت شدید آب))، و عامل فرعی بستر کاشت در سه سطح (عدم مصرف کود آلی، ورمیکمپوست (20 تن در هکتار) و بیوچار (10 تن در هکتار)) و قارچ میکوریز آربوسکولار در سه سطح (عدم مصرف، جدایه a و جدایه b) بودند. براساس یافتههای مولکولی هر دو جدایه جداسازی‌شده از ریزوسفر زعفران متعلق به گونه Rhizophagus irregularis بود. نتایج این بررسی نشان داد که بیشترین عملکرد تر گل، فسفر و پتاسیم موجود در برگ بهترتیب با مقدار 76/7 گرم در گلدان، 4/1032 و 8/24876 میلیگرم بر کیلوگرم متعلق به تیمار آبیاری کامل× بیوچار× جدایه b بود. تیمار آبیاری کامل× ورمیکمپوست× جدایه b بالاترین درصد نیتروژن (757/1) موجود در برگ را داشت. بیشترین عملکرد تر و خشک کلاله (بهترتیب 358/0 و 062/0 گرم در گلدان) در تیمار آبیاری کامل× بیوچار مشاهده شد. شناسایی قارچ میکوریز بومی گیاه و تولید آن و همچنین استفاده از کودهای آلی میتواند در تولید پایدار این گیاه نقش به‌سزایی داشته باشد.
مریم سرائی؛ مرتضی مبلغی؛ مرتضی نصیری؛ مجتبی نشایی مقدم
چکیده
انتقال مجدد هیدراتهای کربن از طریق اندامهای هوایی یکی از عوامل مؤثر در پُرشدن دانه برنج میباشد. بهمنظور تعیین سهم انتقال مجدد ماده خشک اندامهای هوایی بر عملکرد دانۀ برنج، پژوهشی با هفت ژنوتیپ امیدبخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1396 و 1397 در ایستگاه تحقیقات برنج شهید شیرودی ...
بیشتر
انتقال مجدد هیدراتهای کربن از طریق اندامهای هوایی یکی از عوامل مؤثر در پُرشدن دانه برنج میباشد. بهمنظور تعیین سهم انتقال مجدد ماده خشک اندامهای هوایی بر عملکرد دانۀ برنج، پژوهشی با هفت ژنوتیپ امیدبخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1396 و 1397 در ایستگاه تحقیقات برنج شهید شیرودی شهرستان تنکابن اجرا شد. نتایج نشان داد که از نظر میزان انتقال مجدد ماده خشک از طریق برگ پرچم، ساقه و کل اندام هوایی در سطح احتمال یک درصد و از طریق سایر برگها در سطح احتمال پنج درصد تفاوت آماری معنیداری میان ژنوتیپها وجود داشت. مقایسه میانگین بیانگر آن است که بیشترین میزان انتقال مجدد ماده خشک از برگ پرچم متعلق به ژنوتیپ 952 با 56 گرم در مترمربع بود. حداکثر انتقال مجدد کربوهیدراتها از طریق سایر برگها، ساقه و کل اندام هوایی بهترتیب به مقدار 123، 230 و 398 گرم در مترمربع به ژنوتیپ 953 اختصاص داشت. بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ 952 با 7206 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج همبستگی نشان داد که عملکرد دانه با انتقال مجدد ماده خشک از راههای برگ پرچم، ساقه، اندام هوایی و وزن هزاردانه با ضریب 37/0، 55/0، 51/0 و 44/0 همبستگی مثبت و معنیدار داشت. با توجه به عملکرد و میزان انتقال مجدد ماده خشک دو ژنوتیپ 952 و953 ژنوتیپهای مناسبی برای ادامه فعالیتهای تحقیقاتی بهمنظور معرفی رقم جدید برنج به‌ویژه در شرایط کمبود آب و تنش گرما میباشند.
معرفت مصطفوی راد؛ اسماعیل جدیدی؛ تقی بابایی
چکیده
آزمایش حاضر بهمنظور ارزیابی عملکرد و صفات کیفی دانه و روغن در برخی ارقام زمستانة کلزا (Brassica napus L.) تحت تأثیر کودهای کم‌مصرف در سال زراعی 1390-91 به صورت کرتهای خردشده با طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در اراک اجرا شد. تیمارها شامل بدون مصرف کود، آهن، روی، منگنز، آهن + روی، آهن + منگنز، روی + منگنز، آهن + روی + منگنز و ارقام کلزا ...
بیشتر
آزمایش حاضر بهمنظور ارزیابی عملکرد و صفات کیفی دانه و روغن در برخی ارقام زمستانة کلزا (Brassica napus L.) تحت تأثیر کودهای کم‌مصرف در سال زراعی 1390-91 به صورت کرتهای خردشده با طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در اراک اجرا شد. تیمارها شامل بدون مصرف کود، آهن، روی، منگنز، آهن + روی، آهن + منگنز، روی + منگنز، آهن + روی + منگنز و ارقام کلزا شامل ‘زرفام’، ‘اوکاپی’، ‘مودنا’ و ‘لیکورد’ بهترتیب فاکتور اصلی و فرعی بود. نتایج نشان داد که رقم ‘اوکاپی’ تحت تأثیر تیمارهای بدون مصرف کود (4194 کیلوگرم در هکتار) و تیمار روی + منگنز (4011 کیلوگرم در هکتار) بهترتیب، بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد. در این پژوهش، رقم ‘لیکورد’ در تیمارهای شاهد و آهن + منگنز بیشترین میزان روی دانه را نشان داد. بیشترین میزان مس دانه در رقم ‘مودنا’ و تیمار کودی آهن + روی بهدست آمد. بیشترین میزان آهن دانه در رقم ‘مودنا’و تیمارهای کودی آهن و آهن + روی مشاهده شد. همچنین، بیشترین میزان منگنز دانه در رقم ‘مودنا’ و تیمار کودی روی + منگنز بهدست آمد. بهطور کلی، تیمار کودی روی + منگنز، عملکرد دانه و اسید چرب اولئیک را در رقم ‘اوکاپی’ افزایش داد. بدین‌ترتیب، این تیمارها در منطقة اراک و شرایط اقلیمی مشابه توصیه می‌شود.